طعم شیرین در دهان

طعم شیرین در دهان به طور موقت، می تواند ناشی از خوردن غذاهای شیرین یا شیرینی باشد. با این حال، طعم شیرین مداوم در دهان می تواند نشانه یک بیماری زمینه ای جدی تر یا مشکل بدن در تنظیم قند خون باشد به دلیل دیابت باشد. همچنین طیف وسیعی از علل احتمالی دیگر برای احساس طعم شیرین در دهان وجود دارد که هر کدام نیاز به مراقبت خاصی دارند.

علل طعم شیرین در دهان

بر خلاف طعم پس از خوردن ناشی از خوردن غذاهای حاوی قند یا شیرین کننده های مصنوعی، طعم شیرین مداوم در دهان معمولاً به دلیل یک بیماری زمینه ای ایجاد می شود. این شرایط می تواند جدی باشد و اغلب نیاز به مراقبت های پزشکی دارد، بنابراین تشخیص صحیح ضروری است. شایع ترین آنها عبارتند از:

اختلال در حس بویایی

اگر چیزی بر سیستم بویایی شما تأثیر می گذارد، مطمئناً می تواند بر حس چشایی شما تأثیر بگذارد. «اگر از یک فنجان آب می‌نوشید، بوی فنجان بر طعم شما تأثیر می‌گذارد. اگر فنجان تازه از ماشین ظرفشویی خارج شده باشد، ممکن است طعم صابون باعث شود طعم مایع در مقایسه با فنجانی که چند روز در قفسه مانده است، متفاوت باشد. علاوه بر آن، التهاب در سینوس‌ها – چه ویروسی یا باکتریایی – می‌تواند بر حس بویایی و چشایی شما تأثیر بگذارد.

دیابت

مزه شیرین مداوم در دهان همچنین می تواند نشانه ای از ناتوانی بدن شما در تنظیم سطح قند خون باشد که نشانه بالقوه دیابت است. هورمونی به نام گلوکاگون وجود دارد که توسط لوزالمعده شما تولید می شود و با هورمون انسولین برای تنظیم سطح قند خون بدن شما کار می کند. در حالی که انسولین از سطوح بالای قند خون جلوگیری می کند، وظیفه گلوکاگون این است که سطح قند خون شما را از افت بیش از حد پایین نگه دارد.

در هنگام ابتلا به دیابت ممکن است عملکرد این هورمون ها مختل شده و باعث افزایش سطح قند خون و در نهایت طعم شیرین در دهان شود.

دیابت کنترل نشده می تواند منجر به سطوح بالای قند در خون شود. دیابت گاهی اوقات باعث ایجاد طعم شیرین در دهان می شود و اغلب با علائم دیگری همراه است، از جمله:

• تاری دید
• ادرار بیش از حد
• خستگی مفرط
• تشنگی بیش از حد
• کاهش توانایی طعم شیرین در غذاها

کتواسیدوز دیابتی

دیابت همچنین ممکن است باعث ایجاد یک عارضه جدی به نام کتواسیدوز دیابتی شود. این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که بدن نمی تواند از قند برای سوخت استفاده کند و به جای آن شروع به استفاده از چربی کرده و باعث تجمع اسیدی به نام کتون در بدن می شود. کتون های اضافی در بدن می تواند باعث ایجاد بوی شیرین و میوه ای در دهان و بروز علائم زیر شود:

• تشنگی شدید
• گیجی
• خستگی
• تهوع و استفراغ
• گرفتگی شکم

رژیم کم کربوهیدرات

افرادی که رژیم های کم کربوهیدرات دارند ممکن است متوجه طعم میوه ای و شیرین مشابهی در دهان خود شوند. کربوهیدرات ها منبع متداول سوخت در بدن هستند. در صورت کمبود آنها بدن مجبور می شود از چربی برای تامین سوخت بدن استفاده کند.

این فرآیند کتوز نامیده می شود و باعث تجمع کتون ها در جریان خون و طعم شیرینی در دهان می شود. هر کسی که رژیم کم کربوهیدرات یا کتوژنیک را شروع می کند باید برای پیشگیری از تجمع کتون در بدن از یک متخصص تغذیه راهنمایی بگیرد.

عفونت ها

برخی از عفونت های باکتریایی این توانایی را دارند که باعث ایجاد طعم شیرین در دهان شوند. عفونت هایی که راه های هوایی را تحت تاثیر قرار می دهند می توانند در نحوه واکنش مغز به حواس چشایی اختلال ایجاد کنند.

حتی عفونت های ساده مانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا عفونت سینوسی ممکن است باعث تجمع گلوکز در بزاق شوند. گلوکز نوعی قند است، بنابراین ممکن است باعث ایجاد طعم شیرین در دهان شود. در این صورت، طعم شیرین معمولاً با درمان عفونت از بین می رود.

شرایط عصبی

آسیب عصبی همچنین می تواند باعث طعم شیرین مداوم در دهان شود. افرادی که تشنج را تجربه کرده اند یا سکته کرده اند ممکن است اختلال عملکرد حسی را تجربه کنند. حتی این اختلال می تواند بر حواس آنها از جمله چشایی و بویایی تأثیر بگذارد.

نتیجه این آسیب پیچیده است و ممکن است در هر مورد متفاوت باشد. در برخی موارد، افراد ممکن است طعم شیرینی را در دهان خود تجربه کنند که از بین نمی رود یا به صورت گاه به گاه بروز می کند.

بیماری ریفلاکس معده به مری

برخی از افراد مبتلا به بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) نیز از داشتن طعم شیرین یا فلز در دهان خود شکایت دارند. ترشحات اسیدی معده که می توانند در نتیجه رفلاکس به دهان شما ختم شوند و آنزیم های دهانی در بزاق شما می توانند طعم شیرین را ایجاد کنند. این امر می تواند به ویژه در مورد افرادی که از رفلاکس مزمن اسید رنج می برند بیشتر دیده می شود.

این وضعیت به دلیل اسیدهای گوارشی است که به لوله غذا (مری) و در نهایت به دهان برمی گردد. به نظر می رسد که این مزه از پشت دهان منشا می گیرد. مدیریت GERD با تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی، علائم را کاهش می دهد.

بارداری

بارداری یکی دیگر از دلایل احتمالی طعم شیرین در دهان است. همچنین بارداری باعث تغییراتی در سطح هورمون ها و سیستم گوارشی زنان می شود که هر دو می توانند بر طعم و بو تأثیر بگذارند.

زنان باردار ممکن است طعم شیرین یا فلزی غیر قابل توضیحی را در دهان تجربه کنند. علت اصلی آن  همچنان می‌تواند شرایط دیگری مانند GERD یا دیابت بارداری باشد، بنابراین هر زنی که تغییرات مزه دائمی را تجربه می‌کند باید با متخصص زنان و زایمان خود مشورت کند.

داروها

برخی از داروها نیز ممکن است علت اصلی طعم شیرین در دهان باشند. داروهای شیمی درمانی اغلب حس چشایی فرد را تغییر می دهند. اگر طعم شیرین بر رژیم غذایی یا کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد، پزشکان ممکن است بتوانند جایگزینی برای او تجویز کنند.

سرطان ریه

سرطان ریه یک علت نادر طعم شیرین در دهان است، اما نباید از آن غافل شد. به ندرت، تومورهای ریه یا دستگاه تنفسی می توانند سطح هورمون های فرد را افزایش دهند و بر حس چشایی او تأثیر بگذارند.

اسکن MRI ممکن است برای بررسی سرطان یا علائم رشد آن استفاده شود. برخی از علل طعم شیرین مستقیماً بر سیستم تنفسی و بویایی تأثیر می گذارد، در حالی که برخی دیگر بر هورمون ها یا سیستم عصبی تأثیر می گذارد.

علت طعم شیرین در دهان چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک معمولاً علاوه بر آزمایش های تشخیصی، معاینه فیزیکی نیز انجام می دهد. آنها همچنین از یک فرد در مورد سابقه پزشکی یا داروهایی که مصرف می کنند می پرسند.

آزمایشات احتمالی عبارتند از:

• آزمایش خون برای بررسی عفونت های باکتریایی یا ویروسی، سطح هورمون ها و سطح قند خون
• سی تی اسکن یا ام آر آی برای بررسی علائم رشد و سرطان
• اسکن مغز برای بررسی آسیب عصبی و آزمایش پاسخ عصبی
• آندوسکوپی برای بررسی علائم اختلالات گوارشی

هنگامی که علت طعم غیرمعمول مشخص شد، پزشکان به فرد کمک می کنند تا یک برنامه درمانی موثر برای کنترل علائم خود پیدا کند.

درمان طعم شیرین در دهان به علت اصلی آن بستگی دارد. به عنوان مثال، فرد مبتلا به دیابت ممکن است با انسولین درمانی، ورزش و رژیم غذایی مناسب تسکین یابد، اما فردی که عفونت تنفسی دارد ممکن است به مصرف آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد.

اگر طعم آب محل زندگی شما شیرین است و فکر می کنید علت طعم شیرین در دهان شما ناشی از آب مصرف است، فیلترهای مختلفی برای تصفیه آب وجود دارد.  از طرفی هم بهداشت خوب دهان می تواند عامل موثر در رفع طعم شیرین دهان باشد.  گاهی اوقات، مسواک زدن زبان به شما کمک می کند تا از شر باکتری هایی که تمایل دارند به طور موقت در شکاف ها زیان زندگی کنند خلاص شوید. حتی می توانید یک دهانشویه مناسب را امتحان کنید که باکتری های موجود در دهان را به حداقل می رساند.

علاوه بر این، از آنجایی که ریفلاکس اسید یک علت بالقوه است، حداقل چهار ساعت بین آخرین وعده غذایی خود در روز و رفتن به رختخواب فاصله داشته باشید.

سخن آخر

طعم شیرین در دهان شاید زمانی اتفاق بیفتد که شما در حال نوشیدن آب هستید یا شاید چیزی می خورید که انتظار داشتید خوشمزه تر باشد. در هر صورت، ممکن است گیج کننده و حتی کمی هشدار دهنده باشد. گاهی اوقات ممکن است یک فرد در نیمه‌های شب از خواب بیدار شود و زمانی که دهانش خشک شده است، یک جرعه آب بنوشد. آنها ممکن است متوجه طعم شیرین‌تر آب شوند زیرا ترشحات خشک‌کننده در طول روز احتمالاً ماهیت اسیدی‌تری خواهند داشت. و وقتی آن را فقط با آب ساده متعادل کنید، حس شیرینی را افزایش می دهید، حتی اگر آب فقط آب باشد.

در موارد دیگر، طعم شیرین آب ممکن است ربطی به شما نداشته باشد و به خود آب مربوط باشد، به خصوص اگر در مناطق روستایی زندگی می کنید.

اما تجربه طعم شیرین غیرقابل توضیح در دهان به طور موقت معمولاً نگران کننده نیست. با این حال، اگر طعم شیرین مکرر یا برای مدت طولانی اتفاق می افتد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. تشخیص به موقع بهترین راه برای درمان زودهنگام یک بیماری زمینه ای و جلوگیری از بروز عوارض جدی است.

در نهایت، صحبت با پزشک از نظر تشخیص اینکه آیا علائم می تواند مرتبط با دیابت باشد یا خیر، بسیار مهم است. شناسایی دیابت و دریافت درمان مناسب و همچنین تنظیم سبک زندگی برای کمک به کاهش علائم جدی تر بسیار مهم است.