تاکسول در شیمی درمانی

تاکسول (پاکلیتاکسل) یک داروی شیمی درمانی است که برای درمان سرطان استفاده می شود. یکی از موثرترین و پرمصرف ترین داروها برای درمان سرطان سینه است و در تمام مراحل بیماری استفاده می شود. گاهی اوقات برای درمان انواع دیگر سرطان مانند سرطان تخمدان، سرطان ریه و سارکوم کاپوزی کاربرد دارد.

اگر برای شما یا شخصی که می شناسید این دارو (یا Onxal، نام تجاری دیگر پاکلیتاکسل) تجویز شده است، نکات ضروری در مورد نحوه مصرف و عوارض احتمالی آن وجود دارد که باید بدانید. برهمین اساس ما در این مقاله از پزشکت نحوه عملکرد تاکسول را همراه با دوز، عوارض و خطرات توضیح می دهیم.

چه زمانی از تاکسول استفاده می شود؟

تاکسول یک داروی همه کاره است که برای درمان سرطان سینه استفاده می شود. می توان از آن در سرطان پستان در مراحل اولیه و سرطان سینه متاستاتیک (سرطانی که به سایر اندام ها گسترش یافته است) استفاده کرد. به طور معمول، انکولوژیست ها آن را به عنوان بخشی از درمان ترکیبی تجویز می کنند که شامل سایر داروهای شیمی درمانی است، مانند:

• Xeloda (کاپسیتابین)
• پاراپلاتین (کاربوپلاتین)
• سیتوکسان (سیکلوفسفامید)
• 5-FU (5-fluorouracil)
• آدریامایسین ( دوکسوروبیسین )

در حالی که ترکیبات استاندارد شیمی درمانی وجود دارد، پزشک برنامه درمانی شما را بسته به ویژگی های سرطان و سلامت کلی شما تجویز می کند. پزشکان همچنین از تاکسول به عنوان بخشی از شیمی درمانی استفاده خواهند کرد.

شیمی درمانی نئوادجوانت شامل درمان با شیمی درمانی برای کوچک کردن تومور قبل از برداشتن از طریق جراحی است. علاوه بر سرطان سینه و سرطان تخمدان، تاکسول می تواند برای درمان چندین نوع سرطان دیگر از جمله سرطان ریه و سارکوم کاپوزی استفاده شود. یک نوع نادر از سرطان پوست است که به طور نامتناسبی افراد مبتلا به HIV و ایدز را تحت تاثیر قرار می دهد.

مطالعه بیشتر: رژیم غذایی مفید برای شیمی درمانی

تاکسول چگونه اثر می کند؟

همه سلول ها، از جمله سلول های تومور، با فرآیندی به نام میتوز، نام علمی تقسیم سلولی، تکثیر می شوند. تاکسول به عنوان یک مهارکننده میتوزی عمل می کند و سلول های سرطانی را که به سرعت تقسیم می شوند هدف قرار می دهد تا از رشد تومور جلوگیری کند. این کار را با ورود به داخل سلول ها و اتصال به ساختارهای داربست مانندی به نام میکروتوبول انجام می دهد و در عملکرد آنها اختلال ایجاد می کند.

تاکسول می تواند بر هر یک از سلول های بدن که به سرعت تقسیم می شوند تأثیر بگذارد. این همان چیزی است که باعث بروز بسیاری از عوارض شیمی درمانی می شود. انکولوژیست شما را به طور منظم در حین مصرف تاکسول تحت نظر خواهد داشت تا پاسخ شما به درمان را ارزیابی کند. برای بررسی اندازه و محل تومور باید منتظر آزمایش های متناوب باشید. به طور معمول، شما آزمایش خون معمولی از جمله شمارش کامل خون (CBC) و پانل متابولیک جامع (CMP) برای نظارت بر عملکرد کلیه و کبد خود را خواهید داشت.

میزان دوز مصرفی تاکسول چقدر است؟

تاکسول یک مایع شفاف و بی رنگ است که با Cremophor EL ( پلی اکسی اتیل شده) مخلوط و به صورت انفوزیون داخل وریدی (در ورید) تزریق می شود. شما معمولاً انفوزیون خود را در بیمارستان یا کلینیک دریافت خواهید کرد.

پزشکان می توانند تاکسول را به روش های مختلفی تجویز کنند، از جمله:

• یک بار در هفته
• هر دو سه هفته یکبار
• به آرامی بیش از 24 ساعت

دوز تاکسول شما به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله:

• وزن شما
• سلامت عمومی شما
• نوع سرطانی که دارید.

اگر تاکسول به درستی تجویز نشود، می تواند باعث آسیب بافتی شود. همچنین ممکن است قبل از انفوزیون داروهایی مانند بنادریل (دیفن هیدرامین) برای کاهش خطر واکنش آلرژیک به شما داده شود.

مطالعه بیشتر: قرص شیمی درمانی زلودا

عوارض داروی تاکسول

اکثر افراد تاکسول را به خوبی( به خصوص در دوزهای پایین) تحمل می کنند،. با این حال، عوارضی به همراه دارد که برخی از آن ها عبارتند از:

• خستگی
• استفراغ
• ریزش مو
• حالت تهوع
• اسهال خفیف
• آمنوره (عدم قاعدگی)
• دردهای استخوانی و عضلانی
• نوروپاتی محیطی (آسیب عصبی)
• کم خونی (گلبول های قرمز کم)
• نوتروپنی (کم شدن گلبول های سفید خون)

چگونه می توان از عوارض تاکسول پیشگیری کرد؟

شیمی درمانی، اثربخشی مغز استخوان را در تولید گلبول های سفید جدید، گلبول های قرمز و پلاکت ها کاهش می دهد. کاهش تعداد گلبول های سفید باعث می شود که سیستم ایمنی بدن شما کمتر موثر باشد و شما را در معرض خطر بیشتری برای عفونت قرار دهد. گاهی اوقات می توان از عوارض تاکسول با مصرف مکمل ها و داروهایی که برای ساخت سلول های خونی، جلوگیری از عفونت و کاهش خطر آسیب عصبی عمل می کنند، پیشگیری کرد.

Neupogen (filgrastim) و Neulasta (pegfilgrastim) دو داروی تزریقی هستند که برای افزایش تولید گلبول های سفید خون و کمک به جلوگیری از عفونت تجویز می شوند. Neupogen روزانه تا زمانی که تعداد گلبول های سفید خون بهبود یابد تجویز می شود. اما Neulasta فقط یک بار تجویز می شود و با یک دوز واحد به تحریک مغز استخوان ادامه می دهد.

انتخاب بین Neupogen و Neulasta می تواند به عواملی مانند سلامتی و پوشش بیمه شما بستگی داشته باشد. زمان مصرف این داروهای محرک سیستم ایمنی مهم است زیرا در حالت ایده آل، آنها باید قبل از رسیدن به پایین ترین نقطه خود (به نام نادر ) شروع به ساخت گلبول های سفید کنند. اولین دوز معمولاً حداقل 24 ساعت پس از اتمام تزریق شیمی درمانی داده می شود.

اکثر عوارض شیمی درمانی به سرعت پس از پایان درمان برطرف می شوند، اگرچه برخی از عوارض طولانی مدت شیمی درمانی ممکن است باقی بمانند. به طور خاص، نوروپاتی محیطی ممکن است گاهی دائمی باشد و گاهی اوقات خستگی ممکن است سالها طول بکشد تا به طور کامل بهبود یابد.

مطالعه بیشتر: عوارض داروی شیمی درمانی مرکاپتوپورین 

خطرات و موارد منع مصرف تاکسول

برای جلوگیری از فعل و انفعالات خطرناک، پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که الکل ننوشید. همچنین ممکن است در صورت مصرف داروهایی که می تواند با تاکسول تداخل داشته باشد، توصیه هایی برای اجتناب از برخی داروها دریافت کنید.

تاکسول با خطراتی همراه است و برای همه توصیه نمی شود. برخی از موارد منع مصرف تاکسول عبارتند از:

بارداری و شیردهی

اگر در دوران بارداری مصرف شود، تاکسول می تواند به طور بالقوه به جنین در حال رشد آسیب برساند. بنابراین، در دوران بارداری نباید تاکسول دریافت کنید. با توجه به خطر تاکسول در دوران بارداری، اگر شما در سنین باروری هستید، پزشک احتمالاً استفاده از راه های کنترل بارداری را در حین مصرف تاکسول توصیه می کند.

علاوه بر این، تاکسول می تواند به شیر مادر منتقل شود. به طور کلی توصیه می شود در حین دریافت تاکسول و تا چند هفته پس از اتمام درمان از شیردهی خودداری کنید. تاکسول با ناباروری در آینده مرتبط است. اگر قصد بارداری دارید، قبل از شروع درمان با پزشک خود مشورت کنید.

واکسن ها

زمانی که شیمی درمانی می کنید ممکن است واکسن ها به اندازه کافی موثر نباشند. به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن، ممکن است بدن شما به اندازه کافی پاسخ ایمنی برای بهره مندی از واکسن تولید نکند. اکثر اوقات، واکسن‌ها با تأخیر انجام می‌شوند و پس از تکمیل درمان سرطان تزریق می‌شوند.

از آنجایی که داروهای شیمی درمانی سیستم ایمنی را به خطر می اندازند، واکسن های زنده معمولاً در حین انجام درمان با تاکسول توصیه نمی شوند. ضعف سیستم ایمنی در طول درمان ممکن است شما را مستعد ابتلا به عفونت از طریق واکسن کند.

عفونت ها

شما در حین مصرف تاکسول در معرض خطر ابتلا به عفونت هستید که اغلب این عفونت می تواند بسیار جدی و حتی خطرناک باشد. شیمی درمانی تولید گلبول های سفید خون به نام نوتروفیل ها را کاهش می دهد و سیستم ایمنی بدن شما را در حالت ضعیف قرار می دهد. تعداد کم نوتروفیل ها نوتروپنی نامیده می شود . حتی اگر Neulasta یا Neupogen را دریافت کنید، ممکن است خطر عفونت وجود داشته باشد.

با توجه به افزایش خطر، در صورت بروز تب، لرز، درد یا قرمزی یا تورم در محل تزریق، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید. تب های نوتروپنیک یک اورژانس پزشکی در نظر گرفته می شود.

مطالعه بیشتر: خطر بروز عفونت در شیمی درمانی

واکنش آلرژیک

برخی از افراد ممکن است واکنش آلرژیک به تاکسول یا کرمفور EL داشته باشند، بنابراین باید از مصرف این دارو اجتناب کنند. پزشک شما در حین دریافت تاکسول شما را از نزدیک تحت نظر خواهند گرفت و در صورت بروز واکنش ممکن است نحوه درمان را تغیر دهند.

واکسن های زنده حاوی شکل ضعیف شده ویروس یا باکتری هستند. این واکسن‌ها مقدار کمی از پاتوژن را معرفی می‌کنند تا بدن شما را وادار کند تا آنتی‌بادی‌هایی بسازد که وقتی در آینده در معرض بیماری قرار می‌گیرید از شما در برابر عفونت محافظت کند. واکسن FluMist یک اسپری بینی با شکل ضعیف ویروس آنفولانزا است. این یکی از واکسن‌های زنده‌ای است که باید در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند اجتناب شود، از جمله کسانی که تاکسول دریافت می‌کنند.

با این حال، اکثر واکسن ها (مانند واکسن آنفولانزا یا واکسن کووید) در طول شیمی درمانی بی خطر هستند. واکسن های غیرفعال از پاتوژن های از پیش کشته شده (میکروب) استفاده می کنند و بسیاری از واکسن ها از مواد ویروس مانند برای تحریک سیستم ایمنی استفاده می کنند.

سوالات متداول

چگونه می توان با عوارض تاکسول مقابله کرد؟ شیمی درمانی سلول هایی را هدف قرار می دهد که به سرعت رشد کرده و تقسیم می شوند. بسیاری از عوارض داروهایی مانند تاکسول به دلیل آسیب به سلول های سالم است ( مانند فولیکول های مو و سلول های پوشاننده دستگاه گوارش) به سرعت رشد کرده و تقسیم می شوند. لازم به ذکر است که برخی از افراد عوارض بیشتری را نسبت به دیگران تجربه می کنند. بنابراین با پزشک خود در مورد آنچه که از برنامه درمانی خود انتظار دارید و نحوه مقابله با عوارضی که تجربه می کنید مشورت کنید.

چرا تاکسول باعث درد استخوان می شود؟ تاکسول با درد دردناکی همراه است که اغلب شبیه درد استخوان یا عضله است. به طور کلی، درد یک تا دو روز پس از شیمی درمانی شروع می شود و در عرض یک هفته از بین می رود. روش دقیقی که دارو باعث ایجاد درد می شود به طور کامل شناخته نشده است، اما محققان برای کسب اطلاعات بیشتر به کار خود ادامه می دهند. در حال حاضر هیچ درمان استانداردی وجود ندارد، اما محققان در حال مطالعه بسیاری از استراتژی های مدیریت درد هستند.

سخن آخر

تاکسول یک داروی شیمی درمانی است که سرطان سینه، سرطان تخمدان، سرطان سر و گردن، سرطان ریه، سارکوم و سایر بدخیمی ها را درمان می کند. معمولاً هنگام مصرف تاکسول عوارضی مانند استفراغ، ریزش مو، خستگی و آسیب عصبی را تجربه می کنید. برخی از این عوارض را می توان از طریق مکمل ها و داروها پیشگیری یا کاهش داد.

داروهای شیمی درمانی قدرتمند هستند، بنابراین پزشک شما قبل از تجویز دارو در مورد خطرات و مزایای آن با شما صحبت خواهد کرد. افرادی که باردار یا شیرده هستند یا حساسیت به تاکسول دارند نباید از این دارو استفاده کنند. علاوه بر این، در حین انجام درمان، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت های جدی هستید.

مانند هر نوع شیمی درمانی، تاکسول می تواند انرژی شما را تحت تاثیر قرار دهد. سعی کنید تغذیه سالم داشته باشید، در صورت امکان ورزش کنید و در طول درمان استراحت کافی داشته باشید. به علاوه یاد بگیرید که کمک بخواهید و بپذیرید. در نهایت، به خاطر داشته باشید که یکی از رایج ترین شکایات افرادی که یکی از عزیزانشان با سرطان مقابله می کند، احساس درماندگی است.