شایع ترین اختلالات پوستی ، اکنه و اگزما هستند، اما برخی اختلالات شایع دیگر هم می توانند سلامت پوست را به خطر اندازند. پوست، بزرگترین و سنگین ترین عضو بدن است و مهمترین کار آن محافظت از سطح خارجی بدن می باشد. پوست در کنار نقش آن به عنوان یک مانع محافظ، به تنظیم دمای داخلی بدن کمک می کند و این امکان را به ما می دهد که از طریق گیرنده های عصبی بتوانیم محیط اطراف را حس کنیم. پوست با وجود اینکه فقط چند میلی متر ضخامت دارد، اما تقریباً یک هفتم وزن بدن ما را تشکیل می دهد و در کنار مو، ناخن، غدد و اعصاب، بخشی از سیستم محافظتی بدن محسوب می شود. در بزرگسالان، پوست حدود 16 درصد از کل وزن بدن را شامل می شود و مساحتی تقریباً 2 متر مربع را پوشش می دهد.
پوست در بافت و قسمت های مختلف بدن، ضخامت متفاوتی دارد به عنوان مثال، پوست در زیر چشم، ضخامت خیلی کمی دارد و نازک ترین قسمت پوست محسوب می شود، بر همین اساس بیشترین علائم شایع پیری زودرس پوست در این قسمت نمایان می شوند. اما پوست روی کف پا و کف دست بیشترین ضخامت پوست را دارند.
ساختار پوست
پوست به طور کلی از سه لایه اصلی اپیدرم، درم و هیپودرم تشکیل شده است.
اپیدرم
- اپیدرم بیرونی ترین لایه پوست است.
- اپیدرم به عنوان یک لایه ضد آب بر روی پوست عمل می کند.
اپیدرم در بدن،سلول های جدید پوستی را ایجاد می کند، رنگ پوست را به بدن می دهد و از بدن محافظت می کند. سلول های مرده بطور مداوم در لایه اپیدرم ریخته و سلول های جدید جایگزین آنها می شوند. به طور متوسط در هر روز حدود 500 میلیون سلول پوستی از سطح پوست هر انسان بالغ جدا و دوباره جایگزین می شوند.
درمیس
- درم لایه میانی پوست است که در زیر اپیدرم یافت می شود.
- ضخیم ترین لایه پوست می باشد و دارای اعصاب و رگ های خونی است.
همچنین در غدد عرق، غدد چربی و فولیکول های مو در این لایه قرار دارد. درمیس خاصیت انعطاف پذیری و استحكام را به پوست می دهد. این لایه بیشتر از پروتئینی به نام کلاژن تشکیل شده است که باعث کشش و استحکام پوست می شود.
بافت زیر جلدی یا هیپودرم
- عمیق ترین لایه به آن بافت زیر جلدی، هیپودرم یا زیر جلدی گفته می شود.
- از نظر ساختاری بخشی از پوست نیست اما به اتصال پوست به استخوان و ماهیچه های زیرین کمک می کند.
بافت زیر جلدی همچنین اعصاب و خون را برای پوست فراهم می کند. این هیپودرم بیشتر از چربی، بافت همبند و الاستین (پروتئین الاستیک که به بافتها کمک می کند بعد از کشش به حالت طبیعی خود برگردند) ساخته شده است. مقادیر زیاد چربی از بدن در برابر گرما و سرما محافظت می کند و مانع از دست رفتن بیش از حد گرما می شود. همچنین لایه چربی به عنوان محافظ عمل می کند و استخوان ها و ماهیچه های ما را محافظت می کند.
عملکردهای پوست
پوست به عنوان بخشی از سیستم محافظتی بدن نقش های بسیار زیاد و حیاتی در بدن دارد.
برخی از مهمترین عملکرد پوست، عبارتند از:
- ذخیره سازی. پوست برای بدن لیپیدها (چربی ها) و آب را ذخیره می کند.
- جلوگیری از کم آبی بدن. پوست از تبخیر بیش از حد آب و کم آبی بدن جلوگیری می کند.
- احساس. انتهای عصب بر روی پوست دما، فشار، لرزش و لمس را تشخیص می دهند.
- محافظت در برابر عوامل بیماری زا. سلول های لانگرهانس موجود در پوست بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند که از بدن در برابر عوامل بیماری زا محافظت می کنند.
- ترموگلولاسیون. با تولید عرق و رقیق شدن رگ های خونی، پوست به خنک شدن بدن کمک می کند. “غاز غازها” و انقباض رگ های خونی، گرمای بدن را متعادل نگه می دارند.
شایع ترین بیماری های پوستی
متخصصان پوست و مو، پزشکان متخصص در معالجه بیماری ها، اختلالات و آسیب های پوستی، مو و ناخن هستند. آنها شرایط متداول مانند آکنه و زگیل را درمان می کنند. پوست نیز مانند سایر اعضای بدن مستعد ابتلا به بیماری های خاص است.
برخی از شایع ترین اختلالات پوستی، عبارتند از:
آکنه (آکنه ولگاریس)
آکنه، به عنوان یکی از شایع ترین اختلالات پوستی می تواند منبع اضطراب برای هر نوجوانی باشد. به علاوه، شیوع آکنه در بزرگسالان نیز در حال رشد است. آکنه به دلیل مسدود شدن فولیکولهای مو و غدد روغنی (چربی) پوست ایجاد می شود که غالباً ناشی از تغییرات هورمونی است. اصطلاح آکنه به جوش های صورت مربوط می شود و به جوش های سر سیاه، کیست و ندول اشاره نمی کند. برخی از افراد بر روی قسمت های دیگر بدن مانند پشت و سینه نیز آکنه می کنند. هر کسی در هر سنی ممکن است دچار این بیماری پوستی شود با این تفاوت که احتمال بروز آکنه در نوجوانان و جوانان بسیار بیشتر از افراد دیگر است. در حقیقت 80 درصد از مردم در سنین 11 تا 30 سالگی حداقل یک بار دچار آکنه شده اند.
درماتیت آتوپیک (اگزما)
- درماتیت آتوپیک یکی از رایج ترین اگزما است که در کودکان مشاهده می شود.
- علت دقیق درماتیت آتوپیک مشخص نیست، اما محققان بر این باورند که ممکن است ژنتیک، محیط و یا سیستم ایمنی بدن را درگیر کند.
درماتیت آتوپیک به عنوان یکی از شایع ترین اختلالات پوستی می تواند در صورت (به ویژه در نوزادان)، دست ها، پا یا در چین و چروک های پوستی ظاهر شود. خشکی، پوسته پوسته شدن و خارش پوست طبیعی است و خراشیدن مداوم ممکن است به ناحیه ای ضخیم منجر شود. در حالی که اگزما اغلب در افراد مبتلا به آلرژی رخ می دهد، آلرژی باعث اگزما نمی شود. استروئیدهای موضعی اغلب برای کاهش علائم درماتیت آتوپیک استفاده می شوند. اشکال دیگر اگزما شامل درماتیت تماسی و درماتیت سبورئیک است. این عارضه پوستی بیشتر در کودکان و افراد جوان، مثل صورت نوزادان بروز پیدا می کند. اما اگزما فقط مختص این قشر سنی نبوده و می تواند نوزادان، کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان را درگیر کند.
زونا (تبخال زوستر)
ویروس زونا (تبخال زوستر) به عنوان یکی از شایع ترین اختلالات پوستی منجر به ورم قرمز و تاول هایی می شود که ممکن است در اطراف تنه یا در هر جای بدن ظاهر شود. تب، خستگی و سردرد نیز ممکن است همراه با این بیماری بروز کند. زونا به همان ویروس ایجاد می شود که باعث ایجاد آبله مرغان – ویروس واریسلا زوستر می شود. اگر مبتلا به آبله مرغان بوده اید، در معرض خطر زونا قرار دارید زیرا ویروس آبله مرغان سالها در سیستم عصبی شما به صورت پنهان باقی می ماند. سالمندان و مبتلایان به سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر قرار دارند. زونا می تواند دردناک باشد، اما درمان زودهنگام با آنتی ویروس می تواند علائم را کاهش دهد.
کهیر
- کهیر جوش های بزرگ، قرمز و خارش دار هستند که روی پوست ایجاد می شوند.
- دلایل عمده کهیر شامل عوارض دارو ها، مواد غذایی و نیش های کنه و حشرات می باشند.
اگر کهیر شما قسمت بزرگی از بدن شما را پوشانده است، فوراً به پزشک معالجه کنید. کهیر معمولاً طی 2 تا 4 ساعت از بین می رود. با این حال، ممکن است در بعضی از افراد ماهها یا سالها ادامه داشته باشد که در این شرایط به آن کهیر مزمن گفته می شود.
آفتاب سوختگی
آفتاب سوختگی به عنوان یکی از شایع ترین اختلالات پوستی در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در برابر نور زیاد ماوراء بنفش (UV) و یا نور خورشید رخ می دهد که در این شرایط، پوست قرمز، دردناک و گرم می شود و حتی ممکن است از بین برود. آفتاب سوختگی های مکرر، به خصوص در کودکان، می تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را در مراحل بعدی زندگی افزایش دهد.
درماتیت تماسی
درماتیت تماسی به عنوان یکی از شایع ترین اختلالات پوستی یک بثورات قرمز و خارش دار ناشی از تماس مستقیم با یک ماده یا واکنش آلرژیک به آن است. بثورات ناشی از درماتیت تماسی مسری یا خطرناک نیستند، اما می تواند بسیار ناراحت کننده باشد.
بسیاری از عوامل محیطی می توانند منجر به بروز این بیماری شوند، جمله:
- صابون
- عطرها
- جواهرات
- گیاهان
- لوازم آرایشی
برای موفقیت در درمان درماتیت تماسی، باید علت واکنش شناسایی شود و فرد سعی کند از تماس مستقیم با آن خودداری کند. بثورات معمولاً طی دو تا چهار هفته برطرف می شوند.
پوشک راش
- بثورات پوشکی، رایج ترین مشکلات پوستی در کودکان است.
- این بثورات در شرایط قرارگرفتن طولانی مدت در برابر پوشک مرطوب رخ می دهد.
پوشک راش می تواند منجر به ایجاد برآمدگی قرمز و بثورات ناحیه پوشک، باسن، دستگاه تناسلی و چین های پوستی شود. ادرار و مدفوع می تواند باعث از بین رفتن پوست شود و مواد شیمیایی موجود در پوشک یکبار مصرف می توانند پوست را از بین برده و تحریک کنند. کاندیدا (مخمر) یا باکتری ها همچنین می توانند پوست ملتهب، پوسته پوسته شده و بثورات پوستی را بدتر کنند.
روزاسه
- روزاسه ورم صورت است که منجر به قرمزی، رگ های خونی برجسته و جوش می شود.
- مشکلات ایمنی بدن یا وریدی و یا عوامل محیطی می تواند باعث بروز این بیماری شود.
بیماری پوستی روزاسه به عنوان یکی از شایع ترین اختلالات پوستی مشکل شایعی است که معمولاً پوست صورت را درگیر کرده و بیشتر در افراد دارای پوست روشن اتفاق می افتد. روزاسه نوعی بیماری پوستی التهابی است که عود کرده و بعد از مدتی ناپدید می شود. این التهاب پوستی معمولاً نواحی مرکزی پوست مثل بینی، پیشانی، گونه ها و چانه را درگیر می کند. نام های دیگر این بیماری شامل آکنه روزاسه و آکنه بزرگسالی می شود.
یکی از جنبه های ناخوشایند ابتلا به روزاسه شامل رشد بیش از حد بافت درمال پوستی و به وجود آمدن «فیماتوس» و تغییر پوستی می شود. این عارضه باعث ضخیم و تورم دائمی قسمتی از بافت صورت شده و ممکن است در نتیجه آن، عارضه rhinophyma در فرد به وجود بیاید. این بیماری در افراد بین سنین 40 تا 60 سال شایع بوده و بیشتر زنان را درگیر می کند اما زمانی که بیماری روزاسه برای مردان به وجود بیاید بدون شک عمق و شدت بسیار بیشتری خواهد داشت. طبق آمارها، حدود 16 میلیون نفر در آمریکا و بیش از 45 میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری روزاسه پوستی مبتلا هستند.
پای ورزشکار (Tinea Pedis)
- پاهای شما مستعد عفونت های قارچی هستند.
- پای ورزشکار می تواند منجر به خارش شدید، قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست پا شود.
شما می توانید با تمیز نگه داشتن پا و خشک شدن پا، تغییر جوراب و کفش مرطوب و پوشیدن صندل در استخر عمومی یا مناطق دوش، از بروز علائم پای ورزشکار جلوگیری کنید. اگر قارچ زیر ناخن های انگشتان پا شما انتشار پیدا کند می تواند به صورت یک رنگ سفید، زرد یا قهوه ای با بافت ناخوشایند در ناخن ظاهر شود. در این شرایط حتماً به پزشک معالج مراجعه کنید زیرا ممکن است به درمان فشرده تر نیاز باشد.
سرطان پوست
- سرطان پوست رشد غیرطبیعی سلول های پوستی است.
- شایع ترین نوع سرطان پوست، سرطان سلول پایه می باشد.
براساس بنیاد سرطان پوست، هر ساله بیش از 4 میلیون مورد سرطان سلول پایه در ایالات متحده تشخیص داده می شود.
سرطان سلول پایه ای
سرطان سلول پایه ای نوعی سرطان پوست است که در ابتدا سلولهای پایه ای را درگیر می کند. سلول پایه ای نوعی سلول درون پوستی است که مسئولیت تولید سلول های جدید پوست را به عهده دارد، زیرا سلول های قدیمی دائماً در حال ریزش بوده و بعد از گذشت زمان مشخصی از بین می روند. سرطان سلول پایه ای اغلب به صورت برجستگی نسبتاً مشخصی بر روی پوست فرد مبتلا ظاهر می شود. اگرچه این سرطان می تواند اشکال دیگری نیز به خود بگیرد.
سرطان سلول پایه ای غالباً در مناطقی از پوست مثل سر و گردن که در معرض آفتاب هستند، اتفاق میفتد. تصور می شود که بیشتر این نوع سرطان ها در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) و اثر تابش نور خورشید ایجاد می شود. پرهیز از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب و استفاده از ضد آفتاب می تواند تا حد بسیار زیادی به محافظت از پوست در برابر سرطان سلول پایه ای کمک کند.
کارسینوم سلول سنگفرشی پوست
کارسینوم سلول سنگفرشی پوست نوع متداول سرطان پوست است که سلولهای سنگفرشی شده و لایه های میانی و بیرونی پوست را درگیر می کند. کارسینوم سلول سنگفرشی پوست معمولاً خطرناک نیست، اگرچه می تواند تهاجمی باشد. سرطان سلول سنگفرشی نشده درمان نشده پوست می تواند بزرگ شود یا در قسمت های دیگر بدن انتشار یابد و باعث عوارض جدی شود.
بیشتر کارسینوم سلول های سنگفرشی پوست ناشی از قرار گرفتن در معرض طولانی مدت در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV)، چه در اثر تابش نور خورشید و چه از بستر برنزه یا لامپ ها می باشد. جلوگیری از قرار گرفتن در معرض نور UV به کاهش خطر ابتلا به سرطان سلول سنگفرشی پوست و سایر اشکال سرطان پوست کمک می کند. سلولهای سنگفرشی در بسیاری از نقاط بدن یافت می شوند و سرطان سلول سنگفرشی می تواند در هر جایی که سلول های سنگفرشی یافت می شود رخ دهد.
آخرین دیدگاه‌ها