کاشت مو به عنوان یکی از جراحی های زیبایی در مقایسه با سایر روش ها، عوارض کمی دارد. با این حال، در صورت عدم توجه کافی میتواند عوارض جدی ایجاد کند. اما عوارض ناشی از آن تا حدودی قابل کنترل هستند. شایع ترین عوارض پس از کاشت مو شامل درد، ادم، عدم تقارن، خونریزی، جای زخم قابل مشاهده، فولیکولیت، پوسته پوسته شدن، جابجایی پیوند، سکسکه، افلوویوم، خارش و هیپوستزی هستند. اگر تصمیم به انجام کاشت مو دارید و نگران عوارض آن هستید بهتر است این مقاله از پزشکت را تا انتها بخوانید تا متوجه شوید که چه عوارضی بعد از این جراحی زیبایی شما را تهدید میکند.
درد بعد از کاشت مو
درد بعد از جراحی کاشت مو در اکثر بیماران ایجاد میشود. این درد به ویژه در کاشت مو که با FUT (پیوند واحد فولیکولی) انجام میشود، بروز میکند. درد عضلانی در این دوره ممکن است رخ دهد. برای پیشگیری و کاهش درد باید استراحت های کوچکی در طول فرآیند به بیمار داده شود. از طرفی هم، تزریق مسکن حین عمل و استفاده از NSAID (داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی) بعد از عمل تا حدودی در تسکین درد میتواند موثر باشد.
ادم
ادم شایع ترین عارضه کاشت مو است. میانگین بروز ادم بعد از عمل در کاشت مو از 40 تا 50 درصد متغیر است. ادم میتواند به دلیل بیهوشی و تروما در طول کاشت ایجاد شود. ادم بافت در زمان جراحی شروع و تنها 3 تا 5 روز بعد آشکار میشود. گاهی اوقات، مایع ادماتوز به داخل بافت های اطراف چشمی حرکت میکند و باعث اکیموز دور چشم میشود. همچنین در برخی موارد این ادم به حدی شدید است که بیمار نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند چشمان خود را باز کند. استفاده از ماساژ، بسته سرد، استروئیدهای سیستمیک، استروئیدهای نفوذی و NSAID میتواند ادم را کاهش دهد.
عدم تقارن
برنامه ریزی دقیق و علامت گذاری محل گیرنده، خطر عدم تقارن را به حداقل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رساند. اما عدم تقارن در حین کاشت مو میتواند علل مختلفی داشته باشد. در حین کاشت مو باید علائم طراحی در آینه، از پشت سر و در سطح چشم بیمار بررسی شوند. چون این علائم در آینه با زمانی که در جلو آن ایستاده با مواقعی که در فاصله 2 متری از آن قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرند تا حدودی با هم متفاوت هستند.
خونریزی
پوست سر، چه دارای مو یا طاس، خون فراوانی دارد، اما میزان خونریزی ناشی از آن کم است. در موارد کمتر، پس از خروج بیمار از کلینیک، خونریزی رخ میدهد. اعمال فشار به مدت 15 دقیقه با گاز تمیز برای کاهش خطر خونریزی بعد از کاشت بسیار موثر است.
در طی ارزیابی قبل از عمل، بیماران باید از نظر سابقه خونریزی قبلی، مصرف آسپرین، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، ویتامین E، الکل، استروئیدهای آنابولیک یا سایر عوامل ضد انعقاد غربالگری شوند. استفاده از ماینوکسیدیل موضعی و سیگار کشیدن باید حداقل 2 هفته قبل از جراحی قطع شود. خونریزی حین عمل در محل گیرنده طبیعی است و معمولاً میتواند با تزریق محلول‌های متورم کننده حاوی اپی نفرین آن را به حداقل برسانید.
جای زخم قابل مشاهده
تشکیل جای زخم شایع ترین عارضه ای است که بیمار در کاشت مو با آن مواجه میشود. کاشت مو با FUT میتواند اسکار خطی را در ناحیه اهدا کننده ایجاد کند. در کاشت مو با FUE، ممکن است به دلیل ورود مکرر و کناری پانچ، جای زخم قابل مشاهده ایجاد شود. درمان بیماران مبتلا به اسکار شامل اصلاح اسکار قابل مشاهده، کاشت مو و میکروپیگمنتیشن است.
فولیکولیت
فولیکولیت اصطلاحی است که برای توصیف التهاب فولیکول مو در پاسخ به عفونت، آسیب فیزیکی یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی استفاده میشود. میزان بروز فولیکولیت پس از عمل در کاشت مو از 1.1 تا 20 درصد متغیر است. شدت آن از التهاب خفیف و سطحی همراه با اریتم خفیف و جوش های پراکنده متغیر است. عفونت میتواند در ناحیه گیرنده یا اهدا کننده رخ دهد. درمان فولیکولیت به علت اصلی آن بستگی دارد. هنگامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌که یک فولیکولیت خفیف 2 تا 3 ماه پس از عمل شروع میشود، رشد مو علت احتمالی آن است. در چنین مواردی، درمان اولیه شامل کمپرس گرم به مدت 15 دقیقه، سه بار در روز، و یک پماد آنتی بیوتیکی موضعی مانند موپیروسین است.
پوسته پوسته شدن
پوسته شدن پوست سر پس از 24 تا 48 ساعت از کاشت مو رخ میدهد و به طور متوسط پس از 7-10 روز ناپدید میشود.
این پوسته ها بر بقای پیوند یا روند بهبود تأثیر نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارند مگر اینکه برای مدت طولانی باقی بمانند. به بیمار توصیه میشوند برای رفع پوسته های سر بعد از 48 ساعت موهای خودش را شست و شو دهد. استفاده از یک مرطوب کننده یا نرم کننده قبل از 30 تا 45 دقیقه شستشو برای نرم شدن پوسته ها توصیه میشود. اگر بعد از 9 تا 10 روز بعد از عمل پوسته ها همچنان وجود داشته باشند، از کمپرس مرطوب یا بخار استفاده میشود.
جابجا شدن گرافت
جابجایی گرافت معمولاً در 3 روز اولیه پس از عمل کاشت مو اتفاق می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌افتد. ضربه مستقیم به پوست سر علت اصلی جابجایی پیوند است. جابجایی گرافت ناشی از آسیب یا ضربه باید در سریع ترین زمان ممکن جایگزین شود.
سکسکه
سکسکه یکی از عوارض نادر کاشت مو است. بروز سکسکه در کاشت مو 4.11 درصد گزارش شده است. سکسکه در حین عمل یا مدت کوتاهی پس از عمل مشاهده میشود. معمولاً در غیاب درمان 2 تا 3 روز طول می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشد. آنها همچنین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند از آسپیراسیون هوای بیش از حد در نتیجه تحریک حرکات عضلانی دیافراگم ایجاد شوند.
افلوویوم مو اهداکننده
افلوویوم مو یک اتفاق نسبتاً رایج در گیرندگان، به ویژه در زنان است، در حالی که در اهداکنندگان، به طور قابل توجهی کمتر شایع است. معمولاً در عرض 6 هفته پس از جراحی به صورت ریزش موی موقت در امتداد حاشیه های تحتانی و فوقانی زخم های خطی یا به صورت ریزش موی منتشر در مورد FUE ظاهر میشود. به احتمال زیاد، این عارضه در پاسخ به قطع جریان خون رخ میدهد. به بیماران باید اطمینان داد که این مشکل به طور خود به خود در عرض 3 تا 4 ماه برطرف میشود، اما ماینوکسیدیل میتواند رشد مجدد مو را تسریع کند.
خارش
خارش پس از کاشت مو در ناحیه اهداکننده و گیرنده قابل مشاهده است. روند بهبود زخم تا حدودی میتواند منجر به خارش شود. یکی دیگر علل خارش بعد از کاشت مو ممکن است استفاده از ماینوکسیدیل پس از آن باشد. بسته به دفعات استفاده و غلظت ماینوکسیدیل میتواند باعث تحریک پوست سر شود. استروئیدها یا آنتی هیستامین های موضعی برای درمان بسیاری از بیماران توصیه میشود.
از دست دادن حس
از دست دادن موقت حس تقریباً همیشه در ناحیه اهداکننده و گیرنده رخ میدهد و نتیجه قطع شدن اعصاب توسط پانچ است که باعث میشود قسمت‌های اهداکننده و گیرنده از بین برود. بیماران معمولا متوجه این موضوع میشوند، اما به ندرت از آن شکایت میکنند. احساس در یک دوره 6-12 ماهه پس از تکمیل عمل باز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گردد.
اسکار یا کلوئید هیپرتروفیک
اسکار کلوئید و هیپرتروفیک در عوارض کاشت مو نادر است. بروز اسکار کلوئیدی و هیپرتروفیک در کاشت مو 0.1 درصد گزارش شده است. آنها نشان دهنده یک پاسخ غیر طبیعی بدن به آسیب پوستی هستند که با رسوب کلاژن مشخص میشود. کلوئید اسکار معمولا ماه ها یا سال ها پس از جراحی ایجاد میشود و به طور نامحدود ادامه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابد. افراد با سابقه اسکار کلوئید کاندید جراحی ترمیم مو نیستند. کسانی که به دلیل قومیت و سن در معرض خطر ابتلا به کلوئید هستند، یا دارای سابقه شخصی اسکار هیپرتروفیک هستند، باید در مورد احتمال بروز آن با پزشک مشورت کنند.
فیستول شریانی وریدی
عارضه بعد از عمل فیستول شریانی وریدی از عوارض نادر پیوند مو با پانچ است. این عارضه پس از کاشت مو با پانچ بزرگ به ویژه در ناحیه تمپورال در دهه 1970 مشاهده شد. یک توده زیر جلدی ضربان دار و علائمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌از جمله درد یا سردرد بروز پیدا میکند. برای ارزیابی کامل تشخیصی آنژیوگرافی لازم است. علائم معمولاً طی 6 ماه خود به خود برطرف میشوند، اما اگر جراح نگران پارگی عروق یا ظاهر زیبایی باشد، عروق سطحی را میتواند مسدود کند.
عفونت ها
عفونت پوست سر بعد از کاشت مو بسیار نادر است و موارد جدی در کمتر از 1٪ موارد رخ میدهد و معمولاً با بهداشت ضعیف، تشکیل بیش از حد پوسته پوسته یا عوامل خطر پزشکی از قبل موجود همراه است. اقدامات متعددی برای پیشگیری و کنترل عفونت پس از کاشت مو وجود دارد. اتاق عمل تمیز و ضد عفونی شده، استفاده از مواد استریل شده، استفاده از ابزار یکبار مصرف از جمله راهکار برای پیشگیری از بروز عفونت بعد از کاشت هستند.
سنکوپ
گاهی اوقات، بیماران بسیار عصبی در طول عمل غش کرده یا احساس ضعف میکنند، اما این امر را می‌توان با اقدامات ساده‌ای مانند پایین آوردن سر بین زانوها یا قرار دادن بیمار در وضعیت مستعد کنترل کرد.
تغییر رنگدانه
تغییرات رنگدانه ای پوست ممکن است پس از کاشت مو ظاهر شود. ناحیه کاشته شده نباید حداقل تا 1 ماه پس از کاشت مو در معرض نور خورشید قرار گیرد. استفاده از کلاه (مردانه) یا روسری (برای خانم ها) برای پیشگیری از تغییر رنگدانه ها توصیه میشود.
سخن آخر
هر زمان که پوست انسان بریده میشود، از طریق فرآیندی به نام فیبروز، که معمولاً به عنوان اسکار شناخته میشود، خود را بهبود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بخشد. محل های بهبودی اطراف موهای کاشته شده بسیار ریز هستند. آنها حتی با بازرسی دقیق تقریباً غیرقابل شناسایی هستند. میزان اسکار در ناحیه ای که مو در اطراف پشت و کناره های پوست سر بیمار گرفته میشود به عوامل مختلفی مانند توانایی خود بیمار برای بهبودی، مهارت جراح در انجام پیوند و تکنیک مورد استفاده بستگی دارد و برای روش های FUT یک اسکار خطی ظریف باقی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماند، برای روش های FUE تعداد زیادی اسکار دایره ای کوچک باقی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماند. اما به طور کلی عوارض ناشی از کاشت ممکن است موقت و یا دائمی باشند.
