پیخ خوردگی مچ دست آسیبی است که در اثر کشیدگی یا پارگی رباط های مچ دست رخ می دهد. رباط ها نوارهای بافتی محکمی هستند که استخوان ها را بهم متصل می کنند.
این آسیب در اثر وارد شدن فشار به مچ دست رخ می دهد. پیچ خوردگی مچ دست در هنگام زمین خوردن به خصوص در کودکان و افراد سالمند خیلی شایع است. مچ دست، در هنگام زمین خوردن به طور ناگهانی فشار زیادی را تحمل کرده و خم می شود. این مساله باعث آسیب یا پارگی رباط ها خواهد شد. همچنین پیچ خوردگی مچ دست یکی از آسیب های ورزشی شایع در ورزش های پربرخورد مانند بسکتبال است.
پیخ خوردگی مچ دست در اغلب مواد با استراحت، ثابت نگه داشتن آن و تمرینات فیزیوتراپی برطرف می شود؛ اما در صورت جدی بودن وضعیت ممکن است به آتل یا جراحی نیاز داشته باشد.
علائم پیچ خوردگی مچ دست چیست؟
پیچ خوردگی مچ دست درد زیادی دارد، به خصوص هنگامی که مچ دست را حرکت می دهید. در پیچ خوردگی های شدید علاوه بر درد و تورم، کبودی و خونمردگی هم در اطراف مفصل مچ مشاهده می شود. علائم احتمالی پیچ خوردگی مچ دست، عبارتند از:
- درد
- تورم
- کبودی
- گرما و التهاب
- احساس ضعف
- عدم توانایی در تکان دادن مچ
علت پیچ خوردگی مچ دست چیست؟
پیچ خوردگی مچ دست معمولا ناشی از فشار زیاد یا وارد شدن ضربه فیزیکی به مچ دست است. این حالت معمولاً هنگامی که وزن بدن بر روی مچ قرار بگیرد، رخ می دهد. آسیب به مچ دست در ورزشکاران خیلی شایع است و بیشتر در ورزش هایی رخ می دهد که خطر زمین خوردن در آنها بیشتر است. این ورزش ها، عبارتند از:
- بسکتبال
- ژیمناستیک
- اسکیت بورد
- دوچرخه سواری در کوهستان
پیچ خوردگی مچ دست همچنین می تواند در اثر استفاده بیش از حد از مچ دست در ورزش هایی مانند تنیس و بوکس رخ دهد.
به طور کلی پیچ خوردگی مچ دست غیر از ورزشکاران ممکن است برای هر کس دیگری هم در زندگی اتفاق بیفتد؛ زیرا در بسیاری از مواقع مچ دست در اثر حوادث غیرمنتظره ای مانند زمین خوردن، آسیب دیده و دچار پیچ خوردگی می شود.
مچ دست پیچ خورده را چگونه بانداژ کنیم؟
ابتدا بر روی مچ دستی که دچار آسیب شده کمپرس یخ بگذارید. اجازه دهید تورم دست کاهش پیدا کند. یخ را در یک حوله تمیز بپیچید، سپس آن را به مدت 20 دقیقه روی مچ دست خود قرار دهید. این کار را دو یا سه بار در روز تکرار کنید. پس از آن می توانید مچ دست خود را با یک باند کشی ببندید تا تورم به حداقل برسد. برای بانداژ مچ دست به این صورت عمل کنید:
- ابتدا یک سر باند را بر روی مچ دست قرار داده و آن را دو بار دور مچ دست بچرخانید تا ثابت بماند.
- باند را دور مچ دست خیلی محکم نبندید چون باعث درد زیاد و توقف گردش خون در این ناحیه می شود.
- سپس باند را از روی مچ به پشت دست برده و بعد به صورت اریب از کف دست و میان انگشتان شست و اشاره رد کرده و دوباره به سمت مچ دست برگردانید.
- باند را دور مچ دست پیچیده و دوباره آن را به صورت اریب از پشت دست و سپس کف دست و میان انگشتان شست و سبابه رد کنید. در آخر برای ثابت نگه داشتن باند از گیره بانداژ استفاده کنید.
انواع پیچ خوردگی مچ دست کدامند؟
پیچ خوردگی مچ دست بر اساس شدت، به سه دسته مختلف تقسیم بندی می شود:
پیچ خوردگی درجه 1 (خفیف): در پیچ خوردگی مچ درجه یک، رباط ها بیش از حد کشیده شده و یا به صورت خیلی جزئی پاره می شوند.
پیچ خوردگی درجه 2 (متوسط): در پیچ خوردگی مچ درجه دو میزان آسیب شدیدتر بوده و رباط ها تا حدودی دچار پارگی می شوند. در این وضعیت ممکن است به مقدار خیلی کم قادر به تکان دادن مچ دست باشید. پیچ خوردگی متوسط معمولا به آتل یا بریس نیاز دارد.
پیچ خوردگی درجه 3 (شدید): پیچ خوردگی درجه سه جدی ترین نوع پیچ خوردگی مچ دست بوده و یک یا چند رباط مچ دست کاملاً پاره می شوند. حتی در برخی موارد ممکن است رباط از محل اتصال به استخوان جدا شود. پیچ خوردگی درجه سه با درد و کبودی زیاد همراه بوده و نیاز به جراحی دارد.
فرق شکستگی و پیچ خوردگی مچ دست چیست؟
شکستگی مچ دست هم مانند پیچ خوردگی اغلب در اثر زمین خوردن و خم شدن مچ دست در زیر فشار ایجاد می شود. این آسیب خیلی جدی تر از پیچ خوردگی مچ دست بوده و استخوان را درگیر می کند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که یک یا چند استخوان در مچ دست شما شکسته شده و یا ترک بخورند.
علائم شایع شکستگی مچ دست، عبارتند از:
در صورتی که مچ دست شما دچار شکستگی شده باشد باید بلافاصله با پزشک متخصص ارتوپد تماس بگیرید.
پیچ خوردگی مچ دست چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک با استفاده از آزمایش های مختلف می تواند پیچ خوردگی مچ دست را تشخیص دهد. این آزمایشات به پزشک کمک می کند که آسیب های احتمالی دیگر مانند شکستگی مچ دست را رد یا تایید کنند.
آزمایشات احتمالی برای تشخیص پیچ خوردگی مچ دست شامل موارد زیر است:
معاینه فیزیکی: پزشک در هنگام معاینه ابتدا به دنبال علائم تورم، حساسیت به لمس و کبودی بوده و سپس میزان توانایی شما در حرکت دادن مچ دست را ارزیابی می کند.
تصویر برداری: MRI با استفاده از آزمایش ام ار آی می توان تصاویری واضح از رباط ها و تاندون ها به دست آورد. پزشک از نتایج این آزمایش برای بررسی شدت آسیب دیدگی مچ دست شما استفاده می کند.
اشعه ایکس: ممکن است پزشک برای تأیید یا رد شکستگی مچ دست شما، عکس برداری با اشعه ایکس را تجویز کند.
چگونه پیچ خوردگی مچ دست را در خانه درمان کنیم؟
درمان پیچ خوردگی مچ دست به شدت عارضه بستگی دارد. ولی با این حال این آسیب دیدگی در بیشتر موارد بدون جراحی و با استفاده از راهکارهای ساده قابل درمان است.
بهترین درمان های خانگی برای پیچ خوردگی مچ دست، عبارتند از:
- استفاده از باند کشی: بستن باند کشی به دور مچ باعث می شود که تورم به حداقل برسد.
- بالا بردن دست آسیب دیده: برای کاهش تورم می توانید مچ دست آسیب دیده را در سطحی بالاتر از بدن قرار دهید.
- استراحت کردن: به مدت 48 ساعت از مچ دست خود استفاده نکنید. همچنین در طول این مدت از انجام فعالیت هایی که مچ دست را درگیر می کنند مانند نوشتن با قلم خودداری کنید.
- کمپرس یخ: روزی دو الی سه بار از کمپرس یخ استفاده کنید. یخ را هرگز به طور مستقیم بر روی پوست قرار ندهید، زیرا این کار باعث آسیب دیدن پوست شما می شود. بهتر است یخ را ابتدا در داخل حوله ای پیچیده و سپس بر روی موضع آسیب دیده قرار دهید.
تمرینات پیچ خوردگی مچ دست کدامند؟
انجام تمرینات ورزشی زیر نظر یک فیزیوتراپیست با تجریه می تواند در کاهش درد و روند سریع تر بهبودی به شما کمک کند. اگر از آتل استفاده می کنید، قبل از انجام تمرینات آن را از مچ دست خود جدا کنید. تمرینات را دو یا سه بار در روز انجام داده و در هر ست ده بار تکرار کنید.
چرخش مچ دست
بازوی دست آسیب دیده را در کنار بدن قرار دهید. آرنج را به اندازه 90 درجه و در مقابل بدن خم کنید. به طوری که کف دست شما رو به زمین قرار بگیرد. سپس مچ دست را به آهستگی به سمت بالا و پایین حرکت دهید. در صورت عدم احساس درد این حرکت را ده بار انجام دهید.
حرکت انگشت شست
انگشتان دست را کاملاً از هم باز کنید. مچ دست و انگشتان را صاف نگه دارید. انگشت شست خود را به کف دست نزدیک کرده و با نوک انگشت شست یکی یکی نوک هر یک از انگشت های دیگر دست را لمس کنید.
حرکت مشت
ابتدا انگشتان دست خود را جمع کنید. سپس انگشت شست را به صورت مشت دور انگشتان دیگر قرار دهید. سعی کنید در هنگام انجام این تمرین به انگشت شست خود زیاد فشار وارد نکنید.
بالا و پایین بردن مچ دست
دستان خود را در مقابل تنه بالا بیاورید. سپس با استفاده از دست دیگر، مچ دست آسیب دیده خود را به آرامی به سمت بالا و پایین حرکت دهید.
خم کردن مچ دست
ساعد خود را بر روی میز باریکی قرار دهید. طوری که مچ دست بر روی لبه دیگر میز قرار بگیرد. سپس مچ دست را به آرامی به بالا و پایین خم کنید تا کشش ملایمی را در آن احساس کنید. در صورت احساس درد بلافاصله حرکت را متوقف کنید.
آیا پیچ خوردگی مچ دست نیازی به درمان پزشکی دارد؟
بیشتر پیچ خوردگی های مچ دست نیاز به درمان نداشته و معمولا با استفاده از کمپرس یخ، ثابت نگه داشتن مچ دست و استراحت کردن بهتر می شوند.
در پیچ خوردگی های خفیف، می توانید برای کاهش دادن درد از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) استفاده کنید. این تسکین دهنده های درد، بدون نیاز به نسخه پزشک در داروخانه ها در دسترس هستند. استفاده از باند کشی هم می تواند به کنترل درد و تورم کمک کند.
در پیچ خوردگی های متوسط معمولا از آتل یا بریس استفاده می شود. این تجهیزات ساده پزشکی باعث بی حرکت شدن مچ دست و در نتیجه سرعت بخشیدن به روند بهبودی می شوند.
آسیب دیدگی های شدید درجه سه معمولا نیاز به جراحی دارند. جراحی آرتروسکوپی شایع جراحی است که برای پیچ خوردگی مچ دست استفاده می شوند.
بهبودی پیچ خوردگی مچ دست چقدر است؟
- در پیچ خوردگی خفیف مچ دست 24 تا 48 ساعت پس از شروع درمان، بهبودی نسبی در وضعیت بیمار ایجاد می شود. پیچ خوردگی خفیف مچ معمولا پس از 1 یا 2 هفته کاملا بهبود پیدا می کند.
- اگر آسیب متوسط یا شدید باشد ممکن است روند بهبودی 6 تا 8 هفته طول بکشد. در بیشتر مواقع روز باید از آتل استفاده کنید.
- در یک پیچ خوردگی شدید، رباط دست در مدت 8 تا 12 هفته بهبود پیدا می کند. بهبودی کامل بسته به میزان آسیب دیدگی ممکن است 6 تا 12 ماه طول بکشد، خصوصاً اگر نیاز به جراحی باشد.
چگونه از پیچ خوردگی مچ دست پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از حوادث همیشه ممکن نیست، اما با رعایت احتیاط می توانید خطر لغزش و زمین خوردن را تا حد زیادی کاهش دهید.
برای جلوگیری از پیچ خوردگی مچ دست موارد زیر را رعایت کنید:
- هنگام راه رفتن در باران یا بر روی زمین های لغزنده احتیاط کنید.
- از کفش های ورزشی و مناسب استفاده کنید تا خطر سقوط را به حداقل برسانید.
- اشیا سنگین را با دو دست بلند کنید تا فشار وارد شده بر هر مچ دست کاهش پیدا کند.
- در هنگام انجام ورزش هایی مانند بسکتبال، اسکی و اسکیت بورد از مچ بند استفاده کنید؛ زیرا مچ بند احتمال آسیب دیدگی مچ دست را در هنگام افتادن یا وارد شدن ضربه به مچ دست کم می کند.
آخرین دیدگاهها