فیزیوتراپی چیست و چه عوارضی دارد؟

فیزیوتراپی، یک روش درمانی است که در برخی شرایط ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. جزء حیاتی بهبودی پس از جراحی، جراحت یا بیماری است. برای کسب اطلاعات برای هر آنچه که باید در مورد فیزیوتراپی بدانید، این مقاله را بخوانید. این روش یک تخصص بهداشتی و درمانی است برای ارزیابی و درمان افرادی است که دارای محدودیت در تحرک و عملکرد هستند. خدمات فیزیوتراپی توسط متخصصین فیزیوتراپی انجام می شود. متخصصین فیزیوتراپی، فیزیوتراپیست ملزم به داشتن مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری بالینی از یک موسسه معتبر و مجوز دولتی برای ارائه خدمات خود می باشند.

در روش درمانی فیزیوتراپی، متخصصین وضعیت بیمار را ارزیابی کرده و در بازیابی حداکثر تحرک و استقلال به آن ها کمک می کنند و در این راستا آموزش های لازم را به بیماران می دهند. آن ها از انواع روشهای درمانی برای کمک به شما در پیشرفت بهتر وضعیت بیماران استفاده می کنند. در فیزیوتراپی، متخصصان آموزش دیده عملکرد بدنی غیر طبیعی مانند آسیب، ناتوانی، بیماری یا وضعیت کلی بیمار را ارزیابی و درمان می کنند.

طبق اعلام انجمن فیزیوتراپی آمریکا (APTA)، یک فیزیوتراپیست یک متخصص پزشکی مجرب و دارای مجوز با تجربه در تشخیص ناهنجاری های جسمی، بازیابی عملکرد و تحرک بدنی، حفظ عملکرد بدنی و ارتقاء فعالیت بدنی و عملکرد مناسب می باشد.

شایع ترین عوارض فیزیوتراپی

در این روش، درمانگر با استفاده از روش‌هایی مانند تحریک الکتریکی و اولتراسوند، می‌تواند به کاهش درد و بهبودی کمک کند. ورزش، پیاده روی، استفاده از راه پله و فعالیت های تعادل، جنبه عملکردی فیزیوتراپی را تشکیل می دهد و استقلال را بازیابی می کند. با این حال، دوره درمانی شما ممکن است به عوارض جانبی مختلفی منجر شود. مهم است که این عوارض را با رفع آنها در طول دوره درمانی و تماس با پزشک در صورت لزوم به حداقل برسانید. شایع ترین عوارض آن، عبارتند از:

درد با افزایش

یکی از عوارض جانبی مهمی که احتمالاً در طول درمان تجربه خواهید کرد، درد است. درد اصلی ممکن است در واقع با توانبخشی و بهبودی افزایش یابد و این ممکن است منجر به سردرگمی و انگیزه ضعیف برای ادامه کار شود. ضروری است که این مسائل را با فیزیوتراپیست و پزشک خود در میان بگذارید تا مشخص شود که آیا مداخلات درمانی جایگزین به کاهش درد کمک می کند و امکان مشارکت مداوم را فراهم می کند یا خیر. برای کمک به کنترل درد، پزشک ممکن است 30 دقیقه قبل از جلسه، داروهای مسکن خوراکی را توصیه کند. گرما، یخ یا درمان های موضعی پس از یک جلسه، طبق دستور درمانگر، ممکن است درد را کاهش دهد.

تورم

تورم یکی دیگر از عوارض جانبی رایج فیزیوتراپی است. از آنجایی که درمانگر عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها را برای تقویت آنها به چالش می‌کشد، بدن ممکن است با افزایش ادم یا تورم به این وضعیت پاسخ دهد. ادم می تواند باعث درد اضافی و محدودیت های عملکردی شود. با درمانگر خود در مورد درمان هایی مانند استفاده از یخ بعد از درمان یا استفاده از گرم و سپس سرد برای کمک به کنترل تورم صحبت کنید. این روش ها می تواند درد و تورم را کاهش دهد و گردش خون را به طور همزمان بهبود بخشد.

فقدان نتیجه مناسب

مانند هر درمان پزشکی، شرکت در فیزیوتراپی تضمینی برای بهبود یا رفع کامل علائم نیست. از آنجا که این می تواند دلسرد کننده باشد، ممکن است وسوسه شوید که درمان خود را متوقف کنید. با این حال، پایان دادن به درمان پیش از موعد به احتمال زیاد منجر به درد طولانی مدت و آسیب مجدد خواهد شد.   با درمانگر خود صحبت کنید و در مورد اهداف شخصی خود صحبت کنید و تا حد امکان دقیق باشید. درمانگر شما ممکن است بتواند جهت درمان را طبق اهداف خاص شما تنظیم کند یا ممکن است به شما در مورد تغییرات سبک زندگی که می توانید برای تسهیل نتایج بهبودیافته انجام دهید، آموزش های لازم را ارائه دهد.

مسائل روانی- عاطفی

شاید در طول درمان استرس روانی و عاطفی را که همراه با درمان تجربه خواهید کرد دست کم بگیرید. قرار ملاقات های مکرر، درد، پیشرفت ضعیف و زمان طولانی صرف شده در فیزیوتراپی می تواند بر برنامه شما تأثیر بگذارد. مسائل خود را با خانواده و دوستان خود در میان بگذارید. مدیریت استرس و مسائلی که با آن مواجه هستید به شما این امکان را می دهد که کنترل موقعیت خود را در دست بگیرید و به تغییراتی که با آن مواجه هستید، چه بلندمدت و چه کوتاه مدت پاسخ مناسبی بدهید.

فیزیوتراپی چه مزیت هایی دارد؟

فیزیوتراپی بسته به علت تجویز جلسات درمانی می تواند مزایای زیادی داشته باشد، از جمله:

• بهبود تعادل
• جلوگیری از عمل جراحی
• بهبودی از آسیب دیدگی
• بهبودی پس از سكته مغزی
• بهبود تحرک و حرکت اندام ها
• مدیریت بیماری و شرایط پزشکی مرتبط با سن
• درمان و تسکین درد بدون نیاز به داروهای مسکن

یک فیزیوتراپ در زمینه ورزشی می تواند از طریق تقویت قسمت های خاص بدن به یک ورزشکار کمک کند تا میزان عملکرد خودش را بهبود بخشیده و به حداکثر برساند.

فیزیوتراپی در چه مواردی تجویز می شود؟

در صورت آسیب دیدگی و بیماری های که منجر به درد، اختلال جسمی یا محدود کردن حرکت و افت عملکرد فرد شوند، پزشک می تواند جلسات فیزیوتراپی را برای بیمار توصیه کند. متخصصین فیزیوتراپی می تواند به همه افراد در همه سنین خدمات درمانی ارائه دهند. اما بسیاری از مراکز فیزیوتراپی برای معالجه یک گروه خاص مانند کودکان، سالمندان یا ورزشکاران تخصص دارند. صرف نظر از سن، فیزیوتراپی در روند بهبودی اختلالات مربوط به تحرک و ارائه درمان و راهکاری برای بهبود عملکرد فرد مناسب می باشد.

 فیزیوتراپی ها بسته به تخصص آن ها می توانند طیف وسیعی از شرایط پزشکی را درمان کنند.

برخی از شرایطی که می تواند از این نوع درمان بهره مند شوند، عبارتند از:

• سوختگی، مراقبت از زخم و زخم های دیابتی
• صدمات مربوط به ورزش، مانند ضربه مغزی و آرنج تنیس
• شرایط کودک مانند تأخیر در رشد، فلج مغزی و دیستروفی عضلانی
• سلامت زنان و اختلال در عملکرد لگن مانند بی اختیاری ادرار و لنفودم
• دست درمانی برای شرایطی مانند سندرم کارپانل تونل و انگشت ماشه
• اختلال عملکرد عضلانی-اسکلتی مانند کمردرد، پارگی روتاتور کاف و اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
• شرایط قلبی ریوی مانند بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)، فیبروز کیستیک (CF) و انفارکتوس میوکارد (MI)
• شرایط عصبی مانند سکته مغزی، صدمات نخاعی، بیماری پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس، اختلال عملکرد دهلیزی و آسیب مغزی

فیزیوتراپی در جلوگیری از آسیب دیدگی یا از بین رفتن تحرک و کاهش عملکرد بیماران موثر می باشد.

متخصصین فیزیوتراپی می تواند حرکات بیمار را قبل از آسیب مزمن و جدی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و راهکار هایی را برای کمک به حفظ سلامتی و پیشرفت عملکرد بیمار ارائه دهند.

مراکز فیزیوتراپی

فیزیوتراپیست ها در مراکز و مکان های مختلفی کار می کنند، از جمله:

• بیمارستان
• با تیم های ورزشی
• مراکز توانبخشی قلب
• خانه های سالمندان
• کلینیک های سرپایی
• منزل برای بیمارانی که به دلیل بیماری یا آسیب شدید قادر به حرکت کردن نیستند.

چگونه برای فیزیوتراپی آماده شویم؟

برای آمادگی بیشتر در هنگام جلسات فیزیوتراپی بهتر است قبل از انتخاب یک فیزیوتراپیست کمی وسواس به خرج داده و مرکز مناسبی را برای درمان خود پیدا کنید. برخی از PT ها یا فیزیوتراپیست ها متخصص بالینی هستند. ممکن است آنها در معالجه مشکل شما تخصص لازم و کافی را داشته باشند. علاوه بر آن قبل از شروع جلسات فیزیوتراپی خود بهتر است در مورد پوشش بیمه ای و شرایط های خاص مرکز تحقیق کنید. اما یافتن یک فیزیوتراپیست مناسب می تواند به عوامل زیادی مانند پذیرش بیمه، تخصص و علت درمان و موقعیت جغرافیایی مرکز بستگی دارد. شرکت های بیمه اغلب لیست هایی از مکان های فیزیوتراپی تحت پوشش خود را به بیماران ارائه می دهند.

برای رسیدن به اهداف درمانی خود باید با متخصصین فیزیوتراپی، همکاری لازم را داشته باشید. بنابراین سعی کنید دستورات متخصصین را به نحو احسن انجام دهید. رابطه شما با فیزیوتراپیست باید مانند یک روند درمانی دوجانبه باشد، و هر دو شما برای دستیابی به اهداف درمانی با یکدیگر همکاری کنید.

ارزیابی

وقتی برای اولین بار به یک فیزیوتراپی مراجعه می کنید، او وضعیت کلی شما را ارزیابی و بررسی می کند. حتی این امکان وجود دارد متخصصین فیزیوتراپی برای جمع آوری اطلاعات در مورد بیماری یا جراحت شما اقدامات خاصی را انجام دهند و موراد زیر را اندازه گیری کنند:

• درد
• تعادل
• دامنه حرکت
• عملکرد قلب
• تحرک مفصل
• انعطاف پذیری
• عملکرد ریوی
• عملکرد عصبی
• استحکام – قدرت

پس از جمع آوری اطلاعات در مورد آسیب یا بیماری، متخصصین می توانند راهکارهای لازم و تمرینات مناسب در منزل و یک برنامه درمانی برای توانبخشی برای شما پیشنهاد کند.

چه انتظارات از نتایج فیزیوتراپی باید داشته باشیم؟

 برخی از بیماران توسط پزشک به فیزیوتراپی ارجاع داده می شوند. اما برخی افراد خودشان به دنبال این جلسات درمانی هستند.

به هر حال این حق مسلم بیماران است که از روند درمانی و جلسات فیزیوتراپی خودشان توقعاتی داشته باشند، از جمله:

• بیمار باید قبل از جلسات فیزیوتراپی تحت معاینه و ارزیابی فیزیکی قرار گرفته و سابقه پزشکی و وضعیت بدنی کلی او از جمله میزان حرکات و انعطاف پذیری و عملکرد عضلات و مفاصل او بررسی شوند.
• بیمار باید از تشخیص بالینی، پیش آگهی جلسات درمانی و اهداف کوتاه و بلند مدت درمان آگاهی لازم را دریافت کند.
• در صورتی که تمریناتی وجود دارند که بیمار بتواند آن ها را در خانه انجام دهند، فیزیوتراپ باید این تمرینات را با بیمار تمرین کرده و آموزش های لازم را ارائه کند.

در طی جلسات فیزیوتراپی

متخصصین فیزیوتراپی از تکنیک های مختلفی برای کاهش درد و سفتی بهبود حرکت و قدرت شما استفاده می کنند. آن ها ممکن است در طی روند درمانی عوامل فیزیکی مانند گرما، یخ، سونوگرافی یا تحریک الکتریکی را به کار ببرند. اغلب فیزیوتراپیست ها از ورزش درمانی برای بدست آوردن دامنه حرکت، افزایش قدرت و بهبود عملکرد فرد استفاده می کنند. ارائه آموزش های لازم به بیمار در حین جلسات فیزیوتراپی در مورد بیماری و وضعیت او امری مهم و موثر تلقی می شود که می تواند در درمان و پیش آگاهی بیماری به فرد کمک کنند. همچنین متخصصین فیزیوتراپی می تواند تمرینات لازم را به عنوان تمرینات در منزل به بیمار آموزش دهند.

 طبیعی است که هنگام مراجعه به فیزیوتراپ و شروع جلسات فیزیوتراپی تا حدودی احساس اضطراب کنید. حتی ترس داشته باشید که قرار است چه اتفاقی در طول جلسات درمان بیفتد. آیا این جلسات فایده ای برای وضعیت کلی شما دارند؟ این احساسات معمولاً پس از ملاقات با فیزیوتراپی به سرعت از بین می روند. با شناخت کامل مراحل و اهداف فیزیوتراپی، می توانید در حین انجام جلسات فیزیوتراپی خود انتظارات واقع بینانه در مورد توانبخشی خود داشته باشید. حتی نتیجه مثبتی را از این روند درمانی بگیرید.

انواع فیزیوتراپی کدامند؟

انواع مختلفی از روش های درمانی فیزیوتراپی برای درمان طیف وسیعی از شرایط پزشکی قابل استفاده هستند.

بر اساس کاربرد انواع فیزیوتراپی عبارتند از:

فیزیوتراپی ارتوپدی

این روش صدمات اسکلتی در قسمت های عضلانی، استخوان ها، رباط ها و تاندون ها را ارزیابی و درمان می کند. این روش درمانی بیشتر برای شرایط پزشکی مانند شکستگی، تاندونیت، بورسیت، مشکلات پزشکی مزمن و توانبخشی یا بهبودی بعد از جراحی ارتوپدی مناسب است.

فیزیوتراپی سالمندان

این روش درمانی می تواند به سالمندانی که دارای بیماری هایی خاص مانند آرتریت، پوکی استخوان، بیماری آلزایمر، تعویض مفصل ران و زانو، اختلالات تعادل و بی اختیاری ادرار هستند کمک کند. این نوع روند درمانی با هدف بازگرداندن تحرک، کاهش درد و افزایش سطح آمادگی جسمی سالمندان انجام می شود.

فیزیوتراپی فیزیولوژیکی

این روش می تواند به مبتلایان به اختلالات عصبی و شرایطی مانند بیماری آلزایمر، آسیب مغزی، فلج مغزی، بیماری اسکلروز متعدد، بیماری پارکینسون، آسیب نخاعی و سکته مغزی کمک کند. این درمان با هدف افزایش عملکرد اندام ها، درمان فلج و افزایش معکوس قدرت عضلات با کاهش آتروفی (میزان تحلیل رفتن) عضلات انجام می شود.

توانبخشی قلبی و عروقی و ریوی

توانبخشی قلبی و عروقی و ریوی می تواند به نفع افراد مبتلا به برخی شرایط قلبی ریوی و بیمارانی که تحت جراحی قلب قرار گرفته اند، باشد. درمان می تواند استقامت بدنی بیمار را افزایش دهد.

فیزیوتراپی کودکان

این روش درمانی در کودکان با هدف تشخیص، معالجه و مدیریت شرایطی که بر نوزادان، کودکان و نوجوانان تأثیر می گذارد از جمله تأخیر در رشد، فلج مغزی، اسپینا بیفیدا، تورتیکولیس انجام می شود.

درمان مراقبت از زخم

این روش درمانی می تواند از طریق بهبود گردش خون و میزان اکسیژن رسانی باعث تسریع روند بهبودی زخم شود.

درمان با وستيبولار

• این روش به منظور درمان مشكلات تعادل ناشي از اختلالات گوش داخلي انجام می گیرد.
• فیزیوتراپی وستیبولار شامل تمرینات و تکنیک های دستی است که به برای دستیابی به تعادل فرد موثر می باشند.

درمان سرکوب کننده

درمان سرکوب کننده می تواند به تخلیه مایعات انباشته شده در بیماران مبتلا به لنفادنوم و سایر شرایطی که باعث تجمع مایعات می شوند، کمک کند.

توانبخشی عضلات کف لگن

توانبخشی عضلات لگن می تواند به درمان بی اختیاری ادرار یا مدفوع، فوریت ادراری و درد لگن در زنان و مردان کمک کند.

علاوه بر تمرینات دستی، فیزیوتراپی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سونوگرافی، برای بهبود جریان خون با گرم کردن تاندون ها، ماهیچه ها و بافت ها
• فنوتیپ، استفاده از سونوگرافی برای ارائه داروهای خاص مانند استروئیدهای موضعی
• تحریک الکتریکی، که از الکترودهای موضعی روی پوست بدن برای کاهش درد و افزایش قابلیت های عملکردی بیمار استفاده می کند. یکی از انواع تحریک الکتریکی از راه پوست (TENS) انجام می شود و در بعضی مواقع در فیزیوتراپی، از روش یونتوفورز استفاده می شود که روند ترکیبی کاربرد داروهای ضد التهابی همراه با روش های تحریک الکتریکی می باشد. فیزیوتراپیست ها مناسب ترین روش درمانی را توصیه می کند.

به فیزیوتراپیست مراجعه کنم یا کاردرمانگر؟

پپ

شاید تصمیم گیری در مورد اینکه بیمار نیاز به فیزیوتراپیست دارد و یا کاردرمانی تا حدودی سخت باشد.

یک فیزیوتراپیست روی درمان نواحی آسیب دیده و تلاش برای بهبود توانایی فرد در انجام حرکات او تمرکز خواهد کرد. در همین حال، یک متخصص کاردرمانی به فرد آسیب دیده کمک می کند تا بعد از یک دوره نقص جسمی، بتواند فعالیت های روزمره خودش را به طور مستقل انجام دهد. به عنوان مثال، این امکان وجود دارد که بیمار سکته مغزی بعد از سکته عملکرد قسمت های از بدن خودش را مانند بازو از دست بدهد. در این صورت بیمار برای بهبودی کامل و تقویت قدرت و حرکت دادن بازو خود نیاز به یک فیزیوتراپیست دارد.

در عین حال، بیمار ممکن است برای بازیابی عملکرد و به کارگیری بازو اسیب دیده خودش به یک متخصص کاردرمانی احتیاج داشته باشد. یک متخصص کاردرمانی نیز می تواند برای بهبود روند زندگی بیماران تغییراتی ایجاد کرده و یا ابزارهای ویژه ای را فراهم کند تا انجام کار و فعالیت های روزمره برای بیمار راحت تر شود.

یک قاعده کلی این است که:

 اگر به دنبال درمان جراحت و یا آسیب هستید و قدرت و می خواهید حرکت یک قسمت خاصی از بدن را بازیابی کنید، فیزیوتراپی احتمالاً انتخاب مناسب تر و بهتری برای شما خواهد بود. در شرایطی که به دنبال راهکارهای برای آسانتر شدن فعالیت های روزمره زندگی خود هستید کاردرمانی مناسب تر خواهد بود. اگر مطمئن نیستید که به فیزیوتراپی نیاز دارید و یا کاردرمانی بهتر است برای تشخیص مناسب با پزشک خود مشورت کنید.

این مقاله در آذرماه 1400 آپدیت شده است. اگر چنانچه شما دوست عزیز مطالب جالبی در این زمینه دارید در قسمت نظرات با ما درمیان بگذارید.