آرتریت پسوریاتیک

 آرتریت پسوریازیتیک نوعی آرتروز است که در برخی از مبتلایان به پسوریازیس اتفاق میفتد، پسوزیاریس بیماری پوستی است که خود را با لکه های قرمز رنگ و پوسته پوسته های های نقره ای نشان می دهد. بسیاری از افراد ابتدا دچار بیماری پوستی پسوزیاریس شده و در مرحله بعدی دچار آرتریت پسوریاتیک می شوند اما مشکلات مفصلی ممکن است در همان مراحل ابتدایی پسوزیاریس و به محض بروز لکه های قرمز رنگ به وجود بیاید.

درد مفاصل، خشکی و تورم علائم و نشانه های اصلی بروز آرتریت پسوریاتیک است. این علائم می توانند هر بخشی از بدن شما از جمله نوک انگشتان و ستون فقرات شما را تحت تأثیر قرار داده و نسبتاً خفیف یا شدید باشند. در هر دو بیماری پسوریازیس و آرتریت پسوریازیس، ممکن است زمان های به خصوصی بیماری عود کرده و سپس به حالت خاموش در بیاید.

هیچ درمانی برای ورم مفاصل پسوریاتیک وجود ندارد بنابراین در درمان، تمرکز بر روی کنترل علائم و جلوگیری از آسیب به مفاصل فرد مبتلا خواهد بود. بدون درمان، بروز این بیماری می تواند فرد را با مشکلات جدی مواجه کند. آرتریت پسوریازیتیک (PsA) نوعی آرتروز التهابی است که می تواند بعضی از میلیون ها نفر مبتلا به پسوریازیس را تحت تأثیر خود قرار دهد. پسوریازیس نوعی بیماری پوستی است که باعث ایجاد ضایعات قرمز و پوسته پوسته بر روی بدن شده و بیشتر اوقات پوست آرنج، زانو، مچ پا، پا، دست ها و نواحی دیگر بدن را درگیر می کند.

علت بروز آرتریت پسوریاتیک

آرتریت پسوریاتیک زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن شما شروع به حمله به سلول ها و بافت های سالم بدن کند. این پاسخ ایمنی غیر طبیعی باعث بروز التهاب در مفاصل و همچنین تولید بیش از حد سلول های پوستی در بدن فرد مبتلا شود. دلیل اصلی حمله سیستم ایمنی به بافت های سالم بدن مشخص نیست، اما به نظر می رسد عوامل ژنتیکی و محیطی هر دو در بروز این نقص سیستم ایمنی نقش دارند. بسیاری از مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک سابقه خانوادگی ابتلا به پسوریازیس یا آرتریت پسوریاتیک دارند. محققان نشانگرهای ژنتیکی خاصی را کشف کرده اند که به نظر می رسد با بروز آرتریت پسوریاتیک مرتبط است.

ترومای فیزیکی یا چیزی در محیط مانند عفونت ویروسی یا باکتریایی ممکن است باعث ایجاد آرتریت پسوریاتیک در افراد دارای پیش زمینه ارثی این بیماری شود.

عوامل خطر آرتریت پسوریاتیک

عوامل مختلفی می تواند خطر ابتلا به آرتریت پسوریاتیک را افزایش دهد، این عوامل شامل موارد زیر می شود:

پسوریازیس

• • پسوریازیس بزرگترین عامل خطر برای بروز آرتروز پسوریاتیک است. افرادی که ناخن های آنها دارای حفره بوده  یا ناخن های تغییر شکل یافته دارند، احتمال بروز آرتریت پسوریاتیک در آن ها نسبت به دیگران بیشتر خواهد بود.

سابقه خانوادگی

• • بسیاری از افراد مبتلا به ورم مفاصل پسوریاتیک یکی از اعضای خانواده یا خواهر و بردار آن ها به این بیماری مبتلا است.

سن

• • اگرچه هر کسی می تواند به آرتریت پسوریاتیک مبتلا شود، اما این عارضه بیشتر در بزرگسالان بین 30 تا 50 سال شایع است.

علائم و نشانه های آرتریت پسوریاتیک

آرتریت پسوریازیتیک و پسوریازیس هر دو بیماری های مزمنی هستند که با گذشت زمان بدتر می شوند. اما ممکن است شما دوره هایی داشته باشید که علائم شما بهبود یابند. بعد از گذشت مدتی مجدداً عود پیدا کرده و حتی بدتر از قبل شود. آرتریت پسوریاتیک فقط یک سمت یا در هر دو طرف بدن را به طور همزمان درگیر کرده و می تواند بر روی مفاصل فرد مبتلا تأثیر بگذارد. علائم و نشانه های بروز آرتریت پسوریاتیک اغلب شبیه علائم آرتریت روماتوئید است. هر دو بیماری باعث می شوند مفاصل دردناک و متورم شده و در هنگام لمس گرم به نظر برسند.

با این حال، آرتریت پسوریاتیک می تواند باعث بروز موارد زیر نیز بشود:

ورم انگشتان دست و انگشتان پا

• • آرتریت پسوریاتیک باعث تورم دردناک و تغییر شکل انگشتان دست و پا خواهد شد. حتی ممکن است تورم و تغییر شکل در دست ها و پاها قبل از بروز علائم مفصلی ظاهر شود.

درد پا

• • ورم مفاصل پسوریاتیک می تواند در نقاطی که تاندون ها و رباط ها به استخوان های شما متصل می شوند، خصوصاً در قسمت پشت پاشنه پا (آشیل تاندوینیت) یا در کف پای شما (فاشیات پلانتار) ایجاد شود.

درد کمر

• • برخی از افراد به دلیل ابتلا به آرتریت پسوریاتیک دچار وضعیتی به نام اسپوندیلیت (spondylitis) می شوند. در اصل اسپوندیلیت باعث بروز التهاب مفاصل بین مهره های ستون فقرات و مفاصل بین ستون فقرات و لگن شما (ساکروایلییت) خواهد شد.

زمان مراجعه به پزشک

اگر مبتلا به پسوزیاریس هستید، بهتر است در صورت بروز دردهای مفصلی این موضوع را با پزشک درمیان بگذارید. زیرا در صورت عدم درمان آرتریت پسوریاتیک این عارضه می تواند به مفاصل شما آسیب جدی برساند.

عوارض جانبی  آرتریت پسوریاتیک

درصد کمی از مبتلایان به آرتریت پسوریاتیک دچار آرتریت موتیلان (Arthritis mutilans) خواهند شد، آرتریت موتیلان بیماری شدید، دردناک و ناتوان کننده ای است که با گذشت زمان، این ورم مفاصل استخوان های کوچک دست ها، به خصوص انگشتان دست را از بین برده و منجر به ناهنجاری و ناتوانی های دائمی خواهد شد. در بعضی موارد افراد مبتلا به آرتروز پسوریاتیک گاهی اوقات دچار مشکلات چشمی مانند ملتحمه چشم (conjunctivitis) یا یووئوتیت می شوند که می تواند باعث درد چشم، قرمزی و تاری دید شود. این افراد بیش از دیگران در معرض ابتلا به بیماری های قلبی قرار خواهند داشت.

تشخیص آرتریت پسوریاتیک

در حین بررسی برای تشخیص بیماری آرتریت پسوریاتیک پزشک ممکن است موارد زیر را کنترل کند:

• بررسی دقیق مفاصل برای یافتن علائم تورم یا آزردگی
• فشار دادن پاشنه پا و اطراف پاشنه برای یافتن نقاط درد و آزردگی
• بررسی ناخن های انگشتان دست برای یافتن پوسته پوسته، سوراخ و دیگر ناهنجاری ها

هیچ آزمایش به خصوصی نمی تواند تشخیص آرتریت پسوریاتیک را تأیید کند. اما برخی از انواع آزمایشات می توانند به رد علل دیگر بروز درد مفاصل مثل آرتروز روماتوئیت یا نقرس کمک کنند.

تصویر برداری

اشعه ایکس

• • انجام عکس برداری اشعه ایکس می تواند به تشخیص تغییرات مفصلی ناشی از بیماری آرتریت پسوریاتیک کمک کند. اما به تشخیص علائم دیگر کمکی نخواهد نمود.

تصویربرداری ام آر ای

• • در تصویر برداری به شیوه ام آر آی از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی برای گرفتن عکس های با کیفیت از بافت های سخت و نرم بدن استفاده می شود. این شیوه از تصویر برداری برای بررسی مشکلات تاندون ها و رباط های پا و کمر کاربردی بوده و می تواند تا حد زیادی مؤثر باشد.

آزمایشات

فاکتور روماتوئید (RF)

• • آر اف یک آنتی بادی است که اغلب در جریان خون افراد مبتلا به آرتروز روماتوئید وجود دارد. البته این فاکتور در خون افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک وجود ندارد. این تفاوت می تواند به تشخیص دقیق تر بیماری کمک کند.

آزمایش مایع مفصلی

• • پزشک با استفاده از یک سوزن از مایع داخل مفاصل یا مفصل درگیر شده معمولاً زانو، نمونه برداری خواهد کرد. کریستال های اوریک اسید در داخل مایع مفصلی می تواند نشان دهنده بروز نقرس باشند. احتمال ابتلای فرد به آرتریت پسوریاتیک را رد کند.

درمان آرتریت پسوریاتیک

درمانی برای ورم مفاصل پسوریاتیک وجود ندارد بنابراین درمان این بیماری با هدف کنترل التهاب در مفاصل آسیب دیده شما صورت می گیرد تا از درد مفاصل و ناتوانی فرد جلوگیری شود.

داروهای درمان آرتریت پسوریاتیک

داروهای مورد استفاده برای آرتریت پسوریاتیک شامل موارد زیر می شود:

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) از جمله داروهایی است که برای درمان آرتریت پسوریاتیک استفاده شده و درد و التهاب را کاهش می دهد. NSAID های بدون نسخه شامل ایبوپروفن (Advil ،Motrin IB، دیگران) و ناپروکسن سدیم (Aleve) هستند. NSAID های قوی تر با نسخه و در صورت تجویز پزشک در دسترس خواهند بود.
• داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (Disease- modifying antirheumatic). مصرف این داروها سرعت پیشرفت آرتریت پسوریاتیک را کند کرده و مفاصل و سایر بافت ها ار از آسیب دائمی نجات خواهد داد. مصرف DMARD ها ممکن است باعث بروز عوارض جانبی مثل آسیب های کبدی، سرکوب مغز استخوان و عفونت شدید ریه شود.
• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن، این داروها برای کنترل وضعیت سیستم ایمنی بدن و مواردی مثل آرتریت پسوریاتیک کاربرد دارد. البته مصرف این داروها می تواند حساسیت شما به عفونت را افزایش دهند.
• داروهای بیولوژیکی، این داروها که به عنوان اصلاح کننده های پاسخ بیولوژیکی نیز شناخته می شوند، نسل جدید DMARD ها بوده و انواع مختلفی دارند.

این داروها بخش های مشخصی از سیستم ایمنی که باعث بروز التهاب و نهایتاً آسیب مفصلی می شوند را هدف قرار می دهند. البته مصرف این داروها ممکن است احتمال بروز عفونت را افزایش دهد. علاوه بر این در بعضی موارد مصرف دوز بالای این داروها باعث بروز لخته های خونی در داخل شش ها خواهد شد. داروهای بیولوژیکی را می توانن به تنهایی یا همراه با DMARD ها مصرف نمود.

 عمل های جراحی و دیگر موارد

تزریق استروئید، این نوع دارو التهابات به وجود آمده را به سرعت کاهش داده و گاهی اوقات مستقیماً به مفصل آسیب دیده تزریق خواهد شد.

جراحی تعویض مفصل، مفاصلی که به علت بروز بیماری پسوریاتیک به شدت آسیب دیده باشند را می توان با پروتزهای مصنوعی ساخته شده از فلز و پلاستیک تعویض نمود.

سبک زندگی و درمان های خانگی

از مفاصل خود محافظت کنید. تغییر در سبک زندگی و شیوه انجام فعالیت های روزانه می تواند تا حد زیادی فشار روی مفاصل و میزان آسیب دیدگی ها را کاهش دهد. به عنوان مثال، می توانید با استفاده از وسایلی مثل درب قوطی باز کن یا شیشه باز کن ها میزان فشار وارد شده بر روی مفاصل انگشتان خود را کاهش دهید. یا مثلاً به جای بلند کردن قابلمه با یک دست، بهتر است از هر دو دست استفاده کرده و در منزل را به جای هل دادن با یک دست با وزن کل بدن خود باز کنید تا فشار کمتری به مفاصلتان وارد شود.

حفظ وزن مناسب، حفظ وزن سالم فشار کمتری روی مفاصل شما وارد کرده و در نتیجه منجر به کاهش درد و افزایش انرژی و تحرک خواهد شد. علاوه بر این کاهش وزن می تواند اثر گذاری داروهای مصرفی شما را تا حد قابل توجهی افزایش دهد.

جالب است بدانید که برخی از داروهای آرتریت پسوریاتیک در افرادی که دارای شاخص توده بدنی 25.0 تا 29.9 (اضافه وزن) هستند، اثر کمتری دارد. بهترین راه برای کاهش وزن، افزایش مواد مغذی مصرفی و محدود کردن کالری مصرفی است. بهتر است در طول روز بیشتر از غذاهای گیاهی، میوه، سبزیجات و غلات کامل مصرف کنید.

• به طور منظم ورزش کنید. ورزش می تواند به حفظ انعطاف پذیری مفاصل و قدرت عضلات کمک کند. بهتر است در طول روز از ورزش هایی مثل دوچرخه سواری، شنا و پیاده روی که فشار کمتری روی مفاصل وارد می کنند، استفاده کنید.
• ترک سیگار. سیگار کشیدن احتمال ابتلا به بیماری پوستی پسوزیاریس را افزایش می دهد. افراد سیگار دچار انواع شدیدتری از بیماری پسوزیاریس می شوند.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

از آن جایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه بوده و حرف های زیادی برای گفتن خواهید داشت. در نتیجه بهتر است با آمادگی کامل به پزشک مراجعه کرده و از این زمان کوتاه نهایت استفاده را ببرید. بهتر است قبل از حضور در مطب موارد زیر را آماده کنید:

• لیستی از تمامی علائم و نشانه های بیماری را تهیه کنید. همه نشانه های مربوط و غیر مربوط به بیماری خود را یادداشت کرده و همراه خود داشته باشید.
• اطلاعات مهم شخصی را یادداشت کنید. بهتر است استرس ها و تغییرات اخیری که در زندگی تان افتاده است را یادداشت کنید.
• لیستی از تمامی داروهای مصرفی خود تهیه کنید. نام تمامی داروها، مکمل ها و ویتامین های که مصرف می کنید را همراه با میزان مصرف خود یادداشت کنید.
• دوست یا یکی از اعضای خانواده خود را همراه ببرید. گاهی اوقاتت به خاطر سپردن تمامی موارد و اطلاعاتی که پزشک در اختیارتان قرار می دهد، کار دشواری است. در نتیجه بردن همراه به یادآوری اطلاعات مهم و نکات کمک زیادی خواهد کرد.
• سؤالات خود را یادداشت کنید. تمامی سؤالات مربوط و غیر مربوطی که به ذهنتان رسیده و قصد پرسیدن آن ها از پزشک را دارید را یادداشت کرده و همراه خود به مطب ببرید.

توقع و انتظارات از پزشک معالج

پزشک در حین معاینه و تشخیص بیماری ممکن است سؤالات زیر را مطرح کند:

• کدام مفاصل درگیر این بیماری شده است؟
• تا کنون از چه درمان های استفاده کرده اید؟
• کدام مورد به بهبود علائم و نشانه های بیماری آرتریت پسوریاتیک کمک نموده است؟
• آیا فعالیت ها یا وضعیت های بدنی وجود دارد که باعث بدتر یا بهتر شدن علائم بدنیتان شود؟