آبریزش بینی موقع غذا خوردن یا به عبارت دیگر رینیت چشایی، مشکلی است که بسیاری از افراد آن را تجربه میکنند. این وضعیت میتواند از مصرف غذاهای خاص یا دلایل دیگری ناشی شود. اگرچه ممکن است این موضوع به نظر بیاهمیت برسد، اما برای برخی افراد این مشکل میتواند کیفیت زندگی را کاهش دهد.
برخی از غذاهای خاص، به ویژه غذاهای تند، محرک شناخته شده هستند. زمانی مشکوک به رینیت چشایی میشوید که تقریباً بلافاصله پس از خوردن غذای محرک، ترشحات نازک بینی را تجربه میکنید. در برخی موارد، احتمال دارد عطسه و آبریزش چشم را تجربه کنید، اما خارش یا علائم دیگر نداشته باشید.
در این مقاله به بررسی علل، روشهای پیشگیری و درمان آبریزش بینی موقع غذا خوردن خواهیم پرداخت. همچنین به اهمیت مراجعه به متخصص از طریق مشاوره تلفنی و آنلاین اشاره خواهیم کرد.
آبریزش بینی موقع غذا خوردن چیست؟
آبریزش بینی موقع غذا خوردن به ترشح بیاختیار مخاط از بینی هنگام صرف غذا اشاره دارد. این حالت معمولاً به دلیل تحریک اعصاب بینی توسط غذاهای خاص یا تغییرات دما رخ میدهد. اصطلاحات دیگری که ممکن است به این مشکل اشاره کنند شامل رینیت چشایی یا رینیت غیرآلرژیک است.
چرا هنگام غذا خوردن دچار آبریزش بینی میشویم؟
دلایل مختلفی میتوانند باعث ایجاد آبریزش بینی موقع غذا خوردن شوند. در ادامه به برخی از این دلایل اشاره میکنیم:
مصرف غذاهای تند و گرم
غذاهای تند و گرم، یکی از مهمترین عوامل تحریککننده در بروز رینیت چشایی هستند. این غذاها میتوانند اعصاب بینی را تحریک کرده و باعث ترشح بیشازحد مخاط شوند.
رینیت آلرژیک
رینیت آلرژیک شایع ترین شکل آن است. بسیاری از افراد دچار آبریزش بینی ناشی از آلرژن های موجود در هوا می شوند، مانند:
- گرده
- قالب
- ابروسیا
- گرد و خاک
این نوع آلرژی ها اغلب فصلی هستند. علائم احتمال دارد بروز کند و از بین بروند، اما به طور کلی در زمان های خاصی از سال بدتر می شوند.
بسیاری از مردم به گربه ها و سگ ها واکنش آلرژیک دارند . در طول چنین واکنش آلرژیکی، سیستم ایمنی بدن به ماده ای که استنشاق کرده اید واکنش نشان می دهد و باعث ایجاد علائمی مانند احتقان و آبریزش بینی می شود.
آلرژی غذایی
در برخی موارد، افراد ممکن است به غذاهای خاصی حساسیت داشته باشند. علائم آلرژی غذایی می تواند از خفیف تا شدید متغیر، اما معمولا بیشتر احتقان بینی را شامل می شود. علائم اغلب عبارتند از:
- کهیر
- سرگیجه
- استفراغ
- تنگی نفس
- التهاب زبان
- مشکل در بلع
- خس خس سینه
آلرژی ها و عدم تحمل های غذایی رایج عبارتند از:
- گلوتن
- تخم مرغ
- صدف و ماهی
- لاکتوز (لبنیات)
- بادام زمینی و آجیل درختی
مطالعه بیشتر: چگونه جلو آبریزش بینی را بگیریم؟
حساسیت غیرآلرژیک (NAR)
برخی افراد به دلایل غیرآلرژیک به مصرف غذاهای خاص واکنش نشان میدهند. این نوع حساسیت به رینیت غیرآلرژیک معروف است و بهطور معمول با علائمی مانند آبریزش بینی و عطسه همراه است.
رینیت غیر آلرژیک (NAR) علت اصلی آبریزش بینی مرتبط با غذا است. این نوع آبریزش بینی شامل پاسخ سیستم ایمنی نمی شود، اما در عوض، توسط نوعی محرک ایجاد می شود.
حساست غیرآلرژیک به اندازه رینیت آلرژیک شناخته شده نیست، بنابراین اغلب اشتباه تشخیص داده می شود. NAR یک تشخیص خروج است، به این معنی که اگر پزشک نتواند دلیل دیگری برای آبریزش بینی پیدا کند، ممکن است این نوع از آلرژی را تشخیص دهد. محرک های غیر حساسیت زا رایج آبریزش بینی عبارتند از:
- دود سیگار
- غذاهای خاص
- تغییرات آب و هوا
- بوهای تحریک کننده
انواع مختلفی از رینیت غیر آلرژیک وجود دارد که اکثر آنها علائمی شبیه به آلرژی فصلی دارند، مگر با خارش کمتر.
رینیت چشایی
رینیت چشایی نوعی از رینیت غیر آلرژیک که شامل آبریزش بینی یا قطرات بعد از غذا خوردن است. غذاهای تند معمولا باعث رینیت چشایی می شوند. بررسی های قدیمی تر، مانند مطالعه ای که در سال 1989 در مجله آلرژی و ایمونولوژی بالینی منتشر شد، نشان داده که غذاهای تند باعث تحریک تولید مخاط در افراد مبتلا به رینیت چشایی می شود.
رینیت چشایی در بین افراد مسن شایع تر است و اغلب با رینیت پیری، نوع دیگری از رینیت غیر آلرژیک، همپوشانی دارد. هم رینیت چشایی و هم رینیت پیری شامل ترشح بیش از حد و آبکی بینی است.
غذاهای تند که می توانند باعث آبریزش بینی شوند عبارتند از:
- سیر
- سالسا
- فلفل تند
- زنجبیل
- سس تند
- ادویه کاری
- پودر فلفل قرمز
- سایر ادویه های طبیعی
رینیت وازوموتور (VMR)
اصطلاح وازوموتور به فعالیت مربوط به انقباض یا اتساع عروق خونی اشاره دارد. رینیت وازوموتور (VMR) به صورت آبریزش بینی یا احتقان ظاهر می شود. علائم دیگر عبارتند از:
- سرفه کردن
- پاکسازی گلو
- فشار صورت
- قطره بعد از بینی
این علائم می تواند ثابت یا متناوب باشد. VMR احتمال دارد توسط محرکهای معمولی که اکثر افراد را آزار نمیدهند، مانند:
- هوای سرد
- بوی رنگ
- استرس عاطفی
- چراغ های روشن
- تغییرات فشار در هوا
- عطرها و سایر بوهای تند
- تغییرات هورمونی مرتبط با قاعدگی
عوامل خطر احتمالی برای رینیت وازوموتور شامل ترومای بینی گذشته (بینی شکسته یا آسیب دیده) یا بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) هستند.
مطالعه بیشتر: علت خون دماغ یا خونریزی بینی
رینیت مختلط
رینیت مختلط زمانی است که فردی دارای رینیت آلرژیک و غیر آلرژیک باشد. غیرمعمول نیست که فردی در طول سال علائم بینی را تجربه کند، در حالی که در طول فصل آلرژی، علائم آن بدتر می شود. به طور مشابه، شاید احتقان بینی مزمن را تجربه کنید، اما علائم شامل خارش و آبریزش چشم در حضور گربه ها می شود.
مشکلات ساختاری بینی
انحراف تیغه بینی، شاخکهای بزرگ و یا پولیپ بینی ممکن است باعث تشدید ترشح مخاط هنگام غذا خوردن شوند.
علائم همراه با آبریزش بینی موقع غذا خوردن
علائم دیگری که احتمال دارد با آبریزش بینی بعد از غذا همراه باشد عبارتند از:
- گرفتگی
- گلو درد
- خارش بینی
- ترشح شفاف
- عطسه کردن
- خلط در گلو که به عنوان چکه پس از بینی شناخته می شود.
رینیت چشایی چگونه تشخیص داده می شود؟
اکثر مردم آبریزش بینی را به عنوان بخشی از زندگی می پذیرند. آبریزش بینی یک بیماری جدی نیست، اما گاهی اوقات علائم احتقان بینی می تواند آنقدر شدید شود که کیفیت زندگی را مختل کند. در آن مرحله، ایده خوبی است که با پزشک خود مشورت کنید.
شرایط بسیار متنوعی وجود دارد که می تواند باعث ترشح بینی شود، بنابراین شما و پزشکتان برای بررسی علل احتمالی همکاری می کنید.پزشک در مورد علائم و هرگونه سابقه آلرژی سوال خواهد کرد. تست های تشخیصی احتمالی عبارتند از:
تست های آلرژی
پزشک هنگام تشخيص، عوامل فوق را در نظر خواهد گرفت. اما برای تشخیص رسمی رینیت غیر آلرژیک، چشایی یا نوع دیگر، ابتدا باید رینیت آلرژیک را رد کند. پزشک این کار را با انجام آزمایش آلرژی انجام می دهد.
برای انجام این کار، پزشک ممکن است تست های زیر را انجام دهد:
- تست خراش پوستی: که به آن تست سوراخ کردن یا خراش نیز میگویند، آزمایش شامل این است که پزشک مقادیر کمی از آلرژنها را به سیستم بدن وارد میکند تا ببیند واکنش چگونه است.
- تست ایمونوگلوبولین E (IgE): این آزمایش خون می تواند پاسخ ایمنی بدن را به آلرژن ها اندازه گیری کند.
اگر رینیت آلرژیک داشته باشید، در این آزمایشات پاسخ ایمنی مشاهده می شود، اما رینیت غیر آلرژیک نیست. هنگامی که رینیت آلرژیک دارید، واکنش پوستی به تست سوراخ کردن یا افزایش سطح IgE را تجربه خواهید کرد. اگر پاسخ ایمنی نداشته باشید، پزشک به تشخیص رینیت غیر آلرژیک می پردازد.
زمانی که تنها علائم بعد از خوردن غذا، آبریزش بینی ، چشم و عطسه باشد، پزشک احتمالاً رینیت چشایی تشخیص خواهد داد.
رینیت وازوموتور شکل دیگری از رینیت غیر آلرژیک است که می تواند توسط غذاها ایجاد شود. اما اگر هم احتقان، فشار سینوسی و سرفه دارید، احتمال دارد پزشک بگوید که با، تغییرات آب و هوا یا تغییرات هورمونی ایجاد می شود.
شاید فردی به رینیت آلرژیک و غیر آلرژیک مبتلا شود. این به عنوان رینیت مختلط شناخته می شود. اگر پزشک سایر علل آبریزش بینی را رد کند، رینیت غیر آلرژیک را تشخیص خواهد داد.
درمان آبریزش بینی موقع غذا خوردن
بهترین روش برای درمان آبریزش بینی به علت آن بستگی دارد. اجتناب از محرک ها و استفاده از داروهای بدون نسخه (OTC) می تواند به کاهش بیشتر علائم کمک کند.
اگر علت آن رینیت آلرژیک باشد. رینیت آلرژیک را می توان با بسیاری از داروها و درمان های آلرژی OTC درمان کرد، از جمله:
- عسل
- پروبیوتیک ها
- آنتی هیستامین ها مانند دیفن هیدرامین (Benadryl)، ستیریزین (Zyrtec)، لوراتادین (Claritin) و فکسوفنادین (Allegra)
اگر علت آن حساسیت غذایی باشد. آلرژی غذایی می تواند مشکل ساز باشد و بعداً در زندگی ایجاد شود. حتی اگر علائم آلرژی در گذشته خفیف بوده ، احتمال دارد خطرناک و جدی باشد. اگر آلرژی غذایی دارید، سعی کنید به طور کامل از آن غذا اجتناب کنید.
اگر علت رینیت مختلط باشد. رینیت مختلط را می توان با داروهایی که التهاب و احتقان را هدف قرار می دهند درمان کرد، از جمله:
- اسپری بینی کپسایسین
- عوامل آنتی کولینرژیک موضعی ، مانند آتروپین (آتروپن)
- ضد احتقان های خوراکی، مانند سودوافدرین ( Sudafed ) و فنیل افرین ( Sudafed PE )
- داروهای ضد احتقان بینی مانند اکسی متازولین هیدروکلراید (افرین)
- اسپری های بینی آنتی کولینرژیک مانند ایپراتروپیوم (Atrovent)
- اسپری های بینی کورتیکواستروئیدی مانند فلوتیکاسون (فلوناز)، مومتازون (ناسونکس) و بودزوناید (رینوکورت)
افرادی که فقط رینیت آلرژیک دارند نیز می توانند از این داروها استفاده کنند.
مطالعه بیشتر: کاربرد انواع اسپری بینی را بدانید
راهکارهایی برای پیشگیری از آبریزش بینی موقع غذا خوردن
علائم رینیت غیر آلرژیک، شایع ترین علت آبریزش بینی مرتبط با غذا، با چند تغییر در شیوه زندگی قابل پیشگیری است، مانند:
- سیگار را ترک کنید.
- اجتناب از غذاهای تند
- پرهیز از محرک های شخصی
- اجتناب از محرک های شغلی (مانند نقاشی و ساخت و ساز) یا پوشیدن ماسک در حین کار
- استفاده از صابون های بدون عطر، شوینده های لباسشویی، مرطوب کننده ها و محصولات مو
عوارض ناشی از آبریزش بینی به ندرت خطرناک هستند، اما می توانند آزاردهنده باشند. در زیر برخی از عوارض احتمالی احتقان مزمن آورده شده است:
- پولیپ بینی . اینها توده های بی ضرر در پوشش بینی یا سینوس ها هستند.
- سینوزیت . سینوزیت عفونت یا التهاب غشای پوشاننده سینوس ها است.
- عفونت گوش میانی . عفونت گوش میانی به دلیل افزایش مایعات و احتقان ایجاد می شود.
- کاهش کیفیت زندگی. احتمال دارد در معاشرت، کار، ورزش یا خواب مشکل داشته باشید.
مشاوره پزشکی برای مدیریت رینوره هنگام غذا خوردن
درمان آبریزش بینی موقع غذا خوردن ممکن است در بسیاری از موارد به راهنمایی یک پزشک نیاز داشته باشد. مشاوره با متخصص میتواند به شما کمک کند تا علت دقیق این مشکل را شناسایی کرده و درمان مناسب را دریافت کنید.
مشاوره تلفنی با متخصصان پزشکی
یکی از روشهای راحت و مقرونبهصرفه برای دریافت راهنماییهای پزشکی، استفاده از مشاوره تلفنی است. با این روش، شما میتوانید به سادگی با متخصص گوش، حلق و بینی در زمینه مشکلات بینی و آلرژی به صورت تلفنی مشورت کنید و بهترین راهکارها را برای کنترل علائم خود پیدا کنید.
رینوره و کیفیت زندگی
آبریزش بینی موقع غذا خوردن اگرچه ممکن است به نظر موضوعی ساده باشد، اما میتواند بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. ناراحتی حین غذا خوردن، خجالت در جمع و نیاز مداوم به پاک کردن بینی از جمله مسائلی است که ممکن است افراد تجربه کنند.
به همین دلیل، دریافت درمان مؤثر و پیشگیری از این مشکل اهمیت زیادی دارد. استفاده از روشهایی مانند مشاوره پزشکی و رعایت نکات تغذیهای میتواند به بهبود علائم کمک کند.
سخن آخر
آبریزش بینی موقع غذا خوردن یکی از مشکلات رایج است که میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند آلرژی، تحریک غذاها یا مشکلات ساختاری بینی باشد. شناسایی علت و دریافت درمان مناسب به شما کمک میکند تا از این مشکل خلاص شوید و با آرامش بیشتری از وعدههای غذایی خود لذت ببرید.
آیا شما هم تجربهای در مورد رینیت چشایی یا رینیت غیرآلرژیک دارید؟ اگر این مشکل شما را آزار میدهد، میتوانید از طریق اپلیکیشن پزشکت با متخصصان گوش، حلق و بینی مشورت کنید و راهکارهای لازم را دریافت کنید. متخصصان این اپلیکیشن به صورت آنلاین و تلفنی آمادهاند تا به شما کمک کنند.
