پولیپ بینی

پولیپ بینی بافت نرم و بدون دردی است که در داخل مسیر هوایی فرد رشد کرده است. این رشد معمولاً در قسمت بالایی سینوس ها (جایی که چشم ها، بینی و گونه ها به هم می رسند) اتفاق می افتد. گاهی اوقات به علت فقدان عصب در این ناحیه فرد ممکن است از ابتلای خود به پولیپ بینی بی اطلاع باشد. پولیپ بینی میتواند رشد کند. حتی به قدری بزرگ شود که کل مسیر هوایی شخص را مسدود کند. باعث انسداد مزمن مجاری تنفسی شود.

 گرفتگی بینی اگر با داروهای ضد حساسیت یا با داروهای بدون نیاز به نسخه سرما خوردگی هم درمان نمی شود ممکن است پولیپ بینی باشد.

در اصل پولیپ بینی رشد خوش خیم بافت داخل بینی یا مخاط آن می باشد.

علت پولیپ بینی

پولیپ بینی در داخل بافت ملتهب مخاط بینی رشد پیدا می کند. مخاط بینی همان لایه مرطوب بینی است که از بخش های داخل بینی و سینوس حفاظت کرده و هوای داخل بینی را مرطوب می سازد. در طول دوره عفونت یا حساسیت فصلی، مخاط بینی متورم و قرمز شده و ممکن است به قدری مایع تولید کند که از بینی خارج شود. در صورتی که این عارضه طولانی مدت شود، ممکن است باعث تشکیل پولیپ در داخل بینی شود. پولیپ یک بافت رشد کرده داخل بینی (شبیه کیست کوچک) است که می تواند مسیر هوایی بینی فرد را مسدود سازد. همچنین گاهی اوقات رشد پولیپ در داخل بینی فرد بدون هیچ مشکل قبلی و بدون دلیل اتفاق می افتد. اما معمولاً مواردی هستند که باعث تحریک و رشد پولیپ می شوند.

عوامل ایجاد کننده این بیماری شامل موارد زیر می شوند:

• عفونت سینوسی مزمن یا بازگشت پذیر
• آسم
• رینتیت آلرژیک (تب یونجه)
• فیبروز کیستیک
• سندرم چورگ – اشتراوس
• حساسیت به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن یا آسپرین

گاهی اوقات ایجاد پولیپ بینی در افراد به دلیل سابقه خانوادگی و یا به علت عکس العمل متفاوت ژن هایشان در برابر التهاب ایجاد خواهد شد.

علائم پولیپ بینی

علائم این عارضه شامل موارد زیر است:

• احساس گرفتگی بینی
• آبریزش بینی
• خروج بیش از حد خلط از پشت
• مسدود شدن بینی
• کاهش حس بویایی و تشخیص بوها
• نفس کشیدن از طریق دهان
• احساس فشار در پیشانی و صورت
• وقفه تنفسی در خواب
• خروپف

در صورت ابتلای فرد به پولیپ همراه با عفونت سینوسی، شخص ممکن است احساس درد یا سردرد نیز داشته باشد.

مطالعه بیشتر: تمرینات دهان و گلو برای درمان خروپف

تشخیص پولیپ بینی

در صورتی که پزشک داخل بینی را با استفاده از اوتوسکوپ یا نیزوسکوپ معاینه کند بدون شک متوجه وجود پولیپ بینی خواهد شد. در صورتی که پولیپ عمیق تر بوده و در داخل سینوس ها اتفاق افتاده باشد، تشخیص آن دشوار تر شده و باید با استفاده از آندوسکوپی داخل بینی آن را تشخیص داد. برای انجام آندوسکوپی بینی پزشکتان از یک لوله باریک، انعطاف پذیر، چراغ دار و مجهز به دوربین استفاده کرده و آن را به داخل مجاری بینی هدایت خواهد کرد.

گاهی اوقات برای تشخیص دقیق تر محل و اندازه پولیپ باید از عکس برداری سی تی اسکن یا ام آر آی استفاده کرد. در داخل تصاویر گرفته شده، پولیپ خودش را به شکل نقطه های مات نشان خواهد داد. عکس برداری از پولیپ به تشخیص تغییر فرم استخوان بینی در اثر بروز پولیپ نیز کمک خواهد کرد. در چنین مواردی در صورت رشد سرطانی یا غیر طبیعی باید پزشکتان برای معالجه سریع تر اقدام کند. آزمایش حساسیت و آلرژی نیز می تواند به تشخیص علت اصلی بروز التهاب دائمی بینی کمک کند. در صورتی که کودک یا نوجوانی مبتلا به پولیپ بینی باشد، باید برای اطمینان بیشتر، آزمایش ژنتیکی مثل فیبروز کیستیک بر روی او انجام شود.

مطالعه بیشتر: آندوسکوپی بینی

درمان پولیپ بینی

• درمان دارویی

درمان های دارویی پولیپ بینی شامل داروهایی می شود که می تواند به کاهش التهابات سایز پولیپ و علائم گرفتگی بینی کمک کند. اسپری های بینی استروئیدی یکی از همین داروهایی است که می تواند تا حد زیادی آبریزش بینی را کاهش دهد. با کوچک تر کردن اندازه پولیپ میزان انسداد بینی را بهبود ببخشد. با این حال در صورتی که فرد مصرف این داروها را کنار بگذارد، بلافاصله علائم باز خواهد گشت. در صورتی که اسپری های بینی تأثیری بر روی بهبود پولیپ نداشته با تجویز پزشکتان می توان از استروئید خوراکی یا تزریقی برای درمان استفاده کرد. اما به خاطر داشته باشید که این درمان ها دائمی نیست. همگی ممکن است عوارض جانبی مثل افزایش فشار خون، بالا رفتن فشار چشمی و احتباس مایعات داخل بدن را به همراه داشته باشند.

آنتی بیوتیک ها و آنتی هیستامین ها نیز می تواند به درمان آلرژی ها یا عفونت های سینوسی داخل بینی کمک کند.

• عمل جراحی

در صورتی که بعد از درمان و مصرف داروها هیچ بهبودی حاصل نشود، می توان با استفاده از عمل جراحی پولیپ را به کلی از داخل بینی خارج کرد. نوع عمل جراحی بستگی به اندازه پولیپ بینی خواهد داشت. جراحی پولیپ کتومی یکی از انواع جراحی هایی است که می توان تنها با یک دستگاه ساکشن کوچک یا میکرو دبرایدر بافت نرم را بریده و خارج کرد. برای پولیپ های بزرگتر، پزشکتان احتمالاً عمل جراحی سینوس آندوسکوپیک را تجویز خواهد کرد. برای انجام این عمل جراحی پزشکتان ابتدا با یک دوربین لوله ای کوچک به دنبال محل اصلی پولیپ و محل گرفتگی خواهد گشت تا آن را از داخل بینی خارج کند. گاهی اوقات پزشکتان مجبور است برای خارج کردن پولیپ محفظه های سینوسی فرد را بازتر کند. این عمل جراحی معمولاً با بیهوشی کامل انجام می شود.

بعد از عمل جراحی به منظور جلوگیری از بازگشت پولیپ از اسپری های بینی و آب نمک استفاده می شود. به طور کلی به خاطر داشته باشید که با استفاده از اسپری های بینی، داروهای ضد حساسیت و آب نمک می تواند تا حد زیادی به جلوگیری از بروز پولیپ بینی کمک کند.

آمادگی جراحی پولیپ بینی

در صورتی که علائم این بیماری را داشته باشید، پزشکتان بعد از معاینه اولیه و احتمال بروز پولیپ شما را برای تشخیص دقیق تر و شروع درمان به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع خواهد داد.

به علت کوتاه بودن جلسه معاینه، بهتر است پیش از مراجعه به پزشکتان، خود را آماده کنید:

از محدودیت های پیش معاینه آگاهی داشته باشید: در زمان وقت گرفتن از پزشکتان در مورد نیاز برای ناشتا بودن سؤال کنید.

تمامی علائم را بنویسید: بهتر است قبل از مراجعه به دکتر، تمامی علائم مربوط یا نامربوط به بینی یا سینوس ها را روی کاغذ بنویسید و در روز ملاقات برای پزشکتان بازگو کنید.

با یکی از اعضای خانواده یا دوستان بروید: در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود را با خود ببرید تا در صورتی که شما نکته ای را فراموش کردید همراه شما به یادآوری آن کمک کند.

لیستی از داروهایی مصرفی خود را تهیه کنید: نام هرگونه دارویی که برای آسم یا حساسیت استفاده می کنید را به پزشکتان بگویید.

مکمل ها و ویتامین ها: نیز مهم بوده و بهتر است نام آن ها را نیز برای پزشکتان بازگو کنید.

سؤالاتی باید از پزشکتان بپرسید عبارتند از:

• چه آزمایشاتی قبل از عمل نیاز است انجام دهم؟
• آیا بیمه عمل جراحی پولیپ را پوشش می دهد؟
• هزینه عمل جراحی پولیپ چه قدر است؟
• آیا بعد از عمل دچار مشکلات تنفسی، بویایی یا مشکل دیگری خواهم شد؟
• بعد از عمل چه اقداماتی را باید انجام دهم؟

عوارض پولیپ بینی

در صورتی که درمان پولیپ با استفاده از جراحی انجام شده باشد، احتمالاً شخص دچار عوارضی مثل خونریزی بینی خواهد شد. گاهی اوقات نیز بعد از عمل جراحی احتمال ابتلا فرد به عفونت های سینوسی و سایر عفونت ها وجود دارد. در نتیجه ادامه درمان با اسپری های بینی استروئیدی یا کورتیکواستروئید های دهانی می تواند به کاهش احتمال ابتلا فرد به عفونت های سینوسی کمک کند.

پیشگیری پولیپ بینی

با انجام اقدامات زیر می توانید تا حد زیادی از بروز پولیپ بینی یا بازگشت پولیپ بعد از درمان جلوگیری کنید:

مدیریت آلرژی و آسم:

توصیه ها و نسخه های درمانی پزشکتان را دنبال کنید.

در صورتی که علائم کنترل نشد، بهتر است در مورد روند درمانی و علائمتان با پزشکتان صحبت کنید.

دوری از تحریک کننده های تنفسی

تا جای ممکن از تنفس در هوای آلوده و در معرض تحریک کننده هایی که باعث تورم و التهاب سینوس و بینی می شود، بپرهیزید. به عنوان مثال از محرک هایی مثل سیگار، مواد شیمیایی، گرد و خاک و ریز گرد ها دوری کنید.

تمرین بهداشت:

سعی کنید به طور منظم در طول روز دست هایتان را بشویید. این عمل از بهترین راه ها برای پیشگیری از ورود عفونت های باکتریایی و ویروسی به داخل سینوس ها و مجاری بینی است.

مرطوب کردن فضای خانه:

استفاده از دستگاه های بخور و تصفیه رطوبت ساز با بهبود کیفیت تنفس از التهاب و بسته شدن مسیر تنفسی جلوگیری کرده و انتقال خلط را از سینوس ها را راحت تر خواهد نمود.

قرقره کردن بینی:

از اسپری آب نمک یا شوینده های بینی برای شست و شوی مجاری تنفسی خودتان استفاده کنید. با این تکنیک جریان خلط در بینی بهبود یافته و آلرژن ها و مواد محرک خارجی به مجاری تنفسی شما وارد نخواهد شد.

استفاده از اسپری های تنفسی:

می توانید اسپری های تنفسی بدون نسخه را از داروخانه ها گرفته یا محلول آن را در داخل منزل تهیه کنید.

• برای تهیه اسپری بینی از آب مقطر استریل شده و یا آبی که به مدت یک دقیقه جوشانده شده استفاده کنید.
• اجازه دهید تا آب سرد شده و آن را از داخل صافی بسیار ریز عبور دهید.
• محلول آب و نمک برای خود تهیه کرده و آن را داخل ظرف اسپری بینی یا قوطی قطره خالی بریزید.

چه زمانی به پزشکتان مراجعه کنیم؟

اگر علائم گرفتگی بینی بیش از 10 روز ادامه داشت و درمان نشد، بهتر است به پزشکتان مراجعه کنید.

علائم سینوزیت مزمن و پولیپ بینی شبیه هم بوده و همین نکته تشخیص این دو بیماری از یکدیگر را سخت می کند.

در صورت مشاهده علائم زیر سریعاً به پزشکتان مراجعه کرده یا با اورژانس تماس بگیرید:

• مشکل تنفسی و یا تنگی نفس
• بدتر شدن علائم به صورت ناگهانی
• دوبینی، کاهش دید یا عدم توانایی برای حرکت دادن چشم ها
• تورم و التهاب شدید در اطراف چشم ها
• افزایش سردرد شدید همراه با تب شدید
• عدم توانایی در تکان دادن سر