فیبروم زیر مخاطی چیست؟

فیبروم های زیر مخاطی، نادرترین نوع فیبروم های رحمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ هستند که در حفره رحم، درست زیر سطح آندومتر (پوشش رحم) رشد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند.

فیبروم ها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند به صورت یک گره منفرد یا به صورت خوشه ای (گروهی از رشد) ایجاد شوند. خوشه های فیبروم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند از نظر اندازه بسیار متفاوت باشند.

علائم و علل فیبروم زیر مخاطی

فیبروم های زیر مخاطی با خونریزی شدید قاعدگی همراه است و تخمین زده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود که 5 تا 10 درصد از موارد خونریزی غیرطبیعی رحم را ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. علاوه بر آن علائم فیبروم زیر مخاطی، عبارتند از:

• خونریزی شدید و طولانی قاعدگی بین یا در طول دوره
• کم خونی، گاهی شدید (ناشی از خونریزی شدید)
• درد در ناحیه لگن یا کمر
• خستگی
• سرگیجه

علت اصلی بروز این فیبروم ها مشخص نیست اما برخی عوامل ممکن است خطر بروز انها را افزایش دهند، از جمله:

سن

فیبروم ها به ندرت قبل از اینکه فرد اولین دوره قاعدگی خود را تجربه کند ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. اینها با افزایش سن شایع تر و حدود 30 سالگی شروع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند و تا پایان یائسگی ادامه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابند. فیبروم ها اغلب پس از یائسگی کوچک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد کسانی که در سن کمتر از 10 سالگی قاعدگی را شروع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ایجاد فیبروم در آینده هستند. اولین قاعدگی که بالای 16 سال اتفاق می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌افتد با کاهش خطر بروز فیبروم همراه است.

سابقه خانوادگی

زنان با سابقه خانوادگی، در معرض افزایش خطر ابتلا به فیبروم رحم است. این خطر تقریباً سه برابر بیشتر از میانگین است که والدین شما فیبروم داشته باشند.

هورمون ها

به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد هورمون های جنسی استروژن و پروژسترون نقش عمده ای در رشد فیبروم های رحم ایفا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند.

اندازه شکل بدن

زنانی که دارای اضافه وزن هستند بیشتر در معرض خطر فیبروم قرار دارند. تحقیقات نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد که چاقی با احتمال بیشتری برای فیبروم‌های رحمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ مرتبط است، اما مشخص نیست که آیا اضافه وزن شدید باعث ایجاد فیبروم می‌شود یا اینکه فیبروم‌ها در افرادی که اضافه وزن دارند شایع‌تر است.

نتایج یک مطالعه انجام شده در سال 2014 نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد که وجود فیبروم های رحمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ارتباط مثبتی با موارد زیر دارد:

• شاخص توده بدنی فعلی
• دور کمر
• دور باسن
• نسبت دور کمر به قد
• توده چربی بدن
• درصد چربی بدن
• آب درون سلولی

رژیم غذایی

آنچه افراد دارای رحم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خورند ممکن است بر خطر فیبروم در آنها تأثیر بگذارد. افزایش بروز فیبروم های رحمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ با موارد زیر مرتبط است:

• مصرف الکل
• کمبود ویتامین D
• افزودنی های مواد غذایی
• استفاده از شیر سویا
• رژیمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌که فاقد مقدار کافی میوه و سبزیجات است.
• رژیم غذایی سرشار از گوشت قرمز (مانند گوشت گاو و ژامبون)
• به نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد لبنیات و مرکبات خطر فیبروم را کاهش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند.

درمان فیبروم های زیر مخاطی

فیبروم ها همیشه نیاز به درمان ندارند. اگر فیبروم ها مشکل یا علائم آزاردهنده ای ایجاد نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند، شاید پزشک معالج شما انتظار و مراقبت را توصیه کند. با این طرح، فیبروم ها از طریق معاینات منظم لگن و یا سونوگرافی از نظر تغییرات و رشد کنترل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.

هیسترکتومی

هیسترکتومی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ یک عمل جراحی برای برداشتن رحم است. همچنین ممکن است شامل برداشتن یا یک یا هر دو تخمدان و یا لوله های فالوپ باشد یا نباشد. اگر تخمدان ها با رحم برداشته شوند، یائسگی بلافاصله شروع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

میومکتومی

در طی جراحی میومکتومی، فیبروم های رحمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ برداشته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند اما رحم دست نخورده باقی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماند. سه نوع اصلی میومکتومی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ عبارتند از:

• میومکتومی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ باز: معمولاً برای فیبروم‌های بسیار بزرگ استفاده می‌شود، فیبروم‌ها از طریق یک برش در شکم که ممکن است مانند برش بیکینی بالا و پایین برود، برداشته می‌شوند.
• لاپاراسکوپی کم تهاجمی: این شامل چندین برش کوچک (میومکتومی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ لاپاروسکوپی استاندارد) یا یک برش کمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ بزرگتر (میومکتومی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تک پورت) است.
• هیستروسکوپی: فیبروم ها از طریق واژن بدون برش و با استفاده از دوربین برداشته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.

میومکتومی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ معمولاً به رحم اجازه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد تا به عملکرد طبیعی خود بازگردد و دوره های پریود باقی مانده یا برگردد. بهبودی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند تا شش هفته طول بکشد.

آمبولیزاسیون فیبروم رحمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ (UFE)

UFE روشی برای درمان فیبروم است که در آن یک کاتتر نازک از طریق یک برش کوچک به داخل شریان کشاله ران یا مچ وارد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و به جریان خون فیبروم هدایت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

ابلیشن آندومتر

در این روش از گرما برای از بین بردن آندومتر (پوشش داخلی رحم) استفاده می شود. معمولاً برای جلوگیری از خونریزی شدید قاعدگی انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، اما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان از آن برای درمان فیبروم های کوچک نیز استفاده کرد. برای فیبروم های بزرگ یا فیبروم هایی که خارج از پوشش داخلی رحم رشد کرده اند، موثر نیست. این روش به صورت سرپایی انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و تنها 10 دقیقه طول می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشد. در حالی که بهبودی معمولاً چند روز طول می‌کشد، ترشحات آبکی یا خونی می‌تواند چند هفته طول بکشد.

این روش شانس بارداری را کاهش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد اما احتمال آن را از بین نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌برد. از آنجایی که این روش خطر عوارض از جمله سقط جنین و حاملگی خارج رحمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌(لوله ای) را افزایش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد، افرادی که ابلیشن اندومتر دارند باید اقدامات لازم را برای جلوگیری از بارداری انجام دهند. افرادی که ابلیشن آندومتر دارند باید پاپ اسمیر و معاینات لگنی را برای نظارت بر رحم و دهانه رحم خود دنبال کنند.

سونوگرافی متمرکز با هدایت تشدید مغناطیسی (MRgFUS)

MRgFUS یک روش غیر تهاجمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ است که حدود سه ساعت طول می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشد. این یک درمان نسبتا جدید برای فیبروم است. در حالی که فرد مبتلا به فیبروم در دستگاه تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) دراز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشد، رادیولوژیست فیبروم ها را شناسایی و هدف قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.

سپس از امواج اولتراسوند با شدت بالا برای گرم کردن و از بین بردن فیبروم های رحم در حالی که فرد در دستگاه MRI باقی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماند استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

داروها

در حالی که داروها فیبروم را درمان نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند، اما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند به مدیریت فیبروم و علائم ناشی از آن کمک کنند.

هورمون درمانی

برخی از داروهایی که معمولاً برای پیشگیری از بارداری تجویز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند در کنترل علائم فیبروم موثر باشند. آنها باعث رشد فیبروم نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند و می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند از خونریزی شدید جلوگیری کنند.

پیش آگهی فیبروم های زیر مخاطی

فیبروم های زیر مخاطی اغلب باعث مشکلات خونریزی بیشتری نسبت به انواع دیگر فیبروم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند زیرا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند فضای زیادی از رحم را درگیر کنند. حتی فیبروم های زیر مخاطی بسیار کوچک ممکن است علائمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ را ایجاد کنند. فیبروم های زیر مخاطی نیز محتمل ترین نوع فیبروم هستند که منجر به مشکلات بارداری و باروری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، از جمله:

• سزارین
• زایمان زودرس یا سقط جنین
• جفت سرراهی (جفت پوشاننده دهانه رحم)
• خونریزی پس از زایمان (خونریزی بیش از حد پس از زایمان)
• نمایش بریچ (کودک وارونه وارد کانال زایمان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و ابتدا پاها یا باسن بیرون می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آید).

سایر عوارض فیبروم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد شدید یا خونریزی بسیار شدید (ممکن است نیاز به جراحی اورژانسی داشته باشد).
• پیچ خوردن فیبروم (ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد).
• کم خونی (تعداد کم گلبول های قرمز خون)
• عفونت های دستگاه ادراری
• ناباروری (در موارد نادر)
• آسیب کلیه (در موارد نادر)

سوالات متداول

چگونه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان فیبروم ها را به طور طبیعی کوچک کرد؟

مانند هر نوع دارویی، همیشه قبل از استفاده از گیاهان یا مکمل ها با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مشورت کنید. نوشیدن چای سبز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند در تسکین علائم فیبروم مفید باشد. فلاوانول EGCG موجود در چای سبز اندازه فیبروم های رحمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ را کاهش می دهد و علائم کم خونی و از دست دادن خون را بهبود می بخشد.

فیبروم ها چقدر سریع رشد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند؟

رشد فیبروم ها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند متفاوت باشد و پیش بینی آن دشوار است. یک مطالعه نشان داد که میانگین رشد فیبروم 89 درصد در هر 18 ماه است. این بدان معنی است که یک فیبروم 2 سانتی متری احتمالاً حدود چهار تا پنج سال طول می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشد تا قطر آن دو برابر شود. این مطالعه همچنین نشان داد که فیبروم های بسیار کوچک تمایل دارند سریعتر از فیبروم های بزرگتر رشد کنند.

چرا فیبروم باعث خونریزی شدید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود؟

فشار فیبروم(ها) به دیواره رحم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث شود بافت آندومتر که پوشش آن در طول قاعدگی ریخته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، بیش از حد معمول خونریزی کند. عامل دیگر ممکن است این باشد که فیبروم ها به رحم اجازه نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند به اندازه کافی منقبض شود تا به طور موثر خونریزی قاعدگی را متوقف کند. فیبروم ها همچنین فاکتورهای رشد (پروتئین) تولید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند که رگ های خونی رحم را تحریک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. این باعث خون بیشتر در حفره رحم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود که منجر به پریودهای سنگین تر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.

چگونه با فیبروم در دوران بارداری مقابله کنید؟

هورمون هایی که در دوران بارداری برای حمایت از رشد جنین ترشح می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند نیز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند باعث بزرگتر شدن فیبروم ها شوند. فیبروم های بزرگ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند خطر زایمان بریچ را با جلوگیری از حرکت نوزاد به موقعیت صحیح جنین افزایش دهند. اگرچه نادر است، اما ممکن است خطر بیشتری برای عوارضی مانند زایمان زودرس یا سزارین وجود داشته باشد.

اگر فیبروم ها قبل یا در طول بارداری کشف شوند، پزشک آنها را برای تغییرات و عوارض تحت نظر قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.

سخن آخر

در حالی که فیبروم های زیر مخاطی کمترین نوع فیبروم رحمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ هستند، اما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند علائم جدی و ناخوشایندی مانند خونریزی بیش از حد قاعدگی ایجاد کنند. اگر علائم فیبروم را تجربه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید، به خصوص اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید حتما به پزشک مراجعه کنید. چندین روش درمانی برای فیبروم های زیر مخاطی وجود دارد که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند برای همیشه از شر فیبروم خلاص شود یا به مدیریت علائم ایجاد شده کمک کند.