سرطان سینه، شایع ترین سرطان تهاجمی و دومین عامل اصلی مرگ و میر سرطان در زنان است. علت دقیق آن مشخص نیست. پستان زنان از چربی، بافت پیوندی و هزاران لوبول و غدد ریز تشکیل شده که وظیفه تولید شیر را به عهده دارند. لوله های ریز یا مجاری، شیر را به سمت نوک پستان منتقل می کنند. در سرطان پستان سلول های بدن به طور غیرطبیعی رشد می کنند.
سرطان معمولاً در پوشش داخلی مجاری شیر یا لوبول هایی که شیر را تأمین می کنند، شروع می شود و در صورت عدم درمان به موقع به سایر قسمت های بدن انتشار پیدا می کند. علائم این بیماری شامل توده یا ضخیم شدن پستان و تغییر در پوست یا نوک پستان است. درمان سرطان پستان به عوامل مختلفی بستگی دارد، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می تواند میزان پیش آگهی بیماری را بهبود ببخشد.
مطالعه بیشتر: بوی سرطان چیست؟
حقایقی در مورد خطر سرطان پستان در زنان
در اینجا نکات کلیدی در مورد این بیماری ذکر شده است.
- این سرطان شایع ترین سرطان در میان زنان است.
- علائم آن شامل توده یا ضخیم شدن پستان و تغییراتی در پوست یا نوک پستان است.
- طیف وسیعی از درمان ها شامل جراحی، پرتونگاری و شیمی درمانی برای سرطان پستان مفید است.
- بسیاری از توده های پستان سرطانی نیستن، اما هر زنی که نگران یک توده یا تغییر است باید به پزشک مراجعه کند.
- عوامل خطر می تواند ژنتیکی باشد، اما برخی از عوامل سبک زندگی مانند مصرف الکل باعث می شود که این اتفاق بیشتر رخ دهد.
علت سرطان پستان
بعد از بلوغ، سینه یک زن از چربی، بافت پیوندی و هزاران لوبول، غدد ریز تشکیل شده است که برای شیردهی شیر تولید می کنند. لوله های ریز یا مجاری، شیر را به سمت نوک پستان منتقل می کنند. در سرطان سینه سلول های بدن به طور غیر قابل کنترل زیاد می شوند. این رشد بیش از حد سلول است که باعث سرطان می شود. این بیماری معمولاً در پوشش داخلی مجاری شیر یا لوبول هایی که شیر را تأمین می کنند، شروع می شود. و از آنجا می تواند به سایر قسمتهای بدن نیز سرایت کند.
محققان عوامل هورمونی، سبک زندگی و محیطی را عامل خطر ابتلا به بیماری می دانند اما هنوز مشخص نیست که چرا برخی از افراد که هیچ فاکتور خطری ندارند، به سرطان مبتلا می شوند، و در عوض سایر افراد با فاکتورهای خطر هرگز سرطان را تجربه نمی کنند. این احتمال وجود دارد که بیماری در اثر تعامل پیچیده عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد شود.
مطالعه بیشتر: خطر مصرف مکمل ها در سرطان پستان
عوامل خطر سرطان سینه
عوامل خطر برای بیماری که احتمال ابتلا به آن را افزایش می دهند، عبارتند از:
جنسیت
زنان بسیار بیشتر از مردان در معرض خطر بیماری هستند.
بلندتر قد بودن
مطالعات نشان داده اند که زنان قد بلندتر نسبت به زنان کوتاه قد، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند. دلایل این امر دقیقاً مشخص نیست، اما ممکن است به عواملی، مانند تغذیه در اوایل زندگی، و همچنین عوامل هورمونی یا ژنتیکی مرتبط باشد که بر رشد اولیه تأثیر میگذارند.
افزایش سن
با افزایش سن، خطر ابتلا به سرطان پستان افزایش مییابد. سرطان های پستان بیشتر در زنان 55 ساله و بالاتر دیده میشود.
سابقه خانوادگی سرطان سینه
توجه به این نکته ضروری است که اکثر زنانی که به سرطان پستان مبتلا میشوند، سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را ندارند. اما زنانی که خویشاوندان خونی آنها مبتلا به سرطان پستان هستند در معرض خطر بیشتری هستند. به طوری که:
- داشتن یک خویشاوند درجه یک (مادر، خواهر یا دختر) مبتلا به سرطان پستان، خطر ابتلا به سرطان پستان را تقریبا دو برابر میکند.
- داشتن بستگان درجه یک خطر ابتلا به بیماری را حدود 3 برابر افزایش میدهد.
- زنان دارای پدر یا برادری که سرطان پستان داشته اند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان هستند.
مطالعه بیشتر: مصرف شیر و خطر سرطان سینه
تغییر ژنتیک
تصور میشود که حدود 5 تا 10 درصد موارد سرطان سینه ارثی هستند، به این معنی که مستقیماً از تغییرات ژنتیکی (جهش) منتقل شده از والدین ناشی میشوند.
شایع ترین علت سرطان پستان ارثی، جهش در ژن های BRCA1 یا BRCA2 است. در سلول های طبیعی، این ژن ها به ساخت پروتئین هایی کمک میکنند که DNA آسیب دیده را ترمیم میکنند. نسخههای جهشیافته این ژنها میتواند منجر به رشد غیرطبیعی سلولی شود که میتواند منجر به سرطان شود. اگر یک نسخه جهش یافته از هر یک از ژن ها را از والدین به ارث برده اید، خطر ابتلا به سرطان پستان در شما بیشتر است.
- به طور متوسط، یک زن با جهش ژن BRCA1 یا BRCA2 تا 80 سالگی تا 80 سالگی تا 7 در 10 شانس ابتلا به سرطان پستان را دارد.
- زنانی که یکی از این جهشها را دارند، بیشتر در سنین پایینتر به سرطان پستان و همچنین سرطان در هر دو پستان مبتلا میشوند.
- زنان دارای یکی از این تغییرات ژنی نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان و برخی سرطان های دیگر هستند.
- مردانی که یکی از این تغییرات ژنی را به ارث میبرند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان و برخی دیگر از سرطان ها هستند.
بافت پستان
احتمال وقوع سرطان پستان در زنان با بافت پستان متراکم شیوع بیشتری دارد. سینه ها از بافت چربی، فیبری و غده ای تشکیل شده است. هنگامیکه پستان ها دارای بافت غده ای و فیبری بیشتر و بافت چربی کمتری باشند، در ماموگرافی متراکم تر به نظر میرسند. زنانی که پستان های متراکم در ماموگرافی دارند، نسبت به زنان با تراکم پستان متوسط، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند. متأسفانه، بافت متراکم پستان نیز میتواند مشاهده سرطان در ماموگرافی را دشوارتر کند.
برخی از عوامل مانند سن، وضعیت یائسگی، استفاده از برخی داروها (از جمله هورمون درمانی یائسگی)، بارداری و ژنتیک میتوانند بر تراکم پستان تأثیر بگذارند.
یائسگی دیررس
یائسگی در سنین بالاتر می تواند عامل خطر برای این بیماری باشد. زنانی که به دلیل یائسگی دیرتر (معمولاً بعد از 55 سالگی) دوره های قاعدگی بیشتری داشته اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند.
مطالعه بیشتر: یائسگی و سرطان سینه
قاعدگی زودرس
شروع دوره قاعدگی قبل از 12 سالگی خطر ابتلا به بیماری را افزایش می دهد. علت افزایش خطر ممکن است به دلیل قرار گرفتن طولانی تر در طول عمر با هورمون های استروژن و پروژسترون باشد.
پرتودرمانی
زنانی که در جوانی با پرتودرمانی قفسه پستان به دلیل سرطان دیگری تحت درمان هستند، خطر ابتلا به سرطان پستان در آنها بیشتر است. این خطر بستگی به سنی دارد که زنان در آن تشعشع دریافت می کنند. این خطر برای زنانی که در نوجوانی یا جوانی پرتودرمانی دارند، زمانی که پستان ها هنوز در حال رشد هستند، خطر بیشتری را دارد. به نظر نمیرسد پرتودرمانی در زنان مسن (بعد از سن 40 تا 45 سالگی) خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد.
هورمون تراپی
استفاده از روش های هورمون درمانی (HRT) و قرص های ضد بارداری خوراکی به دلیل افزایش سطح استروژن می تواند منجر به سرطان پستان شود.
خطرات شغلی
قرار گرفتن در معرض برخی مواد سرطان زا در محیط کار، می تواند در ابتلا زنان به این بیماری مرتبط باشد. همچنین زنانی که در شب کار میکنند، مانند پرستاران در شیفت شب، ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند. این اثر ممکن است به دلیل تغییرات در سطوح ملاتونین باشد، هورمونی که تحت تاثیر قرار گرفتن بدن در معرض نور قرار میگیرد، اما هورمون های دیگر نیز در حال مطالعه هستند.
بارداری در سنین بالا
زنانی که فرزند اول خود را بعد از سن 30 سالگی به دنیا می آورند، همچنین زنانی که هرگز باردار نشده اند در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند.
مطالعه بیشتر: بارداری بعد از سرطان سینه
نژاد و قومیت
به طور کلی، زنان سفیدپوست کمی بیشتر از زنان آفریقایی آمریکایی در معرض ابتلا به سرطان پستان هستند، اگرچه فاصله بین آنها در سال های اخیر کاهش یافته است.
سابقه سرطان سینه یا توده های پستان
زنانی که قبلاً به این بیماری مبتلا شده اند، در مقایسه با کسانی که سابقه این بیماری را ندارند، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. داشتن برخی از انواع توده های خوش خیم یا حتی غیر سرطانی پستان احتمال ابتلا به سرطان بعدی را افزایش می دهند.
مصرف دی اتیل استیل بسترول (DES)
از دهه 1940 تا اوایل دهه 1970، زنان باردار از داروی استروژن به نام DES به منظور جلوگیری از سقط جنین استفاده می کردند که موجب افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان در آنها شد. همچنین زنانی که مادرانشان در زمان بارداری از DES استفاده می کردند در معرض خطر سرطان پستان هستند.
چاقی
زنانی که اضافه وزن دارند یا بعد از یائسگی چاق می شوند احتمالاً به دلیل دارا بودن سطح بالاتر استروژن در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند. همچنین، مصرف قند زیاد نیز می تواند در بروز سرطان پستان موثر باشد.
مصرف الکل
به نظر می رسد مصرف مرتب الکل در ایجاد سرطان پستان نقش داشته باشد. تحقیقات نشان داده زنانی که بیشتر از 3 بار در روز الکل مصرف می کنند، 1.5 برابر بیشتری در معرض ابتلا به سرطان پستان قرار دارند.
مطالعه بیشتر: رژیم غذایی برای سرطان پستان
علائم سرطان سینه
اولین علائم سرطان پستان معمولاً برجستگی و وجود بافت ضخیم در پستان یا زیر بغل است.
علائم دیگر سرطان پستان، عبارتند از:
- تغییر در اندازه یا شکل پستان
- تورفتگی یا قرمزی پوست پستان
- بثورات اطراف یا روی یکی از نوک پستان
- ترشح غیرطبیعی و یا خونین نوک پستان
- درد زیر بغل یا پستان که با عادت ماهیانه تغییر نمی کند.
- گودال یا قرمزی پوست پستان مانند پوست یک پرتقال می شود.
- لایه لایه یا پوسته پوسته شدن پوست روی پستان یا نوک آن
بیشتر توده های پستان، سرطانی نیستند، اما زنان بهتر است با مشاهده هر توده در پستان به متخصص زنان و زایمان و یا جراح مراجعه کنند.
انواع سرطان سینه
سرطان مجرا: رایج ترین نوع سرطان پستان است که از مجاری شیری شروع می شود.
سرطان لوبولار: از لوبول های پستان نشات می گیرند.
سرطان تهاجمی: در این نوع سلول های سرطانی از داخل لوبول ها یا مجاری پستان به بافت اطراف حمله می کنند و احتمال انتشار سرطان به سایر قسمت های بدن را افزایش می دهند.
سرطان غیر تهاجمی: در این نوع سرطان از محل خود هنوز منتشر نشده است، اما در نهایت ممکن است به سرطان تهاجمی پستان تبدیل شود. ین بیماری همچنین می تواند در مردان تأثیر بگذارد ، اما در مردان از زنان کمتر دیده می شود.
مطالعه بیشتر: سرطان پستان سه گانه منفی
سرطان متاستاتیک پستان
سرطان متاستاتیک پستان، هنگامی رخ می دهد که سلول های سرطانی به اندام های دوردست و یا بافت های دیگر مانند استخوان، کبد و ریه ها بدن انتشار یافته است. حتی هنگامی که تومور متاستاتیک پستان به قسمت دیگری از بدن انتشار می یابد، حاوی همان سلول های سرطانی است که در پستان ایجاد شده می باشد و هنوز هم سرطان پستان محسوب می شود.
علائم و نشانه های سرطان متاستاتیک پستان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سردردهای شدید
- تورم یا توده در غدد لنفاوی
- اختلال در تنفس یا سرفه مداوم
- از دست دادن اشتها و یا کاهش وزن
- درد غیر قابل توضیح در مناطق دیگر بدن مانند استخوان
مراحل سرطان سینه
روش های مختلفی برای تقسیم بندی این نوع بیماری وجود دارد. اما به طور کلی، سرطان پستان با توجه به اندازه تومور و میزان انتشار آن، مرحله بندی می شود.
مراحل | اندازه تومور و میزان انتشار |
مرحله 0 | سلول های سرطانی محدود به درون مجرا های پستان هستند.
هنوز به بافت های اطراف انتشار پیدا نکرده اند. |
مرحله 1 | طول توده های پستانی در ابتدای این مرحله تا 2 سانتی متر است.
هیچ گره لنفاوی را تحت تأثیر قرار نداده است. |
مرحله 2 | توده های پستانی 2 سانتیمتر طول دارند.
توده ها شروع به انتشار در گره های لنفاوی مجاور می کند. |
مرحله 3 | تومور ممکن است تا 5 سانتیمتر طول داشته باشد.
سلول های سرطانی در بعضی از غدد لنفاوی دیده می شود. |
مرحله 4 | سرطان به اندام های دور دست، به ویژه استخوان ها، کبد، مغز و یا ریه ها انتشار می یابد. |
تشخیص سرطان سینه
پزشک غالباً سرطان پستان را در نتیجه غربالگری تشخیص می دهد و برای تایید و ارزیابی بیشتر از روش های زیر استفاده می کند:
معاینه پستان
برای معاینه، پزشک پستان های زن را برای تشخیص هر نوع برآمدگی و توده احتمالی بررسی می کند. در حین معاینه، ممکن است از بیمار خواسته شود در موقعیت های مختلف قرار بگیرد.
تست های تصویربرداری
چندین آزمایش تصویر برداری در تشخیص سرطان پستان کاربرد دارند، از جمله:
ماموگرافی
در این روش از نوعی اشعه ایکس برای تهیه تصاویر از بافت پستان استفاده می شود و به پزشک کمک می کند هرگونه توده یا ناهنجاری را در مراحل اولیه سرطان تشخیص دهد. ماموگرافی گاهی اوقات یک منطقه مشکوک به سرطان را شناسایی می کند.
سونوگرافی
با استفاده از امواج صوتی توده های جامد پستانی را از کیست های پر از مایعات تشخیص می دهد.
اسکن ام آر آی پستان
با تهیه تصاویر مختلفی از پستان به پزشک در شناسایی سرطان یا ناهنجاری های دیگر کمک می کند. پزشک می تواند MRI را بعد از انجام ماموگرافی یا سونوگرافی توصیه کند. بعضی اوقات پزشکان از MRI به عنوان یک ابزار غربالگری برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند، استفاده می کنند.
بیوپسی
در این روش پزشک از بافت پستان بیمار نمونه برداری کرده و آن را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می فرستد. بیوپسی در تایید سرطانی بودن سلول ها و تشخیص نوع آن کاربرد دارد.
تشخیص کاملتر سرطان شامل اندازه تومور، میزان انتشار آن و مرحله بندی سرطان است که شانس بهبودی فرد و نوع روند درمانی را مشخص می کند.
درمان سرطان پستان
درمان سرطان پستان به عوامل مختلفی از جمله نوع و مرحله سرطان، حساسیت فرد به میزان هورمون ها، سن، سلامت عمومی بیمار و ترجیحات فرد بستگی دارد.
اما به طور کلی، گزینه های اصلی درمان سرطان پستان عبارتند از:
عمل جراحی
جراحی پستان یکی از روش های مهم درمان سرطان سینه است. جراحی سرطان پستان شامل تخلیه سرطان با یک عمل جراحی است. جراحی سرطان پستان ممکن است به تنهایی یا همراه با سایر روش های درمانی مانند شیمی درمانی، هورمون درمانی و پرتو درمانی مورد استفاده قرار گیرد. برای افرادی که ریسک بسیار بالایی از سرطان پستان دارند، جراحی سرطان پستان می تواند گزینه ای برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان در آینده باشد.
جراحی سرطان پستان روش های مختلفی دارد، از جمله:
- جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی مجاور سینه ها
- جراحی برای برداشتن کل پستان (ماستکتومی)
- جراحی برای بازسازی پستان بعد از ماستکتومی
- جراحی برای برداشتن بخشی از بافت پستان (لامپکتومی)
نوع عمل جراحی متناسب سرطان پستان به اندازه و مرحله سرطان، سایر گزینه های درمانی و اهداف و ترجیحات بیمار بستگی دارد. عوارض عمل جراحی سرطان پستان بستگی به روش های انتخابی دارد و خطر درد، خونریزی، عفونت و تورم بازوها (لنفودما) را به همراه دارد.
پرتو درمانی
این احتمال وجود دارد بیمار حدود یک ماه بعد از عمل جراحی، تحت پرتودرمانی قرار بگیرد. پرتودرمانی شامل هدف قرار دادن تومور با پرتوهای کنترل شده برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده بعد از جراحی می باشد. بسته به نوع درمان، پرتودرمانی سرطان پستان سه روز تا شش هفته ادامه دارد. عوارض جانبی پرتودرمانی شامل خستگی و بثورات قرمز مانند آفتاب سوختگی در محل اشعه می باشد. ممکن است بافت پستان در این ناحیه ملتهب یا سفت به نظر برسد. به ندرت مشکلات جدی تری از جمله آسیب به قلب یا ریه ها یا بروز سرطان های دوم در ناحیه تحت درمان ایجاد می شود.
شیمی درمانی
برای کاهش خطر عود و یا بازگشت بیماری، پزشک ممکن است داروهای شیمی درمانی سیتوتوکسیک را تجویز کند. هنگامی که فرد بعد از عمل جراحی تحت شیمی درمانی قرار بگیرد، آن را شیمی درمانی کمکی می نامند. بعضی اوقات، پزشک قبل از عمل جراحی، شیمی درمانی را برای کوچک کردن تومور و برداشتن آسان تر آن تجویز می کند. پزشکان این شیمی درمانی را neoadjuvant chemotherapy می نامند.
هورمون درمانی
پزشکان برای جلوگیری از بازگشت سرطان های پستان حساس به هورمون، از روش انسداد هورمون استفاده می کنند. همچنین هورمون درمانی برای درمان سرطان های پتانسیل گیرنده استروژن (ER) و گیرنده پروژسترون (PR) استفاده می شود. هورمون درمانی معمولاً پس از عمل جراحی مسدود کننده هورمون را انجام می گیرد، اما در برخی مواقع برای کوچک کردن تومور قبل از عمل جراحی پستان تجویز می شود. هورمون درمانی، برای بیمارانی که شیمی درمانی یا رادیوتراپی برای آن ها تاثیری نداشته است، می تواند مفید و کاربردی باشد. اما هورمون درمانی ممکن است روی باروری بیمار تأثیر بگذارد.
عوارض جراحی سرطان پستان
جراحی سرطان پستان یک روش مطمئن است، اما خطر بروز برخی از عوارض بعد از آن وجود دارند، از جمله:
- درد
- عفونت
- خون ریزی
- زخم دائمی
- تورم بازو (لنفادنوم)
- تاخیر در ترمیم زخم ها
- تجمع مایعات در محل عمل
- خطرات مربوط به دارو (بیهوشی) مانند درد عضلات و استفراغ
- از دست دادن یا تغییر احساس در پستان و پستان های بازسازی شده
پیش آگهی سرطان پستان
پیش آگهی و میزان موفقیت در درمان سرطان پستان به مرحله بیماری بستگی دارد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب معمولاً منجر به پیش آگهی مثبت بیماری می شود. مطابق ACS، احتمال زنده ماندن بیمارانی که در مرحله 0 یا 1 بیماری تشخیص داده می شوند 99 درصد است. اما اگر سرطان پستان به مرحله 4 برسد، احتمال زنده ماندن بیمار تا 5 سال بعد از تشخیص حدود 27٪ کاهش می یابد. بررسی های منظم و غربالگری می تواند به تشخیص زودهنگام بیماری موثر باشد.
غربالگری منظم
کالج رادیولوژیست های آمریکا چندین دستورالعمل مختلف را برای غربالگری سرطان پستان به زنان توصیه می کند:
- غربالگری سالانه برای زنان در معرض خطر متوسط بالای در زنان 40-49 ساله
- غربالگری هر 2 سال یکبار در زنان با خطر متوسط در زنان 50 تا 74 سال
- غربالگری برای زنان سالمند بالاتر از 75 سال با امید به زندگی 10 سال یا بیشتر
پیشگیری سرطان پستان
هیچ راهی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد. با این حال، رعایت برخی از نکات در مورد شیوه زندگی افراد می تواند خطر ابتلا به این بیماری را را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. برخی از این راهکارها، عبارتند از:
- ورزش کافی
- اجتناب از مصرف الکل
- حفظ شاخص توده بدنی سالم
- رژیم غذایی سالم و حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه
در زنانی که رژیم غذایی مدیترانه ای به همراه روغن زیتون فوق العاده باکره و آجیل مخلوط می خورند ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان کاهش یابد. رژیم مدیترانه ای بیشتر روی غذاهای گیاهی مانند میوه و سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و آجیل تمرکز دارد.
آخرین دیدگاهها