سرطان پستان

سرطان پستان، شایع ترین سرطان تهاجمی و دومین عامل اصلی مرگ و میر سرطان در زنان است. علت دقیق آن مشخص نیست. پستان زنان از چربی، بافت پیوندی و هزاران لوبول و غدد ریز تشکیل شده که وظیفه تولید شیر را به عهده دارند. لوله های ریز یا مجاری، شیر را به سمت نوک پستان منتقل می کنند. در سرطان پستان سلول های بدن به طور غیرطبیعی رشد می کنند. سرطان معمولاً در پوشش داخلی مجاری شیر یا لوبول هایی که شیر را تأمین می کنند، شروع می شود و در صورت عدم درمان به موقع به سایر قسمت های بدن انتشار پیدا می کند. علائم این بیماری شامل توده یا ضخیم شدن پستان و تغییر در پوست یا نوک پستان است. درمان سرطان پستان به عوامل مختلفی بستگی دارد، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می تواند میزان پیش آگهی بیماری را بهبود ببخشد.

علت سرطان پستان

بیماری هنگامی رخ می دهد که برخی از سلول های پستان شروع به رشد غیر طبیعی کنند. این سلول ها با سرعت بیشتری نسبت به سلول های سالم تقسیم می شوند و انباشته می شوند و یک توده را تشکیل می دهند. سلول ها ممکن است از طریق پستان به گره های لنفاوی یا سایر قسمت های بدن انتشار یافته و متاستاز شوند.

محققان عوامل هورمونی، سبک زندگی و محیطی را عامل خطر ابتلا به بیماری می دانند اما هنوز مشخص نیست که چرا برخی از افراد که هیچ فاکتور خطری ندارند، به سرطان مبتلا می شوند، و در عوض سایر افراد با فاکتورهای خطر هرگز سرطان را تجربه نمی کنند. این احتمال وجود دارد که بیماری در اثر تعامل پیچیده عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد شود.

عوامل خطر سرطان پستان

عوامل خطر برای بیماری که احتمال ابتلا به آن را افزایش می دهند، عبارتند از:

جنسیت

زنان بسیار بیشتر از مردان در معرض خطر بیماری هستند.

ژنتیک

سابقه خانوادگی خطر این بیماری را افزایش می دهد.

بافت پستان

احتمال وقوع سرطان پستان در زنان با بافت پستان متراکم شیوع بیشتری دارد.

یائسگی دیررس

یائسگی در سنین بالاتر می تواند عامل خطر برای این بیماری باشد.

قاعدگی زودرس

شروع دوره قاعدگی قبل از 12 سالگی خطر ابتلا به بیماری را افزایش می دهد.

قرار گرفتن در معرض تابش

پرتو درمانی برای درمان انواع سرطان ها، احتمال ابتلا به این نوع بیماری را افزایش می دهد.

هورمون تراپی

استفاده از روش های هورمون درمانی (HRT) و قرص های ضد بارداری خوراکی به دلیل افزایش سطح استروژن می تواند منجر به سرطان پستان شود.

خطرات شغلی

قرار گرفتن در معرض برخی مواد سرطان زا در محیط کار، می تواند در ابتلا زنان به این بیماری مرتبط باشد.

بارداری در سنین بالا

زنانی که فرزند اول خود را بعد از سن 30 سالگی به دنیا می آورند، همچنین زنانی که هرگز باردار نشده اند در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند.

سن

خطر ابتلا به بیماری با افزایش سن بیشتر می شود. در 20 سالگی، احتمال ابتلا به آن 0.6 درصد است و این رقم تا سن 70 سالگی به 3.84 درصد می رسد.

سابقه سرطان سینه یا توده های پستان

زنانی که قبلاً به این بیماری مبتلا شده اند، در مقایسه با کسانی که سابقه این بیماری را ندارند، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. داشتن برخی از انواع توده های خوش خیم یا حتی غیر سرطانی پستان احتمال ابتلا به سرطان بعدی را افزایش می دهند.

قرار گرفتن در معرض استروژن

قرار گرفتن در معرض استروژن در طولانی مدت خطر ابتلا به بیماری را افزایش می دهد. شروع زودرس دوره های قاعدگی یا یائسگی دیررس در زنان می تواند باعث افزایش سطح استروژن در زنان و خطر بروز سرطان پستان شود. به نظر می رسد تغذیه با شیر مادر، به ویژه بیش از 1 سال، احتمال ابتلا به بیماری را کاهش می دهد، چون بارداری به دنبال شیردهی، میزان قرار گرفتن در معرض استروژن را در زنان کاهش می دهد.

چاقی

زنانی که اضافه وزن دارند یا بعد از یائسگی چاق می شوند احتمالاً به دلیل دارا بودن سطح بالاتر استروژن در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند. همچنین، مصرف قند زیاد نیز می تواند در بروز سرطان پستان موثر باشد.

مصرف الکل

به نظر می رسد مصرف مرتب الکل در ایجاد سرطان پستان نقش داشته باشد. تحقیقات نشان داده زنانی که بیشتر از 3 بار در روز الکل مصرف می کنند، 1.5 برابر بیشتری در معرض ابتلا به سرطان پستان قرار دارند.

علائم سرطان پستان

اولین علائم سرطان پستان معمولاً برجستگی و وجود بافت ضخیم در پستان یا زیر بغل است.

علائم دیگر سرطان پستان، عبارتند از:

• تغییر در اندازه یا شکل پستان
• تورفتگی یا قرمزی پوست پستان
• بثورات اطراف یا روی یکی از نوک پستان
• ترشح غیرطبیعی و یا خونین نوک پستان
• درد زیر بغل یا پستان که با عادت ماهیانه تغییر نمی کند.
• لایه لایه یا پوسته پوسته شدن پوست روی پستان یا نوک آن

بیشتر توده های پستان، سرطانی نیستند، اما زنان بهتر است با مشاهده هر توده در پستان به متخصص زنان و زایمان و یا جراح مراجعه کنند.

مراحل سرطان پستان

روش های مختلفی برای تقسیم بندی این نوع بیماری وجود دارد. اما به طور کلی، سرطان پستان با توجه به اندازه تومور و میزان انتشار آن، مرحله بندی می شود.

مراحل	اندازه تومور و میزان انتشار
مرحله 0	سلول های سرطانی محدود به درون مجرا های پستان هستند. هنوز به بافت های اطراف انتشار پیدا نکرده اند.
مرحله 1	طول توده های پستانی در ابتدای این مرحله تا 2 سانتی متر است. هیچ گره لنفاوی را تحت تأثیر قرار نداده است.
مرحله 2	توده های پستانی 2 سانتیمتر طول دارند. توده ها شروع به انتشار در گره های لنفاوی مجاور می کند.
مرحله 3	تومور ممکن است تا 5 سانتیمتر طول داشته باشد. سلول های سرطانی در بعضی از غدد لنفاوی دیده می شود.
مرحله 4	سرطان به اندام های دور دست، به ویژه استخوان ها، کبد، مغز و یا ریه ها انتشار می یابد.

انواع سرطان پستان

سرطان مجرا، رایج ترین نوع سرطان پستان است که از مجاری شیری شروع می شود .

سرطان لوبولار، که از لوبول های پستان نشات می گیرند.

سرطان تهاجمی، در این نوع سلول های سرطانی از داخل لوبول ها یا مجاری پستان به بافت اطراف حمله می کنند و احتمال انتشار سرطان به سایر قسمت های بدن را افزایش می دهند.

سرطان غیر تهاجمی، که سرطان از محل خود هنوز منتشر نشده است، اما در نهایت ممکن است به سرطان تهاجمی پستان تبدیل شود.

تشخیص سرطان پستان

پزشک غالباً سرطان پستان را در نتیجه غربالگری تشخیص می دهد و برای تایید و ارزیابی بیشتر از روش های زیر استفاده می کند:

معاینه پستان

برای معاینه، پزشک پستان های زن را برای تشخیص هر نوع برآمدگی و توده احتمالی بررسی می کند. در حین معاینه، ممکن است از بیمار خواسته شود در موقعیت های مختلف قرار بگیرد.

تست های تصویربرداری

چندین آزمایش تصویر برداری در تشخیص سرطان پستان کاربرد دارند، از جمله:

ماموگرافی

در این روش از نوعی اشعه ایکس برای تهیه تصاویر از بافت پستان استفاده می شود و به پزشک کمک می کند هرگونه توده یا ناهنجاری را در مراحل اولیه سرطان تشخیص دهد. ماموگرافی گاهی اوقات یک منطقه مشکوک به سرطان را شناسایی می کند.

سونوگرافی

با استفاده از امواج صوتی توده های جامد پستانی را از کیست های پر از مایعات تشخیص می دهد.

تصویربرداری با تشدید مغناطیسی

با تهیه تصاویر مختلفی از پستان به پزشک در شناسایی سرطان یا ناهنجاری های دیگر کمک می کند. پزشک می تواند MRI را بعد از انجام ماموگرافی یا سونوگرافی توصیه کند. بعضی اوقات پزشکان از MRI به عنوان یک ابزار غربالگری برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند، استفاده می کنند.

بیوپسی

در این روش پزشک از بافت پستان بیمار نمونه برداری کرده و آن را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می فرستد. بیوپسی در تایید سرطانی بودن سلول ها و تشخیص نوع آن کاربرد دارد.

تشخیص کاملتر سرطان شامل اندازه تومور، میزان انتشار آن و مرحله بندی سرطان است که شانس بهبودی فرد و نوع روند درمانی را مشخص می کند.

درمان سرطان پستان

درمان سرطان پستان به عوامل مختلفی از جمله نوع و مرحله سرطان، حساسیت فرد به میزان هورمون ها، سن، سلامت عمومی بیمار و ترجیحات فرد بستگی دارد.

اما به طور کلی، گزینه های اصلی درمان سرطان پستان عبارتند از:

عمل جراحی

در صورت لزوم، پزشک می تواند برای درمان سرطان پستان، عمل جراحی را توصیه کند که در این صورت نوع جراحی  به تشخیص و اولویت فرد بستگی دارد و شامل موارد زیر است:

لامپکتومی، از بین بردن تومور همراه با مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن می باشد و می تواند از انتشار سرطان جلوگیری کند.

ماستکتومی، یک ماستکتومی ساده شامل برداشتن لوبول ها، مجاری، بافت چربی، نوک پستان، آرئول و پوست پستان است. در بعضی از انواع ماستکتومی جراح غدد لنفاوی و عضله در دیواره پستان را بر می دارد.

برش گره لنفاوی زیر بغل، در صورت تشخیص سلول های سرطانی در گره های سنتینل پزشک، برای جلوگیری از انتشار سرطان می تواند چندین گره لنفاوی در زیر بغل را جراحی و حذف کند.

بازسازی پستان، بازسازی پستان پس از ماستکتومی به منظور ترمیم و حفظ شکل ظاهری پستان صورت می گیرد. جراح می تواند همزمان با انجام ماستکتومی یا بعد از آن، پستان را بازسازی کند.

عوارض عمل جراحی سرطان پستان بستگی به روش های انتخابی دارد و خطر درد، خونریزی، عفونت و تورم بازوها (لنفودما) را به همراه دارد.

پرتو درمانی

این احتمال وجود دارد بیمار حدود یک ماه بعد از عمل جراحی، تحت پرتودرمانی قرار بگیرد. پرتودرمانی شامل هدف قرار دادن تومور با پرتوهای کنترل شده برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده بعد از جراحی می باشد. بسته به نوع درمان، پرتودرمانی سرطان پستان سه روز تا شش هفته ادامه دارد. عوارض جانبی پرتودرمانی شامل خستگی و بثورات قرمز مانند آفتاب سوختگی در محل اشعه می باشد. ممکن است بافت پستان در این ناحیه ملتهب یا سفت به نظر برسد. به ندرت  مشکلات جدی تری از جمله آسیب به قلب یا ریه ها یا بروز سرطان های دوم در ناحیه تحت درمان ایجاد می شود.

شیمی درمانی

برای کاهش خطر عود و یا بازگشت بیماری، پزشک ممکن است داروهای شیمی درمانی سیتوتوکسیک را تجویز کند. هنگامی که فرد بعد از عمل جراحی تحت شیمی درمانی قرار بگیرد، آن را شیمی درمانی کمکی می نامند. بعضی اوقات، پزشک قبل از عمل جراحی، شیمی درمانی را برای کوچک کردن تومور و برداشتن آسان تر آن تجویز می کند. پزشکان این شیمی درمانی را neoadjuvant chemotherapy می نامند.

هورمون درمانی

پزشکان برای جلوگیری از بازگشت سرطان های پستان حساس به هورمون، از روش انسداد هورمون استفاده می کنند. همچنین هورمون درمانی برای درمان سرطان های پتانسیل گیرنده استروژن (ER) و گیرنده پروژسترون (PR) استفاده می شود. هورمون درمانی معمولاً پس از عمل جراحی مسدود کننده هورمون را انجام می گیرد، اما در برخی مواقع برای کوچک کردن تومور قبل از عمل جراحی پستان تجویز می شود. هورمون درمانی، برای بیمارانی که شیمی درمانی یا رادیوتراپی برای آن ها تاثیری نداشته است، می تواند مفید و کاربردی باشد. اما هورمون درمانی ممکن است روی باروری بیمار تأثیر بگذارد.

درمان بیولوژیکی

داروهای هدفمند می توانند انواع خاصی از سرطان پستان را درمان کنند.

درمان سرطان های پستان می تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد. هنگام تصمیم گیری در مورد روند درمانی، افراد باید در مورد خطرات احتمالی با پزشک خود مشورت کرده و به دنبال راهکارهایی برای به حداقل رساندن عوارض جانبی باشند.

پیش آگهی سرطان پستان

پیش آگهی و میزان موفقیت در درمان سرطان پستان به مرحله بیماری بستگی دارد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب معمولاً منجر به پیش آگهی مثبت بیماری می شود. مطابق ACS، احتمال زنده ماندن بیمارانی که در مرحله 0 یا 1 بیماری تشخیص داده می شوند 99 درصد است. اما اگر سرطان پستان به مرحله 4 برسد، احتمال زنده ماندن بیمار تا 5 سال بعد از تشخیص حدود 27٪ کاهش می یابد. بررسی های منظم و غربالگری می تواند به تشخیص زودهنگام بیماری موثر باشد.

غربالگری منظم

کالج رادیولوژیست های آمریکا چندین دستورالعمل مختلف را برای غربالگری سرطان پستان به زنان توصیه می کند:

• غربالگری سالانه برای زنان در معرض خطر متوسط ​​بالای در زنان 40-49 ساله
• غربالگری هر 2 سال یکبار در زنان با خطر متوسط در زنان 50 تا 74 سال
• غربالگری برای زنان سالمند بالاتر از 75 سال با امید به زندگی 10 سال یا بیشتر

پیشگیری سرطان پستان

هیچ راهی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد. با این حال، رعایت برخی از نکات در مورد شیوه زندگی افراد می تواند خطر ابتلا به این بیماری را را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. برخی از این راهکارها، عبارتند از:

• ورزش کافی
• اجتناب از مصرف الکل
• حفظ شاخص توده بدنی سالم
• رژیم غذایی سالم و حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه

در زنانی که رژیم غذایی مدیترانه ای به همراه روغن زیتون فوق العاده باکره و آجیل مخلوط می خورند ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان کاهش یابد. رژیم مدیترانه ای بیشتر روی غذاهای گیاهی مانند میوه و سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و آجیل تمرکز دارد.

کاهش خطر کانسر سینه برای زنان با ریسک بالا

پزشکان ممکن است برای کاهش خطر ابتلا سرطان در زنان با ریسک بالا ابتلا راهکارهای زیر را در نظر بگیرند:

داروهای پیشگیرانه (شیمی درمانی)

داروهای مسدود کننده استروژن خطر ابتلا به سرطان پستان را در خانم هایی که ریسک بالایی از این بیماری را دارند، کاهش می دهند. این داروها عوارض جانبی دارند. بنابراین پزشکان این داروها را برای خانم هایی که خطر بسیار بالایی از سرطان پستان دارند، تجویز می کنند.

جراحی پیشگیرانه

زنانی که ریسک سرطان پستان بسیار بالایی دارند، ممکن است تصمیم بگیرند سینه سالم خود را با جراحی ماستکتومی پیشگیری و حتی تخمدان های سالم خود را طی جراحی وفورکتومی پیشگیری کننده بردارند تا خطر ابتلا به این بیماری و سرطان تخمدان را کاهش دهند.

آمادگی برای مراجعه به پزشک

برای آمادگی بیشتر هنگام مراجعه به پزشک بهتراست، بیمار قبل از قرار ملاقات علائمی را که تجربه می کنید و اطلاعات شخصی از جمله فشارهای اساسی یا تغییرات اخیر زندگی خود را بنویسد. همچنین سابقه خانوادگی به انواع سرطان ها و لیستی از تمام داروها، ویتامین ها یا مکمل های مصرفی خود تهیه کند.

زنان در مورد سرطان پستان، برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسند، عبارتند از:

• مرحله سرطان من چیست؟
• چه نوع سرطان پستانی دارم؟
• آیا درمان باعث یائسگی خواهد شد؟
• آیا به آزمایش های بیشتری نیاز دارم؟
• هزینه درمان سرطان چگونه خواهد بود؟
• چه گزینه های درمانی برای من وجود دارد؟
• مزایا و عوارض هر روند درمانی که توصیه می کنید چیست؟
• چگونه هر درمان بر زندگی روزمره من تأثیر خواهد گذاشت؟
• آیا می توانید گزارش آسیب شناسی بیماری را برای من توضیح دهید؟آیا می توانم یک نسخه از آزمایشات برای سوابق خود داشته باشم؟

پزشک همچنین می تواند سوالات زیادی را از بیمار بپرسد، از جمله:

• علائم شما چقدر شدید است؟
• از چه زمانی شروع به تجربه علائم کردید؟
• آیا علائم شما مداوم بوده یا گاه به گاه اتفاق میفتند؟
• فکر می کنید چه عاملی باعث بهتر شدن و یا بدتر شدن علائم شما می شود؟

منابع:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/breast-cancer/symptoms-causes/syc-20352470

https://www.medicalnewstoday.com/articles/37136.php#outlook