مشکلات دندانپزشکی در سالمندان از خشکی دهان گرفته تا بیماری های پریودنتال می توانند شایع باشند. از آنجا که مشکلات دندانی سالمندان و سلامت دهان و دندان آنها مستقیماً بر سلامت بقیه بدن تأثیر می گذارد، این مسائل باید جدی گرفته شوند. مراقبت از دندان ها و لثه ها در سالمندان به اندازه سلامت قلب یا گوارش در آنها اهمیت دارد.
بیماری های شایع با علائم دهانی در سالمندان
محققان دریافته اند که بسیاری از بیماری ها در سایر قسمت های بدن از بیماری های دهان و دندان ناشی می شوند. دندانپزشکان با بررسی دقیق دندان ها، لثه ها و زبان، شواهدی از بیماری های قلبی یا کبدی، اختلالات خوردن، کمبود مواد غذایی، کم خونی، دیابت، آرتریت، HIV، پوکی استخوان و حتی برخی بیماری های خود ایمنی پیدا کرده اند. دکتر سینتیا ام کارلسون، استادیار متخصص سالمندان در دانشکده پزشکی و بهداشت عمومی دانشگاه ویسکانسین، می گوید: “ما در حال حاضر متوجه شده ایم که آنها چگونه به هم مرتبط هستند.”
سلامت دهان نه تنها بر بقیه بدن تأثیر می گذارد، بلکه می تواند بر سلامت کلی بدن نیز تأثیر بگذارد. بر همین اساس ما سعی کرده ایم در این مقاله با بررسی مشکلات دندانی در سالمندان راهکارهایی را برای پیشگیری از بیماری های دهان و دندان در آنها را ارائه دهیم تا بتوان از عوارض مشکلات دندانپزشکی در سالمندان پیشگیری کرد. برای آگاهی از شایع ترین مشکلات دندانپزشکی در سالمندان ادامه مقاله را تا انتها بخوانید.
مشکلات رایج دندانپزشکی سالمندان
با بالا رفتن سن، ممکن است در حفظ لبخند سالم با چند چالش روبرو شوید. این به این دلیل است که افزایش سن شما را مستعد ابتلا به بسیاری از مشکلات بهداشت دهان و دندان می کند. با این حال، سلامت دندان در میان سالمندان در سال های اخیر بسیار بهبود یافته است. دندانپزشکی پیشرفته این امکان را دارد که مشکلات دندانی سالمندان را به طور موثر برطرف کرده و از آنها جلوگیری کند.
افزایش سن بسیاری از افراد سالمند را در معرض خطر چندین مشکل بهداشت دهان قرار می دهد، از جمله:
تیره شدن دندان ها
با افزایش سن، بافت استخوانی مانند (عاج) که در زیر مینای دندان قرار دارد به دلیل نوشیدنی و غذاهای مصرفی ما تغییر می کند. علاوه بر تغییر رنگ دندان، کاهش لایه مینای بیرونی باعث می شود عاج زرد قابل مشاهده باشد و باعث تیره شدن دندان ها شود.
خشکی دهان
خشکی دهان یک بیماری شایع در میان بیماران سالمند است که اغلب منجر به ایجاد حفره یا پوسیدگی می شود. این مشکل مربوط به سن نیست، اما خشکی دهان به عنوان عارضه جانبی برخی داروهای تجویزی که برای درمان بیماری ها از جمله افسردگی، درد، بیماری آلزایمر و موارد دیگر استفاده می شود، ذکر شده است.
به گفته پایل، یکی از مشکلات عمده دندانپزشکی در سالمندان خشکی دهان است. در شرایطی که اگر آنها به بیماری خاصی مبتلا باشند که باید دارو مصرف کنند، یکی از عوارض جانبی این دارو ها می تواند خشکی دهان باشد. 400 دارو وجود دارد که می توانند باعث خشکی دهان شوند. راه های زیادی برای درمان خشکی دهان وجود دارد از جمله:
- دهان را مکرر با آب بشویید.
- مصرف مایعات را افزایش دهید.
- مرطوب کننده لب را به طور مکرر بمالید.
- آب نبات های سفت و بدون قند بخورید.
- از مصرف غذاهای خشک و شور پرهیز کنید.
- از جایگزین بزاق موجود در بازار استفاده کنید.
- از خمیردندان های مخصوص فرموله شده، آدامس های جویدنی یا دهانشویه های بدون الکل استفاده کنید.
پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان یک مشکل عمده در میان افراد سالمند است. ایجاد پلاک و تارتار بیشتر در پوسیدگی دندان نقش دارد. با گذشت زمان، تحلیل لثه می تواند رخ دهد و ریشه های دندان را نمایان کند. پوسیدگی دندان باعث ایجاد حفره هایی می شود که باعث درد، التهاب، عفونت و حتی از دست دادن دندان خواهد شد.
ارتباط بین داروها و پوسیدگی دندان در سالمندان
ممکن است تعجب کنید که چرا ناگهان دچار پوسیدگی دندان می شوید در حالی که سالها آن را نداشتید. یکی از عوامل شایع ایجاد حفره در افراد مسن، خشکی دهان است. خشکی دهان جزء طبیعی پیری نیست. با این حال، این عارضه در بیش از 500 دارو از جمله داروهای آلرژی یا آسم، فشار خون بالا، کلسترول بالا، درد، اضطراب یا افسردگی، پارکینسون و بیماری های آلزایمر است. برهمین اساس باید در مورد هرگونه دارویی که مصرف می کنید به دندانپزشک خود اطلاع دهید. دندانپزشک شما می تواند توصیه هایی را برای تسکین علائم خشکی دهان و جلوگیری از حفره ها ارائه دهد. در اینجا چند توصیه رایج وجود دارد:
- در مورد تغییر دارو یا میزان مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
- برای تحریک تولید بزاق از آدامس یا قارچ بدون قند استفاده کنید.
- یک دستگاه مرطوب کننده بخرید تا به حفظ رطوبت هوا کمک کند.
- از مرطوب کننده های خوراکی بدون نسخه مانند اسپری یا دهانشویه استفاده کنید.
- دندانپزشک شما ممکن است از ژل یا لاک فلوراید برای محافظت از دندان ها در برابر حفره ها استفاده کند.
- آب بیشتری بنوشید. یک بطری آب همراه داشته باشید و منتظر نمانید تا تشنه نوشیدن شوید. دهان شما به روانکاری مداوم نیاز دارد.
- از خوردن غذاها و نوشیدنی هایی که باعث خشکی دهان می شوند، مانند قهوه، الکل، نوشابه های گازدار و آب میوه های اسیدی خودداری کنید.
بیماری لثه
بیماری لثه در افراد سالمند یک اتفاق مکرر است. از آنجا که بیماری لثه در مدت زمان طولانی تری ایجاد می شود، افراد مسن بیشتر از افراد جوان با مشکلات لثه روبرو می شوند.
بسیاری از افراد مسن به بیماری لثه یا بیماری پریودنتال مبتلا هستند که توسط باکتری های موجود در پلاک ایجاد می شود. حتی این بیماری باعث تحریک لثه ها، تورم، قرمز شدن و احتمال خونریزی می شود. یکی از دلایلی که بیماری لثه در بین بزرگسالان این است که اغلب تا مرحله پیشرفته یک بیماری بدون درد است. در صورت عدم درمان، لثه ها می توانند از دندان خارج شده و فضاهای عمیق تری به نام جیب ایجاد کنند که در آن ذرات غذا و پلاک های بیشتری جمع می شوند. بیماری پیشرفته لثه در نهایت می تواند لثه ها، استخوان ها و رباط های نگهدارنده دندان ها را از بین ببرد و منجر به از دست دادن دندان شود. اما خوشبختانه می توان با مراجعه منظم به دندان می توان بیماری لثه را درمان یا از آن به طور کامل جلوگیری کرد.
سرطان دهان
طبق گزارش انجمن سرطان آمریکا، سالانه حدود 35000 مورد سرطان دهان، گلو و زبان تشخیص داده می شود. میانگین سنی اکثر افرادی که با این سرطان ها تشخیص داده می شوند 62. سال است. در طول مراجعه به دندانپزشک، دندانپزشک شما علائم سرطان دهان را بررسی می کند. ویزیت منظم دندانپزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا سرطان دهان در مراحل اولیه معمولاً باعث درد نمی شود و تشخیص زودهنگام جان افراد را نجات می دهد. برخی از علائمی که ممکن است مشاهده کنید شامل زخم باز، لکه های سفید یا مایل به قرمز و تغییر در لب ها، زبان و مخاط دهان است که بیش از دو هفته طول می کشد.
از دست دادن دندان
از دست دادن دندان در سالمندان یک مساله رایج است. طبق گزارش موسسه ملی تحقیقات دندانپزشکی و جمجمه، 27.27 درصد از سالمندان بالای 65 سال دندان های باقی مانده خود را از دست داده اند. سیگار کشیدن و بهداشت ضعیف دندان عمدتا باعث از بین رفتن دندان در سالمندان می شود.
بوی بد دهان
افراد مسن اغلب از بوی بد دهان رنج می برند. با این حال، بوی بد دهان یک علامت مستقل نیست زیرا با مشکلات زمینه ای مانند خشکی دهان و بیماری پریودنتال مرتبط است. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان نیز می تواند منجر به بوی بد دهان شود.
اولویت قرار دادن سلامت دهان و دندان در سالمندان
مراقبت از سلامت دهان و دندان در سالمندان، وقتی آنها دچار حواس پرتی و مبتلا به بیماری های دیگری می شوند، تا حدودی می تواند سخت باشد. شاید ابتلا به آرتریت، مسواک زدن دندان ها را برای آنها دردناک تر کند یا آنها نتوانند مدت زیادی را برای مسواک زدن بایستند. دکتر مارشا پیل، مدیر مرکز آموزش سالمندان توضیح می دهد: “آنها ممکن است به دلیل ضعف خود، آنقدر هوشیار نباشند. این عدم هوشیاری آنها ممکن است منجر به کاهش سریع سلامت دهان و دندان شود. حتی می تواند برای سلامت سیستماتیک سالمندان مضر باشد.”
بر همین اساس وی معتقد است که بهتر است سالمندان بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید، نه فقط صبح و شب. در صورتی که بیمار در معرض بیماری پریودنتال باشد، دندانپزشک می تواند خمیر دندان یا ژل مخصوصی را برای مبارزه با بیماری های دندانی تجویز کند، همچنین درمان روزانه ژل با فلوراید بالا یا شستشوی آنتی باکتریال را انجام دهد.
کارلسون توصیه می کند که سالمندان را تشویق کنید تا به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کند یا دندان های خود را تمیز کند یا دندان های مصنوعی خود را اصلاح کند. از دست دادن دندان ها یا پروتزهایی که مناسب نیستند می تواند منجر به مشکلات بالقوه جدی دندانپزشکی شود.
پروتزهای نامناسب می تواند عامل تغذیه نامناسب در میان سالمندان باشد. وقتی فردی دندان های طبیعی خود را از دست می دهد، استخوان های فک او شروع به جمع شدن می کند و منجر به این می شود که فک به طور مداوم خود را “بازسازی” می کند. دندانهای مصنوعی تا زمانی که خوب جا بیفتند شروع به لیز خوردن می کنند. بنابراین، سالمند ممکن است نوع غذای خود را محدود کند زیرا غذا خوردن برای آنها در این شرایط بسیار سخت است.
نکاتی برای درمان و پیشگیری از مشکلات دندانپزشکی در سالمندان
به عنوان یک شهروند سالمند، می توانید با داشتن تصمیمات آگاهانه و مراقبت مناسب از دندان ها و لثه ها از سلامت دهان و دندان برخوردار شوید. در اینجا چند نکته برای مراقبت از دهان و دندان برای حفظ بهداشت دهان و دندان وجود دارد:
- یکبار در روز نخ دندان بکشید.
- دوبار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
- مصرف غذاها و نوشیدنی های بسیار شیرین را محدود کنید.
- مصرف کلسیم خود را برای تقویت دندان های خود افزایش دهید.
- دندانهای مصنوعی خود را مرتباً با پاک کننده های دندان مصنوعی تمیز کنید.
- برای تمیز کردن و معاینه دهان و دندان به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
- مسواک خود را هر 3 تا 4 ماه یا در مواقعی که موها دچار پارگی می شوند، عوض کنید.
- هر چهار ساعت یکبار دندان مصنوعی خود را از دهان خود خارج کنید تا سلامت دهان شما حفظ شود.
- برای شستشوی باکتری ها از دهانشویه ضد باکتریایی استفاده کنید تا از تجمع پلاک و بیماری لثه جلوگیری شود.
با افزایش سن، بهتر است که این خطرات احتمالی را به خاطر بسپارید و مطابق آن عمل کنید. شما می توانید از یک لبخند درخشان و سالم با کمک دندانپزشک خود و مراقبت مناسب از دندان لذت ببرید. در صورت بروز هر گونه مشکل مربوط به دهان و دندان سالمندان می توانید از طریق مشاوره آنلاین با دندانپزشکان در ارتباط باشید. آنها می توانند بهترین راهکارها را برای پیشگیری از بروز مشکلات دندانپزشکی در سالمندان و حتی بروز بیماری های زمینه ای ارائه دهند.
آخرین دیدگاه‌ها