لگن پایین ترین قسمت تنه فرد است که تنه را به قسمت تحتانی وصل می کند. اتصال قسمت بالایی استخوان ران و استخوان لگن با اتصال به یکدیگر لگن فرد را تشکیل می دهند. زمانی که صحبت از شکستگی لگن می شود منظور شکستگی در قسمت بالایی لگن یا استخوان ران فرد است.
شکستگی لگن چیست؟
فرم خاص و ساختار لگن باعث می شود تا نسبت به مفاصل دیگر فرد زاویه حرکتی بیشتری داشته و در کارهای روزمره اش دچار مشکل نشود. به عنوان مثال، می توانید لگن تان را در چند جهت حرکت داده و بچرخانید. مفاصل دیگر چنین عملکردی نداشته و به عنوان مثال مفصل زانو و بازو تنها اجازه حرکت محدود در یک جهت را به شما خواهند داد.
شکستگی استخوان لگن یکی از آسیب هایی است که ممکن است در هر سن و سالی اتفاق بیفتد. در صورت بروز شکستگی استخوان معمولاً رایج ترین درمان عمل جراحی است. زیرا در صورت عدم درمان سریع و به موقع، عوارض شکستگی استخوان لگن می تواند سلامت و حتی زندگی فرد را مختل کند.
عوامل خطر شکستگی لگن
موارد مشخصی باعث می شود تا احتمال بروز شکستگی استخوان در بعضی از افراد بیشتر شود. این موارد شامل موارد ذیل می شود:
- سابقه شکستگی لگن
- قومیت و نژاد (در نژاد آسیایی و قفقازی احتمال ابتلا به پوکی استخوان و شکستگی لگن بیشتر است.)
- جنسیت (شکستگی لگن در خانم ها به نسبت مردان شایع تر است.)
- افزایش سن
- سوء تغذیه (کمبود کلسیم و ویتامین دی در رژیم غذایی باعث کاهش تراکم استخوانی می شود.)
انواع شکستگی لگن
بیشتر شکستگی های ناحیه لگنی در قسمت توپی (استخوان ران) مفصل ران اتفاق افتاده و می تواند نواحی متفاوتی را درگیر کند. البته گاهی اوقات ممکن است شکستگی در قسمت استابولوم یا مفصل سوکتی نیز اتفاق بیفتد.
شکستگی لگن به چندین نوع مختلف تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و علل خاص خود را دارند. انواع اصلی شکستگی لگن عبارتند از:
شکستگی گردن استخوان ران (گردن فمور)
اصلی‌ترین و شایع‌ترین نوع شکستگی لگن، شکستگی گردن استخوان ران یا گردن فمور است. گردن به ناحیه‌ای از استخوان اطلاق می‌شود که درست زیر سر استخوان ران واقع شده است. در این شرایط، ممکن است فرد دچار شکستگی استخوان ران نیز شده باشد.
این نوع شکستگی در استخوان ران در حدود ۰.۵ تا ۱ سانتی‌متر زیر جایی که سر استخوان به سوکت متصل می‌شود، اتفاق می‌افتد. شکستگی گردن فمور می‌تواند باعث آسیب به عروق خونی شده و در نتیجه جریان خون به سر استخوان را مختل کند.
شکستگی مفصل ران (اینترتروکانتریک)
این نوع شکستگی در ناحیه‌ای بین دو سمت مفصل رخ می‌دهد و می‌تواند تأثیرات جدی بر عملکرد مفصل داشته باشد. شکستگی مفصل ران معمولاً با فاصله بیشتری نسبت به شکستگی سر گردن استخوان ران اتفاق می افتد. این نوع شکستگی در 2 یا 3 سانتی این مفصل به وقوع می پیوندد.
خوشبختانه این نوع شکستگی جلوی جریان خون در استخوان ران را نگرفته و به اندازه مورد قبلی خطرناک نیست.
شکستگی داخل مفصلی
این شکستگی بخش‌های توپ و سوکت لگن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ممکن است منجر به انقباض عروق خونی و پارگی رگ های خونی که به مفصل توپی می روند گردد.
تشخیص نوع شکستگی و درمان مناسب آن برای بهبود وضعیت بیمار بسیار مهم است.
علت شکستگی لگن چیست؟
ضربه شدید ناشی از تصادف یا موارد مشابه این می تواند باعث بروز شکستگی لگن در هر سن و سالی شود. البته شکستگی لگن ناشی از افتادن از بلندی در بزرگسالان بسیار شایع تر است. همچنین در افرادی که استخوان های بسیار ضعیفی دارند، فرد ممکن است در نتیجه بلند شدن روی یک پا یا پیچ خوردن پا به سادگی دچار شکستگی لگنی شود.
سایر دلایلی که باعث بروز شکستگی استخوان لگن می شوند، عبارتند از:
- افتادن از ارتفاع زیاد
- افتادن بر روی یک سطح سخت
- چاقی بیش از حد که باعث وارد آمدن فشار بسیار زیادی به استخوان های لگن می شود.
- بیماری هایی مثل پوکی استخوان که باعث از بین رفتن و نابود شدن بافت استخوانی می شود.
- ترومای غیر نافذ لگن (بلانت تروما) به وارد شدن آسیب فیزیکی به قسمتی از بدن اشاره می کند که در نتیجه حادثه یا ضربه فیزیکی ایجاد شده باشد.
علت شکستگی لگن در نوزادان
شکستگی لگن در نوزادان معمولا به دلیل ضربه یا فشار شدید به لگن در هنگام تولد رخ می‌دهد. علل شایع شکستگی لگن در نوزادان شامل موارد زیر می باشد:
تولد طبیعی سخت: وقتی کودک به دنیا می‌آید و لگن از طریق مجرای تولد عبور می‌کند، فشار و ضربات قوی می‌توانند منجر به شکستگی لگن شوند.
مشکلات در تولد: مثلاً وجود مشکلات مربوط به جنین، جایگاه بدنی نوزاد در رحم، یا مشکلات در مسیر تولد می‌تواند عامل شکستگی لگن باشد.
استفاده از وسایل کمکی در زایمان: برخی از مواقع استفاده از وسایل کمکی مانند فورسپس در زایمان ممکن است به شکستگی لگن منجر شود.
فشار زیاد در مرحله تولد: فشار زیادی که در مرحله تولد بر روی لگن وارد می‌شود می‌تواند باعث شکستگی شود.
حرکات نادرست نوزاد: برخی از حرکات نوزادان پس از تولد نیز ممکن است به شکستگی لگن منجر شوند.
در هر صورت، شکستگی لگن نوزادان یک وضعیت جدی است و نیاز به ارزیابی و درمان توسط پزشک دارد تا عواقب جدی مانند عوارض عصبی یا عضلانی جلوگیری شود.
علائم و نشانه های شکستگی لگن
علائم شکستگی استخوان لگن شامل موارد زیر است:
- درد شدید در لگن یا کشاله ران
- تورم و التهاب لگن
- کبودی در ناحیه لگن
- کوتاه تر شدن ساق پا در قسمت لگن آسیب دیده
- چرخیدن پا به سمت بیرون در قسمت لگن آسبیب دیده
- عدم توانایی در راه رفتن در زمانی که وزن بدن بر روی سمت آسیب دیده لگن است.
فراموش نکنید که شکستگی لگن می تواند به قیمت زندگی فرد تمام شود، در صورت مشاهده هر یک از علائم بالا سریعاً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
عوارض شکستگی لگن
تشخیص شکستگی لگن
پزشک با معاینه لگن و مشاهده علائمی مثل تورم، کبودی یا تغییر شکل می تواند به راحتی شکستگی لگنی را تشخیص دهد. تشخیص شکستگی لگن با آزمایش های تصویربرداری مانند اسکن اشعه ایکس و ام آر آی یا اسکن استخوان تایید می شود.
درمان شکستگی لگن
نتیجه عمل جراحی شکستگی لگن
با گذشت چند روز از عمل جراحی شکستگی استخوان لگن می توانید از بیمارستان مرخص شوید، البته گاهی اوقات با توجه به وضعیت بهبودی بیمار ممکن است زمان بیشتری برای توانبخشی نیاز باشد. اینکه چه زمانی مرخص شوید، کاملاً بستگی به شرایط بدنی و میزان آسیب دیدگی لگن شما خواهد داشت.
با وجود اینکه معمولاً این عمل جراحی عوارض خاصی به دنبال ندارد، اما با این حال گاهی اوقات ممکن است عوارضی نیز گزارش شود.
درمان شکستگی لگنی ممکن است امکان راه رفتن برای مدت مشخصی را از شما سلب کند.
مدت زمان بهبودی از یک شکستگی لگن بستگی به عوامل مختلفی از جمله شدت شکستگی، نوع درمان انتخاب شده، سن بیمار، وضعیت سلامت عمومی، و همچنین پیروی از دستورات پزشک دارد. افراد ممکن است بسته به شرایط خود و نوع شکستگی به طور متفاوت بهبود یابند.
معمولاً، شکستگی های لگن نیازمند زمان قابل توجهی برای بهبودی هستند. پس از جراحی یا درمان بدون جراحی، ممکن است نیاز به مدت چند هفته تا چند ماه داشته باشید تا کاملاً بهبود یابید. اما این زمان بهبودی متغیر است و بر اساس شرایط خاص هر فرد می‌تواند متفاوت باشد.
مهمترین نکته این است که پیروی صحیح از دستورات پزشک، فعالیت‌های فیزیوتراپی و انجام تمرینات آن، می‌تواند فرآیند بهبودی شما را تسریع کند. اگر سوالاتی درباره زمان بهبودی خود دارید، بهتر است همین الان با پزشک ارتوپد تلفنی مشورت کنید تا به شما راهنمایی دقیق‌تری دهد.
مراقبت های خانگی برای شکستگی استخوان لگن
مراقبت از یک شکستگی استخوان لگن در خانه می‌تواند به بهبودی شما کمک زیادی کند. در ادامه چند نکته برای مراقبت در خانه از شکستگی استخوان لگن آورده شده است:
استراحت:
ابتدا باید به بیمار فرصت داده شود تا استراحت کافی داشته و استخوان به خوبی ترمیم شود. استراحت مناسب به ترمیم سریع‌تر استخوان کمک می‌کند.
استفاده از ابزارهای کمکی:
افراد ممکن است نیاز به ابزارهای کمکی برای حرکت و انجام کارهای روزمره داشته باشند. اطمینان حاصل کنید که این ابزارها در دسترس بیمار قرار دارند.
توجه به تغذیه:
تغذیه سالم با غذاهای حاوی کلسیم، ویتامین D، ویتامین K و فسفر برای ترمیم سریع‌تر استخوان بسیار مهم است. مواد غذایی حاوی پروتئین و آهن نیز به بازیابی توان حرکتی بیماران کمک می‌کند. مصرف گوشت قرمز، ماهی، حبوبات، سبزیجات تازه و لبنیات به‌عنوان یک روند تغذیه‌ای سالم برای بیماران مبتلا به شکستگی استخوان مفید است.
پیروی از دستورات پزشک:
پزشک ممکن است تمرینات تحمل وزن را توصیه کند که می‌توانید در رختخواب انجام دهید. این تمرینات به شما کمک می‌کند تا حتی با حرکات محدود، دامنه حرکتی و قدرت عضلانی خود را بهبود بخشید.
پیشگیری از شکستگی استخوان لگن
سبک زندگی سالم در دوران جوانی و بلوغ باعث افزایش تراکم استخوان ها شده و در نتیجه احتمال بروز پوکی استخوان را کاهش می دهد. اقدامات مراقبتی برای جلوگیری از زمین خوردن و حفظ سلامت بدنی نیز می توانند احتمال شکستگی لگن را کاهش دهند.
برای جلوگیری از زمین خوردن و حفظ سلامتی استخوان ها بهتر است:
- کلسیم و ویتامین دی کافی مصرف کنید. مردان و زنان در سنین 50 سال یا بیشتر باید روزانه 1200 میلی گرم کلسیم و 600 واحد ویتامین دی در طول روز دریافت کنید.
- ورزش کافی و بهبود تعادل. ورزش با وزن بدن و پیاده روی می تواند به حفظ تراکم استخوانی کمک کند. ورزش برای سلامتی فرد مفید بوده و احتمال زمین خوردن در میانسالی و سنین بالا را کاهش خواهد داد. تمرینات تعادلی نیز جزء ورزش های مفیدی است که با کاهش احتمال زمین خوردن ارتباط مستقیم داشته و در نتیجه احتمال شکستگی لگنی را به حداقل خواهد رساند.
- سیگار نکشید. سیگار یا قلیان کشیدن باعث کاهش تراکم بافت استخوانی شده و می تواند موجب شکستگی سریع تر استخوان ها شود.
- ایمن سازی منزل. بهتر است روفروشی، قالیچه یا سیم هایی که در کف منزل قرار دارند را از روی زمین برداشته و محیط راه رفتن در داخل منزل را ایمن سازی کنید.
- بررسی و معاینه چشمی. بهتر است سالی حداقل یکبار برای معاینه چشم ها به پزشک مراجعه کنید.
- داروها. مصرف بعضی از داروها عوارض جانبی داشته و می تواند با بروز سرگیجه یا ضعف فرد شود.
- به آرامی از جای خود بلند شوید. سریع برخاستن می تواند باعث افزایش فشار خون و در نتیجه بروز سرگیجه شود.
- از واکر یا عصا استفاده کنید. اگر احساس می کنید که در حین راه رفتن تعادل کافی ندارید، در صورت نیاز از وسایل کمکی مثل عصا یا واکر برای راه رفتن استفاده کنید.
آخرین دیدگاه‌ها