علت عرق با بوی آمونیاک چیست؟

عرق با بوی آمونیاک می تواند به دلیل رژیم غذایی با پروتئین بالا، ورزش یا سابقه بیماری مانند بیماری کلیوی باشد. همه نوع عرق، بو ندارند. با این حال، گاهی اوقات عرق بوی با آمونیاک می تواند آزاردهنده باشد. هدف از تعریق کمک به خنک شدن بدن است. قطرات عرق حرارت بدن را به سطح پوست منتقل می کند و در آنجا تبخیر می شود. تعریق باعث می شود پوست احساس خنکی کند و دمای بدن فرد را کاهش دهد. این مقاله از پزشکت توضیح می دهد که چرا عرق فرد ممکن است بوی آمونیاک بدهد و چه گزینه های درمانی برای آن وجود دارد؟

شایع ترین علل عرق با بوی آمونیاک

آمونیاک (NH 3 ) گازی بی رنگ بوده و ترکیبی از نیتروژن و هیدروژن است. بوی آمونیاک مانند بوی ادرار یا عرق می باشد. آمونیاک به طور طبیعی در آب، خاک و هوا وجود دارد و به طور طبیعی در گیاهان، حیوانات و بدن انسان نیز یافت می شود. بدن انسان با تجزیه پروتئین به اسیدهای آمینه آمونیاک تولید می کند. سپس کبد آمونیاک را قبل از خروج از بدن از طریق ادرار یا عرق به اوره تبدیل می کند. دلایل زیادی وجود دارد که عرق بوی شبیه آمونیاک می دهد. این شامل:

رژیم غذایی

رژیم غذایی افراد می تواند باعث بوی آمونیاک در عرق شود. فردی که رژیم غذایی سرشار از پروتئین اما کم کربوهیدرات مصرف می کند ممکن است آمونیاک تولید کند که بدن آن را از طریق عرق آزاد می کند. بدن معمولاً از کربوهیدرات ها برای تولید انرژی با تبدیل آنها به گلوکز استفاده می کند زیرا کربوهیدرات ها سریع ترین منبع انرژی هستند. با این حال، اگر کربوهیدرات کافی وجود نداشته باشد، بدن از پروتئین برای انرژی استفاده می کند.

پروتئین به اسیدهای آمینه تجزیه می شود که بدن آن ها را به آمونیاک تبدیل می کند. سپس بدن این آمونیاک را از طریق ادرار و عرق آزاد می کند که ممکن است بو تولید کند. کم‌ آبی بدن نیز می‌تواند بوی عرق را شبیه آمونیاک کند. این به این دلیل است که بدن برای خلاص شدن از شر آمونیاک از طریق عرق به آب نیاز دارد. اگر آب کافی برای رقیق کردن آمونیاک در بدن وجود نداشته باشد، ممکن است بوی آمونیاک قوی تر شود.

ورزش

برخی تحقیقات نشان می دهد که ورزش بر سطح آمونیاک در عرق تأثیر می گذارد. مطالعه‌ای در سال 2007 نشان داد که سطح آمونیاک در عرق با ورزش بیشتر در فرد افزایش می‌یابد. یک مطالعه در سال 2005 نشان داد که در حالی که سطح آمونیاک در عرق به طور قابل توجهی در طول ورزش افزایش می یابد، سطح آمونیاک در عرق در طول 24 ساعت پس از ورزش کاهش می یابد و پس از 72 ساعت پایین می ماند. این نشان می دهد که ممکن است یک فرد متوجه شود که عرق او در حین یا بلافاصله بعد از ورزش بوی آمونیاک بیشتری می دهد.

بیماری ها

برخی از بیماری ها می توانند باعث تغییر بوی بدن فرد شوند. آنها عبارتند از:

هیپرهیدروزیس

هایپرهیدروزیس باعث تعریق بیش از حد غدد اکرین می شود. یک مطالعه در سال 2016 تخمین زد15.3 میلیون از مردم ایالات متحده با هایپرهیدروزیس زندگی می کنند. دو نوع هیپرهیدروزیس وجود دارد:

• کانونی اولیه: این نوع هیپرهیدروزیس می تواند زیر بغل، دست ها، پاها و پیشانی را درگیر کند. هیپرهیدروزیس کانونی اولیه به دلیل یک بیماری زمینه ای یا عوارض جانبی دارو نیست.
• ثانویه: این نوع هیپرهیدروزیس به دلیل یک بیماری زمینه ای یا یک عارضه جانبی دارو است.

اگر فردی زیاد عرق کند، ممکن است عرق روی پوست او جمع شود و با باکتری ها تعامل کند. تعامل عرق با باكتری باعث ایجاد بوی آمونیاک می شود.

بیماری کلیوی

بیماری کلیوی می تواند باعث تغییر بوی بدن فرد شود. کلیه ها مسئول حذف اوره از بدن هستند. با این حال، اگر کلیه ها به درستی کار نکنند، اوره ممکن است وارد جریان خون شود. ورود اوره به جریان خون اورمی نامیده می شود و یکی از علائم جدی نارسایی کلیه است. اگر فردی سطح بالایی از اوره در بدن خود داشته باشد، بدن ممکن است اوره را از طریق عرق آزاد کند و باعث ایجاد بو شود. بر اساس گزارش بنیاد ملی کلیه ، علل اصلی بیماری کلیوی دیابت و فشار خون بالا است که تا 66 درصد موارد را تشکیل می دهد.

دیابت

یکی از عوارض دیابت وضعیتی به نام کتواسیدوز دیابتی (DKA) است. زمانی كه انسولین کافی برای استفاده از گلوکز در سلول ها وجود نداشته باشد، بدن برای انرژی، چربی می سوزاند كه باعث DKA می شود. وقتی بدن برای تامین انرژی چربی می سوزاند، کتون تولید می کند. نوعی کتون به نام استون می تواند بوی میوه را در نفس ایجاد کند یا بوی بدن فرد را تغییر دهد. اگر سطح کتون ها بیش از حد افزایش یابد، خون بسیار اسیدی می شود که برای فرد خطرناك است.

با توجه به انجمن دیابت آمریکا ، DKA در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نادر است، اما هنوز هم می تواند در هر فردی ایجاد شود. علائم DKA عبارتند از:

• تشنگی
• استفراغ
• تکرر ادرار
• دهان بسیار خشک
• سطح قند خون بالا
• سطح کتون بالا در ادرار

تریکومایکوزیس

تریکومایکوزیس یک عفونت باکتریایی است که موهای زیر بغل را تحت تاثیر قرار می دهد. با توجه به مطالعه 2013 ، در موارد نادری تریکومایکوزیس می تواند موهای ناحیه تناسلی را تحت تاثیر قرار دهد. باکتری Corynebacterium باعث تریکومایکوزیس می شود و ندول های زرد، سیاه یا قرمز تولید می کند که به موها می چسبند. بر اساس مطالعه سال 2013، بو در 35.7 درصد موارد از علائم تریکومایکوزیس بود.

مصرف لبنیات

در موارد نادر، خوردن تخم مرغ و شیر باعث می شود عرق فرد بوی متفاوتی بدهد. این به این دلیل است که وقتی بدن محصولات لبنی را هضم می کند تری متیل آمین تولید می کند که بوی شبیه ماهی دارد. مطالعه ای در سال 2015دریافتند که سطوح تری متیل آمین-N-اکسید (TMAO) پس از خوردن محصولات لبنی توسط شرکت کنندگان افزایش یافت. تری متیل آمین TMAO تولید می کند. اگرچه تری متیل آمین-N-اکسید بی بو است، اما اگر فردی نتواند تری متیل آمین را به درستی هضم کند، بدن ممکن است آن را از طریق عرق آزاد کند و باعث بوی بدن شود.

تری متیل آمینوری

تری متیل آمینوری یک بیماری نادر است. افزایش سطح ترکیب تری متیل آمین (TMA) در بدن باعث تری متیل آمینوری می شود. TMA بوی ماهی مانند دارد. بدن TMA را از طریق ادرار، عرق یا نفس دفع می کند. باکتری های روده TMA تولید می کنند. طبق گفته مؤسسه ملی بهداشت ، یک فرد مبتلا به تری متیل آمینوری ممکن است یک ژن معیوب را به ارث برده باشد یعنی بدن نمی تواند TMA را به درستی تجزیه کند. درمان می تواند شامل مصرف مکمل های فعال برای کمک به حذف TMA اضافی از بدن باشد. مکمل های B12، آنتی بیوتیک ها و پروبیوتیک ها نیز ممکن است کمک کنند.

مصرف گوشت

رژیم های غذایی به ویژه مصرف گوشت ممکن است بر بوی بدن تأثیر بگذارد. یک مطالعه در سال 2006 نشان داد که شرکت‌کنندگانی که رژیم گوشتی داشتند بوی بدنی داشتند که دیگران آن را کمتر از بوی بدن شرکت‌کنندگانی که رژیم غذایی غیر گوشتی داشتند، جذاب‌تر می‌دانستند.

ادویه و چاشنی

ادویه هایی مانند زیره یا کاری می توانند بوی عرق فرد را تغییر دهند. این به این دلیل است که زیره یا کاری هنگام هضم می توانند ترکیبات گوگرد مانند ایجاد کنند که می تواند با عرق واکنش نشان دهد و باعث ایجاد بو شود. پیاز، سبزی و سیر نیز می توانند همین اثر را داشته باشند.

استرس

ممکن است فرد به دلیل استرس عرق کند. انجمن بین المللی هایپرهیدروزیس بیان می کند که غدد آپوکرین مسئول تولید عرق مرتبط با استرس هستند. عرق غدد آپوکرین غلیظ تر است و حاوی پروتئین و لیپید بیشتری است. هنگامی که این نوع عرق روی پوست می نشیند و با باکتری ها مخلوط می شود، می تواند بو ایجاد کند.

هورمون ها

هورمون های فرد ممکن است در دوران بلوغ، قاعدگی، بارداری و یائسگی تغییر کند. کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی ممکن است باعث تعریق شود که در صورت مخلوط شدن با باکتری های روی پوست باعث افزایش بو می شود.

راه های پیش گیری از بوی آمونیاک در عرق

افراد می توانند از چندین راهكار برای جلوگیری از بوی عرق مانند آمونیاک استفاده كنند. این شامل:

تغییر رژیم غذایی

برای جلوگیری از استفاده بدن از پروتئین به عنوان انرژی پس از ورزش، که ممکن است باعث شود عرق بوی آمونیاک بدهد، فرد می تواند میزان کربوهیدرات را در رژیم غذایی خود افزایش دهد. غلات کامل، سبزیجات، میوه ها و لوبیا جز منابع سالم كربوهیدرات ها هستند. علاوه بر این، اگر فردی متوجه شود که برخی غذاها، مانند ماهی یا لبنیات، عرق او را بودار می كند، می تواند مصرف آن غذاها را کاهش دهد یا آنها را از رژیم غذایی خود حذف کند.

نوشیدن آب بیشتر

افزایش مصرف آب می تواند عرق را رقیق کند و بوی آن را کمتر كند. همچنین فرد می تواند از دئودورانت ها برای پوشاندن بوی آمونیاک ناشی از عرق استفاده کند. افراد همچنین می توانند ضد تعریق ها را امتحان کنند که غدد عرق را مسدود کرده و عرق کردن را متوقف می کنند. این می تواند میزان عرق روی پوست را که با باکتری ها مخلوط می شود و بو تولید می کند، کاهش دهد .

تعویض لباس

یک فرد می تواند با تعویض بیشتر لباس پوست خود را خشک و عاری از باکتری ها كند. صابون آنتی باکتریال می تواند با باکتری های روی پوست مبارزه کند. این کار پوست را تمیز نگه می دارد و با هرگونه بوی ناشی از مخلوط شدن باکتری ها با عرق مبارزه می کند. کرم ها یا پودرهای ضد قارچ نیز می توانند به افراد در کاهش خطر ابتلا به عفونت های قارچی کمک کنند.

کاهش استرس

اگر فردی متوجه شود که با استرس بیشتر عرق می کند، می تواند منابع استرس را در زندگی خود بررسی کند. اگر افراد بتوانند سطح استرس خود را کاهش دهند، ممکن است کمتر عرق کنند و بویی که به دلیل استرس ایجاد شده است را کاهش دهند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

فردی که عرق او بوی آمونیاک می دهد باید مراقب علائم یک بیماری زمینه ای باشد. اگر ادرار آنها بوی آمونیاک قوی داشته باشد، ممکن است نشانه دیابت باشد. اگر فردی متوجه خون در ادرار خود شود یا ادرار او کف آلود است، ممکن است نشانه بیماری کلیوی باشد. عفونت های قارچی ممکن است باعث ایجاد بثورات، زخم یا تاول شوند. اگر فردی فکر می کند که عفونت قارچی پوست دارد، باید به پزشک مراجعه كند.

درمان و کنترل بوی بد عرق

برای کمک به کنترل بوی بدن، انجمن بین المللی هایپرهیدروزیس موارد زیر را توصیه می کند:

• خشک نگه داشتن پوست
• پوشاندن بوها با دئودورانت ها
• شستشو با صابون آنتی باکتریال
• کاهش تعریق با استفاده از ضد تعریق

همچنین فرد می تواند به پزشک مراجعه كند تا در مورد درمان های پزشکی زیر مشورت کند:

ترمولیز مایکروویو

ترمولیز مایکروویو درمانی است که از انرژی مایکروویو برای جلوگیری از عملکرد صحیح غدد عرق استفاده می کند. مطالعه 2013دریافتند که ترمولیز مایکروویو یک درمان موثر برای عرق بودار است.

بوتاکس

سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) استفاده از onabotulinumtoxinA یا بوتاکس را برای درمان تعریق بیش از حد تایید کرده است. بوتاکس می تواند یک درمان موثر برای هایپرهیدروزیس باشد زیرا مواد شیمیایی را که سیگنال تولید عرق را به غدد عرق می دهد، مسدود می کند. طبق گفته انجمن بین المللی هایپرهیدروزیس ، بوتاکس می تواند باعث کاهش 82 تا 87 درصدی تعریق زیر بغل شود. تزریق بوتاکس می تواند در توقف تعریق زیر بغل به مدت 4 تا 12 ماه و احتمالاً تا 14 ماه موثر باشد.

داروهای ضد تعریق تجویزی

انجمن بین المللی هایپرهیدروزیس داروهای ضد تعریق را برای کمک به کنترل تعریق بیش از حد و بوی بدن توصیه می کند. ضد تعریق های تجویزی ممکن است حاوی مقادیر بیشتری از مواد فعال نسبت به ضد تعریق های بدون نسخه باشند. این مواد فعال می تواند شامل نمک های فلزی مانند هگزا هیدرات کلرید آلومینیوم باشد. داروهای ضد تعریق تجویزی زمانی مؤثرتر هستند که افراد آن را هم در شب و هم در صبح استفاده کنند.

آنتی بیوتیک ها

یک فرد می تواند از آنتی بیوتیک ها برای درمان بیماری های زمینه ای که باعث ایجاد بوی آمونیاک در عرق می شود، مانند تریکومایکوزیس استفاده کند.

عرق چیست؟

 عرق می تواند به عنوان سدی در برابر باکتری های روی پوست عمل کند و همچنین می تواند پوست را مرطوب کند. حاوی آب و کلرید سدیم و همچنین مقدار کمی از ترکیبات زیر است:

• اوره
• اتانول
• کلسیم
• لاکتات
• پتاسیم
• آمونیاک

گاهی ممکن است فرد بتواند محتوای آمونیاک موجود در عرق خود را استشمام کند. غدد عرق در سراسر بدن عرق را آزاد می کنند. سه نوع غدد عرق وجود دارد که به آنها غدد اکرین، آپوکرین و آپوکرین می گویند.

غدد اکرین بیشترین فراوانی را در سراسر بدن دارند. این نوع غده عرق بیشترین عرق را تولید می کند اما بویی ندارد.

غدد آپوکرین در نواحی خاصی از بدن مانند سینه ها، صورت، پوست سر و زیر بغل یافت می شوند. غدد آپوکرین عرق تولید می کنند که از طریق فولیکول های مو روی پوست ظاهر می شود. عرق غدد آپوکرین حاوی سطوح بالایی از لیپیدها و همچنین قندها و آمونیاک است كه می تواند با بو همراه باشد.

غدد آپوکرین فقط در زیر بغل قرار دارند. غدد آپوکرین عرق را به شکل آب نمک روی سطح پوست آزاد می کنند. عرق غدد آپوکرین به تنظیم دمای بدن کمک نمی کند زیرا نمی تواند به راحتی از زیر بغل تبخیر شود.

سخن آخر

عوامل زیادی می توانند بر بوی عرق افراد تأثیر بگذارند. رژیم غذایی، ورزش و عفونت های باکتریایی ممکن است بوی بدن را تغییر دهند. بوی عرق فردی که دچار بیماری هایی مانند دیابت یا بیماری کلیوی شده است ممکن است شبیه آمونیاک باشد. فرد می‌تواند از ضد تعریق‌ها برای کاهش میزان تعریق و دئودورانت‌ها برای پوشاندن هرگونه بو استفاده کند. پزشک می تواند هر گونه بیماری زمینه ای را برای کمک به کاهش بوی آمونیاک در عرق درمان کند.