ماری جوانا گیاهی است که نام علمی آن Cannabis sativa است. برگ، دانه، ساقه و یا ریشه آن توسط مصرف کنندگان ماری جوانا استفاده می شود. ماده مخدر ماری جوانا به منظور احساس نشئگی کاربرد دارد. این گیاه حاوی صدها ترکیب مختلف است. اما تتراهیدروکانییبول (THC) یکی از این مواد تشکیل دهنده آن است که اثرات سمی زیادی دارد. به دلایل خاص، قوانین داشتن ماری جوانا، هم به منظور استفاده شخصی و هم توزیع آن، غیرقانونی است.
شیوع ماری جوانا
Marijuana رایج ترین ماده مخدر در سراسر جهان است. تعداد افرادی که به بیماری ماری جوانا معتاد هستند، به میزان قابل توجهی در حال افزایش است. به نظر می رسد مصرف ماری جوانا به ویژه در افراد سالمند و بزرگسالان شیوع بیشتری دارد. مصرف آن در بین پسران نسبت به دختران بیشتر است.
داروی ماری جوانا
ماری جوانا پزشکی، که به آن مارینول (Dronabinol) نیز گفته می شود، نوع مصنوعی ماری جوانا است. مارینول، در کپسول های 2.5 میلی گرم، 5 میلی گرم و 10 میلی گرم وجود دارد. مارینول در موارد زیر کاربرد دارد:
- درمان تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی
- درمان کم اشتها و بی اشتهایی در مبتلایان به ایدز
رایج ترین عوارض جانبی جسمی مارینول، عبارتند از:
- تهوع
- استفراغ
- سرگیجه
- کاهش انرژی
- ناراحتی معده
- احساس داغی صورت
- افزایش تعداد ضربان قلب
شایع ترین عوارض جانبی روانی مارینول شامل اضطراب، خواب آلودگی، گیجی، توهم و پارانویا (سوء ظن) می باشد. بنابراین، این دارو باید در افرادی که تشخیص سلامت روان ندارند، با احتیاط مصرف شود. به خصوص مبتلایان به افسردگی، نوسانات خلقی، اسکیزوفرنی یا سوء مصرف مواد باید در مصرف آن احتیاط کنند. هنگامی که این دارو برای این افراد تجویز می شود، فرد تحت مراقبت روان پزشک قرار می گیرد.
نام های دیگر ماری جوانا
روش های زیادی برای اشاره به ماری جوانا وجود دارد. اصطلاح عامیانه ماری جوانا، حشیش است. برخی اصطلاحات دیگر مانند گلدان، شاهدانه، گیاه دارویی، گنجا و علف هرز به خود ماده آن اشاره دارد. ماری جوانا نیز اغلب به شکل کشیدن استفاده می شود یا در مواد غذایی پخته می شود. انواع مختلفی از ماری جوانا وجود دارد که به آن سویه نیز می گویند. سويه ها بر اساس رنگ برگ، میزان انرژی زایی و هدف کاربرد آن طبقه بندی می شود. سویه های پزشکی ماری جوانا به طور خاص برای مزیت سلامتی مانند مدیریت درد یا کاهش حالت تهوع کاربرد دارد.
مطالعه بیشتر: سم زدایی بدن چقدر طول می کشد؟
ماری جوانا اعتیاد آور است.
تحقیقات متعدد نشان می دهد که Marijuana در واقع یک ماده اعتیاد آور است. میزان اعتیاد به ماری جوانا برای همه گروه های سنی افزایش یافته است. تقریباً از هر شش نوجوانی که ماری جوانا استفاده می کنند، به آن اعتیاد پیدا می کنند. نیمی از افرادی که برای مصرف ماری جوانا مداوا می شوند، زیر 25 سال سن دارند. بیشتر اوقات افراد به ماری جوانا وابسته می شوند. علت احتمالی افزایش مصرف ماری جوانا، این است که به مقدار زیاد در دسترس می باشد.
علائم اعتیاد ماری جوانا
علائم اعتیاد به ماری جوانا شبیه سایر مواد اعتیاد آور دیگر است. حداقل سه مورد از علائم زیر برای تشخیص اعتیاد به ماری جوانا باید در فرد وجود داشته باشد.
- فرد بیش از نیاز خودش ماری جوانا را مصرف می کند.
- در صورت عدم مصرف ماری جوانا و ترک آن، علائم بارزی در فرد بروز می کند.
- فرد مدت زمان زیادی را صرف خرید و به دست آوردن و استفاده از آن می کند.
- اثرات ماری جوانا در فرد معتاد به مرور زمان کاهش و نیاز به مصرف آن افزایش می یابد.
- فرد فعالیت های روز مره خودش را به دلیل استفاده از ماری جوانا رها و یا کم کرده است.
- فرد دوست دارد مداوم از ماری جوانا استفاده کند و در کاهش و کنترل مصرف آن مشکل دارد.
- فرد استفاده از ماری جوانا را با این که می داند مضر است یا مشکلات جسمی و روانی آن را تجربه کرده، ولی آن را ادامه می دهد.
علائم ترک ماری جوانا مشابه سایر داروهایی مخدر است. این علائم معمولاً یک یا دو روز بعد از آخرین مصرف ماری جوانا شروع می شود.
علائم ترک ماری جوانا تحریک پذیری، عصبانیت، افسردگی، بی خوابی، ولع مصرف مواد و کاهش اشتها می باشند. معمولاً زمانی که فرد برای کاهش مصرف ماری جوانا تلاش می کند این علائم بروز می کنند. حتی این علائم ممکن است انگیزه استفاده دوباره از ماری جوانا و یا سایر داروهای مخدر را بیشتر کند. علائم ترک در طی چهار تا شش روز به اوج می رسد و از یک تا سه هفته ادامه می یابد.
ماری جوانا هنگام دود کردن، تقریباً بلافاصله روی کاربران تأثیر می گذارد و می تواند یک تا سه ساعت دوام داشته باشد. هنگامی که در مواد غذایی پخته می شود، برای تاثیر گذاری زمان بیشتری لازم دارد، اما تاثیر طولانی مدتی خواهد داشت.
مطالعه بیشتر: چگونه با یک معتاد زندگی کنیم؟
عوارض ماری جوانا
اثرات کوتاه مدت Marijuana
اثرات کوتاه مدت ماری جوانا شامل موارد زیر است:
- اختلال در تمرکز
- از دست دادن هماهنگی
- مشکلات حافظه و یادگیری
- افزایش ضربان قلب افزایش
- اختلال درک (مناظر، صداها، زمان، لمس)
گاهی اوقات مصرف ماری جوانا نیز می تواند اضطراب، ترس، بی اعتمادی یا وحشت ایجاد کند.
عوارض ماری جوانا بر مغز
ماری جوانا رایج ترین ماده غیرقانونی در سراسر جهان است. عوارض ماری جوانا روی بدن بسیار زیاد می باشد. به عنوان مثال، اختلال در یادگیری و حافظه ممکن است چندین روز بعد از هر بار استفاده ماری جوانا، ایجاد شود. به نظر می رسد این خطر برای افرادی که ضریب هوشی کمتری دارند بیشتر است. اثرات اجتماعی مصرف ماری جوانا نیز می تواند کاملاً مضر باشد. نوجوانانی که از این ماده استفاده می کنند بیشتر در معرض خطر ترک تحصیل، بزهکاری، مشکلات قانونی و بیکاری قرار دارند. افرادی که به ماری جوانا وابسته می شوند، انگیزه کمتری برای زندگی کردن دارد. آن ها همچنین در معرض خطر افسردگی و استفاده بیشتر از الکل و داروهای دیگر هستند.
در صورت استفاده از دوزهای زیاد ماری جوانا، به خصوص در صورت استفاده همراه با غذا به جای دود کردن آن، عوارض عبارتند از:
- توهم
- هذیان
- اختلال در حافظه
مطالعه بیشتر: ترک اعتیاد در منزل و راهکارهای آن
عوارض ماری جوانا روی بدن
ماندگاری ماری جوانا در سیستم بدن انسان ها زیاد است. به همین علت حدود دو هفته بعد مصرف در آزمایشات دارویی تشخیص داده می شود. مانند بسیاری از مواد مخدر دیگر که مصرف می شوند، ماری جوانا از جهات مختلفی می تواند روی بدن تأثیر بگذارد. مصرف ماری جوانا به نظر می رسد با افزایش بروز برخی سرطان ها همراه است. همچنین ممکن است خطر اختلال عملکرد جنسی را افزایش دهد. افرادی که به طور مرتب ماری جوانا مصرف می کنند، در معرض خطر انزال زودرس یا اختلال در رسیدن به ارگاسم هستند. به نظر می رسد مردان و زنانی که به طور مرتب از این ماده استفاده می کنند شریک جنسی بیشتری دارند. علاوه بر آن، آن ها در معرض خطر بیماری های مقاربتی قرار دارند.
ماری جوانا بر روی بدن و مغز جنین در حال رشد اثرات منفی زیادی دارد. برخی اثرات منفی ماری جوانا، روی جنین عبارتند از:
- عدم تمرکز در کودک
- اختلال در یادگیری کودک
- اختلال در رشد و وزن جنین
- اختلال در حافظه و تصمیم گیری در کودک
عوارض ماری جوانا روی قلب
در عرض چند دقیقه پس از دود کردن ماری جوانا، قلب شروع به تپش قلب با سرعت زیاد می کند. در این صورت فشار خون کاهش می یابد. ماری جوانا می تواند باعث افزایش ضربان قلب از 20 تا 100٪ و افت فشار خون شود. طبق بررسی منتشرشده در سال 2017، خطر مصرف کنندگان ماری جوانا در حمله قلبی بیشتر می شود. این خطر در اولین ساعت پس از سیگار کشیدن ماری جوانا بیش از چهار تا پنج برابر افزایش می یابد.
عوارض ماری جوانا روی استخوان
افرادی که به طور مرتب مقدار زیادی ماری جوانا مصرف می کنند، تراکم استخوان کمتری دارند. کاهش تراکم استخوان می تواند خطر شکستگی آن را افزایش دهد. تحقیقات نشان داده که مصرف کنندگان شدید ماری جوانا وزن بدن پایین و شاخص توده بدنی کمی دارند. این عامل می تواند باعث ضعف و کاهش تراکم استخوان شود.
عوارض ماری جوانا روی ریه
دود کردن ماری جوانا به ندرت می تواند باعث سوزش دهان، گلو و سرفه شدید و مشکلات تنفسی شود. علاوه بر آن، میزان خلط، خطر ابتلا به بیماری های حاد قفسه سینه و عفونت ریه را افزایش می دهد. ماری جوانا حاوی مقادیر مشابه هیدروکربن های سرطان زا مانند دود تنباکو است. به همین دلیل افرادی که ماری جوانا را عمیقاً استنشاق می کنند، در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار دارند.
ماری جوانا و سرطان
خطر ابتلا معتادین به ماری جوانا به سرطان سر یا گردن سه برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری می باشد.
مطالعه بیشتر: روش های فوری سم زدایی بدن
پیش آگهی اعتیاد به ماری جوانا
در اکثر معتادان به ماری جوانا، بعد از ترک، میزان بازگشت به سوی مصرف دوباره بسیار زیاد است. با این حال، هنگامی که درمان به طور مکرر انجام می شود، پیش آگهی بهبود می یابد. به نظر می رسد افرادی که ماری جوانا را قبل از 17 سالگی شروع می کنند، بیش از سه برابر بقیه خودکشی می کنند. افرادی که دچار افسردگی می شوند یا فکر خودکشی دارند قبل از 17 سالگی به ماری جوانا معتاد شده اند. افرادی که در معرض ابتلا به روان پریشی آسیب پذیر هستند ممکن است در معرض اعتیاد به ماری جوانا قرار دارند. سوء مصرف یا اعتیاد به ماری جوانا با خطر اعتیاد به سایر داروها همراه است.
درمان سوء مصرف و اعتیاد به ماری جوانا
بیشتر افراد مبتلا به سوء مصرف ماری جوانا یا معتادین آن، به صورت سرپایی درمان می شوند. شرکت در برنامه های سرپایی و بستری شدن برای اعتیاد به ماری جوانا در طی سال های اخیر افزایش یافته است. درمان های رفتاری و مبتنی بر آموزش خانواده، روش های موثری برای سوء مصرف و اعتیاد ماری جوانا هستند.
درمان های رفتاری شامل موارد زیر هستند:
تقویت انگیزشی (MET)
روشی برای ایجاد انگیزه در فرد معتاد می باشد.
درمان شناختی رفتاری (CBT)
به معتادین كمك می كند تا از مصرف ماری جوانا و بازگشت دوباره به سمت اعتیاد جلوگیری كنند. CBT، راه هایی برای جلوگیری، مدیریت و پیشگیری مشكلات ناشی از ماری جوانا را آموزش می دهد.
رفتار درمانی
CM، معمولاً کوپن هایی با ارزش افزوده در اختیار مصرف کنندگان ماری جوانا قرار می دهد. این کوپن ها به عنوان پاداش ترک مواد مخدر در طولانی مدت می باشد. علاوه بر آن، نوجوانان معتاد به ماری جوانا، اغلب با استفاده از روش های خانوادگی درمان می شوند.
روش های درمانی خانوادگی شامل موارد زیر هستند:
- خانواده درمانی
- درمان چند رسانه ای
- درمان های چند بعدی
- شبکه حمایت از طرف خانواده
این روش ها به منظور ارتقاء مهارت های فردی و اعضای خانواده معتاد برای جلوگیری از اعتیاد طراحی شده اند.
هیچ دارویی برای درمان اعتیاد ماری جوانا وجود ندارد. اما برخی از داروهای ضد افسردگی می تواند در مدیریت مصرف و جلوگیری از مصرف دوباره آن به فرد کمک کنند.
پیشگیری از اعتیاد به ماری جوانا
به منظور پیشگیری از مصرف ماری جوانا، سوءاستفاده و اعتیاد به آن، درک و شناخت عوامل خطر ضروری است.
در نوجوانان، عوامل خطر زیر احتمال استفاده از ماری جوانا را افزایش می دهد:
- استفاده از الکل و دخانیات
- تمایل به انجام رفتارهای پر خطر
- در دسترس بودن ماری جوانا در محیط زندگی
آخرین دیدگاهها