پلاکت پایین در بارداری

پلاکت پایین در بارداری به عنوان ترومبوسیتوپنی در بارداری مشخص می شود. پلاکت ها ترومبوسیت نامیده می شوند و از این رو وضعیت کاهش آنها، ترومبوسیتوپنی نامیده می شود. تعداد نرمال پلاکت خون در افراد سالم از 150000 تا 450000 در هر میکرولیتر خون متغیر است. هنگامی که شمارش به زیر 150000 پلاکت در میکرولیتر می رسد، منجر به ترومبوسیتوپنی می شود.

ترومبوسیتوپنی یک اختلال خونی شایع در دوران بارداری است. اگرچه کاهش جزئی در تعداد پلاکت ها معمولاً نگران کننده نیست، اما کاهش شدید ممکن است نشان دهنده یک عارضه جدی بارداری باشد. برای آشنایی با علل، علائم، عوارض، درمان و موارد دیگر در مورد ترومبوسیتوپنی در بارداری، ادامه مطلب را بخوانید.

مطالعه بیشتر:تغذیه در دوران بارداری

پایین بودن پلاکت خون در بارداری

بیشتر زنان در دوران بارداری کاهش تعداد پلاکت ها را گزارش می دهند. اگرچه معمولاً خفیف و خوش خیم است، ترومبوسیتوپنی دومین اختلال خونی شایع در بارداری است که اولین آن کم خونی است. این عارضه حدود 6 تا 15 درصد از زنان باردار را تحت تاثیر قرار می دهد و بیشتر در سه ماهه آخر بارداری یا پایان بارداری دیده می شود.

هنگامی که تعداد پلاکت‌های شما در دوران بارداری خیلی کم باشد، به نام ترومبوسیتوپنی، می‌تواند باعث خونریزی بیش از حد، زایمان زودرس یا ناتوانی در انجام اپیدورال شود.

پلاکت ها که ترومبوسیت ها نیز نامیده می شوند، کوچکترین سلول های خونی انسان هستند و نقش مهمی در لخته شدن خون دارند. مقدار این سلول‌های تخصصی در خون شما که توسط مغز استخوان آزاد می‌شوند، معمولاً در شمارش کامل خون (CBC) گزارش می‌شوند.

بارداری به طور کلی یک حالت “پیش انعقاد” است که منطقی است – لخته شدن به محافظت از زنان در برابر خونریزی بیش از حد در هنگام زایمان کمک می کند. اما بین فعالیت هایی که به لخته شدن خون شما کمک می کنند و فعالیت هایی که باعث لخته شدن بیش از حد می شوند، تعادل ظریفی وجود دارد.

مطالعه بیشتر: راهکارهای افزایش پلاکت خون

طبقه بندی ترومبوسیتوپنی

ترومبوسیتوپنی را می توان بر اساس تعداد پلاکت در هر میکرولیتر خون به سه نوع طبقه بندی کرد:

خفیف: 100000 تا 150000 پلاکت در هر میکرولیتر خون

متوسط: 50000 تا 100000 پلاکت در هر میکرولیتر خون

شدید: کمتر از 50000 پلاکت در هر میکرولیتر خون

تعداد پلاکت ها معمولا در دوران بارداری به دلایل مختلف کاهش می یابد. با این حال، در زنانی که تعداد پلاکت‌هایشان کمتر از حد متوسط ​​است (حدود 100000 در هر میکرولیتر خون)، سایر بیماری‌های زمینه‌ای و علل غیر مرتبط با بارداری باید ارزیابی شوند. در خارج از بارداری، تعداد پلاکت طبیعی بین 150000 تا 450000/μL (پلاکت در هر میکرولیتر خون) متغیر است.

طبیعی است که تعداد پلاکت‌های شما در طول بارداری چند هزار کاهش پیدا کند، که بخشی از آن به دلیل همودیلوشن است: بدن در دوران بارداری پلاسمای بیشتری تولید می‌کند، بنابراین تعداد کل پلاکت‌ها در هر حجم خون کمتر خواهد بود.

زمانی که این عدد به کمتر از 100000-150000/μL برسد، پزشک شما می‌خواهد شما را زیر نظر داشته باشد تا خطر عوارض را کاهش دهد.

در طول بارداری، حدود 10 درصد از زنان دارای تعداد پلاکت کمتر از 150000/µL هستند. از این تعداد تقریباً:

• 75 درصد به دلیل تغییرات طبیعی در بارداری است
• 21 درصد مربوط به بیماری های فشار خون بالا، مانند پره اکلامپسی یا سندرم HELLP است
• 4 درصد به دلیل شرایط ارثی یا ایمونولوژیکی است که در آن سیستم ایمنی آنتی بادی هایی می سازد که به سلول های پلاکتی حمله می کنند.

تقریباً 1 درصد از بیماران دارای تعداد پلاکت کمتر از 100000/µL هستند که ممکن است بر مدیریت بارداری تأثیر بگذارد.

در هر زمان و مکانی که هستی سوالتو از متخصص زنان و زایمان آنلاین بپرس.

علت پایین بودن پلاکت خون در بارداری

برخی از علل شایع ترومبوسیتوپنی در بارداری عبارتند از:

ترومبوسیتوپنی حاملگی (GT): این یک وضعیت خوش خیم است که در آن سطح پلاکت تا محدوده متوسط ​​کاهش می یابد و 70 تا 80 درصد از موارد ترومبوسیتوپنی در بارداری را تشکیل می دهد. دلیل کاهش تعداد پلاکت ها ناشناخته است. GT معمولا در سه ماهه سوم ایجاد می شود و اغلب بدون علامت است و خود به خود برطرف می شود.

اختلالات فشار خون: ترومبوسیتوپنی همراه با اختلالات فشار خون بالا، مانند پره اکلامپسی، اکلامپسی و سندرم HELLP، دومین علت اصلی ترومبوسیتوپنی در بارداری است که تقریباً 20٪ موارد را تشکیل می دهد.

پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایمنی: پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایمنی (ITP) یک اختلال خود ایمنی است که به دلیل تخریب پلاکت در طحال تحریک می شود. با این حال، علت مکرر ترومبوسیتوپنی در بارداری نیست.

کبد چرب: کبد چرب حاد بارداری (AFLP) یک بیماری نادر اما جدی است که در آن تعداد پلاکت ممکن است به کمتر از 20000 در هر میکرولیتر خون برسد.

علل دیگر: کمبودهای تغذیه ای (مهمتر از همه ویتامین B12 و فولات)، بیماری های خود ایمنی، پورپورای ترومبوسیتوپنی ترومبوتیک، برخی داروها، عفونت های ویروسی (HIV و CMV) و بیماری های مغز استخوان ممکن است برخی از دیگر علل ترومبوسیتوپنی در بارداری باشند.

مطالعه بیشتر:مشکلات شایع بارداری

علائم پلاکت پایین در بارداری

در بیشتر موارد، زنان باردار مبتلا به ترومبوسیتوپنی ممکن است بدون علامت باشند. برخی از زنان ممکن است علائم رایج ترومبوسیتوپنی زیر را نشان دهند:

• خستگی
• کبودی مکرر
• وجود خون در ادرار یا مدفوع
• کبودی های قرمز یا قهوه ای (پورپورا)
• خونریزی از بریدگی یا بینی که متوقف نمی شود.
• لکه های گرد ریز (پتشی) که به دلیل خونریزی زیر پوست ایجاد می شوند.

اگر هر کدام از علائم بالا را در زمان بارداری تجربه می‌کنید، بهتر است از یک متخصص زنان و زایمان آنلاین کمک بگیرید.

عوارض پلاکت خون پایین در بارداری

اگر تعداد پلاکت ها در دوران بارداری به شدت کاهش یابد و تا زمان زایمان پایین بماند، ممکن است احتمال عوارض زیر را افزایش دهد:

• خونریزی داخلی در زمان زایمان
• ترومبوسیتوپنی جنینی یا نوزادی
• هماتوم اپیدورال و ناتوانی در بیهوشی اپیدورال قبل از زایمان
• اگر زن سابقه ترومبوسیتوپنی داشته باشد، ترومبوسیتوپنی حاملگی مکرر
• سایر عوارض بالقوه مانند انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC) و سندرم همولیتیک و اورمیک

مطالعه بیشتر:اسید فولیک در بارداری

درمان پایین بودن پلاکت خون در بارداری

زنان مبتلا به ترومبوسیتوپنی در دوران بارداری ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند تا زمانی که این بیماری شدید باشد. برخی از گزینه های درمانی برای ترومبوسیتوپنی در بارداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

پردنیزون خوراکی، درمان پلاکت پایین در بارداری

خط اول درمان برای زنان باردار مبتلا به ترومبوسیتوپنی با داروی پردنیزون است. اگرچه برای بارداری ایمن در نظر گرفته می‌شود، اما چند مطالعه ارتباط آن را با برخی عوارض جانبی مانند دیابت بارداری نشان داده‌اند.

ایمونوگلوبولین های داخل وریدی (IVIg) و سایر کورتیکواستروئیدها

 مطالعات نشان داده اند که کورتیکواستروئیدها و درمان با ایمونوگلوبولین وریدی در زنان باردار مبتلا به ITP قابل قبول است. با این حال، شواهد کمی برای اثبات اثربخشی این درمان ها وجود دارد.

تزریق خون، درمان پلاکت پایین در بارداری

 تزریق پلاکت در صورت زایمان سزارین اورژانسی و زمانی که تعداد پلاکت ها به زیر 50000 در میکرولیتر می رسد، اندیکاسیون دارد.

تبادل پلاسما،درمان پلاکت پایین در بارداری

تحقیقات نشان می دهد که درمان تعویض پلاسما ممکن است در موارد سندرم HELLP شدید و AFLP استفاده شود.

جراحی

برداشتن طحال (بیشتر در سه ماهه دوم بارداری) تنها در موارد شدید و زمانی که زن باردار به درمان های جایگزین پاسخ نمی دهد، توصیه می شود.

اقدامات احتیاطی برای ترومبوسیتوپنی در بارداری

انجام برخی اقدامات در بارداری ممکن است به مدیریت ترومبوسیتوپنی در بارداری کمک کند:

• برای کاهش خطر کاهش تولید پلاکت و آسیب کبدی، از مصرف الکل خودداری کنید.
• هنگام مسواک زدن، اصلاح و دمیدن بینی مراقب باشید تا از خونریزی ناگهانی جلوگیری کنید.
• ورزش های تماسی و فعالیت های شدید را انجام ندهید که ممکن است شما را در معرض آسیب و کبودی قرار دهد.
• اگر سابقه ترومبوسیتوپنی یا سابقه خانوادگی اختلالات خونی دارید، باید از مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین خودداری کنید.
• از مصرف هر گونه داروی اضافی، مکمل یا استفاده از داروهای گیاهی بدون مشورت با پزشک خودداری کنید. این موارد ممکن است بر تعداد پلاکت ها تأثیر بگذارد و خطر خونریزی را افزایش دهد.
• عاقلانه است که از قرار گرفتن در معرض هر گونه مواد شیمیایی سمی و خانگی مانند آفت کش ها خودداری کنید، زیرا ممکن است در برخی موارد منجر به کاهش تعداد پلاکت ها شود.

چگونه پلاکت خون زن باردار را بالا ببریم؟

مصرف برخی غذاها در دوران بارداری ممکن است به بهبود تعداد پلاکت ها و بهبود سلامت کلی خون کمک کند:

• سبزیجات برگ سبز تازه مانند اسفناج و کلم پیچ
• لبنیات غنی شده، بادام زمینی، گردو و شکلات تلخ
• غلات غنی شده، عدس، نخود سیاه چشم، تخم مرغ و جگر گاو
• غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا 3 مانند دانه کتان و غلات غنی شده
• میوه ها و سبزیجات مانند پرتقال، انواع توت ها، چغندر، هویج و گوجه فرنگی
• غذاهای غنی از ویتامین C مانند لیمو، فلفل دلمه ای قرمز، جوانه ها و کلم بروکلی

توجه: به زنان باردار توصیه می‌شود که از خوردن غذاهای دریایی مانند ماهی آزاد و ماهی به دلیل خطر بالای جیوه خودداری کنند.

اگر در مورد گنجاندن غذاهای جدید در رژیم غذایی خود در دوران بارداری مطمئن نیستید، می توانید با متخصص تغذیه آنلاین تماس بگیرید.

اگر پلاکت خون در بارداری پایین باشد چه میشود ؟

ترومبوسیتوپنی خفیف در یک بارداری طبیعی شایع است و هیچ گونه عوارض جانبی بر روی مادر و جنین ندارد. در عین حال، ترومبوسیتوپنی شدید همراه با سایر شرایط پزشکی زمینه ای ممکن است منجر به پیامدهای نامطلوب جنین-مادر شود. چند مطالعه تحقیقاتی بیان کرده اند که تعداد کم پلاکت مادر در سه ماهه اول بارداری ممکن است گاهی منجر به عوارضی مانند سقط جنین شود. با این حال، هیچ مطالعه تحقیقاتی ثابت نمی کند که ترومبوسیتوپنی در بارداری به تنهایی می تواند باعث هر گونه نقص مادرزادی در نوزادان شود.

ترومبوسیتوپنی خفیف در اکثر بارداری ها نسبتاً شایع است، اما چندین مطالعه هیچ عواقب جدی را در مادر و کودک نشان نداده اند. با این وجود، اگر در دوران بارداری تعداد پلاکت پایینی دارید، باید مراقب علائم خود باشید. مراقب باشید و برای جلوگیری از شدید شدن ترومبوسیتوپنی، مرتباً با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود ملاقات کنید.