عفونت E. Coli در کودکان با سیستم ایمنی ضعیف و با خطر و عوارض بیشتری همراه است. اشرشیاکلی (E. coli) جزء باکتریهای بی ضرری است که به طور معمول در دستگاه گوارش انسان وجود دارد. با این حال، برخی از این باکتری ها می توانند باعث بروز بیماری هایی مانند نارسایی حاد کلیه شوند.
عفونت E. coli می تواند در هر سنی رخ دهد، اما کودکان خردسال و افراد مسن معمولاً بیشتر به آن مبتلا می شوند. به همین علت اگر کودک شما مبتلا به بیماری اسهال است، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید تا بتوانید از کمبود آب بدن کودک خود پیشگیری کنید.
باکتری E. coli که باعث بیماری اسهال می شود به E. coli اسهال زا معروف است. به طور کلی تا کنون شش نوع باکتری ای کولی شناخته شده است که می توانند باعث اسهال شوند. این باکتری ها سمومی را تولید می کنند که می تواند به پوشش روده کوچک آسیب رسانده و در نتیجه باعث اسهال خونی شود. بسیاری از باکتری های E. coli باعث بیماری نمی شوند. اما برخی از سویه های باکتری E. coli می توانند باعث عفونت های دستگاه ادراری، سپسیس، بیماری های تنفسی مانند ذات الریه و سایر بیماری ها از جمله مننژیت شوند.
علل عفونت E. Coli در کودکان
عفونت E. coli در صورت مصرف غذا یا آب آلوده، حتی در مقادیر کم رخ می دهد. منابع مختلف عفونت E. coli عبارتند از:
- آب آلوده: منابع آب آلوده می توانند عفونت coli را انتشار دهند. آبهای زیرزمینی و سطحی تصفیه نشده از جمله دریاچه ها، رودخانه ها، نهرها و چاه ها می توانند با مدفوع حیوانات و انسان به عفونت ای کولی آلوده شوند. شنا در آب یا آبیاری گیاهان با آب آلوده نیز می تواند باعث بیماری شود.
- تماس با افراد آلوده: تماس نزدیک با فرد آلوده می تواند باعث انتشار عفونت شود. بردن دست های کثیف به دهان یکی از روش های است که در بیشتر موارد باعث آلودگی به عفونت coli می شود. عدم بهداشت مناسب دست دلیل قابل توجهی برای شیوع E. coli از فردی به فرد دیگر است. عفونت ای کولی معمولا از طریق سرفه، عطسه یا بوسیدن انتشار نمی یابد.
- غذای آلوده: مصرف غذای آلوده یکی از شایع ترین منابع عفونت coli است. گوشت نپخته و شیر غیر پاستوریزه (شیر خام) منابع مهم آلودگی عفونت ای کولی هستند. زیرا گوشت حیوان ممکن است در هنگام ذبح آلوده شود. این آلودگی در صورت پخته نشدن کامل گوشت همچنان در غذا باقی می ماند. محصولات گیاهی مانند اسفناج و کاهو نیز می توانند از طریق آبیاری با آب های آلوده به این باکتری آلوده شوند. لبنیات غیرپاستوریزه و جوانه های خام آلوده نیز می توانند منبع عفونت باشند.
عوامل خطر عفونت E. Coli
کودکان خردسال و بزرگسالان در معرض خطر بالای عفونت E.coli هستند. خطر ابتلا به این عفونت در کودکانی با سیستم ایمنی ضعیف یا کسانی که تحت پیوند اعضاء یا درمان سرطان قرار دارند، بیشتر است. همچنین بزرگسالانی که به بیماری ایدز مبتلا هستند به دلیل ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن در معرض خطر ابتلا به این عفونت قرار دارند.
مصرف گوشت خام، همبرگر نیم پز، خوردن شیر غیر پاستوریزه و پنیر نرم تهیه شده از شیر خام یکی از مهمترین دلایل ابتلا به عفونت ای کولی است.
استفاده از داروهای امپرازول، پنتوپرازول و امپرازول و همچنین مصرف سایر داروهای کاهش دهنده اسید معده ممکن است خطر ابتلا به عفونت های E. coli را افزایش دهند.
علائم عفونت E. Coli در کودکان
آلودگی به باکتری E. coli تعدادی از عفونت ها را در کودکان ایجاد می کند. در نوزادان و کودکان نوپا می تواند باعث عفونت ادراری، ذات الریه، سپسیس و مننژیت شود. این بیماری ها ممکن است به صورت تب، هیپوترمی، زردی، تغذیه نامناسب، تنگی نفس، استفراغ، اسهال یا تحریک پذیری بروز کند. در کودکان بزرگتر عفونت ادراری شایع است. علائم این بیماری به صورت تب، درد شکم، استفراغ یا اسهال مشخص می شود.
با این حال، علائم بیماری در برخی از کودکان ممکن است در طی یک روز و در برخی دیگر در طول یک هفته ظاهر شود.
علائم و نشانه های رایج عفونت E. coli عبارت است از:
- اسهال
- استفراغ
- حالت تهوع
- حساسیت شکمی
- درد یا گرفتگی شکم
عفونت E. coli در برخی از کودکان باعث تب می شود در حالیکه در برخی دیگر از کودکان با تب همراه نیست. اسهال در عفونت E. coli بسته به نوع باکتری می تواند علائم متنوعی داشته باشد:
- اسهال آبکی همراه با خون
- اسهال آبکی بدون خون و مخاط
- اسهال خونی خفیف تا شدید که اغلب با استفراغ همراه است.
- اسهال آبکی همراه با تب، استفراغ و درد در هنگام اجابت مزاج
این علائم معمولا نشانه ای از اسهال است. اما همه باکتری های ای کولی باعث بروز این علائم نمی شوند.
هنگام بردن نوزاد به متخصص اطفال برای تشخیص بهتر باید کلیه علائم اسهال را به طور دقیق به پزشک اطلاع دهید. از جمله:
- بو
- رنگ
- شدت تکرر
- مقدار مدفوع
- زمان دقیق اسهال
- قوام مدفوع (آبکی یا نیمه جامد)
- وجود یا عدم وجود خون و مخاط
همچنین در صورت وجود سایر علائم مانند استفراغ، تب و غیره، موضوع را به پزشک متخصص اطفال اطلاع دهید.
چه موقع با پزشک مشورت کنیم؟
اگر کودک شما اسهال خونی دارد سریعاً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. اسهال آبکی مداوم و استفراغ نیز نیاز به مدیریت سریع دارد. درمان سریع تر بیماری از ابتلا کودک به عوارض ناشی از کمبود آب و از دست رفتن مایعات و الکترولیت های بدن پیشگیری می کند.
بنابراین در صورت ابتلا کودک به موارد زیر بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- تب
- اسهال خونی
- درد شدید شکم
- بی حال بودن کودک یا تحریک پذیری
- ادرار کمتر از حد معمول یا تغییر شکل ادرار
- کم آبی بدن مانند چروک شدن پوست، خشکی زبان و گود رفتن چشم ها
- اسهال آبکی مداوم همراه با استفراغ (برای پیشگیری از کمبود آب و سایر الکترولیت ها و مایعات بدن)
نوزادان در مقایسه با کودکان نوپا در معرض خطر عفونت های جدی تر هستند. بنابراین در صورت امتناع از تغذیه، دشواری در تنفس، گریه بیش از حد، کاهش ادرار و زردی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص عفونت E. Coli در کودکان
تشخیص عفونت روده ای E. coli پس از تجزیه و تحلیل نمونه های آزمایشگاهی مدفوع انجام می شود. برای تأیید تشخیص ممکن است باکتریها کشت شوند. تست های آزمایشگاهی می تواند به تعیین سموم تولید شده توسط باکتری های E. coli کمک کند. این آزمایش ها به صورت معمول در کودکان تجویز نمی شوند.
آزمایش خون معمولاً برای تشخیص از دست دادن مایعات و الکترولیت در صورت کم آبی بدن انجام می شود. آزمایش خون همچنین تعداد سلول های خونی و سطح کراتینین سرم را نشان می دهد که به تشخیص سندرم همولیتیک اورمیک (HUS) کمک می کند.
عوارض عفونت E. Coli
اسهال مداوم در اثر ابتلا به عفونت E. coli می تواند منجر به از دست دادن الکترولیت ها و کمبود آب بدن شود. کودکان خردسال به ندرت، ممکن است دچار نارسایی شدید کلیه شوند. این بیماری به عنوان سندرم همولیتیک اورمیک (HUS) نیز شناخته می شود. نارسایی کلیه در عفونت E. coli نیاز به مراقبت های پزشکی سریع دارد. در صورت عدم مدیریت صحیح پزشکی، ممکن است اسهال مزمن شده و منجر به سوء تغذیه شود.
درمان عفونت E. Coli در کودکان
درمان بر اساس علائم موجود در گاستروانتریت باکتریایی انجام می شود. کمبود آب بدن از طریق جایگزینی مایعات (ترجیحاً به صورت خوراکی) برای پیشگیری یا بهبود کم آبی بدن ناشی از اسهال انجام می شود. گاستروانتریت ناشی از باکتری E. coli معمولاً در بیشتر کودکان در طی یک هفته خود به خود از میان می رود.
کم آبی شدید بدن ممکن است به بستری شدن در بیمارستان و جایگزینی مایعات داخل وریدی (IV) نیاز داشته باشد. اما با این حال موارد خفیف عفونت را می توان با مصرف مایعات و استراحت کافی درمان کرد. مایعات داخل وریدی و انتقال گلبول های قرمز خون و پلاکت ها به ندرت برای کنترل سندرم اورمیک همولیتیک انجام می شود. از سویی دیگر برخی کودکان ممکن است به دلیل اختلال کلیه به دیالیز و تبادل پلاسما نیاز داشته باشند.
درمان خانگی عفونت E. Coli در کودکان
برای کاهش علائم کمبود آب در کودکان مبتلا به عفونت E. coli می توانید نکات زیر را در خانه دنبال کنید:
- برای پیشگیری از کم آبی بدن، مایعات شفاف زیادی به کودک خود بدهید. آب، آب میوه های رقیق شده و انواع سوپ ها گزینه های خوبی برای حفظ آب بدن هستند.
- در رژیم غذایی کودک از غذاهای کم فیبر و قابل هضم استفاده کنید. برنج، نان تست و کشک گزینه های مناسبی برای استفاده در رژیم غذایی کودکان مبتلا به اسهال است.
- از مصرف آب گلابی، آب سیب، مایعات شیرین و نوشیدنی های الکلی یا کافئین دار خودداری کنید. نوشیدنی های بسیار شیرین مانند آب میوه های غلیظ و همچنین مصرف چای به دلیل داشتن کافئین باعث تشدید علائم کم آبی بدن می شود.
- از دادن غذاهای حاوی فیبر بالا و محصولات لبنی به غیر از کشک خانگی و دوغ به کودک خود پرهیز کنید. همچنین مصرف غذاهای پرچرب، غذاهای پرادویه و غذاهای حاوی مواد نگهدارنده باعث بدتر شدن عفونت در کودک می شوند.
- اگر کودک شما دچار اسهال و کم آبی شدید است، برای جایگزینی مایعات از دست رفته بدن به دنبال مراقبت های فوری پزشکی باشید. اگر مصرف مایعات خوراکی برای حفظ هیدراتاسیون بدن کافی نباشد، ممکن است پزشک روش های دیگری مانند سرم یا تزریق درون وریدی را تجویز کند.
پیشگیری عفونت E. Coli در کودکان
در حال حاضر هیچ واکسن یا دارویی برای پیشگیری از عفونت E. coli وجود ندارد. تنها راه پیشگیری از بیماری ایشریشیا کلی اجتناب از مصرف آب و غذاهای آلوده به این باکتری است. استفاده از روش های زیر به شما کمک می کند که خطر ابتلا به عفونت E. coli را به خصوص در کودکان کاهش دهید:
- از غذا خوردن در اماکن و رستوران های غیر بهداشتی خودداری کنید.
- هنگام سفر برای اینکه خطر ابتلا به عفونت coli را به حداقل برسانید، از بطری های آب معدنی استفاده کنید.
- همیشه از آب آشامیدنی سالم استفاده کنید. اگر در مورد کیفیت آب شیر مطمئن نیستید، به فکر تهیه یک فیلتر آب خانگی باشید.
- از نوشیدن شیر یا آب غیر پاستوریزه خودداری کنید. مصرف پنیرهای تهیه شده از شیر خام هم می توانند خطر ابتلا به عفونت ای کولی را افزایش دهند.
- مراقب باشید که کودک در آب دریاچه ها یا استخرهای کثیف بازی نکند. حتی در هنگام استفاده از استخرهای تمیز و کلر دار مراقب باشید که کودک آب استخر را نبلعد.
- انواع میوه ها و سبزیجات را قبل از مصرف زیر آب روان به خوبی بشویید. همچنین برای تمیز کردن سطح سبزیجاتی مانند کدو تنبل که دارای پوست سختی هستند، می توانید از یک برس نرم استفاده کنید. برای شستن میوه ها و سبزیجات به صابون یا سایر محصولات شوینده نیازی نیست.
- غذاهای گوشتی را در دمای حداقل 62.6 درجه سانتی گراد بپزید. مواد غذایی مانند گوشت گاو، گوشت گوسفند و همبرگر باید حداقل در دمای 71 درجه سانتیگراد پخته شوند. رنگ خاکستری یا قهوه ای تیره می تواند نشان دهنده پخته شدن گوشت باشد. با این حال، استفاده از دماسنج غذایی گزینه دقیق تری برای اطمینان از حرارت دیدن کامل گوشت است.
همچنین رعایت نکات زیر در منزل می تواند خطر آلودگی E. Coli را کاهش دهد.
- دست های خود را قبل و بعد از دست زدن به مواد غذایی خام، استفاده از توالت، تعویض پوشک نوزاد و لمس حیوانات با آب و صابون به خوبی بشویید.
- مواد غذایی خام را در ظرف های جداگانه نگه دارید. نگه داشتن گوشت پخته شده در همان ظرفی که گوشت خام نگهداری می کنید باعث گسترش آلودگی می شود.
- ظروف ها را قبل و بعد از استفاده در آب و صابون بشویید. چاقوها، تخته های برش، میزهای پیشخوان و غیره را پس از تماس با گوشت خام، با آب فراوان شستشو دهید.
به طور کلی پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. بنابراین به کودک خود بیاموزید که چگونه و چه زمانی باید دست خود را بشوید . برای کاهش خطر بیماری های ناشی از غذا یا مسمومیت های غذایی در کودکان از خوردن غذا در مکان های غیر بهداشتی خودداری کنید. گاهی اوقات، ممکن است غذا تمیز باشد، اما بشقاب ها در آب آلوده شسته شوند. بنابراین بهتر است همیشه رستوران ها و مکانهای بهداشتی را برای صرف شام انتخاب کنید.
آخرین دیدگاه‌ها