کتون بالا در ادرار به عنوان کتونوری شناخته می شود. این وضعیت معمولاً نشانه کتواسیدوز دیابتی (DKA) است. DKA یک عارضه شدید دیابت محسوب می شود که ممکن است به اندام های حیاتی بدن آسیب برساند. حتی عدم درمان این وضعیت ممکن است کشنده باشد.
ابتلا به دیابت، سطح پایین دیابت، داشتن رژیم غذایی کم کربوهیدرات ممکن است خطر ابتلا به DKA را تا حد زیادی افزایش دهد. علائم DKA در افراد مختلف می تواند تا حدودی از نظر شدت متفاوت است. با این حال، آنها می توانند شامل حالت تهوع مداوم، خستگی یا مشکل در تنفس باشند. برای اطلاعات بیشتر در مورد علل، عوامل خطر مختلف، علائم، عوارض و راه های درمان یا پیشگیری از افزایش سطح کتون در ادرار، این مقاله از پزشکت را تا انتها بخوانید.
کتون در آزمایش ادرار نشانه چیست؟
کتون در ادرار در افرادی که کربوهیدرات کافی مصرف نمی‌کنند، شایع‌تر است. بدن انسان از کربوهیدرات های ساده موجود در غذاهای نشاسته ای، عسل و برخی میوه ها برای تولید گلوکز (قند خون) استفاده می کند. گلوکز به عنوان منبع اصلی انرژی بدن عمل می کند.
هنگامی که بدن گلوکز کافی در اختیار نداشته، یا زمانی که انسولین کافی برای استفاده از گلوکز ندارد، از چربی برای تولید انرژی استفاده می کند. این وضعیت منجر به تولید کتون می شود.
کتون ها برای حفظ سلامت بدن ضروری هستند. در واقع، چربی و پروتئین هر دو عمدتا از کتون ها تشکیل شده اند. اما افزایش سطح کتون منجر به فرآیندی به نام کتوز می شود. کتوز یک فرآیند متابولیک است که در نهایت ممکن است منجر به کاهش وزن شود. کتوز در رژیم های کم کربوهیدرات مانند رژیم کتو یا اتکینز رایج است و در حالت عادی نگران کننده نیست.
با این حال، کتوز در موارد شدید می تواند منجر به کتواسیدوز دیابتی شود. این وضعیت در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 که آسیب های جسمی یا روحی، سطوح بالای استرس، یا سابقه حمله قلبی یا سکته را نیز تجربه کرده اند، بیشتر رخ می دهد. پزشک ممکن است سطوح بالای غیرطبیعی کتون ها را در ادرار یا خون آزمایش کند تا DKA را تایید و یا رد کند.
مطالعه بیشتر: رژیم غذایی کتوژنیک
در صورت لزوم همین الان با متخصص داخلی آنلاین در پزشکت تلفنی مشورت کنید.
آزمایش تشخیص کتون بالا در ادرار
رایج ترین راه برای آزمایش کتون از طریق آزمایش ادرار یا خون است. افرادی که مبتلا به دیابت نوع 1، قند خون پایین، یا سایر علائم مرتبط با DKA هستند، باید آزمایش ادرار را برای تشخیص و اندازه گیری سطح کتون در نظر بگیرند. دو راه برای انجام آزمایش ادرار وجود دارد که عبارتند از:
آزمایش در یک مرکز پزشکی. قبل از انجام آزمایش، فرد نباید تا چند ساعت چیزی مصرف کند و حتما باید ناشتا باشد. سپس باید بین یک تا دو اونس ادرار را در یک ظرف استریل جمع آوری کرده و برای آزمایش در اختیار آزمایشگاه قرار دهند.
آزمایش ادرار در خانه. برای آزمایش خانگی، پزشک ممکن است یک نوار تست و ظرف جمع آوری ادرار در اختیار فرد قرار دهد. نوار تست و ظرف هر دو دارای نمودار رنگی هستند که سطح کتون را نشان می دهد. باز هم، فرد نباید تا چند ساعت قبل از آزمایش چیزی مصرف کند.
عوامل مختلفی مانند جنسیت، سن، سابقه پزشکی، داروهای موجود، رژیم غذایی و سطح فعالیت ممکن است بر نتایج این آزمایشات تأثیر بگذارند.
مطالعه بیشتر: قند در ادرار نشانه چیست؟
آزمایش خون برای تشخیص سطح کتون
از آنجایی که کتون ها در ادرار و خون ظاهر می شوند، گزینه دیگر برای تشخیص سطح بالای کتون، آزمایش قند خون است. پزشک اغلب این آزمایش را در آزمایشگاه انجام می دهد.
سطوح طبیعی کتون در ادرار و خون
نتایج آزمایش ادرار برای کتون ها به دو صورت منفی یا غیر طبیعی ثبت می شود. نتیجه آزمایش منفی نشان می دهد که سطح کتون برای فرد طبیعی است. نتیجه غیر طبیعی آزمایش، نشان دهنده کتون ها در ادرار است. این نتیجه به سه دسته تقسیم می شود:
سطوح کوچک کتون: کمتر از 20 میلی گرم در دسی لیتر
سطوح متوسط کتون ها: بین 30 تا 40 میلی گرم در دسی لیتر
سطوح بالای کتون: بالای 80 میلی گرم در دسی لیتر
در مورد آزمایش خون، نتایج در سه محدوده اصلی قرار می گیرند:
- 6 میلی مول در لیتر یا کمتر. این محدوده طبیعی است.
- 6 تا 1.5 mmol/L(میلی مول در لیتر ). در خون کتون وجود دارد. در مورد گزینه های احتمالی با پزشک مشورت کنید.
- 6 میلی مول در لیتر یا بالاتر. این نشان دهنده خطر بالای ابتلا به کتواسیدوز دیابتی است. فوراً با پزشک صحبت کنید.
آزمایش ادرار فقط سطوح فعلی یا اخیر کتون را بررسی می کند، بنابراین آزمایش خون ممکن است دقیق تر باشد. با این حال، یک نتیجه غیر طبیعی یا بالا می تواند به دلیل عوامل دیگری مربوط شود، از جمله:
- شیردهی
- مصرف بیش از حد الکل
- بیماری اخیر یا تب بالا
- رژیم کم کربوهیدرات یا پروتئین بالا
- اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی
- پرکاری تیروئید (تولید بیش از حد هورمون تیروئید)
اگر از نتایج آزمایشت مطمئن نیستی، همین الان با متخصص آنلاین در پزشکت تماس بگیر تا آن را تفسیر کند.
علل و عوامل خطر برای کتون در ادرار
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، افرادی که سطح انسولین پایین و قند خون بالایی دارند، به احتمال زیاد در معرض تجمع کتون ها هستند که به کتواسیدوز دیابتی تبدیل می شود. دلایل دیگری که باعث می شود فرد ممکن است به کتواسیدوز مبتلا شود عبارتند از:
- ضربه
- بارداری
- اختلال مصرف مواد
- روزه داری طولانی مدت
- سکته مغزی یا حمله قلبی
- ابتلا به پانکراتیت یا بیماری زمینه ای دیگر
- دوز از دست رفته یا مقادیر ناکافی انسولین در بدن
- مصرف داروهای تجویزی مانند دیورتیک ها یا کورتیکواستروئیدها
- دیابت نوع 1 یا نوع 2، به خصوص زمانی که سطح گلوکز به طور خطرناکی پایین باشد.
- عفونتی که منجر به سطوح بالاتر کورتیزول، آدرنالین یا سایر هورمون‌هایی می‌شود و با انسولین مقابله می‌کنند.
- ورزش شدید زمانی که قند خون بالا است و سطوح بالای کتون در بدن وجود دارد، زیرا می تواند سطح قند خون را افزایش دهد.
DKA یک اورژانس پزشکی است که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
مطالعه بیشتر: تست A1c چیست؟
تفسیر آزمایش خون و ادرار توسط پزشک آنلاین در هر ساعت از شبانه روز
روی لینک جواب آزمایش کلیک کن!
علائم کتون بالا در ادرار
شایع ترین علائم کتواسیدوز دیابتی یا کتون بالا در ادرار عبارتند از:
- خستگی
- درد در شکم
- درد عضلات
- تکرر ادرار
- تنگی نفس
- تشنگی بیش از حد
- کاهش وزن ناگهانی
- حالت تهوع یا استفراغ
چند علامت دیگر و کمتر رایج مرتبط با این بیماری عبارتند از:
- ایست قلبی
- نارسایی کلیه
- التهاب مغز یا ادم مغزی
- کما
- مرگ
افراد مبتلا به هر یک از این علائم یا مبتلا به دیابت نوع 1 باید فوراً با پزشک مشورت کنند یا آزمایش ادرار یا خون انجام دهند.
مطالعه بیشتر: سردرد کتو چیست؟
عوارض کتون بالا در ادرار
عوارض کتواسیدوز دیابتی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شوکه شدن
- سکته
- ادم ریوی
- ادم مغزی
- هیپوگلیسمی
- سطوح پایین پتاسیم
- نارسایی حاد کلیه
این عوارض ممکن است منجر به مشکلات دیگری مانند از دست دادن هوشیاری یا حتی مرگ شود.
مطالعه بیشتر: علت بوی شیرین ادرار
درخواست آزمایش خون در منزل در هر ساعت از شبانه روز. کلیک کن!
درمان کتون بالا در ادرار
چندین راه موثر برای درمان و پیشگیری از سطوح بالای کتون در ادرار و شروع کتواسیدوز دیابتی وجود دارد. درمان های رایج شامل انسولین درمانی، درمان جایگزینی مایعات و جایگزینی الکترولیت ها است. در صورت ابتلا به دیابت نوع 1 برای جلوگیری از تجمع کتون در بدن باید اقدامات زیر را انجام دهید:
- سطح انسولین و قند خون را روزانه کنترل کنید.
- از هر طرح انسولین درمانی موجود مطلع باشید.
- هیدراته بمانید تا به دفع کتون ها کمک کنید.
- حدود 150 دقیقه در هفته ورزش متوسط داشته باشید.
- از یک برنامه غذایی حاوی کربوهیدرات برای افزایش سطح گلوکز پیروی کنید.
- از طریق آزمایش خانگی یا آزمایشگاهی، وجود کتون در خون و ادرار را بررسی کنید.
با انجام این مراحل و دنبال کردن یک برنامه درمانی یا انسولین درمانی، افرادی که در معرض خطر بالاتر ابتلا به DKA هستند می توانند به پیشگیری یا مدیریت آن کمک کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، فرد باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشد:
- تکرر ادرار
- خستگی
- استفراغ مکرر
- مشکل در تنفس
- درد معده یا شکم
- تشنگی زیاد و مکرر
- نفس بوی میوه ای غیر قابل توضیح
علاوه بر این، اگر نتایج آزمایش خون یا ادرار در خانه غیرطبیعی بود، باید که با پزشک مشورت کنید. در صورت تداوم یا بدتر شدن این علائم، افراد باید به دنبال مراقبت های پزشکی و اورژانسی باشند.
سوالات متداول
آیا کتون ها مضر هستند؟ بستگی دارد. در افراد مبتلا به دیابت، وجود کتون ها اغلب نشان دهنده بیماری زمینه ای مانند کتواسیدوز دیابتی است. کتون بالا در ادرار همچنین ممکن است نشان دهنده سایر شرایط در افرادی که دیابت ندارند، مانند بارداری، رژیم غذایی محدود یا عفونت باشد.
آیا کم آبی باعث ایجاد کتون در ادرار می شود؟ نه به طور معمول. کتون ها زمانی ظاهر می شوند که بدن برای تامین انرژی، چربی می سوزاند. گرسنگی می تواند باعث مقادیر زیادی کتون شود، اما کم آبی اینطور نیست.
سخن آخر
وجود مقداری کتون در ادرار طبیعی است، اما سطوح بالای آن (معروف به کتونوری) می تواند برای بدن مضر باشد. کتون در ادرار معمولاً نتیجه کمبود گلوکز است و حتی احتمال دارد در موارد شدید تر منجر به DKA شود. DKA وضعیتی است که در آن کتون ها در بدن تجمع پیدا کرده و خون را اسیدی می کنند.
در حالی که داشتن مقادیر کم یا متوسط کتون ممکن است منجر به کاهش وزن شود، سطوح بالا می تواند خطرناک یا حتی کشنده باشد. این امر به ویژه در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 بیشتر رخ می دهد.
علائم اولیه DKA شامل خستگی، درد عضلانی، استفراغ و تنگی نفس است. افرادی که هر یک از این علائم را تجربه می کنند باید فورا به پزشک مراجعه کنند یا آزمایش ادرار یا خون برای بررسی سطح کتون انجام دهند.
آخرین دیدگاه‌ها