تا دیر نشده علائمتو بگو، پزشکتو بگم:
اعتیاد یک بیماری مزمن است که اراده را به شدت ضعیف می کند و باعث تکرار یک رفتار خاص می شود. این تکرار به دلیل اختلال در سیستم پاداش مغز رخ می دهد. وقتی مغز انسان در اثر سوء مصرف مواد حجم زیادی از انتقال دهنده های عصبی را آزاد می کند، احساس سرخوشی شدیدی به شما دست می دهد. اگر پس از مدتی مصرف مواد را متوقف کنید به سختی می توانید با هوس شدید و علائم ترک کنار بیایید.
از آنجایی که اعتیاد یک بیماری است، متخصصان درمان سوء مصرف مواد از روش های مختلفی برای کمک به درمان و بهبودی افراد استفاده می کنند. اثرات اعتیاد به الکل و مواد مخدر روی هر فرد متفاوت است. اگرچه شباهت‌ها و همپوشانی‌هایی در علائم ترک، محرک‌ها، علل زمینه‌ای استفاده و فیزیولوژی خاص هر فرد وجود دارد، اما هیچ رویکرد واحد و یکسانی برای درمان وجود ندارد. بنابراین، برای کمک به درمان هر فرد مبتلا به اعتیاد یک برنامه درمانی منحصر نیاز است. هنگامی که درمان کامل شد، مراقبت های پس از اعتیاد با دقت ادامه پیدا می کنند تا فردی که علائم اعتیاد را ترک کرده است بتواند هوشیاری خود را حفظ کرده و حتی آن را پایدار کند.
جلسات مشاوره ترک اعتیاد
اغلب در اولین جلسه مشاوره سطح سلامت جسمی و روحی بیمار ارزیابی می شود. سپس جلسات به صورت هفتگی ادامه پیدا می کنند. در طول سایر جلسات مشاوره اثرات منفی اعتیاد و سوء مصرف مواد و همچنین درمان های روحی و جسمی لازم بررسی می شود. مشاور درمان های مختلفی را توصیه می کند و مهارت هایی را برای کمک به بهبودی سریع تر آموزش می دهد.
گاهی لازم است اعضای خانواده فرد معتاد نیز در جلسات مشاوره ترک شرکت کنند. در این جلسات به خانواده ها آموزش می دهند که بیماری عزیزشان را بهتر درک کنند تا مسیر بهبودی او هموارتر شود. علاوه بر آن فرد معتادی که در جلسات مشاوره ترک اعتیاد شرکت می کند می تواند در گروههای حمایتی مختلف عضو شود. شرکت در این گروهها نقش مهمی در درمان فرد معتاد دارد و می تواند او را برای داشتن زندگی سالم‌تر حمایت کند.
چرا مشاوره ترک اعتیاد مهم است؟
اعتیاد بر توانایی افراد برای یافتن کار، رفتن به مدرسه و لذت بردن از روابط سالم با خانواده و دوستان تأثیر منفی بسیار زیادی می گذارد. این یک مشکل اجتماعی است که سالانه صدها میلیارد دلار برای هر کشور هزینه دارد. بررسی ها نشان می دهد که سالانه صدها هزار نفر نیز به دلیل سوء مصرف مواد مخدر و الکل جان خود را از دست می دهند.
هیچ درمان قطعی برای اعتیاد وجود ندارد. اما درمان‌های مبتنی بر شواهد وجود دارد که می‌تواند به افراد در مدیریت علائم بیماری و دست یافتن به یک زندگی شادتر و سالم‌تر کمک کند. برای بسیاری از افراد که تحت تأثیر اعتیاد قرار دارند ولی می خواهند آن را ترک کنند، مراجعه به مشاوران اعتیاد راه حل حیاتی بهبودی است.
مشاوران آموزش دیده سوء مصرف مواد در درک علل اساسی اعتیاد و کمک به بیماران در یادگیری راهبردهای مقابله و شناخت محرک های منحصر به فرد متخصص هستند. شرکت منظم در جلسات مشاوره همچنین به پیشگیری از عود علائم یا گرایش مجدد به سوء مصرف مواد کمک می کند. به همین دلیل امروزه، تقاضا برای استفاده از خدمات مشاوران واجد شرایط اعتیاد همچنان در حال افزایش است.
اهمیت مشاوره در درمان اعتیاد
سوء مصرف مواد و اختلالات اعتیاد یکی از سخت ترین بیماری ها برای درمان هستند. تقریبا می توان گفت که ترک این مشکل بدون استفاده از جلسات مشاوره موفقیت آمیز نخواهد بود. علت این است که فرد درگیر به طور دائم در وسوسه بازگشت به اعتیاد خود است. از سویی دیگر اغلب افراد درگیر اعتیاد پیشینه روانی خوبی ندارند. شرکت در جلسات مشاوره به این افراد کمک می کند که قبل از هر چیز برای ترک اعتیاد به آمادگی روحی و ذهنی لازم برسند.
همچنین مشاوره ترک اعتیاد مهارت های لازم برای مقاومت در برابر وسوسه عود را به افراد آموزش می دهد. مشاوران سوءمصرف مواد، که اغلب به آنها مشاور اعتیاد نیز گفته می شود، خدمات سلامت روانی، عاطفی و رفتاری مختلفی را به افراد در حال بهبودی ارائه می دهند. کسانی که دچار سوء مصرف مواد مخدر و الکل هستند و یا به قمار و سایر اختلالات رفتاری اعتیاد دارند، می توانند از مشاوره برای کاهش علائم ترک و بهبودی سریع تر کمک بگیرند. نکته مهم این است که مشاوره در محیطی حمایتی و بدون قضاوت انجام می شود.
چگونه مشاوره به درمان اعتیاد کمک می کند؟
سوء مصرف مواد و اعتیاد به مواد مخدر با وجود داشتن ویژگی های مشترک زیاد دو مقوله کاملا متفاوت هستند. بنابراین هر یک از آنها به درمان های متفاوتی هم نیاز دارند.
- سوء مصرف مواد عبارت است از سوء استفاده یا استفاده بیش از حد از الکل یا یک داروی غیرقانونی یا تجویزی.
- اعتیاد استفاده یا سوء استفاده از ماده ای است که باعث تغییرات شیمیایی در مغز می شود. اعتیاد یک بیماری مزمن است که فرد به دشواری می تواند آن را ترک کند.
بنابراین در اولین جلسه مشاوره اغلب یک ارزیابی کامل از وضعیت بیمار انجام می شود. در این ارزیابی بیمار در گروه سوء مصرف مواد یا اعتیاد قرار می گیرد. سپس در ادامه جلسات مشاوره از تکنیک های زیر برای ایجاد یک محیط مثبت و حمایتی برای بیمار استفاده می شود. تکنیک های مختلف درمانی به بیمار کمک می کنند تا به بهبودی کامل برسد و همچنین او را در مقابل شکست ها انعطاف پذیرتر می کند. این تکنیک های درمانی عبارتند از:
همدلی با بیمار
تصمیم گیری برای درمان اعتیاد آسان نیست. برخی از بیماران برخلاف میل خود به مشاوره ارجاع می شوند. آنها ممکن است احساس آسیب‌پذیری یا شرم کنند، زیرا بسیاری از فرهنگ‌ها و جوامع اعتیاد را به‌عنوان یک نقص اخلاقی می‌دانند تا یک بیماری. برای موفقیت درمان، برقراری یک ارتباط قوی با بیمار ضروری است که این ارتباط در اصطلاح روان شناسی تحت عنوان اتحاد درمانی شناخته می شود. اتحادهای درمانی یک عامل کلیدی در بهبود اعتیاد هستند. وقتی مراجعه کننده در یک محیط احساس راحتی می کند، بهتر می تواند در مورد مشکلات روحی، عاطفی و ذهنی خود صحبت کند.
ایجاد این اعتماد به زمان نیاز دارد. بیمار باید در نهایت احساس راحتی و همدلی کند تا بتواند در طول جلسات مشاوره به راحتی احساسات پنهان خود را بیرون ریزد. ارتباط موثر باعث می شود که فرد معتاد در طول جلسات بعدی احساس آرامش کند و با میل و رغبت بیشتری در جلسات درمانی و مشاوره حاضر شود.
مشاور و مراجعه کننده با یکدیگر ارتباط یا پیوند برقرار می کنند. با اینکه آنها با هم فقط یک رابطه حرفه ای دارند، به یکدیگر احترام می گذارند و به یک هدف مشترک متعهد هستند. در طول جلسات مشاوره در مورد روند بهبودی و برنامه های درمانی تصمیم های لازم گرفته می شود.
بررسی ها نشان می دهد که مشاوره ترک اعتیاد برای تمامی افرادی که قصد دارند اعتیاد خود را کنار بگذارند، ضروری است. به نظر می رسد که ترک اعتیاد بدون شرکت در مشاوره چندان نتیجه بخش نخواهد بود.
تشویق روند بهبودی بیمار
بهبودی از اعتیاد دشوار است، زیرا بسیاری از افرادی که به الکل یا مواد مخدر اعتیاد دارند الگوهای سوء مصرف خود را تشخیص نمی‌دهند یا در مورد موثر بودن درمان تردید دارند. این احساس تردید باعث ناامیدی فرد معتاد از درمان خود می شود. در این وضعیت مشاوره ترک اعتیاد اهمیت زیادی در ایجاد انگیزه و توانمند سازی فرد معتاد دارد. شرکت منظم در جلسات مشاوره باعث برانگیختن و تقویت انگیزه فرد معتاد می شود. مراجعه کننده یاد می گیرد که رفتارهای مشکل ساز خود را بشناسند و با توانمندی و اراده قوی رفتارهای نادرست خود را اصلاح کند.
اگرچه تغییر در نهایت در دستان بیمار است، اما مشاوران نیز می توانند تا حد زیادی به افزایش انگیزه فرد کمک کنند. مزایای مشاوره ترک اعتیاد بسیار فراتر از گوش دادن، آموزش و ارائه مشاوره است.
کمک به پیشگیری از عود
ماهیت مزمن اعتیاد به این معنی است که درصد زیادی از بیماران در مرحله ای از بهبودی به مصرف مجدد مواد مخدر یا الکل گرایش شدیدی پیدا می کنند. بررسی ها نشان می دهد که از بین 2136 بزرگسال که قصد ترک الکل را دارند، تنها 29٪ از آنها در دوران بهبودی عود مصرف را تجربه نکردند. عود یک عامل مهم در توقف روند بهبودی بیمار است. اما با این حال به معنای شکست درمان نیست. بلکه به عنوان شاخصی است که نشان می دهد برنامه درمانی نیاز به تنظیم دارد.
هنگامی که فرد معتادی تصمیم می گیرد به دنبال درمان برود، باید خود را از نظر ذهنی کاملا قوی کند تا بتواند با اراده ای محکم از عود بیماری پیشگیری کند. وسوسه عود در افراد معتاد بسیار قوی است. در واقع می توان گفت پیشگیری از عود، به چیزی بیش از نیروی اراده برای نه گفتن در هنگام بروز وسوسه نیاز دارد. به همین علت پیشگیری باید در مراحل اولیه بهبودی آغاز شود. تدوین یک برنامه جامع پیشگیری از عود، یک کارکرد اساسی از نقش مشاوره در بهبودی اعتیاد است.
این برنامه ها اغلب تفاوت های زیادی با هم دارند زیرا جداگانه و متناسب با نیازهای هر بیمار تنظیم می شوند. تغییرات خاص در سبک زندگی و آشنایی با علائم هشدار دهنده نیز یکی از روش های مهمی است که می تواند در پیشگیری از عود به بیمار کمک کند. اشنایی با علائم ترک باعث می شود تا فرد معتاد بتواند مشکل عود و گرایش مجدد به مصرف مواد را به بهترین شکل مدیریت کند.
همچنین اعضای خانواده و دوستان نیز به عنوان یک شبکه پشتیبانی نقش موثری در ترک اعتیاد افراد دارند. به خصوص حمایت اعضای خانواده به فرد درگیر اعتیاد دلگرمی و قوب قلب می بخشد تا بتواند راحت تر به زندگی سالم خود بازگردد.
کمک گرفتن از اعضای خانواده
برای خانواده و دوستان درک و تعامل یکی از سخت ترین جنبه های کمک به بهبودی عزیزان است. تعاملات روزانه با اعضای خانواده می تواند به طور ناخواسته فرد معتاد را برای بازگشت به اعتیاد تحریک کند. این مساله برای بسیاری از اعضای خانواده مشکل آفرین است و در نتیجه از ترس این موضوع مجبور هستند که هرگونه بدرفتاری عزیز خود را نادیده بگیرند.
در جلسات مشاوره سوءمصرف مواد به اعضای خانواده و دوستان در مورد اعتیاد و بهبودی آموزش می دهند. همچنین راهکارهایی در اختیار اعضای خانواده قرار می گیرد که به آنها در حمایت از عزیزشان برای بهبودی کمک می کند. به طور کلی جلسات خانواده درمانی و گروه های حمایتی عالی ترین روش برای ترک و پیشگیری از عود سوء مصرف مواد است.
حمایت دوستان و خانواده نقش مهمی در بهبودی از اعتیاد دارد. از آنجایی که بهبودی یک سفر طولانی است، داشتن اعضای خانواده حمایت کننده که سختی این راه را درک می کنند از اهمیت عمیقی برخوردار است. اعضای خانواده می توانند در قوی نگه داشتن اراده به عزیزان خود کمک کنند و شانس موفقیت آنها را تا حد زیادی افزایش دهند.
پیوستن به گروههای پشتیبانی
بسیاری از افرادی که از اعتیاد بهبود می یابند، به صورت ترکیبی از مشاوره ترک و شرکت در گروههای حمایتی استفاده می کنند. در جلسات مشاوره معمولا بیماران به برنامه هایی مانند الکلی های گمنام و معتادان گمنام ارجاع داده می شوند. شرکت در این گروهها سطح دیگری از حمایت خارجی برای کمک به درمان سریع تر است.
در این جلسات، بیماران توسط افرادی با پیشینه‌های مشابه احاطه می‌شوند و می‌توانند داستان شکست ها و تلاش های خود را در یک محیط بدون قضاوت به اشتراک بگذارند.
آخرین دیدگاه‌ها