آسم ناشی از ورزش

شاید بسیاری از افراد مبتلا به آسم به این نتیجه برسند که علائم آنها هنگام ورزش به خصوص در هوای سرد  بدتر می شود. آسم ناشی از ورزش، تنگ شدن مجاری هوایی در ریه ها است که با ورزش شدید ایجاد می شود. آسم ناشی از ورزش باعث تنگی نفس، خس خس سینه، سرفه و علائم دیگر در حین ورزش یا بعد از آن می شود. اصطلاح ارجح برای این شرایط برونکوکسترونشن ناشی از ورزش است که اصطلاحی دقیق تر می باشد زیرا ورزش باعث باریک شدن راه های هوایی (برونکوکسیون) می شود اما دلیل اصلی آن آسم نیست.

در بین مبتلایان به آسم، ورزش احتمالاً یکی از چندین عامل است که ممکن است باعث مشکلات تنفسی و یا تشدید آن ها شود. اکثر مبتلایان به برونکوکسترسیون ناشی از ورزش می توانند با درمان علائم با داروهای معمولی آسم و اقدامات پیشگیرانه، همچنان به ورزش خود ادامه دهند و فعال بمانند. بیشتر افراد مبتلا به آسم از نوع خفیفی برخوردار هستند که به خوبی به درمان پاسخ می دهد. اما در 5-10 درصد از مبتلایان به آسم، این بیماری شدید است، به این معنی که علائم به درستی به درمان پاسخ نمی دهند.

علت آسم ناشی از ورزش

هنوز مشخص نیست که چه عواملی باعث برونکوکسترسیون ناشی از ورزش می شوند. اما به نظر می رسد بیش از یک فرآیند بیولوژیکی در علت اصلی بروز این شرایط دخالت داشته باشد. مبتلایان به برونکوکسترسیون ناشی از ورزش التهاب دارند و بر همین اساس التهاب می تواند بعد از انجام ورزش شدید، باعث ایجاد مخاط بیش از حد شود. فعالیت شدید، مانند ورزش، تمایل دارد که فرد به سرعت و غالباً از طریق دهان نفس بکشد که می تواند منجر به کم آبی و مشکل در تنفس شود و می تواند علائم آسم را تحریک کند.

عوامل خطر آسم ناشی از ورزش

برونکوکسترسیون ناشی از ورزش به احتمال زیاد در افراد زیر رخ می دهد:

• ورزشکاران نخبه. اگرچه هر کس می تواند برونکوکسترسیون ناشی از ورزش را تجربه کند، اما شیوع این عارضه در ورزشکاران سطح بالا بیشتر است.
• افراد مبتلا به آسم. حدود 90 درصد از مبتلایان به آسم، برونکوکسترونسیون ناشی از ورزش دارند. با این حال، این بیماری در افراد بدون آسم هم ممکن است رخ دهد.

عواملی که ممکن است خطر بیماری را افزایش دهند یا به عنوان محرک عمل کنند، عبارتند از:

• هوای سرد
• هوای خشک
• آلودگی هوا
• کلر در استخرها
• مواد شیمیایی مورد استفاده در تجهیزات تجدید شونده در یخ زدگی
• فعالیت هایی با دوره طولانی تنفس عمیق، مانند دویدن طولانی، شنا یا فوتبال

علائم آسم ناشی از ورزش

علائم و نشانه های برونکوکسترسیون ناشی از ورزش ممکن است در طول یا به زودی بعد از ورزش شروع شود. این علائم در صورت عدم درمان ممکن است 60 دقیقه یا بیشتر طول بکشد.

علائم و نشانه های آسم ناشی از ورزش ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سرفه
•  تنگی نفس
• خس خس سینه
• خستگی هنگام ورزش
• عملکرد ورزشی ضعیف
• سفتی یا درد قفسه سینه
• اجتناب از فعالیت (علامتی که در درجه اول در بین کودکان خردسال دیده می شود).

به طور معمول، علائم آسم ناشی از ورزش در شروع ورزش یا سایر فعالیت های شدید شروع نمی شود. آن ها تمایل دارند که در طی یک مرحله از شروع فعالیت و پس از پایان بدتر شوند. هر کس ممکن است در هنگام یا بعد از ورزش دچار خس خس، سرفه و تنگی نفس شود. در مبتلایان به آسم، این موارد شدیدتر است.

زمان ضرورت مراجعه به پزشک

در صورت بروز هرگونه علائم برونکوکسترسیون ناشی از ورزش به پزشک خود مراجعه کنید. تعدادی از شرایط می تواند باعث بروز علائم مشابه با این شرایط شود، و از این رو تشخیص سریع و دقیق این دو وضعیت از همدیگر بسیار مهم است. علاوه بر آن بهتر است در صورت وخیم تر شدن علائم و  تنگی نفس یا خس خس سینه که به سرعت در حال افزایش است و حتی پس از استفاده از داروی استنشاقی برای حملات آسم، علائم شما برطرف نمی شوند زیر سریعا به پزشک مراجعه کنید.

عوارض آسم ناشی از ورزش

برونکوکسترسیون ناشی از ورزش در صورت عدم درمان می تواند منجر به بروز عوارض زیر شود:

• عدم ورزش مفید
• عملکرد ضعیف در فعالیت های مورد علاقه فرد
• مشکلات تنفسی جدی یا خطرناک، به ویژه در بین افرادی که دارای آسم ضعیف هستند.

تشخیص آسم ناشی از ورزش

پزشک برای تشخیص بهتر علاوه بر پرسیدن سؤال در مورد علائم و سابقه بیماری فرد، معاینه پزشکی را نیز انجام می دهد. پزشکان به طور معمول آزمایشاتی را برای ارزیابی عملکرد ریه بیمار انجام داده و سایر شرایطی که ممکن است باعث علائم شده باشند را بررسی می کنند.

آزمایش عملکرد طبیعی ریه

امکان دارد پزشک آزمایش اسپیرومتری را برای ارزیابی میزان عملکرد ریه های بیمار در هنگام استراحت انجام دهد. یک اسپیرومتر سرعت دم و بازدم بیمار را اندازه گیری می کند. بعد از انجام آزمایش، پزشک ممکن است داروی استنشاقی برای باز کردن ریه ها (برونکودیلاتور) تجویز و بعد از آن آزمایش را تکرار کرده، و در نهایت نتایج دو اندازه گیری را با همدیگر مقایسه کند تا مشخص شود که آیا برونکودیلاتور جریان هوا را بهبود می بخشد یا تاثیری ندارند. این آزمایش اولیه عملکرد ریه برای رد کردن آسم مزمن به عنوان علت بروز علائم بیمار بسیار مهم است.

تست های چالش ورزش

یک آزمایش جانبی که پزشک با آن می تواند علائم بیمار را مشاهده و ارزیابی کند تست چالش ورزش است. در این تست بیمار روی تردمیل می دود. دویدن باعث افزایش سرعت تنفس بیمار می شود. این تمرین باید به اندازه ای شدید باشد تا منجر به بروز علائم بیمار شود. در صورت لزوم، از او خواسته می شود یک چالش ورزش واقعی مانند بالا رفتن از پله ها را انجام دهد. آزمایش اسپیرومتری قبل و بعد از چالش می تواند شواهدی از برونکوکسترسیون ناشی از ورزش را تشخیص دهد.

آزمون چالش جایگزین

به عنوان یک گزینه جایگزین برای ورزش، پزشک ممکن است با استفاده از یک تست استنشاق شرایطی که باعث برونکوکسترسیون ناشی از ورزش شده را شبیه سازی کند. آزمایش اسپیرومتری قبل و بعد از تست چالش اطلاعاتی را در مورد تغییرات عملکرد ریه های بیمار ارائه می دهد. این آزمایش چالش به طور معمول با استفاده از متاولولین، یک ماده استنشاقی انجام می شود که با برخی از سلول های عضلانی صاف در مجاری هوایی ارتباط برقرار می کند و منجر به آسم ناشی از ورزش می شود.

سایر آزمایشات

احتمال دارد پزشک آزمایش های جانبی را برای رد کردن و یا تایید شرایط دیگر با علائم مشابه با برونکوکسترسیون ناشی از ورزش انجام دهد. این شرایط شامل موارد زیر است:

• آسم
• آلرژی
• سایر بیماری های ریه
• اختلال عملکرد بند ناف
• بیماری بازگشت اسید به مری

پیش آگهی آسم ناشی از ورزش

ورزش نمی تواند باعث آسم شود، اما می تواند منجر به بروز علائم از جمله حمله آسم در افرادی شود که از قبل دچار این بیماری شده اند. افرادی که آسم ندارند در صورت تجربه آسم ناشی از ورزش می توانند علائم مشابهی ایجاد کنند. بیشتر مبتلایان به آسم از نوع خفیفی برخوردار هستند که به خوبی به داروها پاسخ می دهند. پیروی از دستورالعمل پزشک در مورد داروها می تواند به علائم آسم در هنگام ورزش کمک کند.

درمان آسم ناشی از ورزش

پزشک ممکن است داروهایی برای مصرف اندکی قبل از ورزش یا فعالیت های روزانه بیمار تجویز کند تا آسم ناشی از ورزش به حداقل برسد یا جلوگیری شود. این دارو ها عبارتند از:

آگونیست های بتا کوتاه مدت

آگونیست های بتا کوتاه مدت داروهای استنشاقی هستند که به باز شدن مجاری هوایی کمک می کنند. این دارو ها رایج ترین و به طور کلی موثرترین داروهای قابل استفاده قبل از ورزش هستند. استفاده روزانه از این داروها توصیه نمی شود، زیرا ممکن است بدن فرد نسبت به داروها مقاوم شود.

ایپراتروپیوم

ایپراتروپیوم، یک داروی استنشاقی است که راه های هوایی را شل می کند و می تواند برای برخی از افراد مؤثر باشد.

داروهای کنترل طولانی مدت

پزشک علاوه بر داروی روزانه قبل از ورزش ممکن است یک داروی کنترل طولانی مدت را برای کنترل آسم مزمن یا علائم شدیدتر تجویز کند. این داروها که معمولاً روزانه مصرف می شود، شامل موارد زیر می شوند:

کورتیکواستروئیدهای استنشاقی

این دارو ها به سرکوب التهاب در مجاری هوایی بیمار کمک می کند. این احتمال وجود دارد که بیمار برای نتیجه گیری و اثر بخشی بهتر مجبور شود تا چهار هفته از این روش درمانی استفاده کند.

استنشاق های ترکیبی

استنشاق های ترکیبی حاوی کورتیکواستروئید و آگونیست بتا طولانی مدت (LABA)، می باشد و دارویی است که راه های هوایی را شل می کنند. در حالی که این استنشاق ها برای کنترل طولانی مدت تجویز می شوند، پزشک ممکن است استفاده از آن را قبل از ورزش توصیه کند.

اصلاح کننده های لکوترین

اصلاح کننده های لکوترین داروهای خوراکی هستند که ممکن است فعالیت التهابی را برای برخی از افراد مسدود کند. عوارض جانبی احتمالی اصلاح كنندگان لكوترین شامل تغییرات رفتاری و خلقی و افكار خودكشی است. در صورت تجربه این علائم با پزشک مشورت کنید.

همچنین بیماران می توانند از داروهای قبل از ورزش به عنوان درمانی سریع برای تسکین علائم خود استفاده کنند.

 سبک زندگی و داروهای خانگی آسم ناشی از ورزش

ورزش بخش مهمی از یک سبک زندگی سالم برای همه از جمله بیشتر افراد مبتلا به برونکوکسترونشن ناشی از ورزش است.

مراحلی که می توانید برای پیشگیری یا به حداقل رساندن علائم بیماری خود انجام دهید، عبارتند از:

• هنگام ورزش، مخصوصاً در هوای سرد و خشک، ماسک صورت یا روسری بپوشید.
• به طور مرتب ورزش کنید تا فعال و سالم بمانید و سلامت تنفسی را بهبود بخشید.
• از طریق بینی خود نفس بکشید تا هوا قبل از ورود به ریه های شما گرم و مرطوب شوند.
• سعی کنید از ورزش کردن در مناطقی که آلودگی هوا زیاد دارند، مانند جاده هایی با ترافیک سنگین خودداری کنید.
• اگر مبتلا به آسم هستید، حتماً داروهای آسم را طبق دستورالعمل و تجویز پزشک استفاده کنید تا آسم کنترل شود.
• قبل از شروع ورزش منظم، حدود 10 دقیقه تمرینات گرم کردن را انجام دهید. بهتر است این تمرینات از نظر شدت با همدیگر متفاوت باشند.
• اگر حساسیت دارید از قرار گرفتن در معرض محرک ها خودداری کنید. به عنوان مثال، وقتی تعداد دانه های گرده گیاهان زیاد است، در محیط بیرون ورزش نکنید.

اگر کودک شما برونکوکسترسیون ناشی از ورزش را تجربه کرده، با نوشتن یک برنامه عملی با پزشک وی مشورت کنید. این سند دستورالعمل های گام به گام را برای معلمان، پرستاران و مربیان ارائه داده و توضیح می دهد فرزند شما به چه نوع درمانی احتیاج دارد، چه موقع باید تحت درمان قرار بگیرد و اگر کودک علائم را تجربه کرد چه باید بکنند.

طب جایگزین آسم ناشی از ورزش

اگرچه گفته می شود روغن ماهی، مکمل های ویتامین C یا  ویتامین C می توانند به جلوگیری از برونکوکسترسیون ناشی از ورزش کمک کنند، اما شواهد کافی برای اثبات مفید بودن یا نبودن آنها وجود ندارد.