علائم ام اس عود کننده که به عنوان تشدید و یا شعله ور شدن علائم شناخته می شود، می تواند ناشی از آسیب جدید در مغز یا سیگنال های عصبی در نخاع باشد. در این شرایط بیمار ممکن است متوجه علائم جدید یا بازگشت علائم قدیمی خود شود. عود واقعی بیش از 24 ساعت طول می کشد و حداقل 30 روز پس از عود قبلی اتفاق میفتد. به طور کلی با گذشت زمان، علائم بیمار باید بهبود یابد. اما برخی از علائم می توانند دوباره عود کنند. این علائم ممکن است در طول و شدت با یکدیگر متفاوت باشند.
مولتیپل اسکلروزیس عود کننده، بهبود دهنده چیست؟
در بیماری ام اس، سیستم عصبی مرکزی که شامل مغز و نخاع است، آسیب می بیند. ام اس باعث حمله سیستم ایمنی به میلین می شود که عایقی است که از اعصاب محافظت می کند. اعصاب نیز ممکن است آسیب ببینند. وقتی میلین یا اعصاب آسیب می بینند، اعصاب نمی توانند به درستی از سیگنال های آنها عبور کنند. روند آسیب رسان، بافت اسکاری به نام اسکلروز را تشکیل می دهد که نام بیماری مولتیپل اسکلروزیس را به بیماری می دهد.
انواع مختلف ام اس از طرق مختلف بر افراد تأثیر می گذارد. یک نوع آن MS عود کننده-بهبود دهنده نامیده می شود. با استفاده از این نوع، بیمار دچار شعله ور شدن بیماری یا عود بیماری می شود.
بیشتر افرادی که مبتلا به ام اس هستند با نوع عودکننده-بهبود دهنده شروع می شوند. در بیشتر موارد، روند بیماری پس از چند دهه تغییر می کند و پس از آن احتمالاً بطور مداوم بدتر می شود.
مولتیپل اسکلروزیس زمانی اتفاق میفتد که سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی مرکزی حمله کرده و به میلین محافظت کننده از رشته های عصبی آسیب برساند. کارشناسان معتقدند عوامل محیطی باعث ابتلا به این بیماری در افرادی می شود که ژنتیک آنها را مستعد ابتلا به ام اس می کند.
بیماری ام اس اغلب در افراد 20 تا 30 ساله رخ می دهد. زنان دو برابر مردان به MS مبتلا می شوند. علائم عود کننده-بهبود دهنده با دوره هایی مشخص می شود که حداقل 24 ساعت طول بکشد. در طی عود، علائم بدتر می شوند. عود با بهبودی همراه خواهد بود. در طول بهبودی، علائم تا حدی یا کاملاً از بین می روند.
برخی از شایع ترین علائم عود کننده در مبتلایان به ام اس، عبارتند از:
ضعف
آسیب به پوشش محافظ رشته های عصبی در مبتلایان به بیماری ام اس، سیگنال های طبیعی مغز به بدن را قطع می کند. در این شرایط ممکن است بدن مانند گذشته عمل نکند. حتی احتمال دارد فرد در انجام کارهای جزئی روز مره مانند باز کردن شیشه یا چرخاندن دستگیره دچار مشکل شود. ضعف ناگهانی یا بدتر شدن این وضعیت، می تواند به معنای بازگشت مجدد علائم ام اس باشد.
مشکلات فکری
بیماری ام اس می تواند از بسیاری جهات بر ذهن بیمار تأثیر بگذارد و خصوصاً با پیشرفت بیماری باعث اختلال در حافظه، تمرکز، زبان و پردازش اطلاعات شود. هرگونه مشکل جدید در فکر کردن یا به خاطر سپردن وقایع گذشته، هشداری برای عود مجدد علائم بیماری ام اس محسوب می شود.
سرگیجه
احساس سبکی سر یا ناپایداری روی پاها می تواند یک تجربه ناراحت کننده باشد، اما این یک علامت شایع عود ام اس است. سرگیجه به دلیل آسیب در قسمت هایی از مغز است که تعادل را کنترل می کند. دارو می تواند احساس سرگیجه را در کوتاه مدت از بین ببرد، اما اگر بیش از یک روز طول بکشد ممکن است لازم باشد که بیمار برای پیشگیری از تشدید علائم تحت درمان دوباره قرار بگیرد.
مشکلات بینایی
تاری دید و دوبینی می تواند یکی از علائم عود بیماری ام اس باشد. برخی از افراد همچنین با ملتهب شدن عصب بینایی، در تشخیص رنگ ها دچار مشکل می شوند. دوش گرفتن با آب داغ یا حمام یا ابتلا به عفونت ویروسی مانند آنفولانزا گاهی اوقات می تواند باعث ایجاد مشکلات بینایی شود. اما این موارد فقط موقتی است و باید در طی یک روز برطرف شوند.
بی حسی یا سوزن سوزن شدن
بی حسی یا سوزن سوزن شدن اندام ها، یکی از رایج ترین علائم عود ام اس است. در این شرایط احتمال دارد بیمار احساس خودش را از دست بدهد. حتی استفاده از دست یا سایر اعضای بدن آسیب دیده برای بیمار ممکن است سخت باشد. شاید یک بیمار مبتلا به ام اس در صورت بازگشت علائم نتواند یک فنجان قهوه را نگه دارد. در صورت بروز هر گونه بی حسی جدید و یا بدتر شدن علائم بهتر است با پزشک مشورت شود.
عدم تعادل و هماهنگی
جان راچفورد، MD، کارشناسی ارشد، استادیار مغز و اعصاب در دانشکده پزشکی دانشگاه جان هاپکینز می گوید: یک فرد مبتلا به ام اس، ممکن است هنگام راه رفتن احساس کند مست است یا در هماهنگی حرکات بازو دچار مشکل می شود. ضعف عضلانی یا اسپاسم، بی حسی و از دست دادن تعادل در هنگام بازگشت علائم می تواند منجر به عدم هماهنگی و ناپایداری در پاها شود.
چه عواملی باعث عود مجدد علائم ام اس می شوند؟
برخی بررسی ها نشان می دهد که ابتلا به آنفولانزا یا عفونت دیگر می تواند باعث عود بیماری ام اس شود. اما در مورد سایر محرک ها مانند استرس، بررسی های کمتری صورت گرفته است. زیرا این محرک ها به طور متفاوتی بر همه افراد تأثیر می گذارد. اما برخی از متخصصان معتقدند که استرس می تواند بر سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارد و به طور بالقوه خطر عود و بازگشت علائم را افزایش دهد.
راه های پیشگیری از عود علائم ام اس چیست؟
بهترین راه پیشگیری از عود، مصرف دارویی است که پزشک برای بیمار تجویز کرده است. متخصصان در مورد راه های پیشگیری از عود علائم ام اس می گویند: بررسی ها نشان داده شده است که تمام داروهایی که پزشکان برای عود بیماری ام اس تجویز می کنند، دفعات عود را کاهش می دهند. رعایت رژیم غذایی مناسب، خواب کافی و کاهش استرس نیز توصیه خوبی برای پیشگیری از عود علائم ام اس است. در صورت بروز علائم جدید یا بدتر شدن که بعد از 24 ساعت از بین نمی روند با پزشک خود تماس بگیرید.
علائم عود کننده در ام اس چگونه درمان می شود؟
همه علائم عود کننده در مبتلایان به ام اس نیازی به درمان ندارند. اگر علائم، تحرک بیمار را محدود نکند و منجر به ناراحتی بیمار نشود، پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند، که منتظر بماند. در برخی شرایط علائم به خودی خود بهبود می یابند. برای علائم آزار دهنده، استروئیدهای داخل وریدی می توانند در بهبودی علائم تاثیر داشته باشند. گاهی اوقات از تبادل پلاسما (برداشتن خون و جایگزینی قسمت مایع) برای درمان عودهای شدیدتر استفاده می شود.
در بیشتر موارد، ام اس عود کننده-عود کننده خفیف است، اگرچه احتمال دارد لازم باشد بیمار از عصا یا دستگاه حرکتی دیگر استفاده کند. در برخی موارد، بیماری شدید است و باعث عدم توانایی مراقبت از خود می شود. بندرت ام اس باعث مرگ می شود.
زندگی با ام اس عود کننده
اگر به بیماری ام اس مبتلا به عود مجدد مبتلا هستید، می توانید برای مدیریت وضعیت خود گام بردارید. برخی راهکارها برای مدیریت بهتر علائم در بیماری ام اس، عبارتند از:
- از استعمال سیگار خودداری شود.
- ورزش متوسط و خواب کافی داشته باشید.
- برای کمک به افسردگی با یک مشاور مشورت کنید.
- فیزیوتراپی ممکن است به رفع اسپاسم عضلات کمک کند.
- از پزشک معالج خود بپرسید که آیا بیماری شما گزینه های درمانی دیگری هم دارد؟
- بدانید چرا آزمایش یا روشی توصیه می شود و نتایج ممکن است چه چیزی را نشان دهد؟
- بدانید که در صورت عدم استفاده از دارو یا انجام آزمایش یا روش، چه انتظاری می توانید داشته باشید؟
- بدانید چرا یک دارو یا درمان جدید تجویز شده است و چگونه به شما کمک می کند. همچنین بدانید که عوارض آن چیست.
- از شرایطی که باعث گرم شدن بیش از حد شما می شود خودداری کنید. اجتناب از گرم شدن بیش از حد یا سایر عوامل محرک می تواند از بروز بیماری MS جلوگیری کند.
- رژیم غذایی کم چربی اشباع و چربی ترانس داشته باشید. غذاهای بیشتری با اسیدهای چرب امگا 3 سالم بخورید زیرا اعتقاد بر این است که این مواد مغذی با التهاب مقابله می کنند.
- در هنگام ویزیت وجلسات درمانی، نام یک تشخیص جدید و سایر داروها، روش های درمانی یا آزمایشات را بنویسید. همچنین دستورالعمل های جدیدی که ارائه دهنده شما به شما می دهد را یادداشت کنید.
- اگر قرار ملاقات بعدی دارید، تاریخ، زمان و هدف آن را یادداشت کنید.
پیش آگهی برای علائم عودکننده MS
به طور کلی، تمام عوامل استاندارد اصلاح کننده بیماری MS در بیماران مبتلا به MS برگشت کننده-عود کننده بررسی شده اند. مصرف داروها می تواند تعداد عودها و ناتوانی را کاهش دهد. دارو ها از نظر عوارض جانبی و از نظر دفعات و نحوه تزریق متفاوت هستند. تجویز این داروها از یک بار در هفته تا روزانه، یا در زیر پوست یا در عضله متفاوت است. همچنین داروی خوراکی جدیدی نیز وجود دارد.
پیش آگهی برای RRMS بسیار متفاوت است. بعضی از بیماران به ندرت دچار حملات می شوند و سال ها بدون داشتن مشکلات بالینی جدید زندگی می کنند. برخی دیگر حملات مکرر را تجربه خواهند کرد و نیاز به درمان دارویی گسترده دارند.
هیچ الگوی قابل پیش بینی برای RRMS وجود ندارد. هیچ آزمایشی وجود ندارد که به طور خاص RRMS را پیش بینی کند پیش آگهی برای همه انواع ام اس بسیار بهتر از چیزی است که افراد در مورد آن می کنند.
آخرین دیدگاه‌ها