تا دیر نشده علائمتو بگو، پزشکتو بگم:
میگرن و سردرد اغلب با کم خونی ناشی از فقر آهن ارتباط نزدیکی دارد. آهن یکی از مهمترین مواد مغذی است که بدن شما به تنهایی نمی تواند آن را تولید کند. بخشی از آهن مورد نیاز بدن باید از طریق مصرف مواد غذایی تامین شود. سطوح پایین آهن بدن می تواند منجر به بروز مشکلات زیادی در سلامت افراد شود. ابتلا به کم خونی دلایل بسیار متفاوتی دارد. یکی از مهمترین این دلایل سوء تغذیه است. اما با این حال دلایل دیگری مانند بارداری یا از دست دادن خون هم می توانند باعث ابتلا افراد به کم خونی شوند.
ابتلا به میگرن در برخی افراد ممکن است تا حدی ژنتیکی باشد. اما کم خونی، به ویژه در روزهای نزدیک به پایان دوره قاعدگی، یک دلیل رایج برای سردرد بسیاری از زنان است. از میان عوامل زیاد دیگری که می توانند منجر به سردردهای میگرنی شوند می توان از عفونت ها، استرس و کمبودهای غذایی نام برد.
علل کم خونی فقر آهن
آهن یک ماده معدنی ضروری است که بدن انسان از غذاهای مختلف به خصوص گوشت قرمز، اسفناج، غلات و نان غنی شده با آهن دریافت می کند. بنابراین ابتلا به کم خونی ممکن است از رژیم غذایی نامناسب، خونریزی یا دلایل دیگر ناشی شود. یکی از مهمترین دلایل ابتلا به کم خونی در میان خانم ها بارداری است. در دوران بارداری نیاز بدن مادر به آهن افزایش پیدا می کند. همچنین ابتلا به برخی از بیماری ها مانند سلیاک، اسهال مزمن و سایر مشکلات گوارشی می توانند باعث ابتلا افراد به کم خونی شوند. سلیاک جزء بیماری های خاصی است که در جذب آهن اختلال ایجاد می کند.
میگرن چیست؟
میگرن به حملات شدید سردرد گفته می شود. علائم میگرن اغلب از چندین ساعت تا چندین روز طول می کشد. علائم سردرد میگرنی عبارتند از:
احساس ضعف. ضعف عضلانی و خستگی می تواند از علائم حملات میگرنی باشد. حتی برخی از افراد فلج موقت در یک طرف بدن را تجربه می کنند.
حالت تهوع. احساس تهوع و استفراغ هر دو جزء علائم شایع میگرن هستند. حالت تهوع و استفراغ اغلب زمانی رخ می دهد که سردرد در شدیدترین حالت خود قرار دارد.
حساسیت به نور. افراد مبتلا به نور نسبت به نور، صداها یا بوهای خاص حساسیت پیدا می کنند. قرار گرفتن در معرض این محرک ها می تواند میگرن را بدتر کرده یا طول مدت درد را طولانی تر کند.
سردرد. سردردهای میگرنی دارای شدتی متوسط تا شدید هستند. این دردها به صورت ضربان دار یا شدید توصیف می شوند و اغلب یک طرف سر را درگیر می کنند. گاهی ممکن است درد تا 72 ساعت طول بکشد. معمولا دردهای میگرنی بعد از یک روز جا به جا شده و سمت دیگر سر درگیر می کنند.
هاله بینی. برخی از افراد مبتلا به میگرن دچار مشکل هاله بینی می شوند. در این موارد، حملات سردرد با علائمی مانند اختلالات بینایی، کوری موقت در یک چشم و یا دیدن خطوط چشمک زن همراه هستند. همچنین بی‌حسی اندام ها، گزگز پوست، زنگ زدن در گوش‌ها و تغییر در الگوی گفتار نیز از علائم حملات میگرن در برخی افراد است.
میگرن همچنین می تواند باعث دوبینی، سرگیجه و تغییر در حس بویایی یا چشایی شود. برخی از افراد مبتلا به میگرن مشکلات دیگری مانند افسردگی، بی قراری یا اختلالات خواب را نیز تجربه می کنند.
آیا میگرن از علائم کم خونی فقر آهن است؟
کم خونی فقر آهن با بیماری هایی مانند میگرن و ابتلا به سردردهای شدید مرتبط است. همچنین کم خونی فقر آهن می تواند علائم مختلفی از جمله خستگی، سرگیجه، اضطراب و افسردگی ایجاد کند.
جریان خون اکسیژن مورد نیاز را به سلول های بدن انسان می رساند. در افراد مبتلا به کم خونی اکسیژن کمتر از حد مطلوب به سلول های بدن منتقل می شود. در نتیجه این وضعیت می تواند باعث علائم مختلفی در سلامت افراد شود. کم خونی فقر آهن معمولا با احساس ضعف روحی و جسمی همراه است.
کم خونی فقر آهن در بسیاری از موارد می تواند منجر به سردردهای شدید میگرنی شود، از جمله:
میگرن قاعدگی
میگرن قاعدگی تقریباً بر نیمی از زنانی که میگرن را تجربه می‌کنند تأثیر می‌گذارد. علت دقیق این حملات مکرر میگرن هرگز به طور کامل شناخته نشده است. اما بررسی ها نشان می دهد که کاهش استروژن در روزهای قبل از قاعدگی یکی از مهمترین دلایل سردردهای میگرنی در این دوران است.
خانم ها در دوران قاعدگی تقریبا مقدار زیادی خون از دست می دهند. این کم خونی نیز ممکن است در میگرن های قاعدگی نقش داشته باشد. هر چه زنان به روزهای پایانی قاعدگی نزدیک تر می شوند احتملات حملات میگرن بیشتر می شود.
ترکیبی از عوامل مختلف، از جمله کاهش استروژن، از دست دادن مقدار زیادی خون، و تغییر سطح سروتونین، همگی می توانند منجر به بروز میگرن قاعدگی شوند. میگرن قاعدگی در برخی زنان به قدری شدید است که باعث اختلال در فعالیت های روزمره این زنان می شود. در برخی دیگر از زنان تغییرات هورمونی و از دست دادن خون در دوران قاعدگی با ابتلا به سردردهای خفیف تر، تحریک پذیری و افسردگی همراه است.
بررسی ها نشان می دهد که کاهش سطح استروژن باعث رخ دادن میگرن در روزهای اولیه قاعدگی زنان می شود. در حالی که کم خونی ناشی از فقر آهن یکی از محرک های اصلی میگرن است که در چند روز آخر پریود زنان رخ می دهد.
فشار خون داخل جمجمه ایدیوپاتیک
کم خونی فقر آهن به عنوان یک عامل خطر برای ابتلا به فشار خون داخل جمجمه ایدیوپاتیک (IIH) در نظر گرفته می شود. (IIH) یک اختلال نسبتا نادر است که اغلب افراد چاق و زنان را در سال های باروری تحت تاثیر قرار می دهد.
افرادی که به مشکل IIH مبتلا هستند، سردردهای شدید را همراه با سایر علائم کلاسیک تجربه می کنند، از جمله:
تهوع و استفراغ. یکی از علائم رایج فشار خون داخل جمجمه است.
وزوز ضربان دار. در این وضعیت صدای نبض مانند یا صدای ضربان دار در سر شنیده می شود.
ادم پاپی. به تورم عصب بینایی ادم پاپی گفته می شود. تورم در چشم اغلب به دلیل افزایش فشار روی مغز رخ می دهد.
IIH یک بیماری قابل درمان است، اما برای پیشگیری از ابتلا به اختلالات بینایی دائمی، تشخیص و درمان به موقع اهمیت بسیار زیادی دارد.
بارداری
ابتلا به سردردهای شدید میگرنی در دوران بارداری شایع است، همانطور که اغلب در چرخه قاعدگی نیز ممکن است بروز پیدا کنند. میگرن بارداری شایع ترین نوع سردرد است که با تغییرات هورمونی، به ویژه کاهش یا افزایش استروژن در بدن رخ می دهد.
در برخی موارد میگرن بارداری ناشی از کم خونی فقر آهن است. زیرا در دوران بارداری نیاز بدن مادر به آهن به طور چشمگیری بیشتر می شود. جنین آهن مورد نیاز خود را از بدن مادر تامین می کند و این وضعیت اغلب باعث ابتلا مادران باردار به کم خونی می شود. اما با این حال خطر کم خونی در دوران بارداری معمولاً موقتی است. کم خونی را می توان با مصرف مکمل های آهن قبل از بارداری برطرف کرد.
امروزه خانم های باردار به دلیل مراقبت های دقیق دوران بارداری کمتر از گذشته در معرض خطر کم خونی قرار دارند. اما با این حال کم خونی فقر آهن یکی از مشکلات مهمی است که می تواند بر سلامت جنین در حال رشد تأثیر بگذارد.
ابتلا به فشار خون بالا در دوران بارداری نیز می تواند یکی دیگر از دلایل ابتلا به حملات میگرن باشد. فشار خون بالا در بارداری که پره اکلامپسی هم نامیده می شود عوارض بسیار خطرناکی بر سلامت مادر و جنین دارد.
درمان و مدیریت سردرد
به طور کلی، میگرن هایی که با کم خونی فقر آهن مرتبط هستند، نسبت به میگرن های مرتبط با تغییرات سطح استروژن، راحت تر درمان می شوند. مصرف داروهای مسکن بدون نسخه، از جمله تریپتان‌هایی مانند اکسرت (آلموتریپتان) می توانند به درمان میگرن کمک کنند.
اگر به کم خونی فقر آهن مبتلا هستید، در اولین قدم باید کم خونی خود را درمان کنید. استفاده از مکمل های آهن و همچنین مصرف مواد غذایی سرشار از آهن تاثیر زیادی در درمان کم خونی دارند. خانم های باردار باید حتما مکمل های آهن را زیر نظر پزشک مصرف کنند. همچنین درمان کم خونی ناشی از فقر آهن می تواند تا حد زیادی در پیشگیری از عود میگرن در دوران قاعدگی به شما کمک کند.
مصرف مکمل‌های آهن می‌تواند به درمان کم خونی کمک کند. اما از طرفی دیگر مصرف این مکمل ها می تواند باعث عوارض دیگری از جمله یبوست شدید شود. بنابراین قبل از مصرف هر مکملی حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
کم خونی ناشی از فقر آهن می تواند به دلایل بسیار مختلف در بدن رخ بدهد. اما خوشبختانه این بیماری درمان بسیار ساده ای دارد. به عنوان مثال، تغییردر رژیم غذایی می تواند به افزایش سطح آهن بدن کمک کند. مواد غذایی مختلفی مانند گوشت بدون چربی، غذاهای دریایی، عدس و اسفناج از منابع سرشار آهن هستند. تغذیه مناسب همراه با مصرف مکمل زیر نظر پزشک تا حد زیادی باعث درمان کم خونی می شود. اما کم خونی مزمن در برخی موارد می تواند نشانه بیماری های خطرناکی مانند سرطان و یا عوارض درمان های آن باشد.
اگر کم خونی شما با علائم زیر همراه است، برای تشخیص علت دقیق کم خونی حتما به پزشک خود مراجعه کنید:
- سرگیجه
- تنگی نفس
- زخم های دهان
- احساس ضعف و خستگی مزمن
- سردردهایی که از بین نمی روند و به تدریج بدتر می شوند.
در برخی دیگر از موارد سردردهای شدید می تواند نشانه تومور، سکته مغزی یا عفونت مننژیت باشد. بنابراین اگر سردرد شما با موارد زیر همراه بود، حتما با فوریت های پزشکی تماس بگیرید:
- تب
- تشنج
- ضعف یا بی حسی
- سفتی عضلات گردن
- احساس گیجی و عدم تمرکز
- شروع ناگهانی و شدید سردرد
به طور کلی سردرد می تواند نشانه کم خونی ناشی از فقر آهن باشد. ابتلا به این نوع کم خونی توانایی بدن شما را برای حمل اکسیژن کافی به سلول های بدن کاهش می دهد. کم خونی می تواند ناشی از علل مختلفی باشد. دوران قاعدگی و بارداری یکی از مهمترین دلایل ابتلا به کم خونی در خانم ها است. سوء تغذیه نیز می تواند باعث ابتلا به کم خونی در بسیاری از افراد شود.
اغلب سردردها معمولا به استراحت نیاز دارند و بدون نیاز به درمان و پس از گذشت چندین ساعت برطرف می شوند. اما اگر علائم شما از بین نرفت یا به مرور زمان شدیدتر شد، تشخیص دقیق علت اصلی آن مهم است. پزشک برای تشخیص بهتر آزمایشاتی را برای شما تجویز می کند. پس از تشخیص علت، درمان های اساسی برای رفع کم خونی شروع می شوند.
حملات میگرن معمولاً به طور منظم عود می کند و می تواند مردان و زنان را به یک نسبت درگیر کند. اگر مستعد ابتلا به میگرن هستید، باید به مسائل تغذیه‌ای خود اهمیت بیشتری بدهید.
آخرین دیدگاه‌ها