سندرم پیریفورمیس، یکی از علل اصلی بروز سیاتیک و تحریک و فشار بر روی اعصاب در قسمت پایین کمر می شود. سیاتیک دردی که از باسن شروع و به سمت یک یا هر دو پا می رود و معمولاً در اثر فشار یا تحریک اعصاب در قسمت پایین کمر ایجاد می شود.
پیریفورمیس ماهیچه ای است که از جلوی ساکروم امتداد می یابد. این همان استخوان مثلثی شکل بین دو استخوان لگن است. عضله در سراسر عصب سیاتیک تا بالای استخوان ران انتشار می یابد. استخوان ران استخوان بزرگ در بالای ساق است.
پیریفورمیس به حرکت ران کمک می کند تا پهلو به پهلو حرکت کند. اسپاسم عضله پیریفورمیس می تواند به عصب سیاتیک فشار وارد کرده و علائم ایجاد کند و این سندرم پیریفورمیس است.
علائم سندرم پیریفورمیس
سیاتیک علامت اصلی سندرم پیریفورمیس است. اغلب این ناراحتی در قسمت دیگری از بدن مانند پشت ساق پا احساس و به عنوان درد ارجاعی شناخته می شود.
برخی دیگر از علائم رایج سندرم پیریفورمیس، عبارتند از:
- مشکل در نشستن راحت
- حساس شدن عضلات در باسن
- درد در باسن و پاها که با فعالیت بدتر می شود.
- درد در هنگام نشستن که هر چه بیشتر بنشینید بدتر می شود.
- بی حسی و گزگز در باسن که ممکن است تا پشت ساق پا کشیده شود.
در موارد جدی سندرم پیریفورمیس، درد در باسن و پاها می تواند آنقدر شدید باشد که ناتوان کننده شود. احتمال دارد نتوانید کارهای اساسی و روزمره مانند نشستن پشت کامپیوتر، رانندگی برای مدت طولانی یا کارهای خانه را انجام دهید.
علل سندرم پیریفورمیس
هنگام راه رفتن یا چرخاندن پایین تنه یا حتی در هنگام جابجایی وزن بدن از یک سمت به سمت دیگر از پیریفورمیس استفاده می کنید. عضله ممکن است در اثر فعالیت طولانی مدت یا ورزش بیش از حد آسیب دیده یا تحریک شود.
برخی از علل شایع سندرم پیریفورمیس، عبارتند از:
- ورزش بیش از حد
- بلند کردن اجسام سنگین
- بالا رفتن زیاد از پله ها
- نشستن برای مدت طولانی
- دویدن و سایر فعالیت های تکراری پاها
صدمات همچنین می تواند به عضله آسیب برساند و باعث فشار آن بر روی عصب سیاتیک شود. علل معمول آسیب پیریفورمیس عبارتند از:
- سقوط بد
- تصادف وسیله نقلیه
- چرخش ناگهانی لگن
- ضربه مستقیم در حین ورزش
- زخم نفوذی که به عضله می رسد.
عوامل خطر سندرم پیریفورمیس
فردی که برای مدت طولانی می نشیند، مانند افرادی که تمام روز پشت میز یا جلوی تلویزیون هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سندرم پیریفورمیس قرار دارند. همچنین اگر در تمرینات مکرر و سخت پایین تنه شرکت کنید، در معرض خطر بیشتری قرار دارید.
تشخیص سندرم پیریفورمیس
در صورت احساس درد یا بی حسی در باسن یا پاها که بیش از چند هفته طول کشید با پزشک مشورت کنید. سیاتیک بسته به علت، احتمال دارد برای چندین هفته یا بیشتر باقی بماند. همچنین در صورت بروز و از بین رفتن مکرر علائم، باید به پزشک مراجعه کنید.
قرار ملاقات با پزشک شامل بررسی تاریخچه پزشکی، علائم و هرگونه علت احتمالی درد خواهد بود. آماده باشید که علائم خود را با جزئیات تعریف کنید. اگر اخیراً زمین خورده اید یا به یاد می آورید که عضله ای را در حین ورزش کشیدید، حتماً این اطلاعات را با پزشک خود در میان بگذارید. مهم نیست که مطمئن نباشید این همان چیزی است که علائم را تحریک کرده است.
پزشک همچنین یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. طیف وسیعی از حرکات را به شما تحمیل می‌کنند تا بگویید چه موقعیت‌هایی باعث درد می‌شوند.
برخی از آزمایشات تصویربرداری نیز ممکن است برای کمک به رد سایر علل درد ضروری باشد. اسکن ام آر آی یا سی تی اسکن می تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد که آیا آرتریت یا پارگی دیسک باعث درد شده است یا خیر. اگر به نظر می رسد که سندرم پیریفورمیس باعث علائم می شود، سونوگرافی عضله شاید برای تشخیص این بیماری مفید باشد.
درمان سندرم پیریفورمیس
سندرم پیریفورمیس اغلب نیازی به درمان ندارد. استراحت و اجتناب از فعالیت‌هایی که علائم را تحریک می‌کنند معمولاً اولین رویکردهایی هستند که باید انجام دهید.
اگر یخ و گرما را به طور متناوب روی باسن یا پاهای خود استفاده کنید، احتمال دارد احساس بهتری داشته باشید. یک کیسه یخ را در یک حوله نازک بپیچید تا کیسه یخ مستقیماً با پوست تماس نداشته باشد. یخ را برای 15 تا 20 دقیقه نگه دارید. سپس از یک پد حرارتی در دمای پایین برای تقریباً همان زمان استفاده کنید. این کار را هر چند ساعت یک بار امتحان کنید تا به تسکین درد کمک کنید.
مسکن‌های بدون نسخه، مانند ایبوپروفن (Advil) یا ناپروکسن (Aleve) نیز می تواند کمک کنند تا احساس بهتری داشته باشید.
درد و بی حسی مرتبط با سندرم پیریفورمیس احتمال دارد بدون درمان بیشتر از بین برود. اگر اینطور نیست، ممکن است از فیزیوتراپی بهره مند شوید. حرکات کششی و تمرینات مختلفی را برای بهبود قدرت و انعطاف پذیری پیریفورمیس یاد خواهید گرفت.
یکی از تمرینات ساده ای که می توانید امتحان کنید این است که به پشت دراز بکشید و هر دو زانو را خم کنید. مچ پای چپ خود را بالا بیاورید و روی زانوی راست قرار دهید. سپس به آرامی زانوی راست خود را به سمت قفسه سینه خود بکشید و آن را به مدت پنج ثانیه نگه دارید. به آرامی هر دو پا را به حالت اولیه برگردانید و همان کشش را در سمت دیگر انجام دهید. سپس هر دو کشش را تکرار کنید.
در موارد جدی سندرم پیریفورمیس، احتمال دارد به تزریق کورتیکواستروئیدها برای کمک به تسکین التهاب عضله نیاز داشته باشید. همچنین شاید پس از درمان با محرک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) تسکین پیدا کنید. دستگاه TENS یک واحد دستی است که بارهای الکتریکی کوچکی را از طریق پوست به اعصاب زیرین می فرستد. انرژی الکتریکی اعصاب را تحریک و با سیگنال های درد به مغز تداخل می کند.
اگر همچنان درد بهبود نیافت، شاید به جراحی برای برش عضله پیریفورمیس در کاهش فشار روی عصب سیاتیک نیاز داشته باشید. با این حال، این به ندرت مورد نیاز است.
پیشگیری از سندرم پیریفورمیس
حتی اگر ورزش زیاد، گاهی اوقات باعث سندرم پیریفورمیس شود، ورزش منظم می تواند به کاهش خطر کمک کند. عضلات برای قوی و سالم ماندن به ورزش نیاز دارند. برای کمک به پیشگیری از آسیب هایی که منجر به سندرم پیریفورمیس می شود، باید موارد زیر را انجام دهید:
- به تدریج شدت هر ورزشی را که انجام می دهید افزایش دهید.
- قبل از دویدن یا انجام یک تمرین شدید بدنتان را گرم کنید و کشش دهید.
- از دویدن به سمت بالا و پایین تپه ها یا روی سطوح ناهموار خودداری کنید.
- بلند شوید و به اطراف حرکت کنید تا بدون فعالیت زیاد بنشینید یا دراز بکشید.
اگر قبلاً برای سندرم پیریفورمیس تحت درمان قرار گرفته اید، احتمال دارد خطر بازگشت آن کمی بیشتر باشد. اگر تمرین‌های آموخته‌شده در فیزیوتراپی را دنبال کنید، باید بتوانید از عود بیماری پیشگیری کنید.
پیش اگهی سندرم پیریفورمیس
سندرم پیریفورمیس یک بیماری غیر معمول و تشخیص آن دشوار و معمولاً با استراحت و فیزیوتراپی قابل درمان است. فعال ماندن و مطمئن شدن از انجام حرکات کششی قبل از ورزش، به داشتن احساس بهتر پشت و پاها، قبل، حین و بعد از تمرین کمک می کند. تقریباً هر رویکرد درمانی برای سندرم پیریفورمیس شامل تمرکز بر کشش دقیق و تدریجی عضله است.
تمرینات سیاتیک برای سندرم پیریفورمیس
این تمرینات می تواند به تسکین درد سیاتیک ناشی از سندرم پیریفورمیس کمک کند.
کشش برای سندرم پیریفورمیس
تعدادی از تمرینات کششی برای پیریفورمیس، همسترینگ و اکستانسورهای لگن می تواند به کاهش علائم دردناک در امتداد عصب سیاتیک و بازگرداندن دامنه حرکتی بیمار کمک کند.
راه های زیادی برای کشش عضله پیریفورمیس وجود دارد. دو راه ساده عبارتند از:
به پشت دراز بکشید و هر دو پا را صاف روی زمین قرار دهید و سپس هر دو زانو را خم کنید. زانوی راست را تا سینه بالا بکشید، با دست چپ زانو را بگیرید و به سمت شانه چپ و کشش را نگه دارید. برای هر طرف تکرار کنید.
به پشت دراز بکشید و هر دو پا را صاف روی زمین قرار دهید و هر دو زانو را خم کنید. مچ پای راست را روی زانوی پای چپ قرار دهید. ران چپ را به سمت قفسه سینه بکشید و کشش را نگه دارید. برای هر طرف تکرار کنید.
هر کشش پیریفورمیس باید برای شروع به مدت 5 ثانیه نگه داشته و به تدریج به مدت 30 ثانیه افزایش یابد و هر روز سه بار تکرار شود.
کشش همسترینگ
کشش همسترینگ (عضله بزرگ در امتداد پشت هر ران) برای کاهش هر نوع درد سیاتیک مهم است. چند راه برای کشش همسترینگ وجود دارد:
دو صندلی را روبروی هم قرار دهید. روی یک صندلی بنشینید و پاشنه یک پا را روی صندلی دیگر قرار دهید. به جلو و در باسن خم شوید تا زمانی که کشش ملایمی در پشت ران احساس شود، کشش را نگه دارید.
به پشت دراز بکشید و هر دو پا را صاف کنید. یک پا را به سمت بالا بکشید و با نگه داشتن حوله ای که پشت پا پیچیده شده است صاف کنید تا کشش ملایمی در پشت ران احساس شود. دوباره سعی کنید هر کشش را به مدت 30 ثانیه نگه دارید و هر روز سه بار تکرار کنید.
فیزیوتراپی برای سندرم پیریفورمیس
علاوه بر حرکات کششی اولیه، یک برنامه فیزیوتراپی و ورزش جامع می تواند برای شرایط فردی هر بیمار ایجاد شود.
تمرینات دامنه حرکتی
فیزیوتراپیست، فیزیوتراپ، کایروپراکتیک یا سایر پزشکان می‌تواند یک برنامه سفارشی از تمرینات کششی و دامنه حرکتی برای کمک به کشش عضله و کاهش اسپاسم ایجاد کند.
ماساژ عمیق
تصور می‌شود که ماساژ درمانی عمیق (رهاسازی دستی) توسط یک متخصص واجد شرایط با افزایش جریان خون در ناحیه و کاهش اسپاسم عضلانی باعث بهبودی می‌شود. علاوه بر کشش و فیزیوتراپی، رویکردهای درمانی دیگری نیز برای درمان سندرم پیریفورمیس وجود دارد.
آخرین دیدگاه‌ها