ممکن است بعد از خوردن برخی میوه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و سبزیجات، طعم صابون را به طور موقت در دهان خود احساس کرده باشید. علت بروز این وضعیت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند به ترکیبات این میوه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها ارتباط داشته باشد. به طور مثال، هویج دارای ترکیبی به نام ترپنوئید است که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند این طعم را در دهان شما ایجاد کند.
طعم صابونی ناشی از مصرف گشنیز به دلیل ژن‌های شما و نحوه پردازش بو توسط مغز است. اما به طور کلی، احساس طعم صابون در دهان زیاد نگران‌کننده و جدی نیست. با این حال، زمانی که طعم صابون در دهان شما برای چندین ساعت یا چند روز طول بکشد، معمولاً نشانه قرار گرفتن بیش از حد در معرض سدیم فلوراید است. این وضعیت ممکن است جدی باشد. برهمین اساس ما سعی کرده‌ایم در این مقاله از پزشکت، شرایط و علل مربوط به طعم صابون در دهان و مسمومیت سدیم فلوراید به عنوان یکی از شایع ترین علل ناشی از آن را بررسی کنیم.
عوامل خطر برای مصرف بیش از حد فلوراید
سدیم فلوراید در ترکیبات مواد مختلفی از جمله خمیر دندان و آب آشامیدنی یافت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. این ترکیب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند در پیشگیری از پوسیدگی دندان و بازسازی مینای دندان موثر باشد. مقدار کم فلوراید موجود در خمیردندان، ترکیبات به کار گرفته شده در دندانپزشکی و آب آشامیدنی به طور کلی بی خطر است. با این حال، سطوح بالای سدیم فلوراید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند خطرناک باشد. این ماده شیمیایی در غلظت های بالاتر در حشرهکشها و سایر ترکیبات صنعتی استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
افرادی که روزانه با فلوراید سدیم یا اطراف آن کار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند بیشتر در معرض خطر مسمومیت با فلوراید هستند و ممکن است بیش از سایر افراد طعم صابون را در دهان خود احساس کنند. همچنین اگر یکی از اعضای خانواده لباس یا سایر وسایل آلوده به فلوراید به خانه بیاورد، ممکن است شما را در معرض خطر این طعم نامطلوب در دهان قرار دهد.
خطر مواجهه با فلوراید ممکن است در افراد شاغل در زمینه های زیر افزایش پیدا کند:
- جوشکاری
- آبکاری
- تصفیه آب
- تولید فولاد
- تولید شیشه
- استخراج معادن
- کشاورزی (از طریق حشرهکشها)
طعم صابون و سایر علائم مصرف بیش از حد فلوراید
قرار گرفتن در معرض متوسط با پودر یا کریستال‌های سدیم فلوراید ممکن است باعث بروز برخی از علائم زیر شود:
- تنگی نفس
- سرفه کردن
- خس خس سینه
- تحریک یا سوزش پوست
- سوزش چشم، گلو و بینی
حتی ممکن است همراه با طعم صابون یا طعم شور در دهان علائم زیر را داشته باشید:
- درد شکم
- اسپاسم
- شوکه شدن
- بی حسی دهان
- استفراغ یا اسهال
- رنگ پریدگی پوست
- گشاد شدن مردمک‌های چشم
بروز مسمومیت با فلوراید ممکن است از چند دقیقه تا دو ساعت طول بکشد. اگر در محل کار خود در معرض این ترکیبات هستید بهتر است در صورت مشاهده این علائم با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت عدم درمان، سطوح خطرناک سدیم فلوراید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند منجر به مرگ شود.
علائم مصرف بیش از حد فلوراید در کودکان
سطوح پایین فلوراید در محصولات دندانپزشکی و آب آشامیدنی برای اکثر افراد بی خطر است. با این حال، کودکان زیر 2 سال نباید از خمیر دندان‌های حاوی فلوراید استفاده کنند. والدین باید در هنگام استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید و سایر محصولات دندانپزشکی مانند دهانشویه به کودکان خود آموزش‌های لازم را ارائه دهند. حتی بلعیدن زیاد خمیردندان برای مسواک زدن، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث ناراحتی معده، استفراغ یا اسهال شود.
علاوه بر این مراقب لکه‌های سفید، قهوه‌ای یا سیاه روی دندان‌های کودک خود باشید. اینها ممکن است نشانه ای از قرار گرفتن بیش از حد طولانی مدت در معرض محصولات فلوراید در طول رشد دندان باشد. در صورت مشاهده لکه‌هایی روی دندان کودک خود با پزشک یا دندانپزشک خود تماس بگیرید.
تشخیص مصرف بیش از حد فلوراید
اگر مزه صابون مداوم در دهان خود دارید با پزشک خود تماس بگیرید. در وقت ملاقات، پزشک در مورد علائم تان سوالاتی را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پرسد و شما را معاینه فیزیکی میکند. اگر با مواد خطرناکی که ممکن است حاوی سدیم فلوراید یا سایر مواد شیمیایی باشند کار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک شما همچنین ممکن است برای ارزیابی شما، آزمایش عملکرد ریه و ادرار را تجویز کند.
اگر مقدار زیادی سدیم فلوراید مصرف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. برخی از غذاهایی که در این شرایط می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید استفاده کنید، عبارتند از:
- پرتقال
- بادام
- محصولات لبنی مانند پنیر یا شیر
- سبزیجات سبز مانند کلم پیچ یا کلم بروکلی
جلوگیری از مصرف بیش از حد فلوراید
برای پیشگیری از مصرف بیش از حد فلوراید و بالتبع احساس طعم صابون در دهان بهتر است راهکارهای زیر را در نظر بگیرید:
- در مناطق آلوده، چیزی نخورید و سیگار نکشید.
- پوست خود را بلافاصله بشویید و از سوختن آن جلوگیری کنید.
- محصولات دندانی حاوی فلوراید را از دسترس کودک خود دور نگه دارید.
- قبل از خوردن، آشامیدن، سیگار کشیدن یا استفاده از سرویس بهداشتی دستان خود را بشویید.
- در محل‌هایی که ترکیبات فلوراید زیادی استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود و یا وجود دارد، برای محافظت از ریه‌های خود از ماسک تنفسی استفاده کنید. برای محافظت از پوست خود لباس‌های محافظ دیگری مانند دستکش و محافظ صورت بپوشید.
- قبل از پوشیدن مجدد لباس آلوده با سدیم فلوراید، آن را بشویید. لباس‌های شسته نشده را به خانه نبرید. چون ممکن است اعضای خانواده را آلوده کند.
- اگر در محل کار خود نگرانی دارید با رئیس خود صحبت کنید. در مورد بهبود تهویه یا جداسازی مناطقی که مواد شیمیایی در آن ذخیره و استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، سوال کنید.
شایع ترین علل طعم صابون در دهان
هنگامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌که طعم صابون در دهان خود را تجربه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید، معمولاً فقط یک حالت موقتی است. با این حال، گاهی اوقات می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند نشان دهنده یک وضعیت جدی هم باشد. برای تشخیص علت مزه صابون، توجه به عوامل مختلفی مانند داروهایی که فرد مصرف میکند و سابقه سلامتی او مهم است. اما برخی از علل احتمالی دیگر برای طعم صابون در دهان، عبارتند از:
مصرف غذا یا نوشیدنی آلوده
اگر فردی از ظروفی که به طور کامل آبکشی نکرده است غذا بخورد، ممکن است طعم صابون در دهان داشته باشد. طعم صابون به قدری قوی است که حتی مقدار جزئی از آن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند طعم غذا و آب را تغییر دهد.
طعم صابون در دهان ممکن است در شرایط زیر احساس شود:
- مصرف سبزیجات یا میوه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در ظروفی که به درستی آبکشی نشده‌اند.
- استفاده از نی های آشامیدنی که خوب شسته نشده‌اند.
- آماده کردن و تهیه غذا با دستان آلوده
مزه صابون در دهان فرد معمولاً در مدت کوتاهی در این موارد از بین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود.
داروها
برخی از داروها طعم خاصی را در دهان ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. این طعم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند شبیه صابون باشد یا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند با غذا تداخل ایجاد کرده و طعم صابونی یا فلزی ایجاد کند. تلاوانسین، آنتی بیوتیکی که برای درمان پنومونی باکتریایی، برخی از عفونت‌های پوستی و عفونت‌های باکتری استافیلوکوک استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث ایجاد طعم صابونی یا طعم فلزی در دهان شود.
این وضعیت زیاد جدی نیست اما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند آزار دهنده باشد و متاسفانه معمولاً تا زمانی که فرد دارو را مصرف میکند، ادامه دارد.
سکته مغزی یا آسیب مغزی
هر طعم و مزه‌ای نیاز به جوانه های چشایی دارد تا سیگنال هایی را به مغز ارسال کند. اگر مغز نتواند این سیگنال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را به درستی پردازش یا درک کند، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند طعم غذا را تغییر دهد. برخی افراد در طول یا بعد از سکته مغزی یا سایر آسیب‌های مغزی تغییراتی را در طعم غذا تجربه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. برخی دیگر اصلاً قادر به تشخیص طعم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نیستند. طعم صابون در دهان پس از سکته مغزی ممکن است موقت یا طولانی مدت باشد. اگر فردی تغییراتی را در حس چشایی خود تجربه کرد، باید با پزشک خود مشورت کند که بتواند علت را تشخیص دهد.
مسائل بهداشت دهان و دندان
مسائل مربوط به سلامت دهان و دندان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث ایجاد طعم صابونی در دهان شود. علاوه بر آن، مشکلات مربوط به سلامت لثه و دندان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث ایجاد طعم صابونی یا فلزی در دهان شود. اگر فردی بهداشت دهان و دندان را رعایت نکند، ممکن است مواد غذایی در دندان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و لثه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها باقی بماند و طعم غذا را برای او تغییر دهد. بیماری لثه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث ایجاد طعم صابونی در دهان شود. برخی افراد نیز متوجه طعم فلزی قوی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. عفونت‌های مختلف دهان و دندان نیز باعث ایجاد طعم غیرعادی در دهان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
اگر طعم صابون همراه با درد فک یا دندان، لثه‌های متورم یا قرمز یا بوی بد دهان ایجاد شود، افراد باید با دندانپزشک مشورت کنند.
مسمومیت
برخی از سموم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند طعم غذا را تغییر دهند یا باعث ایجاد طعم صابونی یا فلزی در دهان شود. نمونه ای از این سموم آرسنیک است که ممکن است بر طعم غذا تأثیر بگذارد. در این شرایط احتمال دارد طعم صابون اولین علامت مسمومیت باشد، اما بیشتر افراد به سرعت علائم دیگری مانند تغییرات در هوشیاری، گیجی و حالت تهوع را تجربه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند.
سخن آخر
طعم صابونی به تنهایی لزوماً نیازی به درمان ندارد. خطر بیماری ناشی از فلوراید سدیم برای افرادی که در محیطی کار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند که در معرض این مواد شیمیایی هستند جدی تر است. مواجهه کوتاه مدت و حاد با سدیم فلوراید ممکن است علائمی مانند طعم صابون در دهان، استفراغ یا شوک به شما دست بدهد. این علائم باید با درمان سریع برطرف شوند، بنابراین به محض مشاهده آنها با پزشک خود تماس بگیرید.
قرار گرفتن در معرض طولانی مدت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند باعث بیماری‌های مزمن مانند برونشیت یا فلوئوروزیس شود. هر چه مدت طولانی‌تری در معرض این ترکیبات قرار بگیرید، خطرات شما جدی‌تر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. بررسی‌های طولانی مدتی در مورد توانایی این ماده شیمیایی در ایجاد مشکلات تولید مثل یا سرطان انجام نشده است.
آخرین دیدگاه‌ها