شپش عانه چیست؟ چگونه درمان می شود؟

شپش عانه در واقع حشره بسیار کوچکی است که در ناحیه تناسلی و در میان موهای شرمگاهی زندگی می کنند. حرکت شپش عانه در میان موها باعث خارش شدید ناحیه تناسلی می شود. شپش بزرگسالان به رنگ خاکستری قهوه ای بوده و تقریبا 1.1تا 1.8میلی متر طول دارند. ممکن است بتوانید شپش ها را با چشم غیر مسلح هم ببیند. تخم ها و شپش های نارس کوچکتر هستند، اما معمولا بدون ذره بین قابل مشاهده نیستند.

شپش دارای پاهای ریزی شبیه پنجه خرچنگ است. شپش ها از این پاها برای چسبیدن به ریشه مو استفاده می کنند. تخم ها سفید مایل به زرد، بیضی شکل و معمولاً خیلی کوچک هستند که بدون میکروسکوپ دیده نمی شوند. آنها محکم به پایه مو می چسبند. شپش عانه علاوه بر موهای درشت و خشن ناحیه شرمگاه، ممکن است در زیر بازوها و جاهای دیگر نیز دیده شود.

شپش ها معمولاً در حین رابطه جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند و اغلب پزشکان آنها را عفونت مقاربتی (STI) می دانند. سه نوع شپش وجود دارد که انسان را مبتلا می کند:

• شپش سر
• شپش بدن
• شپش عانه

شپش از خون انسان تغذیه می کند. جای گزش شپش ها بر روی بدن باعث خارش شدید در مناطق آلوده می شود. شپش عانه معمولاً روی موهای ناحیه تناسلی زندگی می کند. شپش ها از طریق تماس جنسی پخش می شوند. در موارد نادر و به خصوص در کودکان می توان شپش ها را در مژه ها، موهای زیر بغل و موهای صورت نیز مشاهده کرد. این کودکان اغلب در اثر سوء استفاده جنسی به شپش عانه مبتلا می شوند. شپش عانه اغلب کوچکتر از شپش بدن و سر است. همچنین آلودگی به شپش عانه در بین افرادی که به عفونت های آمیزشی مبتلا هستند، بیشتر دیده می شود.

علت ابتلا به شپش عانه چیست؟

شپش عانه معمولاً از طریق تماس بدنی در حین مقاربت جنسی منتقل می شود. همچنین تماس با پتو، حوله، ملحفه یا لباس افراد مبتلا به شپش عانه، باعث انتقال این حشره به افراد سالم می شود.

شپش های بالغ تخم های خود را روی ساقه مو، نزدیک پوست قرار می دهند. به این تخم ها nits گفته می شود. هفت تا 10 روز بعد، شپش ها از تخم خارج شده و با تغذیه از خون شما به تدریج بزرگ تر می شوند. شپش ها می توانند یک تا دو روز بدون مواد غذایی زندگی کنند.

برخلاف تصورات رایج، امکان آلودگی به شپش عانه از طریق تماس با صندلی توالت فرنگی وجود ندارد. شپش عانه معمولاً از بدن میزبان نمیفتد مگر اینکه مرده باشد. همچنین شپش ها نمی توانند مانند کک از یک شخص به شخص دیگر بپرند.

اگر به شپش عانه مبتلا هستید اجازه ندهید فرزندانتان در رختخواب شما بخوابند. کودکان ممکن است پس از خوابیدن در تخت خواب فرد آلوده، دچار عفونت شوند. در کودکان به دلیل نداشتن مو در ناحیه تناسلی، شپش ها معمولاً در مژه ها و ابروها زندگی می کنند. وجود شپش عانه در یک کودک می تواند نشان دهنده سوء استفاده جنسی از کودک باشد.

علائم ابتلا به شپش عانه کدامند؟

افراد مبتلا به شپش عانه معمولاً پنج روز پس از آلودگی اولیه، دچار خارش در ناحیه تناسلی یا مقعد می شوند. شدت خارش در طول شب، بیشتر می شود. سایر علائم ابتلا به شپش عانه عبارتند از:

• تب خفیف
• تحریک پذیری
• ضعف و کمبود انرژی
• مشاهده نقاط مایل به آبی نزدیک گزش ها
• برجستگی یا لکه های کوچک روی پوست
• وجود فضله شپش بر روی پوست یا لباس زیر

خارش بیش از حد ممکن است باعث ایجاد زخم یا عفونت در مناطق آسیب دیده شود. کودکان مبتلا به شپش عانه که مژه های آنها به شپش آلوده شده است، در معرض خطر بیماری هایی مانند ورم ملتحمه چشم هستند.

عوامل خطر ابتلا به شپش عانه عبارتند از:

• فعال بودن زیاد از نظر جنسی
• داشتن بیش از یک شریک جنسی
• داشتن روابط جنسی با شخص آلوده
• استفاده از حوله، ملافه، یا لباس مشترک

تشخیص شپش عانه

با بررسی کامل ناحیه شرمگاه خود، معمولاً می توانید وجود شپش عانه را تشخیص دهید. اگر مشکوک به آلودگی بوده اما هنگام خم شدن نمی توانید بدن خود را به خوبی ببینید، از یک ذره بین برای دیدن شپش عانه استفاده کنید.

شپش ها معمولاً خاکستری کم رنگ هستند اما پس از نوشیدن خون رنگ آنها تیره می شود. اگر بینید حشرات کوچک خرچنگی شکل در موهای عانه شما حرکت می کنند احتمالاً به شپش عانه آلوده شده اید.

تخم های شپش یکی دیگر از شاخص های آلودگی است. تخم ها ریز و سفید بوده و معمولاً در اطراف ریشه موهای شرمگاهی، مقعد یا سایر موهای بدن یافت می شوند.

اگر علائمی از آلودگی به شپش عانه دارید، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.

روش های درمان شپش عانه

درمان شپش عانه پیش از هر چیز تمیز کردن لباس و ملافه هایتان است.

از لوسیون ها، پمادها و شامپوهای موضعی و بدون نسخه می توان برای درمان شپش شرمگاهی استفاده کرد. این روش های درمانی شامل لوسیون های پرمترین: RID ، Nix و A-200 است. زنان باردار یا شیرده مبتلا به شپش عانه باید قبل از مصرف دارو حتما با پزشک خود مشورت کنند.

در صورتی که ابتلا به شپش خفیف باشد، آلودگی معمولا سریع تر برطرف می شود. ناحیه تناسلی خود را کاملا بشویید. دستورالعمل ها را بخوانید تا بفهمید که دقیقاً چه مقدار دارو باید مصرف کنید. همچنین باید بدانید که دارو چه مدت باید بر روی پوست شما باقی بماند. اگر راه حل های موضعی موثر واقع نشد، ممکن است پزشک داروهای دیگری را برای درمان شما تجویز کند.

حتی پس از درمان موفقیت آمیز، ممکن است چند تخم شپش سرسخت به موهای شما بچسبد. با استفاده از موچین، هرگونه ذره باقی مانده از شپش ها را بردارید. درمان های خانگی مانند اصلاح و حمام های گرم برای درمان شپش موثر نیستند. شپش به راحتی از آب و صابون معمولی جان سالم به در می برد.

اگر چند نفر از خانواده شما به شپش عانه مبتلا شده اند، درمان را همزمان با هم شروع کنید. این کار به پیشگیری از عفونت مجدد کمک می کند.

همچنین باید خانه خود را از هر گونه آلودگی تمیز کنید. کل خانه را جاروبرقی بکشید. حمام را با محلول سفید کننده تمیز کنید. تمام حوله ها، ملافه ها و لباس ها را در آب گرم شسته و آنها را با استفاده از بالاترین دما خشک کنید. اگر وقت کافی برای شستن یا خشک کردن یک لباس ندارید، آن را به مدت 72 ساعت در یک کیسه پلاستیکی مهر و موم کنید. بخور دادن وسایل خانه معمولا ضروری نبوده و تاثیری در برطرف کردن شپش ها ندارد.

در صورت زنده ماندن شپش ها ممکن است به داروهای قوی تری نیاز داشته باشید. این داروها عبارتند از:

• لوسیون مالاتیون (Malathion Ovide): لوسیونی موضعی است که به مدت 8 تا 12 ساعت در مناطق آلوده به شپش استفاده می شود.
• ایورمکتین (استرومکتول): دارویی به شکل قرص است که به صورت خوراکی مصرف می شود. ممکن است 10 روز بعد از شروع درمان، پزشک مقدار دوز مصرفی شما را تغییر دهد.
• شامپوی لیندان: قوی ترین محصول در میان داروهای شپش عانه، یک نوع شامپو به نام لیندان است. این شامپو باعث تشنج و در نتیجه مرگ شپش ها می شود. ابتدا ناحیه تناسلی خود را به این شامپو آغشته کنید. شامپو باید به مدت 5 دقیقه بر روی ناحیه تناسلی باقی بماند. پس از 5 دقیقه می توانید شامپو را بشویید.
• خانم های مبتلا به شپش عانه که در دوران بارداری یا شیردهی هستند باید پیش از مصرف محصول با پزشک متخصص زنان مشورت کنند. شامپوی لیندان می تواند شپش و تخم های آنها را از بین ببرد، اما برای مغز و سیستم عصبی انسان سمی است. افراد آلوده به شپش عانه فقط در صورت نتیجه نگرفتن از سایر روش های درمانی باید از شامپوی لیندان استفاده کنند. برای نوزادان و کودکان، افراد مسن، کسانی که مستعد تشنج هستند، افرادی که مشکلات پوستی دارند و افراد بسیار لاغر مناسب نیست. زنان نباید در دوران بارداری یا شیردهی از آن استفاده کنند.

دستورالعمل های دقیق استفاده از داروها متفاوت است، اما روند کلی به شرح زیر است:

• ابتدا ناحیه آلوده به شپش را شسته و با حوله خشک کنید.
• داروها را به ناحیه تناسلی بمالید طوری که موهای عانه کاملا با داروها آغشته شوند.
• دارو باید طبق دستورالعمل حداقل 5 به مدت دقیقه در ناحیه تناسلی باقی مانده و سپس شسته شود.
• در صورتی که شپش ها با چشم قابل مشاهده هستند، آنها را با یک موچین یا شانه از روی موها جدا کنید.

در صورت آلوده شدن مژه ها به شپش عانه، می توانید آنها به راحتی دیده و با موچین بیرون بکشید. اما به دلیل خطرات احتمالی و آسیب به چشم ها، بهترین گزینه مراجعه به پزشک است. ممکن است پزشک داروی مخصوص شپش برای ناحیه چشم تجویز کند. از شامپوهای شپش معمولی در اطراف چشم استفاده نکنید. از پزشک در مورد روش های درمانی شپش سوال کنید، زیرا داروهایی که برای موهای بدن مناسب هستند ممکن است برای استفاده در صورت مضر باشند.

در صورتی که بدن شما نسبت به خارش شپش ها واکنش آلرژیک نشان دهد، ممکن است خارش تا دو هفته ادامه پیدا کند. در صورت مشاهده تورم، تغییر رنگ پوست یا زخم شدن پوست در اثر خارش زیاد با پزشک خود تماس بگیرید.

به طور کلی افراد مبتلا به شپش باید موارد زیر را رعایت کنند:

• تا زمان از بین رفتن شپش از تماس جنسی با دیگران خودداری کنید.
• بیمار بودن خود را به شریک جنسی یا افرادی که ممکن است از نزدیک با هم ارتباط داشته باشید، اطلاع دهید.

حتی اگر به نظر برسد که شپش از بین رفته است، فرد باید درمان خود را ادامه دهد. زیرا در صورت باقی ماندن تخمک، ممکن است تخم ها باز شده و چرخه جدیدی از زندگی را شروع کنند. اگر داروهای تجویز شده شپش ها را از بین نبرد، پزشک ممکن است پزشک لوسیون یا شامپوهای قوی تری را برای شما تجویز کند.

عوارض شپش عانه

شپش عانه بیماری خطرناکی نیست. این بیماری درمان ساده ای دارد. رعایت بهداشت و مصرف منظم داروها در درمان سریع تر بیماری بسیار مهم است. اما خاراندن ناحیه آسیب دیده پوست می تواند منجر به زخم یا عفونت پوستی شود. این مساله می تواند باعث طولانی شدن روند درمان شود.

اگر شپش در مژه ها وجود داشته باشد، خطر التهاب و عفونت مانند ورم ملتحمه چشم وجود دارد.

اگر پس از درمان، باز هم شپش در حال حرکت مشاهده شود، فرد باید حتما به پزشک مراجعه کند. وجود تخم شپش در حین درمان یا پس از آن لزوماً به معنای آلودگی نیست، زیرا ممکن است برخی از پوسته های خالی شپش پس از درمان موفقیت آمیز هنوز برای پوست باقی بمانند.

روش های پیشگیری از آلودگی به شپش عانه

برای پیشگیری از آلودگی به شپش عانه، هرگز از لباس، ملافه یا حوله فرد مبتلا به شپش عام استفاده نکنید. علاوه بر آن تا زمان کامل شدن درمان به هیچ وجه تماس جنسی نداشته باشید.

پس از تشخیص شپش عانه، شریک جنسی قبلی و فعلی خود را در جریان بگذارید تا آنها نیز درمان شروع کنند.

منابع:

https://www.healthline.com/health/std/pubic-lice

https://www.medicalnewstoday.com/articles/173681