تشخیص سرطان دهانه رحم

تشخیص سرطان دهانه رحم، در مراحل اولیه آن بسیار مهم است. چون با تشخیص فوری می توان از بروز عوارض پیشگیری کرد. سرطان دهانه رحم نوعی سرطان است که از دهانه رحم شروع می شود. دهانه رحم یک استوانه توخالی است که قسمت تحتانی رحم را به واژن متصل می کند. بیشتر سرطان های دهانه رحم در سلولهای سطح دهانه رحم شروع می شود.

سرطان دهانه رحم زمانی یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در میان زنان آمریکایی بود. از زمان گسترده شدن آزمایشات غربالگری، این آمار تغییر کرده است.

مطالعه بیشتر:  التهاب دهانه رحم

چه عواملی باعث سرطان دهانه رحم می شود؟

بیشتر موارد این بیماری ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی مقاربتی (HPV) است. این همان ویروسی است که باعث زگیل تناسلی می شود.

حدود 100 سویه مختلف HPV وجود دارد. فقط انواع خاصی باعث این بیماری می شوند. دو نوع HPV-16 و HPV-18 که معمولاً باعث سرطان می شوند.

آلوده شدن به سویه HPV سرطان زا به معنای ابتلا به این بیماری نیست. سیستم ایمنی بدن اکثریت قریب به اتفاق، اغلب در طی دو سال عفونت های HPV را از بین می برد.

اما به طور کلی، در اکثر مواقع این بیماری نتیجه عفونت قبلی با ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV است. HPV یک ویروس عفونی است که از طریق مقاربت جنسی منتشر می شود. HPV می تواند باعث ایجاد تغییرات پیش سرطانی در سلول های دهانه رحم و ایجاد سرطان دهانه رحم شود. در حالی که این بیماری به طور کلی یک بیماری تدریجی است که رشد کندی دارد و اگر زود تشخیص داده نشود، ممکن است به سایر قسمت های بدن مانند پوشش شکم، کبد، مثانه یا ریه ها انتشار یابد.

مطالعه بیشتر: سرطان دهانه رحم در بارداری

علائم سرطان دهانه رحم 

بسیاری از زنان مبتلا به این بیماری نمی دانند که از اوایل به این بیماری مبتلا هستند، زیرا این بیماری معمولاً تا مراحل آخر علائم ایجاد نمی کند. وقتی علائم ظاهر می شوند، به راحتی با شرایط شایع مانند قاعدگی و عفونت های دستگاه ادراری (UTI) اشتباه گرفته می شوند.

این بیماری ممکن است هیچ علائمی ایجاد نکند یا منجر به بروز علائم زیر شود:

• درد لگن
• درد هنگام مقاربت
• دوره های غیر طبیعی
• ترشحات غیر طبیعی واژن
• خونریزی غیرمعمول، مانند بین دوره ها، بعد از رابطه جنسی یا بعد از یائسگی

روش هایی برای جلوگیری از سرطان دهانه رحم وجود دارد. اکنون برای کودکان و بزرگسالان واکسنی علیه سویه های HPV در دسترس است. HPV به احتمال زیاد باعث سرطان دهانه رحم می شود. از پزشک خود در مورد اینکه آیا شما یا اعضای خانواده باید این واکسیناسیون را انجام دهید یا نه مشورت کنید. این واکسن به عنوان روند درمانی برای شخصی که قبلاً HPV داشته یا قبلاً تشخیص سرطان دهانه رحم را داده است، توصیه نمی شود.

مطالعه بیشتر:  پیشگیری از سرطان دهانه رحم

چه عواملی خطر سرطان دهانه رحم را افزایش می دهد؟

HPV بزرگترین خطر برای سرطان دهانه رحم است. عوامل دیگری که می توانند خطر زنان را برای ابتلا به این سرطان افزایش دهند عبارتند از:

• چاقی
• کلامیدیا
• سیگار کشیدن
• باردری قبل از 17 سالگی
• مصرف قرص های ضد بارداری
• ویروس نقص ایمنی انسانی ( HIV )
• سابقه خانوادگی سرطان دهانه رحم
• یک رژیم غذایی کم میوه و سبزیجات

تشخیص سرطان دهانه رحم 

به منظور تشخیص این بیماری، پزشک ممکن است موارد زیر را انجام دهد:

پاپ اسمیر: این معاینه با نمونه برداری سلول ها از دهانه رحم انجام می شود. سپس سلول ها به آزمایشگاه فرستاده می شوند و در آنجا مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند تا هرگونه ناهنجاری را تشخیص دهند.

کولپوسکوپی: در این معاینه از میکروسکوپ کم قدرت برای مشاهده دهانه رحم استفاده می شود تا پزشک بتواند هرگونه ناهنجاری را تشخیص داده و از ناحیه مورد نظر نمونه برداری کند؛ اما ممکن است نمونه برداری بدون کولپوسکوپی هم انجام شود.

بیوپسی: در بیوپسی از بافت های بالقوه آسیب دیده نمونه برداری می شود.

در صورت تشخیص سرطان، پزشک میزان انتشار آن را ارزیابی می کند تا گزینه های درمانی مناسب را مشخص کند. تصویربرداری اغلب برای تعیین اینکه آیا سرطان انتشار یافته یا خیر، مفید است.

مطالعه بیشتر:  غربالگری سرطان دهانه رحم با پاپ اسمیر

آزمایشات تشخیصی

بر اساس نتایج نمونه برداری پزشک ممکن است آزمایشات تصویربرداری زیر را انجام دهد:

سی تی اسکن: در این روش از تجهیزات ویژه همراه با اشعه ایکس و رایانه های پیشرفته برای تهیه چندین عکس از داخل بدن استفاده می شود به عنوان مثال، از سی تی اسکن قفسه سینه برای بررسی اینکه آیا سرطان به ریه ها سرایت کرده یا خیر، استفاده می شود.

MRI: در این آزمایش تصویربرداری از یک میدان مغناطیسی قدرتمند، پالس های فرکانس رادیویی و رایانه برای تولید تصاویر دقیق از بدن استفاده می شود.

اسکن PET: در این آزمایش تصویربرداری پزشکی هسته ای از مقدار کمی ماده رادیواکتیو برای کمک به تعیین میزان درگیری سرطان دهانه رحم استفاده می شود.

در صورت تشخیص سرطان، پزشک همچنین ممکن است سیستوسکوپی (معاینه بینایی مثانه) یا پروکتوسکوپی (معاینه بصری انتهای راست روده) را تجویز کند تا میزان انتشار احتمالی سرطان را تشخیص دهد. در سیستوسکوپی از یک دوربین مخصوص در انتهای لوله استفاده می شود که به پزشک اجازه می دهد داخل مثانه را بررسی کند.

مطالعه بیشتر:  پولیپ های دهانه رحم چیست؟

مراحل سرطان دهانه رحم کدامند؟

پس از تشخیص، پزشک سعی می کند مرحله و میزان انتشار سرطان را تشخیص دهد. مرحله بندی سرطان در تعیین روند درمانی بسیار موثر است.

این بیماری چهار مرحله دارد:

مرحله 1: سرطان کوچک بوده و ممکن است به غدد لنفاوی انتشار یافته باشد. اما به سایر قسمت های بدن سرایت نکرده است.

مرحله 2: در این مرحله سرطان بزرگتر شده و در خارج از رحم و گردن رحم یا به غدد لنفاوی انشتار یافته اما  هنوز به قسمت های دیگر بدن نرسیده است.

مرحله 3: سرطان به قسمت تحتانی واژن یا لگن انتشار یافته و ممکن است باعث انسداد مجاری ادرار که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند، شود؛ اما هنوز به سایر قسمت های بدن بیمار سرایت نکرده است.

مرحله 4: سرطان ممکن است در خارج از لگن به اندامهایی مانند ریه ها، استخوان ها یا کبد بیمار انتشار یابد.

مطالعه بیشتر: مخاط دهانه رحم و مشکلات آن

درمان سرطان دهانه رحم 

نوع درمان به میزان انتشار آن بستگی دارد. هدف از جراحی برداشتن هرچه بیشتر سرطان است. گاهی اوقات پزشک می تواند فقط ناحیه گردنی رحم را که شامل سلولهای سرطانی است را جراحی کند. برای سرطانی که شیوع بیشتری دارد، جراحی ممکن است شامل برداشتن دهانه رحم و سایر اندام های لگن باشد.

بیوپسی مخروطی

برای سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه، می توان بیوپسی مخروطی با حاشیه های وسیع را انجام داد. این یک جراحی برای حفظ باروری است. بیوپسی مخروطی برای شرایطی که تومور بزرگ یا عمیقا تهاجمی باشد یا در رگهای خونی کوچک یا فضاهای لنفاوی دیده شود (حمله فضای لنفوواسکولار)، درمان مناسبی نیست.

مطالعه بیشتر: بیوپسی دهانه رحم 

تراکلکتومی

این جراحی است که باروری را حفظ می کند، دهانه رحم، واژن فوقانی و بافت اطراف آن را از بین می برد. تراکلکتومی یک روش درمانی مناسب برای بیماری در مراحل اولیه است که با بیوپسی مخروطی قابل درمان نیست. به طور کلی تراکلکتومی برای سرطان در مراحل اولیه مناسب است. نمونه برداری از گره های لنفاوی منطقه ای (غدد لنفاوی لگن و / یا پارائورت) می تواند همزمان انجام شود.

جراحی هیسترکتومی

برای مراحل اولیه سرطان دهانه رحم، هیسترکتومی رادیکال اصلاح شده با نمونه برداری از غدد لنفاوی (غدد لنفاوی لگن و / یا پارائورت) روش جراحی ترجیحی است. این متداول ترین روش برای درمان سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه است. در طی این جراحی، رحم و 2 سانتی متر فوقانی واژن خارج شده و از غدد لنفاوی موضعی نمونه برداری می شود. پس از برداشتن رحم، زن دیگر قادر به باردار شدن نیست. انواع مختلفی از هیسترکتومی وجود دارد که ممکن است در این شرایط انجام شود. انتخاب روش به میزان انتشار سرطان بستگی دارد.

پرتو درمانی

پرتودرمانی ممکن است پس از جراحی یا به جای جراحی انجام شود و بیشتر برای مراحل اولیه بیماری کاربرد دارد.

شیمی درمانی

در بیشتر موارد، شیمی درمانی ممکن است به عنوان درمان مکمل، معمولاً همراه با پرتودرمانی استفاده شود. شیمی درمانی اغلب برای بهبود نتایج در مقایسه با پرتودرمانی انجام می شود، زیرا ممکن است شانس موفقیت آمیز بودن درمان را بهبود بخشد و احتمال بازگشت تومور به جای دیگر بدن را کاهش دهد. این دارو معمولاً با گذشت زمان تجویز می شود.

شانس زنده ماندن بیمار در سرطان دهانه رحم چقدر است؟

برای این بیماری که در مراحل اولیه تشخیص داده شده است، زمانی که هنوز به دهانه رحم محدود می شود، میزان شانس زنده مانند بیمار تا پنج سال بعد از تشخیص 92 درصد است.

پس از انتشار سرطان در ناحیه لگن، میزان شانس زنده مانند پنج ساله به 56 درصد کاهش می یابد. اگر سرطان به نقاط دوردست بدن انتشار یابد، این شانس فقط 17 درصد است . این در حالی است که تشخیص بیماری در مراحل اولیه بسیار مهم بوده و سرطان در مراحل اولیه قابل درمان است. بر همین اساس آزمایشات غربالگری برای بهبود شانس زنده ماندن زنان مبتلا به این بیماری بسیار مهم است.

چگونه از سرطان دهانه رحم پیشگیری کنیم؟

یکی از ساده ترین راه ها برای جلوگیری از این بیماری غربالگری منظم با آزمایش پاپ اسمیر و یا آزمایش hrHPV است. غربالگری سلول های پیش سرطانی را تشخیص می دهد، بنابراین قبل از تبدیل شدن آنها به سرطان می توان آنها را درمان کرد.

عفونت HPV علت اصلی اکثر این بیماری است. با واکسن های Gardasil و Cervarix می توان از بروز این عفونت پیشگیری کرد. واکسیناسیون قبل از اینکه شخص از نظر جنسی فعال شود، بیشترین تأثیر را دارد. هم دختران و هم پسران می توانند علیه HPV واکسینه شوند. برای کاهش خطر HPV و سرطان دهانه رحم همیشه هنگام داشتن رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی از کاندوم یا روش مانع دیگر استفاده کنید.

سرطان دهانه رحم و بارداری چه ارتباطی دارند؟

سرطان دهانه رحم در دوران بارداری به ندرت تشخیص داده می شود. درمان سرطان در دوران بارداری می تواند پیچیده باشد. پزشک می تواند به بیمار کمک کند تا در مورد درمان سرطان و مدت زمان بارداری خود تصمیم بگیرد.

اگر سرطان در مرحله اولیه باشد، ممکن است پزشک درمان سرطان را تا زمان زایمان به تعویق بیندازد. اما در موارد سرطان پیشرفته تر که به هیسترکتومی یا پرتودرمانی نیاز داشته باشد، والدین باید در مورد ادامه بارداری تصمیم بگیرند.