پاراتیروئیدکتومی یا جراحی برداشتن غده پاراتیروئید روش جراحی برای برداشتن غدد پاراتیروئید یا تومورهای پاراتیروئید است. غدد پاراتیروئید درست در پشت غده تیروئید در گردن شما قرار دارند. این غدد به بدن شما کمک می کنند تا سطح کلسیم خون را کنترل کند. غدد پاراتیروئید از چهار قطعه مجزا تشکیل شده است که کوچک و گرد هستند. آن ها به پشت غده تیروئید در گردن شما متصل هستند. این غدد بخشی از سیستم غدد درون ریز هستند. سیستم غدد درون ریز شما هورمون هایی را تولید و تنظیم می کند که بر رشد، نمو، عملکرد بدن و خلق و خوی شما تأثیر می گذارند.
به طور کلی، غدد پاراتیروئید میزان کلسیم خون شما را تنظیم می کنند. هنگامی که سطح کلسیم در جریان خون شما پایین است، این غدد هورمون پاراتیروئید (PTH) را ترشح می کنند که کلسیم را از استخوان های شما می گیرد. یعنی میزان کلسیم را افزایش می دهد.
“برداشتن غده پاراتیروئید” به نوعی عمل جراحی برای برداشتن این غدد اشاره دارد. علاوه براین، این روش به عنوان پاراتیروئیدکتومی نیز شناخته می شود. اگر خون شما کلسیم زیادی داشته باشد، ممکن است از این جراحی استفاده شود. این حالت افزایش کلسیم، وضعیتی است که به عنوان هیپرکلسمی شناخته می شود.
مطالعه بیشتر: هیپرپاراتیروئیدیسم چیست؟
چرا به برداشتن غده پاراتیروئید نیاز دارم؟
اختلال هیپرکلسمی زمانی رخ می دهد که سطح کلسیم خون به طور غیر طبیعی بالا باشد. باید بدانید که شایع ترین علت هیپرکلسمی، تولید بیش از حد PTH در یک یا چند غده پاراتیروئید است. این وضعیت، نوعی پرکاری غده پاراتیروئید است که به آن هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه می گویند.
ابتلا به هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه در زنان دو برابر بیشتر از مردان بروز پیدا می کند. اکثر افراد مبتلا به پرکاری تیروئید اولیه بالای 45 سال سن دارند. میانگین سن تشخیص این اختلال حدود 65 سال است. در صورت مشاهده علائم زیر، ممکن است نیاز به برداشتن غده پاراتیروئید داشته باشید. این علائم، عبارت اند از:
- تومورهای سرطانی نزدیک یا روی غدد
- هیپرپلازی پاراتیروئید، وضعیتی که در آن هر چهار غده پاراتیروئید بزرگ می شوند.
- تومورهایی به نام آدنوم که اغلب خوش خیم هستند و به ندرت به سرطان تبدیل می شوند.
به طور کلی، حتی اگر فقط یک غده تحت تأثیر قرار گرفته باشد، سطح کلسیم خون فرد می تواند افزایش پیدا کند. تنها یک غده پاراتیروئید در حدود 80 تا 85 درصد موارد ابتلا به این اختلال درگیر می شود.
علائم ابتلا به اختلال هیپرکلسمی
علائم ابتلا به این اختلال، ممکن است در مراحل اولیه هیپرکلسمی مبهم باشد. با پیشرفت وضعیت بیماری، ممکن است که علائم زیر بروز پیدا کنند:
- گیجی
- یبوست
- خستگی
- استفراغ
- افسردگی
- درد شکم
- سنگ کلیه
- تکرر ادرار
- حالت تهوع
- ضعف عضلانی
- دردهای عضلانی
- تشنگی بیش از حد
- شکستگی استخوان
- از دست دادن اشتها
افراد بدون علامت ممکن است فقط نیاز به نظارت و معاینه منظم داشته باشند. موارد خفیف ابتلا به این وضعیت را می توان به صورت پزشکی مدیریت کرد. با این حال، اگر هیپرکلسمی به علت هیپرپاراتیروئیدیسم اولیه بروز پیدا کرده باشد، تنها روش جراحی که غده (غده های) پاراتیروئید آسیب دیده را خارج می کند، روش درمانی مناسب خواهد بود.
جدی ترین عواقب هیپرکلسمی، عبارت اند از:
- آریتمی
- فشار خون
- نارسایی کلیه
- افزایش اندازه قلب
- بیماری عروق کرونر
- آترواسکلروز (شریان های دارای پلاک های چربی کلسیفیه که سفت می شوند و عملکرد غیر طبیعی دارند)
اختلال آترواسکلروز ممکن است به علت تجمع کلسیم در شریان ها و دریچه های قلب بروز پیدا کرده باشد.
مطالعه بیشتر: مشکلات تیروئید در نوجوانان
انواع روش های جراحی برداشتن غده پاراتیروئید
روش های مختلفی برای تعیین محل و برداشتن غدد پاراتیروئید بیمار وجود دارد. در روش سنتی، جراح شما هر چهار غده را به صورت بصری بررسی می کند تا ببیند کدام یک مبتلا به بیماری هستند و کدام یک باید برداشته شوند. به این روش، اکتشاف گردن دو طرفه می گویند.
جراح شما یک برش در قسمت میانی به پایین گردن شما ایجاد می کند. گاهی اوقات، جراح هر دو غده را از یک طرف خارج می کند. اگر قبل از جراحی، تصویربرداری انجام و مشخص شود که فقط یک غده بیمار است، احتمالاً پاراتیروئیدکتومی کم تهاجمی فقط با یک برش بسیار کوچک (طول کمتر از ۲.۵ سانتی متر ) انجام خواهد شد.
نمونه هایی از تکنیک هایی که ممکن است در طول این نوع جراحی مورد استفاده قرار گیرند، که ممکن است به برش های کوچک اضافی نیاز داشته باشد، عبارتند از:
پاراتیروئیدکتومی با هدایت رادیویی
پاراتیروئیدکتومی کم تهاجمی ممکن است قبل از این جراحی یک شات از مقدار بسیار کمی ماده ردیاب رادیواکتیو دریافت کنید. این ماده به برجسته کردن غدد بیمار کمک می کند. اگر این کار را انجام دهید، جراح شما از یک پروب مخصوص مانند شمارنده گایگر برای تعیین محل غده پاراتیروئید استفاده می کند.
جراح شما یک برش کوچک (1 تا 2 اینچ یا 2.5 تا 5 سانتی متر) در یک طرف گردن شما ایجاد می کند و سپس غده بیمار را از طریق آن خارج می کند. این روش حدود 1 ساعت طول می کشد.
در پاراتیروئیدکتومی با هدایت رادیویی، جراح شما از مواد رادیواکتیو استفاده می کند که هر چهار غده پاراتیروئید می توانند آن ها را جذب کنند. یک دتکتور ویژه می تواند منبع تابش هر غده را به منظور جهت دهی و مکان یابی غده (های پاراتیروئید) پیدا کند.
اگر فقط یک یا دو قسمت مبتلا به بیماری در یک طرف گردن هستند، جراح شما فقط باید یک برش کوچک برای برداشتن غده یا غدد بیمار ایجاد کند.
مطالعه بیشتر: شایع ترین عوارض جراحی تیروئید
پاراتیروئیدکتومی با کمک ویدئو
در پاراتیروئیدکتومی که پاراتیروئیدکتومی آندوسکوپی نیز نامیده می شود، جراح شما از یک دوربین کوچک موجود روی آندوسکوپ استفاده می کند. با این روش، جراح شما دو یا سه برش کوچک برای آندوسکوپ و ابزار جراحی در کناره های گردن و یک برش در بالای استخوان سینه ایجاد می کند. این روش جراحی، جای زخم قابل مشاهده را به حداقل می رساند.
پاراتیروئیدکتومی کم تهاجمی باعث بهبود سریعتر بیمار می شود. با این حال، در صورتی که همه غدد بیمار شناسایی و برداشته نشوند، وجود سطوح بالای کلسیم ادامه خواهد داشت و ممکن است نیاز به جراحی دوم باشد. در افراد مبتلا به هیپرپلازی پاراتیروئید (که هر چهار غده را تحت تأثیر قرار می دهد) معمولاً سه و نیم غده پاراتیروئید برداشته می شوند.
جراح بافت باقی مانده را برای کنترل سطح کلسیم خون بدون تغییر رها می کند. با این حال، در برخی موارد، بافت غده پاراتیروئیدی که باید در بدن باقی بماند، از ناحیه گردن برداشته میشود و در مکانی در دسترس مانند ساعد کاشته میشود تا بعداً برداشته شود.
جراح شما دو برش کوچک در گردن شما ایجاد می کند. یکی برای ابزار و دیگری برای دوربین. جراح شما از دوربین برای مشاهده ناحیه مورد نظر استفاده می کند و غدد بیمار را با ابزارهای مخصوص خارج می کند.
در پاراتیروئیدکتومی آندوسکوپی جراح شما دو یا سه برش کوچک در جلوی گردن و یک برش در بالای استخوان ترقوه ایجاد می کند. این کار زخم های قابل مشاهده، درد و زمان بهبودی را کاهش می دهد. طول این برش کمتر از 5 سانتی متر است. روش برداشتن هر گونه غده پاراتیروئید مبتلا به بیماری شبیه به پاراتیروئیدکتومی با کمک ویدئو است.
مطالعه بیشتر: کم کاری تیروئید پس از جراحی
آماده شدن برای جراحی برداشتن غده پاراتیروئید
شما باید حدود یک هفته قبل از جراحی، مصرف داروهایی را که با توانایی لخته شدن خون تداخل دارند، متوقف کنید. این داروها، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آسپرین
- وارفارین
- کلوپیدوگرل
- ایبوپروفن (Advil)
- ناپروکسن (Aleve)
متخصص بیهوشی سابقه پزشکی شما را بررسی می کند و تعیین می کند که از چه نوع ماده بیهوشی استفاده کنید. همچنین باید قبل از جراحی ناشتا باشید. در صورتی که درباره سایر مسائل مربوط به آمادگی برای این روش جراحی سوالی دارید، با یک دامپزشک تماس بگیرید.
خطرات جراحی برداشتن غدد پاراتیروئید
خطرات این جراحی در درجه اول شامل خطراتی است که با هر نوع جراحی دیگری همراه است. اول، بیهوشی عمومی می تواند باعث بروز مشکلات تنفسی و واکنش های آلرژیک یا سایر واکنش های نامطلوب به داروهای مورد استفاده شود. مانند سایر جراحی ها، بروز خونریزی و عفونت نیز امکان پذیر است.
خطرات ناشی از این جراحی خاص شامل آسیب به غده تیروئید و یک عصب در گردن است که تارهای صوتی را کنترل می کنند. در موارد نادر، ممکن است مشکلات تنفسی نیز ایجاد شوند. این عوارض معمولاً چند هفته یا چند ماه پس از جراحی از بین می روند.
علاوه براین، سطح کلسیم خون معمولاً پس از این جراحی کاهش می یابد. وقتی سطح کلسیم خون خیلی پایین می آید، هیپوکلسمی رخ می دهد. وقتی این اتفاق میافتد، ممکن است در نوک انگشتان دست، انگشتان پا یا لب ها، عوارضی مانند بی حسی یا گزگز را تجربه کنید.
این امر به راحتی با مصرف مکمل های کلسیم قابل پیشگیری یا درمان است و این وضعیت به سرعت به مکمل ها پاسخ می دهد. این عارضه معمولا دائمی نیست. همچنین ممکن است برای کاهش عوامل خطرزا، با یک جراح مجرب تماس بگیرید. جراحانی که حداقل 50 عمل پاراتیروئیدکتومی در سال انجام می دهند، متخصص در نظر گرفته می شوند.
انجام جراحی توسط یک متخصص ماهر احتمالاً کمترین میزان عوارض را در پی خواهد داشت. با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که هیچ جراحی را نمی توان به عنوان روشی کاملاً بدون خطر تضمین کرد.
مطالعه بیشتر: روغن های ضروری برای تیروئید
مراقبت های بعد از عمل جراحی برداشتن غده پاراتیروئید
ممکن است در همان روز جراحی به خانه برگردید یا شب را در بیمارستان بگذرانید. به طور معمول پس از جراحی مقداری درد یا ناراحتی قابل تحمل مانند گلودرد وجود دارد. اکثر افراد می توانند در عرض یک یا دو هفته به فعالیت های عادی خود بازگردند، اما این شرایط می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
به عنوان یک اقدام احتیاطی، سطح کلسیم و PTH خون شما حداقل تا شش ماه پس از جراحی کنترل می شود. ممکن است برای یک سال پس از جراحی برای بازسازی استخوان هایی که کلسیم از دست داده اند، مکمل مصرف کنید.
شرایط جراحی برداشتن غدد پاراتیروئید
برای این جراحی، داروی بیهوشی عمومی (در حالت خواب و بدون درد) دریافت خواهید کرد. معمولاً غدد پاراتیروئید با یک برش جراحی 2 تا 4 اینچی (5 تا 10 سانتی متری) روی گردن برداشته می شوند. در حین جراحی، برش معمولاً در مرکز گردن درست زیر سیب آدم ایجاد می شود.
جراح شما چهار غده پاراتیروئید را بررسی می کند و هر کدام از آنها را که بیمار هستند، برمی دارد.ممکن است در حین جراحی یک آزمایش خون ویژه انجام شود که نشان می دهد تمام غدد بیمار برداشته شده اند یا خیر. در موارد نادر، زمانی که هر چهار غده باید برداشته شوند، بخشی از یک غده به ساعد، یا به عضله ای در جلوی گردن در کنار غده تیروئید پیوند زده می شود.
این کار کمک می کند تا جراح مطمئن شود که سطح کلسیم بدن شما در سطح مناسب باقی می ماند. نوع خاص جراحی بستگی به محل قرارگیری غدد پاراتیروئید بیمار دارد. روش های مختلفی برای انجام جراحی برداشتن غدد پاراتیروئید وجود دارند.
3 دیدگاه
سلام اقای دکتر
یک سوال داشتم از خدمتتون..مادر من ادنوم پاراتیروئید دارن..کلسیم ۱۲ و PTH ۱۶۰..گفتن که باید جراحی پاراتیروئید انحام بدن..با توجه به اینکه دوازده سال پیش استنت قلبی گذاشتن، شما روش جراحی رو پیشنهاد میکنید یا RF؟
سلام بهتر است از متخصص غدد مشاوره بگیرید.
من هیچ علائمی نداشتم ولی بهم گفتن زود باید عمل کنم این طبیعیه؟