سردرد یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که ممکن است افراد در طول زندگی خود تجربه کنند. اما گاهی سردرد در شرایط خاصی مانند سرفه بروز می‌کند. سردرد و سرفه زمانی که با یکدیگر اتفاق می‌افتند، می‌توانند به دلیل فشار ناشی از سرفه در سر باشند. این نوع سردرد که به آن سردرد سرفه‌ای نیز گفته می‌شود، می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد و نیاز به بررسی‌های تخصصی داشته باشد.
در این مطلب به موضوع سردرد و سرفه، دلایل ایجاد سردرد هنگام سرفه، روش‌های تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت. همچنین، به این پرسش پاسخ خواهیم داد که چرا هنگام سرفه سردرد می‌گیریم و چگونه می‌توان این مشکل را مدیریت کرد.
سردرد سرفه‌ای چیست؟
سردرد سرفه‌ای یک نوع خاص از سردرد است که معمولاً به دنبال سرفه کردن ایجاد می‌شود. این نوع سردرد می‌تواند خفیف یا شدید باشد و معمولاً در مدت کوتاهی پس از سرفه فروکش می‌کند. اما در برخی موارد، این سردردها ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشند که نیاز به بررسی پزشکی دارند.
پزشکان سردردهای سرفه ای را به دو دسته تقسیم می کنند:
-
سردردهای اولیه ناشی از سرفه: این نوع سردردها معمولاً نگران‌کننده نیستند و در دوره‌های کوتاهی رخ داده و به طور خودبه‌خود بهبود می‌یابند.
-
سردردهای ثانویه ناشی از سرفه: این نوع جدی‌تر است زیرا ممکن است به دلیل مشکلات مغزی ایجاد شود و برای درمان آنها ممکن است نیاز به مداخله پزشکی، حتی جراحی، باشد.
مطالعه بیشتر: علت سردرد ضربان دار چیست؟
علائم سردرد ناشی از سرفه
علائم سردردهای اولیه شامل موارد زیر است:
- درد در دو طرف سر، معمولاً در قسمت جلویی حس می‌شود.
- به‌طور ناگهانی با سرفه یا فشار دیگر شروع می‌شود.
- با دردی تیز و مشابه چاقو یا شکاف در سر همراه است.
- ممکن است پس از آن درد کسل کننده و دردناک داشته باشد که ساعت‌ها ادامه یابد.
- به طور معمول چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد، اما برخی موارد ممکن است تا دو ساعت ادامه داشته باشد.
سردردهای ثانویه ناشی از سرفه نیز علائمی مشابه دارند، اما ممکن است با موارد زیر همراه شوند:
- سرگیجه
- بی ثباتی
- غش کردن
- احساس عدم تعادل
- سردردهای طولانی تر
- بی حسی صورت یا بازوها
علت سردرد هنگام سرفه
سردرد و سرفه می‌تواند رابطه نزدیکی با یکدیگر داشته باشند، به‌ویژه در نوع اولیه آن. علت سردردهای اولیه ناشی از سرفه هنوز به‌طور کامل شناخته شده نیست، اما شواهدی نشان می‌دهد که برخی فعالیت‌ها می‌توانند این نوع سردرد را تحریک کنند. این فعالیت‌ها شامل موارد زیر هستند:
افزایش فشار داخل جمجمه
سرفه کردن، خندیدن یا زور زدن می‌تواند فشار داخل جمجمه را افزایش دهد. این افزایش فشار ممکن است باعث تحریک عصب‌ها و ایجاد سردرد شود.
سینوزیت
یکی از دلایل شایع سردرد هنگام سرفه، التهاب سینوس‌ها یا سینوزیت است. این التهاب باعث می‌شود که فشار در سینوس‌ها افزایش یابد و به هنگام سرفه سردرد ایجاد شود.
آلرژی و آسم
افرادی که به آلرژی یا آسم مبتلا هستند، ممکن است هنگام سرفه دچار سردرد شوند. این وضعیت به دلیل التهاب مزمن راه‌های هوایی رخ می‌دهد.
عفونت‌ها و سرماخوردگی
عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا می‌توانند باعث تحریک بینی، گلو و سینوس‌ها شده و سردرد و سرفه را به همراه داشته باشند.
سردردهای سرفه‌ای اولیه هیچ ارتباطی با اختلالات مغزی یا بیماری‌های دیگر ندارند و معمولاً به‌طور خودبه‌خود بهبود می‌یابند
علت سردردهای ثانویه ناشی از سرفه:
سردرد و سرفه می‌تواند به‌ویژه زمانی که به سردردهای ثانویه منجر می شوند، نگران کننده باشد. این نوع سردردها ممکن است به دلیل مشکلاتی مانند موارد زیر ایجاد شوند:
- تومور مغزی
- نقص در شکل جمجمه
- نشت خود به خود مایع مغزی نخاعی
- ضعف در یکی از رگ های خونی مغز (آنوریسم مغزی)
- نقص در مخچه، بخشی از مغز که تعادل را کنترل می‌کند (ناهنجاری‌های کیاری)
چرا هنگام سرفه سردرد می‌گیریم؟
پاسخ به این سوال در میزان فشار ایجاد شده در سر و گردن نهفته است. سرفه باعث انقباض ماهیچه‌ها و افزایش فشار داخل جمجمه می‌شود. این فشار می‌تواند عصب‌های حساس به درد را تحریک کرده و سردرد ایجاد کند. همچنین، اگر فردی به بیماری‌هایی مانند سینوزیت یا آلرژی مبتلا باشد، این شرایط می‌توانند شدت سردرد و سرفه را افزایش دهند.
عوامل خطر سردرد سرفه ای
عوامل خطر برای سردردهای سرفه ای اولیه شامل موارد زیر می باشد:
- سن. سردردهای اولیه سرفه معمولاً در افراد بالای 40 سال شایع‌تر است.
- جنسیت. مردان بیشتر از زنان به این نوع سردرد مبتلا می‌شوند.
از سوی دیگر، خطر سردردهای ثانویه معمولاً در افراد زیر 40 سال بیشتر به‌چشم می‌خورد.
مطالعه بیشتر: شایع ترین علل سردردهای شبانه
چگونه سردرد سرفه‌ای را تشخیص دهیم؟
برای تشخیص سردرد سرفه‌ای، پزشک ممکن است سوالاتی در مورد شدت و مدت سردرد، علائم همراه و شرایطی که باعث شروع سردرد می‌شوند، بپرسد. همچنین، ممکن است انجام آزمایش‌های زیر ضروری باشد:
- ام‌آر‌آی (MRI): برای بررسی مشکلات ساختاری در مغز یا ستون فقرات
- سی‌تی اسکن (CT): برای تشخیص انسداد یا تغییرات در جریان مایع مغزی-نخاعی
- آزمایشات آلرژی: در صورتی که پزشک به آلرژی مشکوک باشد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر شخصی مطمئن نیست که سردرد اولیه یا ثانویه سرفه دارد یا علائم شدید یا طولانی مدت را تجربه می کند، می تواند برای تشخیص و درمان به پزشک خود مراجعه کند.
سردرد سرفه ای اولیه خوش خیم بوده و ممکن است به مرور زمان خود به خود برطرف شود. اگر افراد علائم شدید یا طولانی مدت داشته باشند، می توانند به پزشک خود مراجعه کنند.
اگر افراد موارد زیر را تجربه کردند باید به پزشک مراجعه کنند:
- عدم تعادل
- تاری دید یا دو بینی
- سردرد بیش از 2 ساعت
- درد شدید، یا سردرد ناگهانی
- سردردهای مکرر به دلیل سرفه
- علائم، مانند تب، لرز، یا کاهش وزن غیرقابل توجیه
- ضعف، سرگیجه یا از دست دادن تعادل همراه با سردرد
- سردردی که هنگام تغییر حالت یا وضعیت، مانند دراز کشیدن به حالت ایستاده، شدت آن تغییر می کند.
پزشک می تواند معاینه بدنی و هر آزمایش لازم را انجام دهد تا بفهمد سردرد ناشی از سرفه به دلیل اصلی یا ثانویه است. اگر افراد سردرد ثانویه سرفه داشته باشند، نیاز به درمان علت اصلی دارند.
مطالعه بیشتر: علت سردرد و سرگیجه همزمان
درمان سردرد هنگام سرفه
سردرد ناشی از سرفه یک مشکل رایج است که ممکن است به دلایل مختلفی به‌وجود آید. درمان این سردردها بسته به اینکه شما با سردرد سرفه‌ای اولیه یا ثانویه مواجه هستید، متفاوت خواهد بود.
۱. درمان علت اصلی
اگر سردرد سرفه‌ای به دلیل مشکلاتی مانند سینوزیت یا آلرژی باشد، درمان علت اصلی می‌تواند به کاهش سردرد کمک کند.
۲. استفاده از داروهای مسکن
داروهایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توانند درد را کاهش دهند. با این حال، استفاده مکرر از این داروها ممکن است عوارض جانبی داشته باشد و باید با مشورت پزشک مصرف شوند.
۳. جراحی در موارد شدید
اگر علت سردرد هنگام سرفه مشکلات ساختاری مانند ناهنجاری‌های مغزی باشد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. جراحی می‌تواند برای درمان مشکلاتی مانند تومور مغزی، نقص در ساختار جمجمه یا نشت مایع مغزی نخاعی انجام شود. برخی از روش‌های جراحی شامل برداشتن تومورهای مغزی یا رفع فشار موجود در جمجمه به دلیل مایعات اضافی هستند. در صورتی که مشکل از نوع آنوریسم مغزی باشد، ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم رگ‌های خونی آسیب‌دیده باشد.
۴. مشاوره پزشکی تلفنی
برای مشاوره سریع و راحت، می‌توانید از خدمات مشاوره تلفنی با پزشکان متخصص مغز و اعصاب آنلاین استفاده کنید. این روش به شما کمک می‌کند تا راهکارهای درمانی مناسب را دریافت کنید.
درمان‌های خانگی برای سردرد و سرفه
اگر سردرد شما از نوع اولیه باشد، برخی درمان‌های خانگی می‌توانند کمک‌کننده باشند و فشار زیادی به بدن وارد نکنند. در اینجا چندین روش خانگی برای تسکین سردرد سرفه‌ای آورده شده است:
-
استراحت فراوان: استراحت کافی برای بهبود سردرد بسیار مهم است. زمانی که بدن شما در حال مبارزه با عفونت‌ها یا تحریکات است، استراحت می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
-
نوشیدن مایعات فراوان: مصرف مایعات به رقیق شدن مخاط کمک کرده و از خشکی گلو و ایجاد فشار اضافی جلوگیری می‌کند. آب، چای‌های گیاهی، و نوشیدنی‌های گرم مانند آب همراه با عسل و لیمو می‌توانند به تسکین گلودرد و کاهش التهاب کمک کنند.
-
مصرف داروهای OTC (بدون نسخه): اگر سردرد شما به‌طور مستقیم به سرفه و علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا مربوط است، داروهای OTC مانند مسکن‌های غیر استروئیدی (NSAIDs) می‌توانند به تسکین درد و کاهش التهاب کمک کنند. داروهای ضد سرفه نیز ممکن است به کاهش سرفه‌های مداوم کمک کنند.
-
پاکسازی سینوس‌ها: استفاده از اسپری‌های نازال یا شستشوی بینی می‌تواند به کاهش فشار در ناحیه سر و سینوس‌ها کمک کند. این کار می‌تواند منجر به کاهش شدت سردرد و سرفه شود.
-
شستن دست‌ها با آب و صابون: در صورت ابتلا به سرماخوردگی یا آنفولانزا، شستشوی مرتب دست‌ها می‌تواند از انتشار ویروس و باکتری جلوگیری کرده و از شدت علائم بیماری بکاهد.
پیشگیری از سردردهای ناشی از سرفه
برای پیشگیری از سردرد ناشی از سرفه، اقدامات زیر می‌توانند مفید باشند:
- مدیریت آسم و آلرژی: مصرف داروهای مناسب برای کنترل آلرژی می‌تواند به کاهش سردرد و سرفه کمک کند.
- رعایت بهداشت سینوس‌ها: شستشوی بینی با محلول‌های نمکی می‌تواند از انسداد سینوس‌ها جلوگیری کند.
- کاهش فشار هنگام سرفه: از زور زدن بیش‌ازحد هنگام سرفه خودداری کنید.
- واکسیناسیون: تزریق سالیانه واکسن آنفولانزا می‌تواند به جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های ویروسی که ممکن است به سرفه و سردرد منجر شوند، کمک کند.
- استفاده از داروهای ضد سرفه و آنتی‌هیستامین‌ها: این داروها می‌توانند سرفه و عطسه را کاهش دهند و در نتیجه از بروز سردرد جلوگیری کنند.
سخن آخر
سردرد سرفه‌ای ممکن است یک مشکل موقتی باشد، اما در صورت مداومت یا شدت یافتن علائم، نیاز به بررسی توسط پزشک متخصص دارد. اگر شما نیز از سردرد و سرفه هنگام بیماری یا در شرایط خاص رنج می‌برید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات مشاوره پزشکی آنلاین یا تلفنی 24 ساعته استفاده کنید.
اپلیکیشن پزشکت با فراهم کردن امکان ارتباط با بهترین متخصصان مغز و اعصاب، می‌تواند شما را در تشخیص و درمان این مشکل یاری کند.
سوالات متداول درباره سردرد سرفه ای
1. سردرد سرفه ای چیست؟ سردرد سرفه ای نوعی سردرد است که در اثر سرفه کردن یا فعالیت‌های مشابه مانند عطسه یا زور زدن ایجاد می‌شود. این نوع سردرد معمولاً به دلیل افزایش فشار داخل جمجمه در هنگام سرفه رخ می‌دهد.
2. سردرد سرفه ای چه تفاوتی با سردرد معمولی دارد؟ برخلاف سردردهای معمولی که ممکن است دلایل مختلفی داشته باشند، سردرد سرفه ای به طور مستقیم با فعالیت‌های فیزیکی مانند سرفه مرتبط است. همچنین، این نوع سردرد معمولاً به صورت ناگهانی و شدید ظاهر می‌شود و با پایان یافتن فعالیت تحریک‌کننده، بهبود می‌یابد.
3. چگونه می‌توان با سردرد سرفه ای مقابله کرد؟ برای مدیریت سردرد سرفه ای، می‌توانید از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن استفاده کنید. همچنین، کاهش فعالیت‌هایی که باعث سرفه می‌شوند و استفاده از مرطوب‌کننده هوا می‌تواند مفید باشد. اگر سردرد شما شدید یا مداوم است، همین الان با متخصص مغز و اعصاب آنلاین به صورت تلفنی مشورت کنید.
منابع:
