درد شانه در بارداری مشکلی است که ۴۰٪ زنان باردار با آن روبرو هستند؛ زیرا مفصل شانه به همراه سایر مفاصل بدن در دوران بارداری دستخوش تغییرات زیادی می شود. بدن یک زن باردار هورمونی به نام ریلکسین تولید می کند که تمام رباط های بدن را برای آماده سازی زایمان شل می شوند. این شل شدن رباط ها همراه با تغییر وضعیت خواب، ایستادن و حالت راه رفتن می تواند باعث درد شانه در زنان باردار شود. آنها همچنین بیشتر در معرض رگ به رگ شدن، کبودی یا افتادن هستند که احتمال دارد یک درد خفیف در شانه را به ناراحتی شدیدی تبدیل کند؛ در این صورت، بهتر است که در دوران بارداری از سلامت شانه خود مراقبت کنید.
چرا درد شانه در دوران بارداری شایع است؟
در دوران بارداری بدن با تغییرات جدید همراه است. برخی از این موارد شامل خستگی زیاد، احساس درد و خارش در شکم و کمر می باشد. بارداری همچنین می تواند باعث درد در قسمت هایی از بدن شود که شما تصور می کنید اصلا به بارداری ارتباط ندارد؛ اما درد جدید شانه احتمال دارد با بارداری ارتباط مستقیم داشته باشد.
علائم درد شانه در بارداری کدامند؟
گاهی اوقات، درد شانه در دوران بارداری به دلیل تغییر وضعیت خواب، تغییرات هورمونی و همچنین سفتی عضلات است. علائم دیگر درد شانه در دوران بارداری، عبارتند از:
- دردی که به ناحیه گردن سرایت می کند و با گذشت زمان افزایش می یابد. به طور کلی این درد با احساس سوزش در چشم و درد در پایه جمجمه ترکیب شده و باعث ایجاد تنش و خستگی می شود.
- درد شانه در سه ماهه اول ممکن است با علائمی مانند حالت تهوع، استفراغ، میگرن، غش، فشار خون پایین و افزایش وزن غیرطبیعی همراه باشد. این علائم بسیار جدی هستند و باید رفع شود.
علت درد شانه در زنان باردار چیست؟
درد شانه در دوران بارداری می تواند در هر زمان و به دلایل زیادی اتفاق بیفتد. گاهی به دلیل این که تغییر در عضلات و مفاصل وجود دارد درد شانه طبیعی است. علل آن می تواند خستگی، به پشت خوابیدن، داشتن وضعیت نا مناسب بدنی و ایستادن طولانی مدت باشد.
درد شانه در سه ماهه اول باردای
بدن حتی قبل از بارداری هورمونی به نام ریلکسین می سازد. این هورمون از ابتدای بارداری تا تولد کودک دارای شکل های مختلفی است. Relaxin بدن را برای رشد نوزاد آماده می کند. اساساً، ریلکسین این کار را با شل شدن بافت همبند انجام می دهد که می تواند باعث درد در مکان های مختلف از جمله شانه ها شود.
درد شانه در سه ماهه دوم بارداری
در سه ماهه دوم و فرم و وزن بدن برای یک بارداری سالم تغییر می کند. تغییرات در بدن بر نحوه خوابیدن، نشستن، ایستادن و حتی راه رفتن مادر تأثیر می گذارد. در حقیقت، یک بررسی پزشکی نشان می دهد کسانی که در سه ماهه دوم بارداری خود قرار دارند، سرعت راه رفتن آهسته تری نسبت به افراد دیگر دارند. در این دوران بدن شامل تغییراتی می شود و ماهیچه ها خود را با آنها هماهنگ می کنند که ممکن است منجر به درد عضلات، از جمله درد شانه شود.
درد شانه در سه ماهه سوم بارداری
در سه ماهه سوم، بدیهی است که کودک آماده به دنیا آمدن می شود. بدن از بسیاری جهات از جمله انحنای ستون فقرات برای حمل کودک سازگاری های خاصی پیدا می کند. محققان ستون فقرات 19 زن باردار در سه ماهه سوم بارداری را با زنان دیگر مقایسه کردند. آنها دریافتند که ستون فقرات در زنان باردار در سه ماهه سوم انحنای بیشتری دارد.
این بدان معنی است که ستون فقرات در حاملگی به “S” شباهت دارد تا بتواند وزن اضافی کودک را تحمل کند. تغییرات ستون فقرات می تواند منجر به تغییر در عضلات کمر و درد شانه و درد طبیعی در دوران بارداری شود.
در سه ماهه سوم، ریلکسین همچنان به شل شدن رباط ها کمک می کند تا مفاصل استخوان لگن باز شده و کودک راحت تر به دنیا بیاید. سایر مفاصل بدن از جمله مفاصل شانه نیز شل می شوند. شل شدن مفصل شانه، تغییر وضعیت خواب، نحوه راه رفتن و سایر موارد می تواند منجر به درد طبیعی شانه در سه ماهه سوم شود.
علاوه بر تمام علت های که گفته شد، درد شانه در بارداری احتمال دارد علامت یک بیماری زمینه ای باشد.
- گاهی اوقات، درد شانه احتمال دارد به دلیل مشکلات معده مانند یبوست، نفخ و زخم معده باشد. این نوع درد از معده شروع می شود و به پشت و شانه انتشار می یابد.
- وزن بیش از حد یا نامتعادل در شکم همچنین می تواند باعث درد شانه در سه ماهه دوم بارداری شود. در این شرایط درد از ناحیه کمر شروع شده و به عضلات پشت و شانه ها انتشار پیدا می کند.
- درد شانه چپ به طور مكرر در سه ماهه دوم و سوم رخ می دهد. در این دوره ها زنان باردار برای داشتن جریان خون بهتر، به سمت چپ می خوابند.
- درد شدید شانه راست گاهی اوقات نشانه ای از پره اکلامپسی می باشد. پره اکلامپسی وضعیتی است که در آن فشار خون یک زن باردار بالا و مقدار پروتئین موجود در ادرار او زیاد می شود.
- وقتی درد شانه با تنش و سفتی در قسمت فوقانی پشت و قاعده جمجمه، سردردها و میگرن همراه شود، دلیل این امر می تواند فشار روانی باشد.
- درد شانه در اوایل بارداری می تواند نشانه ای از حاملگی خارج رحمی باشد که نیاز به درمان دارد. در این شرایط، جنین به جای رحم در لوله های رحمی یا دهانه رحم شروع به رشد می کند و باعث درد تیز و برنده ای می شود که از ناحیه شکم شروع شده و به شانه و کمر کشیده می شود. افرادی که بارداری خارج رحمی دارند به طور معمول در هفته های 4 تا 12 بارداری علائم آن را تجربه می کنند. بارداری خارج رحمی احتمال دارد باعث درد نوک شانه شود. این می تواند مانند یک درد ناگهانی و عجیب فقط بین شانه و بازو احساس شود.
سنگ صفرا در سه ماهه دوم وسوم و درد شانه
درد شانه در بارداری می تواند ناشی از سنگ کیسه صفرا باشد. افرادی که دچار سنگ صفرا هستند، از ناحیه فوقانی شکم که به پشت و شانه مربوط است، احساس درد می کنند. هورمون هایی که به بارداری کمک می کنند همچنین می توانند عوارض جانبی مانند سنگ صفرا ایجاد کنند. شاید اصلاً علائمی نداشته باشید، اما اگر سنگ صفرا در مجرا یا لوله گیر کند، می تواند علائم جدی ایجاد کند.
درد در شانه راست در دوران بارداری می تواند به معنای سنگ کیسه صفرا باشد. علائم دیگر سنگ کیسه صفرا، عبارتند از:
- حالت تهوع و استفراغ
- کمر درد بین تیغه های شانه
- درد ناگهانی در وسط شکم
- درد شدید در ناحیه فوقانی شکم
درد ناشی از سنگ کیسه صفرا می تواند برای چند دقیقه یا حتی ساعت ها ادامه داشته باشد. در موارد جدی، احتمال دارد تب شدید و حتی زردی (زردی پوست و چشم) داشته باشید.
اگر دچار انسداد جدی یا عوارض دیگری شده باشید، شاید نیاز به جراحی برای از بین بردن سنگ صفراوی باشد؛ اما در بیشتر موارد، سنگ صفرا با تغییر در سبک زندگی قابل درمان است، مانند:
- ورزش سبک
- پرهیز از غذاهای شیرین
- پرهیز از غذاهای سرخ کرده
- خوردن وعده های غذایی منظم
- پرهیز از کربوهیدرات های ساده
- اضافه کردن بیشتر غذاهای غنی از فیبر به رژیم غذایی
در درد شانه در بارداری چه موقع باید با پزشک تماس بگیرم؟
اگر درد شانه به مدت طولانی ادامه یابد و با علائمی مانند تب بالا، فشار بر راست روده و درد همراه با التهاب و تغییر رنگ پوست همراه باشد، باید فورا با پزشک تماس بگیرید.
درد شانه در بارداری چگونه درمان می شود؟
مصرف برخی از مسکن ها می توانند در دوران بارداری مضر باشند و بدون توصیه پزشک توصیه نمی شوند؛ بنابراین، به جای استفاده از مسکن برای تسکین درد شانه، می توانید اقدامات ساده زیر را انجام دهید:
- قبل ازخواب بدن خود را ماساژ دهید.
- کیسه یخ را در محل درد و اطراف آن قرار دهید.
- از اسپری ها و پماد های ضدالتهاب استفاده کنید.
- از بروز بیماری های معده قبل از بروز درد شانه پیشگیری کنید.
- به اندازه کافی استراحت کنید تا استرس تنش ودرد شانه جلوگیری شود.
- روش های فیزیکی مانند یوگا، طب فشاری، حرکات کششی انجام دهید و موقعیت مناسب خواب خود را پیدا کنید.
- فعالیت های سنگین جسمی را که ممکن است درد شانه را در سه ماهه سوم افزایش دهد کاهش دهید.
چگونه می توان از درد شانه در بارداری پیشگیری کرد؟
بدن در دوران بارداری در حال تغییر است تا خودش رابرای زایمان آماده کند. زنان باردار باید اقداماتی را انجام دهند تا از عوامل ایجادکننده درد جلوگیری کنند. بهترین راه برای جلوگیری از درد شانه در دوران بارداری، سالم ماندن است. برای این منظور می توانید راهکارهای زیر را رعایت کنید:
- استرس را مدیریت کنید.
- میان وعده های سالم مصرف کنید.
- اگر سیگار می کشید، باید آن را ترک کنید.
- مسئولیت ها را به طور مناسب در خانه تقسیم کنید.
- خوب بخوابید تا از جمع شدن تنش در شانه ها جلوگیری شود.
- در صورت امکان از یکی از اعضای خانواده خود در انجام کارها کمک بگیرید.
- با غذای سالم از بروز مشکلات معده که باعث درد شانه می شود خودداری کنید.
- هنگام خواب، ایستادن، نشستن و راه رفتن، بدن خود را در حالت مناسب قرار دهید.
- مرخصی بگیرید و یک روز از هفته را برای سلامتی، آرامش و رفاه خود اختصاص دهید.
- برای کاهش درد شانه ناشی از معده و سنگ صفرا، غذاهای پر ادویه و روغنی مصرف نکنید.
- بالش هایی مخصوص ستون فقرات برای خواب بهتر و فشار کمتر بر روی شانه ها تهیه کنید.
- برای کمک به تسکین درد شانه و تقویت سلامتی، با یک متخصص طب جراحی یا طب سوزنی مشورت کنید.
حرف آخر
درد شانه در دوران بارداری عادی است و احتمال دارد به چندین علت مختلف اتفاق بیفتد. چند مورد از درد شانه وجود دارد که می تواند خطرناک باشد. این موارد شامل بارداری خارج رحمی در اوایل سه ماهه اول بارداری و پره اکلامپسی در سه ماهه دوم یا سوم است. همیشه در صورت بروز درد ناگهانی، عجیب یا شدید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
