آرتریت روماتوئید زنان یک بیماری ناشناخته نیست و به نظر می رسد افزایش آن به عوامل هورمونی، ژنتیکی و محیطی مربوط باشد، هرچند تحقیقات در این مورد ادامه می یابد آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری خود ایمنی است که مفاصل را درگیر می کند. در بیماری های خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن می تواند به دلایل نامعلوم به بافت سالم بدن حمله کند. با RA سیستم ایمنی به پوشش مفاصل حمله میکند که باعث ملتهب شدن، التهاب و دردناک شدن مفاصل می شود. با این حال، RA سیستمیک است، به این معنی که می تواند علاوه بر مفاصل، مناطق دیگر بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
طبق بنیاد آرتروز، حدود 1.5 میلیون آمریکایی مبتلا به RA هستند و زنان سه برابر مردان درگیر این بیماری شده اند.
سن شروع زنان مبتلا به آرتریت روماتوئید
معمولاً تصور می شود RA یک بیماری مربوط به کهولت سن است، اما این گونه نیست. طبق بنیاد آرتروز، میانگین شروع RA بین 30 تا 60 سال است و کودکان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. احتمالاً این بیماری در زنان به دلیل تغییرات هورمونی در اواسط دهه 30 و بعد از اواسط دهه 40، کمی زودتر از مردان تشخیص داده می شود.
RA یک بیماری مزمن است که می تواند با گذشت زمان همزمان با افزایش فعالیت بیماری که دوره های بهبودی نامیده می شود، پیشرفت کند. علائم RA در هر فرد بسته به شدت وضعیت آنها متفاوت است.
نقش هورمون ها در علائم آرتریت روماتید زنان
نه تنها زنان بیشتر از مردان مبتلا به RA می شوند، بلکه علائمی را در سنین جوانی تجربه می کنند که احتمال دارد شدیدتر شود. به نظر می رسد هورمون های تولید مثل استروژن و پروژسترون به طور زیادی اثر محافظتی در برابر علائم RA دارند. سطح هورمون های مختلف بدن در طول زندگی یک زن تغییر میکند.
عواملی که می توانند روی سطوح هورمون های بدن تأثیر بگذارند، عبارتند از:
- یائسگی
- بارداری
- شیر دادن
- پس از زایمان
- داروهای هورمونی
- هورمون های پس از یائسگی
- پیشگیری از بارداری، از جمله داروهای خوراکی و IUD
- شرایطی مانند آندومتریوز و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
- هورمون های مورد استفاده در درمان لقاح آزمایشگاهی (IVF) نیز می توانند محرک باشند.
تأثیر هورمون های جنسی همراه با عوامل محیطی و ژنتیکی می تواند در علت اینکه چرا علائم این بیماری در زنان بیشتر است را توضیح دهد.
همانطور که گفته شد، RA فقط یک بیماری برای افراد سالمند نیست.
بر اساس CDC انواع مختلف آرتروز در ایالات متحده از سال 2013 تا 2015 به شرح زیر است:
- 18 تا 44 سال 1٪
- 45 تا 64 سال 3٪
- 65 سال به بالا 6٪
در طی همین سالها، 26 درصد از زنان و 19.1 درصد از مردان تشخیص آرتروز را گزارش کرده اند که RA بخش کوچکی از آن است.
شیوع بیماری با افزایش سن بیشتر می شود و در زنان بالای 55 سال به 5 درصد می رسد.
علائم غیر مفصلی آرتریت روماتید در زنان
علائم اولیه، غیر مفصلی آرتریت روماتید در زنان شامل موارد زیر است:
- خستگی
- تب درجه پایین
- لاغری ناخواسته
- از دست دادن اشتها
این علائم می توانند قبل از علائم دردناک مفصلی بروز پیدا کنند که معمولاً با RA همراه هستند. دوره های خستگی مکرر همراه با احساس حال عمومی خوب می تواند هفته ها یا ماه ها قبل ازشروع علائم دیگر رخ دهد. با پیشرفت بیماری، این علائم احتمال دارد همراه با علائم مربوط به مفصل بیشتر شوند.
علائم مفصلی آرتریت روماتید در زنان
سفتی، سختی
سفتی مفصل صبحگاهی نشانه قوی RA است. سفتی مفصل معمولاً از 1 تا 2 ساعت و گاهی بیشتر طول می کشد. این بیماری همچنین می تواند پس از مدت طولانی استراحت یا کم تحرکی مانند چرت زدن یا تماشای تلویزیون رخ دهد. سفتی و کاهش حرکت مفصل می تواند حتی کارهای ساده روزانه مانند بستن دکمه پیراهن یا باز کردن شیشه را نیز با مشکل روبرو کند.
التهاب و درد مفصل
وقتی بیماری فعال است، مفاصل آسیب دیده قرمز، متورم، دردناک شده و در اثر لمس احساس گرما می کنند. در مراحل اولیه RA، ابتدا مفاصل کوچکتر مانند مفصل در دست، مچ و پا تحت تأثیر قرار می گیرند. با گذشت زمان، مفاصل بزرگتر در زانو، شانه ها، باسن و آرنج می توانند تحت تأثیر قرار بگیرند. آنچه RA را از انواع دیگر آرتروز جدا میکند این است که علائم RA به طور متقارن بروز می کنند؛ یعنی اگر مچ دست چپ ملتهب باشد، مچ دست راست نیز ملتهب خواهد شد.
گره های روماتوئید
طبق مرکز آرتروز جان هاپکینز، 20 تا 30 درصد از افراد مبتلا به RA دچار گره های روماتوئید یا توده های سفت بافتی می شوند که در نقاط فشار استخوانی زیر پوست رشد می کنند. گره های روماتوئید غالباً در آرنج پدید می آیند، اما در سایر نواحی بدن هم مانند انگشتان، ستون فقرات یا پاشنه پا دیده می شوند. آنها معمولاً بدون درد هستند و می توانند به تنهایی یا به صورت خوشه ای ظاهر شوند.
تغییر شکل استخوان ها
التهاب مزمن ناشی از RA در طولانی مدت می تواند باعث آسیب به استخوان، غضروف، تاندون ها و رباط ها شود. در مراحل پیشرفته، RA می تواند منجر به ساییدگی گسترده استخوان و تغییر شکل مفصل شود. درنشانه آشکار RA شدید، انگشتان دست و پا پیچ خورده و در زوایای غیر طبیعی خم می شوند. دستانی که به شدت تغییر شکل می دهند می توانند مهارت های حرکتی و انجام کارهای روزمره را مختل کنند. تغییر شکل همچنین می تواند بر روی مچ دست، آرنج، زانو و مچ پا تأثیر بگذارد.
علائم RA در سراسر بدن
در موارد شدید RA، التهاب مداوم احتمال دارد مناطق دیگر بدن مانند چشم، ریه، قلب و رگ های خونی را تحت تأثیر قرار دهد.
التهاب طولانی مدت ممکن است منجر به بروز علائم زیر شود:
- التهاب پوشش قلب یا پریکاردیت
- التهاب روماتوئید پوشش ریه یا پلوریسم
- خشکی شدید چشم و دهان یا سندرم شوگرن
- کاهش تعداد سلولهای قرمز خون سالم یا کم خونی
التهاب رگ خونی بسیار نادر و در عین حال جدی که می تواند خون رسانی به بافت ها را محدود کرده و منجر به مرگ بافتی شود. (واسکولیت)
آرتریت روماتوئید و بارداری
در سال 2009، محققان از تایوان مطالعه ای در مورد آرتریت روماتوئید (RA) و بارداری را منتشر کردند. نتایج تحقیقات ملی بیمه سلامت تایوان نشان داد: زنان مبتلا به RA خطر بیشتری برای به دنیا آوردن کودکی، با وزن کم قرار دارند.
زنان مبتلا به RA همچنین بیشتر در معرض خطر ابتلا به پره اکلامپسی (فشار خون بالا) قرار می گیرند و به احتمال زیاد از طریق سزارین فرزند خود را به دنیا می آورند.
کالج روماتولوژی آمریکا اشاره میکند که زنان با بیماریهای خود ایمنی مانند RA نمی توانند باردار شوند. ولی در حال حاضر این موضوع تغییر پیدا کرده است. امروزه با مراقبت های پزشکی دقیق، زنان مبتلا به RA می توانند بارداری موفقی داشته و نوزادان سالم را به دنیا آورند.
در یک مطالعه 2011 بیش از 74000 زن باردار، مبتلایان به RA نسبت به افراد فاقد این بیماری بیشتر مستعد بارداری بودند. 25 درصد از زنان مبتلا به RA حداقل یک سال قبل از بارداری تلاش کرده بودند؛ و فقط حدود 16 درصد از زنان بدون RA این مدت قبل از باردار شدن را امتحان کرده اند.
محققان مطمئن نیستند که خود بیماری RA، یا داروهایی که برای درمان آن استفاده می شود یا التهاب عمومی کدام یک باعث ایجاد مشکل در بارداری می شود. در هر صورت، فقط یک چهارم زنان در بارداری مشکلاتی را تجربه کرده اند. اگر در صورت وجود بیماری RA مشکل بارداری داشتید با پزشک خود مشورت کنید و تسلیم نشوید.
وضعیت علائم RA بعد از بارداری
زنان مبتلا به RA معمولاً در دوران بارداری بهبود می یابند. مطالعه درسال 1999 بر روی 140 زن، 63 درصد بهبود علائم را در سه ماهه سوم نشان دادند. مطالعه ای در سال 2008 نشان داد که زنان مبتلا به RA در دوران بارداری احساس بهتری دارند اما پس از زایمان علائم می توانند بیشتر شوند.
در بارداری تعداد هورمون ها و مواد شیمیایی بدن افزایش می یابد که می تواند باعث بدتر شدن RA در برخی از زنان شود. زنانی که مستعد ابتلا به این بیماری هستند، احتمال دارد بلافاصله پس از زایمان برای اولین بار علائم این بیماری را تجربه کنند.
یک مطالعه در سال 2011 سوابق بیش از 1 میلیون زن متولد سالهای 1962 تا 1992 را بررسی کرد. نتایج نشان داده است حدود 25500 بیماری خود ایمنی مانند RA داشتند. زنان در سال اول پس از زایمان 15 تا 30 درصد بیشتر در معرض ابتلا به این نوع بیماری قرار می گیرند.
خطر پره اکلامپسی در آرتریت روماتوئید زنان
زنان با سیستم ایمنی ضعیف بدن، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پره اکلامپسی است. علاوه بر آن، زنان مبتلا به RA در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
پره اکلامپسی باعث فشار خون بالا در دوران بارداری می شود. عوارض آن شامل تشنج، مشکلات کلیوی و در موارد نادر، مرگ مادر و یا کودک است. به طور معمول علائم بعد از 20 هفته بارداری شروع می شود و یا می تواند بدون هیچ علائم قابل توجهی بروز پیدا کند. این بیماری معمولاً در معاینات قبل از تولد تشخیص داده می شود.
پس از تشخیص، پزشکان نظارت بیشتری را بر روی وضعیت بیمار انجام می دهند و در صورت لزوم برای اطمینان از سلامت مادر و نوزاد، آن را درمان می کنند. روش درمانی توصیه شده برای پره اکلامپسی، زایمان زودرس کودک و جفت است تا از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. پزشک درباره خطرات و مزایای مربوط به زمان زایمان با مادر مشورت خواهد کرد.
خطر زایمان زودرس در آرتریت روماتوئید زنان
زنان مبتلا به RA احتمال دارد خطر بیشتری برای زایمان زودرس داشته باشند. در یک مطالعه منتشر شده در سال 2013 محققان دانشگاه استنفورد تمام حاملگی های مشکوک توسط RA را بین ژوئن 2001 و ژوئن 2009 بررسی کردند. در کل 28 درصد از زنان قبل از 37 هفته بارداری زایمان زودرس داشتند. آنها همچنین اشاره کردند که زنان مبتلا به RA خطر بیشتری در به دنیا آوردن نوزادان نارس دارند.
خطر کم وزنی نوزاد هنگام تولد در آرتریت روماتوئید زنان
زنانی که علائم RA را در دوران بارداری تجربه می کنند احتمال دارد در معرض خطر بیشتری برای زایمان نوزادان کم وزن باشند.
مطالعه روی زنان مبتلا به RA که باردار شده اند نشان داد که زنان با RA به خوبی کنترل شده در معرض خطر کمتری برای به دنیا آوردن نوزادان نارس یا کم وزن هستند. کسانی که در دوران بارداری علائم بیشتری داشتند، به احتمال زیاد فرزندانی با وزن کم هنگام تولد دارند. داروها احتمال دارد احتمال این خطرات را افزایش دهند.
برخی بررسی هانشان می دهد که داروهای RA احتمال دارد خطر عوارض بارداری را افزایش دهند. برخی از داروهای ضد رطوبت اصلاح کننده بیماری (DMARD) به ویژه می تواند برای کودک متولد شده سمی باشد.
برنامه ریزی خانواده در آرتریت روماتوئید زنان
برخی از خطرات برای زنان باردار مبتلا به RA وجود دارد، اما آنها نباید در برنامه ریزی برای بچه دار شدن تاثیر بگذارند. مهم این است که معاینه های منظم داشته باشید.
در مورد هرگونه عوارض جانبی احتمالی داروهایی که مصرف می کنید از پزشک خود سوال کنید. با مراقبت های دقیق قبل از تولد، می توانید یک بارداری و زایمان موفقیت آمیز و سالم داشته باشید.
حرف آخر
RA در زنان یک بیماری ناشناخته نیست و به نظر می رسد افزایش آن به عوامل هورمونی، ژنتیکی و محیطی مربوط باشد، هرچند تحقیقات در این مورد ادامه می یابد. اگر علائمی از RA دارید، به خصوص اگر خانم هستید، با پزشک خود مشورت کنید.
آنها احتمال دارد شما را به یک روماتولوژیست، پزشک متخصص در بیماریهایی که مفاصل، بافت های همبند و طیف وسیعی از بیماریهای خود ایمنی را تحت تأثیر قرار می دهند، معرفی کنند.