باد شکم بد بو می تواند یک مسئله شرم آور باشد؛ اما خوشبختانه، درمان هایی برای خلاص شدن از باد شکم بد بو وجود دارد. در بیشتر موارد، طبیعی است که فرد دچار باد شکم شود. به طور متوسط روزانه باد های شکمی چندین بار از روده ها دفع می شوند. این امری کاملا عادی است که بادهای شکمی یا بودار هستند و یا اصلاً بو نداشته باشند. هر دو نوعاً امری طبیعی محسوب می شوند.
علت باد شکم می تواند طبیعی باشد؛ اما اگر این وضعیت همزمان با علائم دیگر باشد، می تواند نشان دهنده وجود یک مسئله گوارشی زمینه ای باشد. وجود باد شکم در سیستم گوارش بخشی طبیعی از روند هضم غذا است. بدن با آروغ زدن یا نفخ شکم از شر هرگونه باد شکم اضافی خلاص می شود.
افزایش باد شکم یا درد می تواند در اثر خوردن برخی غذاهای محرک تولید کننده باد شکم بیشتر شود. در این حالت، ایجاد برخی تغییرات غذایی ممکن است باعث کاهش باد شکم شود. برخی از اختلالات گوارشی نیز می توانند باعث باد شکم اضافی و ناراحتی شوند.
باد شکم چیست؟
باد شکم، اغلب به عنوان گاز یا نفخ شناخته شده که از تجمع گازهای داخل روده کوچک از هضم و تنفس ناشی می شود. باد شکم یک قسمت طبیعی از عملکرد بدن است و اغلب نگران کننده نیست.
در بعضی موارد، بادهای شکمی بدون بو و صدا هستند و بدون توجه زیاد عبور می کنند. در موارد دیگر، می توانند با بوهای بدی همراه باشند. ممکن است فرد قبل از انتشار گاز، کمی نفخ و فشار را تجربه کند.
علت های نفخ شکم متفاوت است. غذاها، داروها و فاکتورهای زیادی وجود دارد که می تواند بر میزان و بوی بد گاز در دستگاه گوارش تأثیر گذار باشند.
باد شکم معمولی از چندین گاز مختلف تشکیل شده است. بیشتر اینها بو نیستند. به طور معمول، بو می تواند ناشی از انواع ترکیبات گوگرد باشد که در برخی از سبزیجات و تخم مرغ نیز یافت می شود.
مطالعه بیشتر: تفاوت نفخ و افزایش وزن
علائم همراه با باد شکم چیست؟
علائمی که ممکن است همراه با باد شکم باشد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آروغ زدن
- دفع مقعدی گاز
- درد در شکم یا پهلوها
- احساس پر بودن یا فشار معده
علل شایع بوی بد باد شکم
علت های زیادی برای نفخ شکم بد بو مانند نوع رژیم غذایی یا عوارض برخی داروها وجود دارد. با این حال، برخی از علت ها ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشد.
برخی از علت های شایع نفخ بد بو، عبارتند از:
- یبوست
- عدم تحمل غذا
- سرطان روده بزرگ
- مصرف فیبر بالا در غذا
- عدم تحمل غذا در نفخ شکم
- عوارض جانبی برخی داروها
- باکتری یا عفونت های ناشی از باکتری ها
سایر علت های مختلفی که باعث باد شکم همراه با بوی بد می شوند عبارتند از:
رژیم غذایی
بسیاری از غذاها و نوشیدنی ها می توانند باعث ایجاد باد شکم بدبو شوند، مانند:
- میوه ها مانند سیب، هلو و گلابی
- مواد افزودنی فیبر، مانند اینولین و فروکتولیگوساکارید
- شیرین کننده های مصنوعی، مانند سوربیتول، مانیتول و زایلیتول
- غذاهای حاوی لاکتوز، مانند شیر، پنیر، بستنی و برخی غذاهای بسته بندی شده
- برخی از نوشیدنی ها مانند نوشیدنی های گازدار، نوشیدنی های میوه ای و نوشیدنی های حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا
- سبزیجات، مانند پیاز، قارچ، لوبیا چشم بلبلی، لوبیا چیتی، لوبیا سیاه و سبزیجات چلیپایی یا صلیبی، از جمله جوانه بروکسل یا کلم دکمه ای و کلم بروکلی
مطالعه بیشتر: ۱۲ ماده غذایی که باعث نفخ می شوند.
بلع هوا
بلع هوا همچنین می تواند باعث ایجاد باد شکم شود. افراد ممکن است در شرایط زیر هوا را ببلعند:
- آدامس
- سیگار کشیدن
- سریع غذا خوردن یا آشامیدن
- داشتن دندان مصنوعی لق یا شل
برخی اوقات، بدن بیشترین هوای بلعیده شده را از طریق آروغ آزاد می کند و باد شکم باقیمانده از روده ها عبور کرده و از راست روده خارج می شود.
بیماری سلیاک
سلیاک نوعی بیماری خود ایمنی است که باعث آسیب به دستگاه گوارش می شود. افراد مبتلا به سلیاک در هضم گلوتن که در محصولات گندم وجود دارد، مشکل دارند.
فرد مبتلا به بیماری سلیاک نیز ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- اسهال
- خستگی
- نفخ شکم
- کاهش وزن
اگر فردی به آلرژی غذایی یا عدم تحمل مشکوک است، باید برای بررسی این شرایط به پزشک مراجعه کند.
غذاهای فیبردار
غذاهای سرشار از فیبر، مانند کلم بروکلی، ممکن است باعث بدبو شدن باد شکم شود. هضم غذاهای پر فیبر سخت است. اگرچه این مواد برای سلامتی و رفاه عمومی افراد بسیار مفید است، اما این غذاهای دیر هضم در دستگاه گوارش تجزیه یا تخمیر می شوند. فرآیند تخمیر باعث تولید گاز بد بو می شود.
در بعضی موارد، غذاهای حاوی فیبر بالاتر بوی مشخصی دارند. بوی طبیعی ترکیبات حاصل از این غذاها همچنین می تواند باعث بوی بد نفخ شود. برخی از غذاهایی که ممکن است باعث بوی بد باد شکم شوند، عبارتند از:
- کلم
- سیر
- مارچوبه
- کلم بروکلی
غذاهای با فیبر بالا اغلب حاوی گوگرد بیشتری نسبت به انواع دیگر مواد های غذایی هستند. ترکیبات حاوی گوگرد که بوی مشخصی دارد ممکن است باعث تولید گاز بد بو در فرد می شود.
مطالعه بیشتر: عوارض مصرف بیش از حد فیبر
حساسیت غذایی
برخی از افراد ممکن است به گلوتن، گوگرد یا سایر مواد موجود در غذاها و نوشیدنی ها حساس باشند و این می تواند باعث مشکلات گوارشی شود.
این افراد برای پیروی از رژیم غذایی حذف نیاز به همکاری با یک متخصص بهداشت دارند. یک رژیم غذایی حذف مواد غذایی می تواند در شناسایی غذاهای خاص یا نوشیدنی هایی که علائم ناخوشایندی مانند باد شکم و نفخ ایجاد می کنند، موثر باشد. در این شرایط، افراد معمولاً 4-8 هفته یک رژیم حذف را دنبال می کنند. در این مدت، آنها ماده ای را که احتمال می دهند مشکلی ایجاد کرده است را از رژیم غذایی خود حذف خواهند کرد. سپس آنها می توانند به تدریج این ماده را مجدداً وارد رژیم غذایی خود کنند.
سندرم روده تحریک پذیر IBS
سندرم روده تحریک پذیر یک بیماری گوارشی است که روده بزرگ و کوچک را تحت تأثیر قرار می دهد. اگرچه علت دقیقی برای سندرم روده تحریک پذیر وجود ندارد، اما برخی از عواملی که ممکن است در پیشرفت آن نقش داشته باشند، از جمله:
- آلرژی
- ژنتیک
- استرس
- رژیم غذایی
- شیوه زندگی
- سطح باکتری های روده
سندرم روده تحریک پذیر می تواند علائم دیگری را در کنار باد شکم ایجاد کند، از جمله:
- گرفتگی
- نفخ شکم
- درد در شکم
- یبوست یا اسهال
افراد معمولاً می توانند با ایجاد برخی تغییرات در رژیم غذایی علائم سندرم روده تحریک پذیر را کنترل کنند. برخی از این راهکارها عبارتند از:
- نوشیدن مایعات فراوان برای کمک به هضم غذا
- شناسایی غذاهای محرک و اجتناب از آنها در صورت امکان
- جایگزینی وعده های غذایی بزرگ با وعده های کوچک تر و متعدد تر
- خوردن وعده های غذایی هر روز در یک زمان برای کمک به تنظیم روده
- نگه داشتن یک دفترچه یادداشت غذایی برای شناسایی هر نوع غذا یا نوشیدنی که باعث علائم می شود.
- محدود کردن الکل، کافئین، شیرین کننده های مصنوعی و نوشیدنی های گاز دار که ممکن است باعث اسهال و باد شکم شود.
مطالعه بیشتر: علت بوی بد مدفوع
عدم تحمل لاکتوز
بدن افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز نمی تواند لاکتوز، قند طبیعی موجود در محصولات لبنی را تجزیه کند. افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز ممکن است علائم زیر را بعد از خوردن یا نوشیدن محصولات شیر تجربه کنند:
- اسهال
- باد شکم
- معده درد
- نفخ شکم
- حالت تهوع
محصولات حاوی لاکتوز شامل لبنیات مانند پنیر، ماست و کره و همچنین برخی کالاهای فرآوری و پخته شده است. برخی از داروها ممکن است حاوی لاکتوز نیز باشند.
داروها
گاهی باد شکم می توانند ناشی از عوارض جانبی برخی از داروها باشند.
برخی از داروها باعث هضم گازهای بدبو می شوند. یکی از علت اصلی باد های شکمی بد بو، آنتی بیوتیک است. آنتی بیوتیک ها ممکن است برخی از باکتری های سالم یا مفید دستگاه گوارش را از بین ببرند در حالی که این باکتری ها برای مقابله با عفونت موثر هستند.
از بین بردن باکتری های خوب باعث عدم تعادل در دستگاه گوارش می شود. عدم تعادل می تواند باعث تولید گاز بدبو در فرد شود. این گاز اضافی همچنین می تواند منجر به نفخ شکم و یبوست ناخوشایند شود.
سرطان روده بزرگ
هرچند که هنوز این مورد به اثبات نرسیده است که به نظر می رسد یکی از علت های باد شکم بد بو، ابتلا به سرطان روده بزرگ باشد. پولیپ های سرطانی یا تومورها می توانند انسداد ایجاد کنند که باعث تجمع گاز در روده می شود.
افراد در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و سابقه خانوادگی باید بعد از 50 سالگی از نظر بروز احتمالی این بیماری غربالگری شوند.
مطالعه بیشتر: علت کف آلودی مدفوع چیست؟
علت باد شکم در شب چیست؟
باد شکم در شب ممکن است به علت های زیادی رخ دهد و می تواند بخشی طبیعی از روند هضم باشد. خوردن یک وعده غذایی سنگین قبل از خواب یا مصرف برخی غذاها و نوشیدنی ها می تواند باعث باد شکم در شب شود.
یکی از عادتهای بد غذایی که به باد شکم منجر میشود، این است که بلافاصله پس از غذا خوردن دراز بکشید یا بخوابید. بهتر است حداقل تا یک ساعت بعد از وعده غذایی به رختخواب نروید و همچنین بعد از صرف غذا کمی قدم بزنید تا شدت باد شکم کاهش یابد.
توجه کنید که تند غذا خوردن نیز میتواند باعث ورود حجم زیادی از هوا به معده شده و باد شکم را ایجاد کند. علاوه بر این، در نتیجه تند غذا خوردن، مواد غذایی به خوبی جویده نمیشود که در نتیجه موجب تولید بیش از حد گاز در فرایند هضم میشود.
درمان خانگی باد شکم بد بو
در بسیاری از موارد، فرد می تواند نفخ شکم را با روش خانگی درمان کند. غالباً، تغییر در رژیم غذایی می تواند برای کاهش یا خلاص شدن از گاز بویایی کافی باشد. این تغییرات ممکن است مستلزم کم خوردن یا پرهیز از چندین ماده غذایی باشد. غذاهایی که برای درمان باد شکمی بد بو باید کاهش یا اجتناب شوند در افراد مختلف متفاوت خواهد بود.
در موارد دیگر، ممکن است فردی متوجه شود که دارو باعث نفخ بوی بد شده است. برای داروهای بدون نسخه، فرد با قطع دارو به راحتی می تواند برای درمان باد های شکمی بد بود اقدام کند.
علاه بر این برخی روشهای خانگی که ممکن است برای کاهش بوی بد باد شکم مفید باشد عبارتند از:
مصرف چای آویشن: چای آویشنی خاصیت ضدباکتریایی دارد و میتواند بر بوی نامطبوع باد شکم تأثیر بگذارد. برای تهیه چای آویشنی، یک قاشق چایخوری از آویشن خشک را در لیوان آب جوشانده و بگذارید تا خنک شود. سپس آن را صاف کرده و بنوشید.
استفاده از نعناع: نعناع خواص ضدباکتریایی و تازهکننده دارد و میتواند بوی نامطبوع باد شکم را کاهش دهد. میتوانید نعناع تازه را خرد کنید و به صورت ترشی یا چای مصرف کنید.
استفاده از زنجبیل: زنجبیل خواص ضد التهابی و ضدباکتریایی دارد و میتواند به کاهش بوی بد باد شکم کمک کند. میتوانید تکههای کوچکی از زنجبیل را خرد کرده و به عنوان چاشنی در غذاها استفاده کنید یا آن را به صورت چای مصرف کنید.
مصرف آب لیموترش: آب لیموترش خاصیت ضدباکتریایی دارد و میتواند بوی بد باد شکم را کاهش دهد. میتوانید آب یک عدد لیموترش را به یک لیوان آب اضافه کرده و آن را میل کنید.
مصرف یونجه: یونجه خاصیت ضدباکتریایی و ضدالتهابی دارد و میتواند بوی نامطبوع باد شکم را کاهش دهد. میتوانید یک قاشق چایخوری از یونجه خشک را در لیوان آب جوشانده و بگذارید تا خنک شود. سپس آن را صاف کرده و نوشیدنی روزانه خود قرار دهید.
مصرف آناناس: آناناس حاوی آنزیم بروملین است که میتواند فرایند هضم را تسهیل کند و به کاهش باد شکم کمک کند. میتوانید به صورت تازه یا به عنوان آب آناناس مصرف کنید.
مهم است بدانید که این روشها ممکن است در برخی موارد موثر نباشند، و اگر مشکل بوی نامطبوع باد شکم به طور مداوم و مزمن است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق را تشخیص داده و درمان مناسب را توصیه کند.
درمان دارویی باد شکم
برای درمان باد شکم، میتوان از برخی داروهای بدون نسخه استفاده کرد. برخی داروهایی که برای کاهش باد شکم مورد استفاده قرار میگیرند، عبارتند از:
پروبیوتیکها: این دسته از داروها با مهار رشد باکتریهای تولیدکننده گاز، باعث افزایش باکتریهای خوب در دستگاه گوارش میشوند.
آنتیاسیدها: به ویژه آنتیاسیدهایی که حاوی سایمتیکون هستند، برای کاهش باد صبحگاهی مفید هستند.
قرص دایجستیو: این قرصها ممکن است به کاهش باد شکم کمک کنند.
قرص سی لاکس: این قرصها ممکن است به کاهش باد شکم کمک کنند و به افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند، کمک میکنند.
بیسموت ساب سالیسیلات: این دارو به عنوان یک آنتیاسید، برای درمان مشکلاتی مانند سوء هاضمه عمل میکند.
آیا قرص پروبیوتیک برای کاهش باد شکم مفید است؟
پروبیوتیکها شامل باکتریهای مفیدی مانند لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم هستند که به هضم منظم غذا کمک میکنند و باعث کاهش نفخ میشوند. پروبیوتیک در غذاهای تخمیر شده مانند کلم ترش و ماست یافت میشود. با این حال، میتوانید برای اثربخشی بیشتر، قرص پروبیوتیک بدون نسخه را تهیه کنید. این مکمل میتواند در کاهش باد شکم تأثیر زیادی داشته باشد.
برای جلوگیری از باد معده چه کنیم؟
برای کمک به پیشگیری از باد شکم، افراد می توانند از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های زیر اجتناب کرده یا آنها را محدود کنند:
- قند
- غذاهای پرچرب
- غذاهای سرخ شده
- نوشیدنی های گاز دار
برخی راهکارهای دیگر برای پیشگیری از باد شکم شامل موارد زیر است:
- کاهش استرس
- نوشیدن چای نعناع
- مصرف پروبیوتیک ها
- آهسته خوردن و آشامیدن
- ورزش برای کمک به هضم
- خوردن وعده های غذایی کوچک تر
- افزایش مصرف روزانه فیبر به طور تدریجی
- نوشیدن مایعات فراوان برای کمک به هضم غذا
- 2-3 ساعت پس از غذا خوردن منتظر بمانند بعد دراز بکشند.
- ترک آدامس، سیگار کشیدن و نوشیدن از طریق نی برای محدود کردن بلع هوا
اگر فردی بیماری خاصی مانند سندرم روده تحریک پذیر یا حساسیت غذایی داشته باشد، اجتناب از غذاهای محرک و کمک گرفتن از یک متخصص تغذیه می تواند به کاهش یا پیشگیری از باد شکم در شب کمک کند.
آیا فرد باید نگران باد شکم باشد؟
باد شکم همیشه باعث نگرانی نیست. اکثر افراد متوجه خواهند شد که با تغییر در رژیم غذایی، نفخ شکم بدون مراجعه به پزشک با روش های خانگی قابل کنترل و درمان است.
اگر پس از اجتناب از مصرف برخی از غذاها یا داروها، نفخ معده برطرف نشد و اگر علائم دیگری نیز رخ داد، شاید نشانه عفونت باشد که ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشد.
بسیاری از افراد پس از بررسی و درمان علت اصلی نفخ شکم، تسکین علائم را تجربه می کنند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر هنگام بروز باد شکم در شب علائم زیر را تجربه می کنید، باید با پزشک تماس بگیرد:
- خون در مدفوع
- یبوست یا اسهال
- کاهش وزن ناخواسته
- نفخ معده یا درد معده
- تغییرات ناگهانی در علائم
- کاهش کیفیت خواب یا کیفیت زندگی
اگر درمان های خانگی یا تغییرات رژیم غذایی در تسکین علائم موثر نباشند، باید از یک متخصص تغذیه نیز مشاوره بگیرید.
13 دیدگاه
خوب بود
سلام و سپاس
بسیار مفید بود
سلام و سپاس فراوان
دمتون گرم
سلام و سپاس
خیلی ممنونم از ارائه مطالب مفید تان
یک دنیا ممنون
سلام و سپاس
من دیابت وابسته ب انسولین دارن قرص فشارخون چربی خون و بیماری تب مدیترانه ای با قرص کلچسین روزی دو عدد و قرص خواب اما گاهی اسهال شدید و بعد خودش خوب میشه و گاز بسیار بد بو ک قابل کنترل هم نیست ک منو خونه نشین کرده چکار کنم بنظر شما من کانادا زندگی میکنم اگر ممکنه ب ایمیل من جواب را بفرستید قبلا از همکاریتون تشکر میکنم ضمنا من شصت و نه سالمه
با سلام و احترام. دوست عزیز شما میتوانید با استفاده از لینک https://web.pezeshket.com/public/advisers?skill=15&custom=site-comment
از متخصص داخلی جهت بررسی و درمان مشاوره دریافت نمایید با تشکر
با سلام من دچار گاز زیاد شکم و بد بو هستم به کرار که کولونوسکوپی هم کردم مشخص شد کولیت عصبی دارم خسته شدم چیکار باید بکنم
سلام فلوكستين بخوريد
سلام
تا میتوانید از غذاهایی ک فست فودی هستند کمتر استفاده کنید
طعم دهنده های داخل سوسیس و کالباس عامل مهمی هستند ک معده رو دچار اختلال میکنند
اگر رعایت بشه خیلی راحتید