شست و شوی گوش

شست و شوی گوش فرآیندی است که برای خارج کردن مایع، موم و اشیای خارجی از گوش استفاده می شود. در حالت عادی، مومی در گوش ایجاد می شود که مجرا، را لزج کرده و از آن در برابر ورود حشرات جلوگیری می کند. معمولاً بدن به صورت برنامه ریزی شده میزان موم گوش داخل گوش را کنترل کرده و از تولید بیش از حد آن جلوگیری می کند. زیرا وجود موم گوش زیاد یا سخت شدن موم گوش باعث بسته شدن مجاری گوش می شود. در نتیجه ممکن است فرد دچار سردرد، زنگ گوش یا از دست رفتن موقت شنوایی اش شود.

هدف از شست و شوی گوش 

پرده گوش و کانال گوش ظرافت و حساسیت بسیار زیادی داشته و در نتیجه نیازمند مراقبت است.

جمع شدن موم گوش نیز یکی از مواردی است که می تواند به مرور زمان عملکرد طبیعی گوش را با مشکلات جدی همراه کرده و قدرت شنیداری فرد را تحت تأثیر خود قرار دهد.

پاکسازی موم گوش اضافه، با این شست و شو، یکی از راه های ایمن برای کاهش خطر آسیب دیدگی گوش است.

گاهی اوقات اشیای خارجی مثل غذا، حشرات و یا حتی سنگ های ریز ممکن است وارد گوش شوند. در چنین مواردی خروج ایمن و سریع این اشیا قبل از نفوذ آنها به اعماق گوش می تواند از بروز بسیاری از مشکلات شنوایی در آن جلوگیری کند.

این شست و شو یکی از ایمن ترین راه ها برای خارج کردن سریع این اشیای خارجی وارد شده به داخل گوش است.

این شست و شو فرآیندی است که پزشک می تواند آن را داخل منزل یا مطب با استفاده از یک کیت شست و شوی گوش و سرنگ چراغ دار انجام دهد.

فرآیند شست و شوی گوش

• پیش از اینکه پزشک بخواهد شست و شو را شروع کند احتمالاً برای تشخیص و اطمینان از تجمع موم اضافه گوش یا شیء خارجی گوش را به دقت معاینه کند. تا مشکل خاصی برای انجام روند شست و شو وجود نداشته باشد.
• پزشک با استفاده از یک وسیله پزشکی به نام اوتوسکوپ در قسمت ورودی گوش، میزان و محل وجود موم گوش اضافه را تشخیص و شناسایی می کند. با روشن کردن و بزرگ کردن تصویر گوش اطلاعات دقیق در مورد شیء یا موم گوش جمع شده جمع آوری خواهد نمود.
• در صورتی که موم داخل گوش جمع شده باشد، پزشک اقدام به انجام شست و شو گوش با استفاده از وسیله ای شبیه سرنگ خواهد نمود. این وسیله برای وارد کردن آب یا مخلوط آب و نمک داخل گوش استفاده می شود تا با استفاده از آن بتوان جرم اضافه گوش را خارج کرد. انجام فرآیند شست و شوی گوش شاید کمی آزار دهنده باشد. حتی ثابت نگه داشتن گوش برای مدتی طولانی کمی کلافه تان کند. اما با این حال در حین شست و شو؛ درد خاصی را احساس نخواهید کرد.
• برای انجام این فرآیند در منزل و خارج کردن موم از داخل گوش ها نیاز دارید تا وسایل زیر را تهیه کنید. در بیشتر روش های رایج با استفاده از یک قطره چکان برای ریختن روغن بچه، روغن طبیعی یا داروهای نرم کننده جرم گوش استفاده می شود.

روند شست و شو برطبق روال زیر خواهد بود:

1. هر روز به مدت 2 یا 3 بار چند قطره از روغن های گفته شده را داخل گوش تان بریزید.
2. بعد از نرم شدن جرم گوش، سرنگ را با آب ولرم یا مخلوط آب و نمک پر کرده و جرم ها را از گوش خارج کنید.

عوارض شست و شوی گوش

در صورتی که پرده گوش آسیب دیده یا بیماری خاصی دارید که سیستم ایمنی بدنتان را تضعیف می کند. به هیچ وجه این شست و شو انجام ندهید. حال فرقی نمی کند که بخواهید این کار را در منزل یا مطب دکتر انجام دهید. در صورت عفونت حفره گوش، به هیچ وجه گوش تان را شست و شو ندهید. با وجود اینکه انجام این شست و شوی فرآیندی رایج و کم خطر است. اما بازهم ممکن است خطرات و عوارضی به همراه داشته باشد.

عفونت گوش

اوتیت خارجی یکی از مشکلات رایج بعد از این شست و شو است. بروز اوتیت باعث التهاب حفره گوش شده و ممکن است منجر به بروز عفونت شود. عفونت اتفاقی دردناک بوده و اوتیت گوش میانی نیز ممکن است اتفاق بی افتد. عفونت یکی از رایج ترین اتفاقاتی است که ممکن است در نتیجه شست و شوی گوش بیفتد.

پارگی پرده گوش

یکی دیگر از عوارض شست و شوی گوش، پارگی پرده گوش است.

گاهی اوقات شست و شو ممکن است باعث فشرده شدن بیشتر موم های اضافه داخل گوش شود.

این اتفاق می تواند پاکسازی گوش را تا حد زیادی سخت کرده و به پرده گوش فشار بیشتری وارد شود.

در نتیجه این فشارها احتمال بروز پارگی گوش نیز تا حد زیادی افزایش خواهد یافت.

در بعضی موارد مایع در داخل حفره گوش جمع شده و باعث افزایش فشار در نتیجه پارگی پرده گوش خواهد شد.

دیگر عوارض احتمالی

در بعضی موارد خاص عوارض دیگری نیز ممکن است اتفاق بیفتد:

• سرگیجه، احساس اینکه اتاق دور سرتان می چرخد (معمولاً اثری موقت)
• ناشنوایی که ممکن است دائمی یا موقت اتفاق بیفتد.

از آن جایی که جمع شدن موم گوش برای مدت طولانی ممکن است مشکل ساز بوده و سلامتیتان را به خطر بیندازد. در صورت مشاهده علائمی که گفته شد و در صورت عدم بهبودی با مراقبت های خانگی، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید. افرادی که از سمعک یا دیگر وسایل کمک کننده به شنوایی کمک می کنند. نیز احتمال تجمع موم گوش در آنها بسیار زیاد بوده و ممکن است در طولانی مدت نیاز به این شست و شو داشته باشند. ناگفته نماند که برای تمیز کردن گوش، نباید گوش پاک کن را به داخل کانال گوش وارد کنید. زیرا این کار باعث آسیب دیدگی و گاهی اوقات پارگی پرده گوش خواهد شد.

یادتان باشد که پرده گوش سطحی ظریف و حساس بوده و باید از آن مراقبت کنید.

عوارض جانبی شست و شوی گوش

بسیاری از افراد بعد از این شست و شو ممکن است شاهد عوارض خاصی شوند.

معمولاً عوارض خاص و جدی نبوده و فقط ممکن است آرامش فرد را برهم بزند.

عوارض رایج بعد از شست و شوی گوش شامل موارد زیر می شود:

• سرگیچه موقت
• احساس درد یا ناراحتی در کانال گوش
• تینیتوس یا وز وز و زنگ گوش

این عوارض دائمی نبوده و بعد از مدت کوتاهی از بین خواهند رفت.

اگر احساس درد یا ناراحتی داشتید و بعد از چند روز و انجام مراقبت های پزشکی در منزل هیچ بهبودی برایتان حاصل نشد یا درد شدید داشتید حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید. زیرا شاید علت درد بیش از حد یا ناراحتیتان عفونت گوش یا پارگی پرده گوش باشد.

درمان های جایگزین شست و شوی گوش

خوشبختانه راه های دیگری نیز وجود داشته و می توانید از این موارد نیز برای خارج کردن جرم اضافه گوش استفاده کنید.

در صورتی که هرکدام از علائم بالا را داشتید، به هیچ وجه از این درمان ها استفاده نکنید.

روغن های طبیعی

روغن زیتون، روغن بچه و روغن های معدنی نیز برای گوش استفاده می شود.

کافی است چند قطره از این روغن های را داخل حفره گوش بریزید تا موم اضافه گوش نرم شود.

معمولاً استفاده از این روغن ها هیچ عارضه یا ناراحتی ای برای شخص ایجاد نمی کند.

حال بعد از چند دقیقه که روغن داخل گوش تان بود، به سمت گوش آسیب دیده بخوابید تا خود به خود روغن از داخل گوش خارج شود.

آب نمک

از محلول آب نمک نیز می توانید برای نرم کردن و خارج کردن جرم گوش کمک بگیرید.

برای این کار چند قطره محلول آب نمک را داخل کانال گوش آسیب دیده بریزید. بعد از گذشت 3 تا 5 دقیقه به سمت گوش خود بخوابید تا آب نمک از داخل گوش خارج شود.

سپس گوش و قسمت بیرونی کانال گوش را با پارچه ای تمیز خشک کنید.