تومور استخوان

زمانی که سلول ها به صورت غیر طبیعی و غیر قابل کنترل شروع به تقسیم شدن می گیرند، می توانند باعث بروز توده یا غده بافتی شود. این برجستگی به وجود آمده را تومور می نامند. تومورهای استخوانی نیز نوعی از تومورها هستند که استخوان ها را درگیر می کنند. همزمان با رشد تومور، بافت غیر طبیعی می تواند جایگزین بافت سالم فرد مبتلا شود. این تومورهای استخوانی نیز مانند دیگر انواع تومور می توانند خوش خیم یا بدخیم باشد.

تومورهای خوش خیم سرطانی نیستند. اگرچه تومورهای خوش خیم استخوانی به طور معمول در محل خود باقی مانده و کشنده بودن آن ها بسیار بعید است اما با این حال هنوز سلول های غیر طبیعی بوده و ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. تومورهای خوش خیم ممکن است رشد کرده و با فشرده کردن بافت استخوان سالم باعث مشکلات بعدی شوند. تومورهای بدخیم سرطانی هستند. تومورهای بدخیم استخوانی نیز می توانند باعث شیوع سرطان در بدن فرد مبتلا شوند.

علت تومور استخوان

هنوز علت اصلی بروز تومورهای استخوانی مشخص نیست.

البته چند علت احتمالی مانند ژنتیک، درمان با اشعه و آسیب دیدگی استخوان ها از جمله مواردی است که باید در بروز تومورهای سرطانی در نظر داشت. استئوسارکوم به ویژه در کودکان ممکن است به درمان با اشعه(به ویژه دوزهای بالای پرتودرمانی) و سایر داروهای ضد سرطان مرتبط باشد. با این حال علت دقیق بروز این تومورهای استخوانی ناشناخته بوده و موارد گفته شده فرضیات است.

تومورهای استخوانی غالباً زمانی به وجود می آیند که قسمت هایی از بدن به سرعت در حال رشد هستند. همچنین احتمال بروز استئوساکروما در افرادی که در گذشته دچار شکستگی استخوانی شده و برای جوش خوردن استخوان خود از ایمپلنت های فلزی استفاده کرده اند، بسیار بیشتر از دیگران است.

علائم تومور استخوان

بروز دردهای استخوانی یکی از شایع ترین علائم انواع تومور سرطانی است.

این دردها ابتدا به صورت موقت به وجود آمده و بعد از مدتی تشدید شده و دائمی می شود. این دردها می تواند تا حدی شدید شود که فرد مبتلا را شب هنگام از خواب بیدار کند. گاهی اوقات، هنگامی که تومور استخوانی هنوز در فرد مبتلا تشخیص داده نشده است. به نظر می رسد که آسیب دیدگی باعث شکستگی استخوان شده و فرد به همین خاطر احساس درد می کند. این عارضه به عنوان شکستگی پاتولوژیک شناخته می شود. گاهی اوقات ممکن است در محل تومور فرد شاهد بروز تورم باشد.

البته فرد ممکن است دردی احساس نکند، اما متوجه بافت جدید بر روی یکی از قسمت های بدن خود باشید. علاوه بر موارد گفته شده تومورها می تواند باعث بروز تعریق شبانه، تب یا هر دو مورد شود. همچنین افراد مبتلا به تومورهای خوش خیم ممکن است هیچ علامتی از تومور نداشته باشند. در این موارد، تومور فقط از طریق تصویربرداری و اسکن ها تشخیص داده خواهد شد. تومور خوش خیم استخوانی مانند استئوکندروما ممکن است هیچ نیازی به درمان نداشته باشد. مگر اینکه تومور با عملکرد و حرکات روزانه فرد تداخل داشته و مشکلاتی برای فرد به وجود بیاورد.

انواع تومورهای استخوانی خوش خیم

استئوکندروماس (Osteochondromas)

• بروز تومورهای خوش خیم از تومورهای بدخیم شایع تر است.
• شایعترین نوع تومور خوش خیم استخوان، استئوکندروماس است.
• استئوکندروماس بیشتر در بزرگسالان و نوجوانان بروز پیدا می کند.
• این نوع بین 35 تا 40 درصد از کل تومورهای خوش خیم استخوان را تشکیل می دهد.

این تومورها در سر انتهایی استخوان های بلند در حال رشد مثل استخوان دست ها و پاها بروز پیدا می کند. این تومورها معمولاً قسمت انتهایی ساق پا (استخوان ران)، قسمت فوقانی استخوان پا (تیبیا) و انتهای فوقانی استخوان بازو (هومروس) را درگیر می کنند. این تومورها از استخوان و غضروف تشکیل شده اند. استئوکوندروماس به عنوان ناهنجاری های رشد استخوانی در نظر گرفته می شوند. یک کودک ممکن است دچار یک یا چندین ستئوکوندرومای استخوانی شود.

Nonossifying fibroma unicameral

• این تومور یک نوع کیست استخوانی ساده است.
• این تومور معمولاً در استخوان پا به وجود آمده و اغلب کودکان و نوجوانان را درگیر می کند.

تومورهای غول پیکر

تومورهای سلولی غول پیکر:

• معمولاً به صورت تهاجمی رشد کرده و بیشتر در بزرگسالان رخ می دهند.
• این تومورهای بزرگ معمولاً در انتهای گرد استخوان ظاهر شده و صفحه رشد را درگیر نمی کنند.
• این نوع از تومورها بسیار نادر بوده و احتمال بروز آن بسیار کم است.

Enchondroma (انکوندروما)

انکوندروما یک کیست غضروفی است که در داخل مغز استخوان رشد می کند.

این نوع از تومورها در کودکان بروز پیدا کرده و تا بزرگسالی همراه آنها خواهد بود. این تومورها معمولاً بخشی از یک سندرم با نام اولیر و مافوچی است. انکوندروما بیشتر استخوان های دست و پا و همچنین استخوان های بلند باز و وران را درگیر می کند.

 Fibrous dysplasia (دیسپلازی فیبروز)

دیپسلازی فیبروز یک نوع جهش ژنی است که باعث آسیب پذیری بیشتر استخوان ها و بروز فیبروزهای استخوانی خواهد شد.

کیست استخوانی آنوریسم  (Aneurysmal bone cyst)

• ناهنجاری عروق خونی است که ابتدا در مغز استخوان به وجود می آید.
• این کیست به سرعت رشد کرده و به علت تأثیر گذاشتن بر روی صفحات رشد می تواند اثر بسیار مخربی بر روی کودکان و نوجوانان داشته باشد.

انواع تومورهای استخوانی بدخیم

همچنین انواع مختلفی از سرطان وجود دارد که تومورهای بدخیم استخوانی را به وجود می آورد.

سرطان استخوانی اولیه به این معنی است که سرچشمه بروز سرطان در استخوان ها است. بر اساس انستیتو سرطان ملی (NCI)، سرطان استخوانی اولیه تنها کمتر از 1 درصد از تمامی انواع سرطان ها را تشکیل می دهد.

سه نوع شایع از سرطان های استخوان اولیه شامل:

• استئوزارکوم (osteosarcoma)
• کندروسارکوم (chondrosarcoma)
• خانواده اوینگ سارکوما (Ewing sarcoma family)

استئوسارکوم

سرطان استخوانی استئوسارکوم که بیشتر در کودکان و نوجوانان رخ می دهد ، دومین نوع شایع سرطان استخوان است. این عارضه معمولاً اطراف لگن، شانه یا زانو فرد را درگیر می کند این تومور به سرعت رشد کرده و تمایل به گسترش و درگیر کردن قسمت های دیگر بدن فرد مبتلا خواهد داشت. شایع ترین محل های بروز این نوع تومور مناطقی است که استخوان ها به طور فعال در حال رشد هستند (صفحات رشد). این قسمت ها شامل قسمت انتهایی استخوان ران و ابتدای استخوان پا می شود. همچنین استئوسارکوم نیز گاهی به عنوان ساکروم استئوژنیک osteogenic sarcoma  شناخته می شود.

خانواده سارکوم یوئینگ (Ewing sarcoma family of tumors ESFTs)

خانواده تومورهای سارکوم یووئینگ (ESFTs) بیشتر نوجوانان و بزرگسالان را درگیر می کنند. اما این تومورها گاهی اوقات ممکن است در کودکان تا سن 5 سالگی نیز بروز پیدا کند.  این نوع سرطان استخوان معمولاً در پاها (استخوان های بلند)، لگن، ستون فقرات، دنده ها، بازوها و جمجمه فرد ظاهر می شود.

این تومورها از حفره استخوان هایی که مغز استخوان در آن جا تولید می شود (حفره های مدولاری) شروع خواهد شد. علاوه بر بروز این تومورها در استخوان، ESFT ها می توانند در بافت نرم مانند چربی، ماهیچه و رگ نیز رشد پیدا کنند. کودکان آفریقایی- آمریکایی به ندرت دچار تومور ESFT خواهند شد. علاوه بر این احتمال بروز تومورهای سارکوم یوئینگ در مردان بیشتر از زنان است. این نوع از تومورها رشد کرده و به سرعت پخش خواهد شد.

کندروسارکوم

• احتمال ابتلا به کندروسارکوم در افراد میانسال و مسن بیشتر از گروه های سنی دیگر است.
• این نوع سرطان استخوان معمولاً در باسن، شانه ها و لگن بروز پیدا می کند.

سرطان استخوان ثانویه

اصطلاح “سرطان ثانویه استخوان” به این معنی است که سرطان از جایی دیگری از بدن شروع شده و سپس به استخوان گسترش می یابد. این بیماری معمولاً بزرگسالان و افراد مسن را تحت تأثیر قرار می دهد.

انواع سرطانی که احتمال گسترش داشته و می تواند استخوان ها را درگیر کند شامل موارد زیر می شود:

• کلیه
• سینه
• پروستات
• غده تیروئیدی
• دستگاه تنفسی (به خصوص استئوسارکوما)

میلوما چندگانه (Multiple myeloma)

• شایع ترین نوع سرطان ثانویه استخوان میلوما چندگانه نام دارد.
• این سرطان استخوان به عنوان تومورهای مغز استخوان ظاهر می شود.
• در بیشتر موارد میلوما چندگانه بزرگسالان و افراد مسن را درگیر می کند.

تشخیص تومور استخوانی

شکستگی ها، عفونت ها و سایر بیماری ها ممکن است شبیه تومورها باشند. برای اطمینان از وجود تومور استخوانی، پزشک ممکن است آزمایش های مختلفی را برای فرد مبتلا تجویز کند. ابتدا پزشک معالج با تمرکز بر روی ناحیه مشکوک به بروز تومور فرد را مورد معاینه فیزیکی قرار خواهد داد. سپس پزشک میزان حساسیت استخوان ها و محدوده حرکتی مفاصل فرد را بررسی کرده و در مورد سابقه پزشکی و بیماری ها سؤالاتی را مطرح خواهد کرد.

آزمایش خون و ادرار

پزشک ممکن است آزمایشاتی از جمله نمونه خون یا ادرار را برای تشخیص بیماری انجام دهد. آزمایشگاه این مایعات را برای شناسایی پروتئین های مختلف که ممکن است وجود تومور یا سایر مشکلات پزشکی را نشان دهد، تجزیه و تحلیل خواهد کرد.

آزمایش قلیایی فسفاتاز یکی از ابزارهای رایج برای تشخیص تومورهای استخوانی است که بیشتر پزشکان از آن برای تشخیص دقیق استفاده می کنند. هنگامی که بافت استخوانی شما به ویژه در تشکیل سلول ها فعال است ، مقادیر زیادی از آنزیم در خون فرد ظاهر خواهد شد. وجود بیش از حد این آنزیم می تواند به این دلیل باشد که استخوان در حال رشد بوده یا نشان دهد که تومور مشغول تولید غیر طبیعی بافت استخوانی است. این آزمایش در افرادی که سن رشد آن ها گذشته قابل اطمینان تر از نوجوانان و جوانان خواهد بود.

تصویر برداری

پزشک احتمالاً برای تعیین اندازه و محل دقیق بروز تومور تصویر برداری اشعه ایکس را تجویز خواهد کرد.

براساس نتایج به دست آمده از اشعه ایکس، ممکن است تصویر برداری های زیر نیز مورد نیاز باشد:

تصویر برداری سی تی اسکن

تصویر برداری سی تی اسکن، تصویری با جزئیات از بدن فرد تهیه کرده و از چندین زاویه مختلف عکس در اختیار پزشک قرار خواهد داد.

تصویر برداری ام آر آی

تصویر برداری ام آر آی، نیز با استفاده از امواج رادیویی و آهنربای قوی تصاویر با کیفیتی از ناحیه مشکوک در اختیار پزشک قرار خواهد داد.

برش نگاری با گسیل پوزیتیرون (PET)

این روش یکی دیگر از مواردی است که به تشخیص تومورهای استخوانی کمک خواهد کرد. در این شیوه تصویر برداری پزشک مقادیر بسیار کمی از شکر رادیواکتیو را به داخل رگ های فرد تزریق خواهد کرد. از آن جایی که سلول های سرطانی نسبت به سلول های معمولی گلوکز بیشتری مصرف می کنند، این شیوه تصویر برداری می تواند محل دقیق بروز تومور استخوانی را نشان دهد.

تصویر برداری arteriogram (آرتریو گرام)

نوعی از تصویر برداری ایکس ری از رگ ها و شریان های بدن فرد است.

بیوپسی

پزشک ممکن است بخواهد تا برای اطمینان بیشتر از تشخیص بیوپسی انجام دهد. در این آزمایش، نمونه ای از بافت تشکیل دهنده تومور، برداشته می شود. نمونه به دست آمده با دقت در آزمایشگاه در زیر میکروسکوپ بررسی می شود. انواع اصلی بیوپسی شامل بیوپسی سوزنی و بیوپسی برش می شود. بیوپسی سوزن ممکن است در مطب پزشک یا رادیولوژیست به همراه یکی از آزمایشات تصویربرداری که قبلاً ذکر شده، انجام شود. برای انجام این بیوپسی نیاز به بی حسی موضعی خواهید داشت.

پزشک برای این کار سوزنی را وارد استخوان خواهد کرد تا کمی از بافت تومور خارج کند. اگر رادیولوژیست تصمیم به انجام بیوپسی سوزن داشته باشد برای این کار از تصویر گرفته شده توسط اسکن اشعه ایکس ، ام آر آی یا سی تی اسکن برای یافتن تومور استفاده خواهد کرد تا دقیقاً سوزن را در محل تومور فرو کند. بیوپسی برش که به آن بیوپسی باز نیز گفته می شود در اتاق عمل، تحت بیهوشی عمومی انجام  خواهد شد. پزشک برای نمونه برداری بافتی برشی در ایجاد کرده و بیوپسی را از طریق این برش انجام خواهد داد.

برای تشخیص قطعی تومور استخوانی، انجام بیوپسی مورد نیاز خواهد بود.

درمان تومور استخوانی خوش خیم

اگر تومور خوش خیم باشد، ممکن است نیاز به اقدام یا درمان خاصی نباشد. گاهی اوقات پزشکان نیز اقدامی در جهت درمان این تومورها انجام نداده و تنها آن ها را تحت نظر می گیرند تا در صورت تغییر، درمان آن را آغاز کنند. به همین خاطر فرد مبتلا به تومورهای خوش خیم باید برای عکس برداری های دوره ای به پزشک مراجعه کند. با این حال، پزشک ممکن است بخواهد تومور خوش خیم را با جراحی از بین ببرد. زیرا گاهی اوقات تومورهای خوش خیم ممکن است گسترش یافته یا به تومورهای بدخیم تبدیل شوند. تومورهای استخوانی همچنین می توانند منجر به بروز شکستگی های استخوانی شوند.

درمان تومور استخوانی بدخیم

اگر تومور بدخیم باشد برای معالجه آن به تیمی از پزشکان نیاز خواهد بود. با وجود اینکه تومورهای بدخیم باعث نگرانی می شوند اما جای نگرانی نبوده و درمان باعث بهبود بیمار خواهد شد. درمان فرد بستگی به نوع سرطان استخوان و میزان گسترش آن در بدن دارد. اگر سلول های سرطانی شما محدود به تومور و یک ناحیه باشد فوری آن باشد به آن مرحله localized گفته می شود. در مرحله متاستاز، سلول های سرطانی به سایر قسمت های بدن سرایت کرده اند و همین موضوع درمان سرطان را دشوارتر از قبل می کند.

جراحی ، پرتودرمانی و شیمی درمانی مهمترین راهکارهای درمان سرطان هستند.

عمل جراحی

سرطان استخوان معمولاً با جراحی درمان می شود.

در حین انجام عمل جراحی، تمام تومور برداشته خواهد شد. علاوه بر برداشتن ناحیه تومور، جراح نواحی اطراف تومور را با دقت بررسی خواهد کرد تا مطمئن شود که هیچ سلول سرطانی پس از عمل باقی نمانده باشد.

اگر سرطان استخوان در بازو یا پا باشد، جراح ممکن است از آنچه که به عنوان جراحی نجات اندام شناخته می شود برای درمان فرد استفاده کند. این بدان معنی است که از عمل جراحی استفاده می شود که سلول های سرطانی برداشته می شوند ولی در طی عمل تاندون ها ، ماهیچه ها، رگ های خونی و اعصاب از بین نخواهند رفت. بعد از این عمل جراح استخوان سرطانی را با ایمپلنت فلزی جایگزین خواهد کرد. شیمی درمانی پیشرفته نیز به بهبودی فرد مبتلا تا حد زیادی کمک کرده و علاوه بر آن می توان از داروهای تازه معرفی شده نیز برای درمان تومورهای استخوانی استفاده کرد.

نتیجه گیری

زمانی که سلول ها به صورت غیر طبیعی و غیر قابل کنترل شروع به تقسیم شدن می گیرند، می توانند باعث بروز توده یا غده بافتی شود. این برجستگی به وجود آمده را تومور می نامند. تومورهای استخوانی نیز نوعی از تومورها هستند که استخوان ها را درگیر می کنند. همزمان با رشد تومور، بافت غیر طبیعی می تواند جایگزین بافت سالم فرد مبتلا شود. این تومورهای استخوانی نیز مانند دیگر انواع تومور می توانند خوش خیم یا بدخیم باشد. بهترین شیوه درمانی تومورها بر اساس خوش خیم یا بدخیم بودن و میزان گستردگی آن انتخاب خواهد شد.