علائم اسکیزوفرنی

اسکیزوفرنی به عنوان یک اختلال روان پریشی طبقه بندی می شود. افراد مبتلا معمولا علائم اسکیزوفرنی را از خود نشان می دهند. به نظر می رسد در روان پریشی، ترکیبی از ادراکات، فرآیندهای فکری، اعتقادات و عواطف فرد از واقعیت جدا می شود. این علائم ممکن است دایمی نبوده و گاهی نیز ناپدید می شوند.

علائم مثبت اسکیزوفرنی

علائم اسکیزوفرنی را مثبت یا منفی می نامند. این بدان معنا نیست که برخی خوب و برخی بد هستند. علائم مثبت علائمی است که در کسی که مبتلا به اسکیزوفرنی است وجود دارد که افراد بدون اسکیزوفرنی یا بیماری روانی دیگری آن را تجربه نخواهد کرد. نمونه هایی از این موارد، عبارتند از:

• هذیان
• توهم
• گفتار بی نظم
• رفتار بی نظم

هذیان

هذیان، باورهای غلط ثابتی هستند که منطقی نیستند. اگرچه هر فردی گهگاه باورهای تحریف شده ای دارد، اما افرادی که دچار توهم روان پریشی هستند را نمی توانید متقاعد کنید که باورهای آنها واقعی نیست.

توهم

توهم تجربیات حسی کاذب است که هیچ پایه ای در دنیای خارجی ندارد. توهم روان پریشی هنگامی رخ می دهد که فرد کاملاً هوشیار باشد و تحت تأثیر الکل یا داروهای غیرقانونی نباشد. توهم شنوایی (شنیدن صدا) و توهم بصری (دیدن چیزها) شایع ترین موارد است، اما فرد می تواند در مورد لمس (مثلاً اشکال روی پوست خزنده)، طعم یا بو را نیز توهم داشته باشد.

گفتار بی نظم

در گفتار روانشناختی، کلمات بر اساس قوانین عادی زبان به هم پیوند نمی خورند بلکه ممکن است براساس اصوات، قافیه، اجناس یا ارتباطات آزاد با هم پیوند خورده باشند. اگرچه همه افراد خطایی در گفتار خود را تجریه می کنند، به ویژه هنگامی که خسته هستند یا استرس دارند، اما گفتار روانشناختی غیر طبیعی است و درک آن دشوار یا غیرممکن است.

رفتار بی نظم

رفتارهای نامنظم روانشناختی، هدفدار و منطقی نیستند. به عنوان مثال، درآوردن لباس برای استحمام منطقی است. درآوردن لباس در اتوبوس عمومی نمونه ای از رفتارهای بی نظم است. خندیدن در مواقع نامناسب یا بدون دلیل رفتاری نابسامان است. بروز حالت های عجیب و غریب یا یخ زدگی می تواند نمونه هایی از رفتارهای کاتاتونیک یا بی نظم باشد.

علائم منفی اسکیزوفرنی

علاوه بر علائم مثبت که در فرد مبتلا به اسکیزوفرنی رخ می دهد، موارد دیگری نیز وجود دارد که از آنها به عنوان علائم منفی یاد می شود.  این بدان معنی است که فرد در حال فقدان یا کاهش برخی از صفات است که اغلب در افراد سالم وجود دارد. اصطلاح منفی نشان می دهد که چیزی احساس می شود انگار از تجربه روزانه فرد گرفته می شود یا از بین می رود. نمونه هایی از علائم منفی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• آنهدونی
• تأثیر مسطح
• عدم ابتکار عمل
• کاهش در گفتار

افراد مبتلا به تأثیر مسطح، بدون احساس به نظر می رسند یا طیف عاطفی بسیار محدودی دارند. آنها واکنش کمی به موقعیت ها یا تصاویر احساسی یا ناراحت کننده نشان می دهند. این ابراز احساسات محدود می تواند برای دیگران نگران کننده باشد، زیرا فرد ممکن است تصور کند بیمار ممکن است از بین برود.

آنهدونی

کسی که به بیماری اسکیزوفرنی مبتلا است می تواند دچار کمبود شادی شود. این تغییر توسط اطرافیان بیمار کاملاً محسوس است و صرفاً تغییری در علایق نیست.

کاهش در گفتار

یک علامت منفی اسکیزوفرنی می تواند کسی را طوری درگیر کند که به طور محسوسی کمتر از گذشته صحبت کند و حرف بزند.

عدم ابتکار عمل

از دست دادن اراده برای انجام کارها، علامت منفی اسکیزوفرنی است. به یاد داشته باشید که یک علامت منفی به مشخصه ای اشاره دارد که به نظر می رسد در حال کم شدن یا از بین رفتن فرد است. از دست دادن انگیزه و ابتکار، که به آن avolition نیز می گویند، یک علامت منفی رایج در اسکیزوفرنی است.

علائم شناختی اسکیزوفرنی

علائم شناختی اسکیزوفرنی با نحوه تفکر فرد ارتباط دارد. اگرچه از علائم شناختی برای تشخیص اسکیزوفرنی استفاده نمی شود، اما برخی از آنها نسبتاً با این بیماری ارتباط دارند، مانند:

مشکلات حافظه. اسکیزوفرنی غالباً روی حافظه فعال تأثیر می گذارد، یعنی نوعی از حافظه ای که برای پردازش فعال در سرتان استفاده می کنید، مانند ارقام شماره تلفنی که می خواهید شماره گیری کنید.

دشواری برنامه ریزی و ساختار فعالیت ها. عملکرد اجرایی مجموعه ای از فرایندهای ذهنی هستند که به ما امکان را می دهد تا مراحل مورد نیاز برای انجام یک کار را شناسایی کرده و سپس آنها را به ترتیب مناسب اجرا کنیم. عملکرد اجرایی همچنین به ما این امکان را می دهد تا پاسخ خود را به عوامل حواس پرتی سرکوب کنیم تا کاری انجام دهیم.

فقدان بینش. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یک نقطه کور شناختی خاص دارند که مانع درک بیماری آنها می شود. این بدان معناست که عزیزان و مراقبان باید تا آنجا که ممکن است هوشیار باشند تا به بیمار کمک کنند روند درمانی خودش را برای کنترل علائم حفظ کند.

تشخیصی اسکیزوفرنی

به دلیل تنوع علائمی که در مبتلایان به اسکیزوفرنی می تواند وجود داشته باشد، تشخیص این بیماری دشوار است. در تلاش برای دستیابی به دقت بیشتر در روند تشخیص، معیارهای بالینی اسکیزوفرنی در DSM-5 با گذشت زمان پیچیده تر شده اند. اما مبتلایان به این بیماری باید به علت های زیر تشخیص داده شوند:

• غالباً بیمار باید تا آخر عمر دارو مصرف کند.
• این یک بیماری شایع تر از چیزی است که مردم فکر می کنند.
• علائم می تواند تا حد زیادی بر توانایی های اجتماعی و عملکرد فرد تأثیر بگذارد.
• افرادی که به اسکیزوفرنی مبتلا می شوند می توانند تا آخر عمر علائمی را تجربه کنند.

معیارهای DSM برای تشخیص اسکیزوفرنی

حداقل دو ویژگی های بالینی زیر باید برای تشخیص بیماری اسکیزوفرنی در فرد وجود داشته باشد:

• توهم
• هذیان
• علائم منفی
• گفتار بی نظم
• رفتار بی نظم

علائم باید حداقل شش ماه تجربه شود. فرد در نتیجه علائم خود با مشکلات شغلی و عملکرد اجتماعی قابل توجهی روبرو می شود.

علائم تشخیصی اسکیزوفرنی

علاوه بر معیارهای تشخیصی رسمی، علائم مختلف دیگری نیز وجود دارد که اغلب در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مشاهده می شود. این علائم شامل مواردی مانند:

• افسردگی
• عصبانیت
• اضطراب
• حواس پرتی
• عدم بصیرت
• اختلالات خواب
• مصرف مواد (به ویژه مصرف دخانیات)

علاوه بر بررسی و شناسایی معیارهای بالینی رسمی ذکر شده، موارد دیگری نیز وجود دارد که پزشک در فرآیند تشخیص در نظر می گیرد. این موارد عبارتد از:

سابقه خانوادگی اسکیزوفرنی. ابتلا یکی از بستگان نزدیک شما به اسکیزوفرنی ممکن است شانس ابتلا شما را هم افزایش دهد.

عوارض دارو. افراد ممکن است در گذشته به عنوان بخشی از درمان سلامت روان دارو مصرف کرده باشند. مصرف برخی دارو ها، ممکن است احتمالات تشخیصی خاصی را نشان دهد.

سن شروع اسکیزوفرنی. به طور معمول علائم در اواخر نوجوانی و اواسط دهه 30 بروز می کنند.

عوامل موقعیتی. تجربیاتی که می توانند باعث پریشانی شدید عاطفی شوند ممکن است منجر به دوره های کوتاهی روان پریشی شوند. همانطور که یک پزشک، ارزیابی خود را انجام می دهد، آنها احتمالاً هرگونه تغییر در زندگی یا حوادث قابل توجهی را برای تعیین طول مدت و شدت علائم و اینکه آیا سایر موارد بهداشت روانی وجود دارد یا خیر، را باید در نظر بگیرند.

معاینات کلی. معاینات، جنبه مهمی در تشخیص اسکیزوفرنی دارند. یک پزشک به اطلاعات محدود یا تنها به گزارش خود بیمار اعتماد نخواهد کرد. آنها اطلاعات مربوط به سابقه خانوادگی بیمار، مصرف مواد و داروها، اختلالات خواب، تغییر اشتها و موارد دیگر را نیز جمع آوری خواهند کرد.

علاوه بر این، برای یک پزشک مهم است که اطلاعات مربوط به سیستم ارزش های فرد، دیدگاه های او در مورد جهان، علایق و استعدادها و همچنین باورها و پویایی روابط او را کشف کند. همچنین ممکن است در این فرآیند با خانواده و دوستان نزدیک مصاحبه شود تا به شما در ارائه اطلاعات مفید کمک کند.

شروع علائم به تدریج انجام می شود و با گذشت زمان شدت می گیرد. این پیشرفت گاهی اوقات کند است.

چالش ها در دستیابی به هدف

اینکه افراد مبتلا به اسکیزوفرنی درمورد نگرانی های خود با یک پزشک یا سایر متخصصان مشورت بگیرند می تواند چالش برانگیز باشد. این امر به خصوص برای افرادی که ممکن است علائمی را تجربه کنند که باعث می شود نسبت به دیگران احساس شک کنند، دشوار خواهد بود.

تشخیص افتراقی اسکیزوفرنی 

اسکیزوفرنی یک تشخیص پیچیده است که علائم و متغیرهای زیادی را باید در نظر گرفت. آنچه مسائل را پیچیده تر می کند این است که چندین بیماری روان پریشی علائم مشابه به این بیماری را دارند. برخی از شرایطی که باید در نظر گرفته شوند، عبارتند از:

• اختلال هذیان
• اختلال تجزیه
• اختلالات شخصیت
• اختلال اسکیزوافکتیو
• اختلال اسکیزوفرنیفرم
• اختلال روان پریشی مختصر
• اختلال روان پریشی ناشی از دارو
• اختلال خلقی همراه با روان پریشی
• اختلالات شناختی همراه با روان پریشی

علل و عوامل خطر اسکیزوفرنی

نشانه های جنون جوانی می تواند برای افرادی که آنها را مشاهده می کنند، عجیب و غریب به نظر برسد. با این حال، هنگامی که افراد علائمی را تجربه می کنند، ممکن است بینش کمی داشته باشند. کمبود بینش می تواند اسکیزوفرنی را برای عزیزان بسیار ناامید کننده و ترسناک کند.

به دلیل پیچیدگی و تنوع علائم مرتبط با اسکیزوفرنی، ممکن است برای افراد دشوار باشد که بدانند آنچه عزیزشان تجربه می کند به اندازه کافی برای مراجعه به پزشک نگران کننده است.