سندرم پا های بی قرار شرایطی که باعث تحریک غیر قابل ارادی حرکت پا می شود. معمولاً زمان ناراحتی رخ می دهد. سندرم پا های بی قرار بیشتر در ساعات عصر یا شب در مواقع نشستن یا دراز کشیدن اتفاق می افتد. این سندرم می تواند در هر سنی شروع شده ولی با افزایش سن بدتر می شود. حتی می تواند خواب و فعالیت های روزانه را مختل کند. اقدامات ساده، مانند مراقبت و تغییر سبک زندگی می تواند به درمان بیماری کمک کند. داروها همچنین برای بسیاری از مبتلایان به این سندرم موثر بوده است.
شیوع سندرم پاهای بی قرار
این سندرم می تواند در هر سنی حتی در دوران کودکی بروز کند. این اختلال با افزایش سن بدتر می شود و شیوع آن در بین زنان بیشتر از مردان است.
علائم سندرم پاهای بی قرار
علائم اصلی بیماری، یک فشار زیاد برای حرکت دادن پاها است. ویژگی های دیگر آن شامل موارد زیر است:
- سندرم بیشتر بعد از استراحت ، دراز کشیدن یا نشستن طولانی مدت، شروع می شود.
- سندرم با حرکت دادن پا ها و ماساژ، قدم زدن یا راه رفتن کاهش می یابد.
- علائم معمولا در عصر و شب رخ داده و یا بدتر می شوند.
- سندرم ممکن است با اختلالی به نام حرکت تناوبی اندام در خواب همراه باشد. حرکت تناوبی اندام در خواب باعث پیچ خوردگی و لگد زدن پاها می شود. حرکت تناوبی در طول شب و هنگام خواب رخ می دهد. این حرکات کوتاه بوده و هر 20 تا 40 ثانیه یک بار تکرار می شود.
افراد علائم سندرم را به عنوان احساسات غیر طبیعی و ناخوشایند در پا ها توصیف می کنند. این سندرم در هر دو پا اتفاق می افتد. این علائم به ندرت در بازو ها ایجاد می شوند. شدت علائم بی قراری پا می تواند متغییر باشد و گاهی اوقات برای دوره های زمانی ناپدید شوند. علائم ممکن است بعد از مدت زمانی برگردند. برخی از افراد مبتلا به سندرم هیچوقت به دنبال درمان های پزشکی نیستند. در حالی که بخاطر عوارضش باید آن را جدی گرفت. سندرم با اختلال خواب شبانه و خواب آلودگی روزانه بر کیفیت زندگی تأثیر می گذارد. اگر فکر می کنید این سندرم را دارید به پزشک مراجعه کنید.
علت سندرم پاهای بی قرار
اغلب، علت مشخصی برای سندرم وجود ندارد. محققان معتقدند این بیماری به دلیل عدم تعادل دوپامین ساختار شیمی مغز ایجاد شود. دوپامین در کنترل حرکت ماهیچه ها نقش دارد و ممکن است مسئول حرکات غیر ارادی پا باشد. با آسیب سلول های عصبی، میزان دوپامین مغز کاهش یافته و باعث اسپاسم عضلات و حرکات غیر ارادی می شود.
بیماری های زمینه ای
سندرم پاهای بی قرار ثانویه
سندرم پا های بی قرار ثانویه وقتی است که به دلیل عوارض بیماری های دیگر باشد
علت سندرم پاهای بی قرار ثانویه
- بیماری مزمن کلیه
- دیابت
- بیماری پارکینسون
- آرتریت روماتوئید
- کم کاری تیروئید
- فیبرومیالژیا
وراثت
بعضی اوقات سندرم جنبه ژنتیکی دارد. اگر این وضعیت قبل از 40 سالگی شروع شود می تواند سابقه خانوادگی داشته باشد.
بارداری
بارداری یا تغییرات هورمونی ممکن است به طور موقت علائم سندرم را بدتر کند. بعضی از خانم ها در اولین بارداری، خصوصاً در سه ماهه آخر ، این سندرم را تجربه می کنند. اما علائم معمولاً پس از زایمان از بین می روند.
نوروپاتی محیطی
نوروپاتی محیطی (آسیب اعصاب دست و پا) به دلیل بیماری های مزمن مانند دیابت و الکلیسم ایجاد می شود.
کمبود آهن
کمبود آهن حتی بدون کم خونی هم می تواند باعث ایجاد و تشدید سندرم شود. خون ریزی معده یا روده و دوره های شدید قاعدگی از علل کمبود آهن می باشند.
نارسایی کلیه
هنگامی که کلیه ها به درستی کار نکنند، ذخایر آهن در خون کاهش می یابد. فقر آهن و سایر تغییرات در ساختار شیمی بدن باعث ایجاد یا تشدید سندرم می شود.
ضایعات نخاعی
ضایعات نخاعی خطر ابتلا به سندرم را افزایش می دهند.
عوامل تشدید کننده علائم سندرم پاهای بی قرار
تعدادی از محرک ها و داروها خودشان باعث سندرم نمی شوند. دارو ها می توانند علائم آن را بدتر کنند.
این داروها شامل موارد زیر است:
- داروهای روان پزشکی
- برخی از آنتی هیستامین ها
- برخی از داروهای ضد افسردگی
- متوکلوپرامید (برای تسکین حالت تهوع)
- لیتیوم (مورد استفاده در درمان اختلال دو قطبی)
- مسدود کننده های کانال کلسیم (مورد استفاده در درمان فشار خون بالا)
سایر محرک های احتمالی عبارتند از:
- اضافه وزن یا چاقی
- عدم تحرک و ورزش
- فشارهای عصبی
- سیگار کشیدن بیش از حد، کافئین یا الکل
عوارض سندرم پاهای بی قرار
اگرچه سندرم منجر به عوارض جدی نمی شود، اما علائم آن آزار دهنده و ناخوشایند هست. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری مشکلات خوابیدن دارند. سندرم شدید می تواند باعث اختلال در کیفیت زندگی و ایجاد افسردگی شود. بی خوابی شبانه به خواب آلودگی و چرت روزانه منجر می شود.
تشخیص سندرم پاهای بی قرار
برای تشخیص بیماری پزشک تاریخچه پزشکی و شرح حال علائم شما را می پرسد. تشخیص سندرم بر اساس معیارهای زیر می باشد. این معیار ها توسط گروه مطالعات بین المللی سندرم پا های بی قرار و اختلالات خواب تهیه شده است.
- وخیم تر شدن علائم در شب
- برطرف شدن و کاهش علائم با فعالیت های، مانند پیاده روی یا کشش
- شروع یا بدتر شدن علائم هنگام استراحت کردن، مانند نشستن یا دراز کشیدن
- هنگام بروز بیماری، یک فشار قوی و غیرارادی برای حرکت دادن پاها ایجاد می شود.این فشار با احساسات ناخوشایند مثل گرفتگی، سوزن سوزن شدن یا کشیدگی پا همراه است.
پزشک ممکن است معاینه جسمی و عصبی را انجام دهد. آزمایش خون، به ویژه برای تشخیص فقر آهن، را توصیه می کند تا علل احتمالی دیگر علائم تایید یا رد شوند. علاوه بر این، ممکن است پزشک شما را به یک متخصص خواب ارجاع دهد. در صورت ابتلا به سندرم و اختلال خواب ممکن است انجام تست خواب پیشنهاد شود. برای انجام تست خواب روی یک تخت بدون حرکت دادن پا ها، دراز بکشید. گاهی اوقات، پلی مونوگرافی برای تشخیص دوره ای بودن حرکات توصیه شود.پلی مونوگرافی تنفس، امواج مغزی و ضربان قلب را در طول شب اندازه می گیرد.
درمان سندرم پاهای بی قرار
گاهی، درمان بیماری زمینه ای مانند فقر آهن، علائم سندرم را تسکین می دهد. برای درمان کمبود آهن باید مکمل های آهن را به صورت خوراکی یا تزریقی مصرف کنید. مکمل های آهن را فقط با تجویز پزشک و بعد از بررسی آزمایش سطح آهن خون مصرف کنید. اگر این سندرم علت خاصی ندارد، تغییرات سبک زندگی می تواند به کاهش علائم کمک کند. اگر این موارد مؤثر نباشند، پزشک ممکن است مصرف دارو را توصیه کند.
دارو درمانی
چندین داروی بدون نسخه، که بیشتر آن ها برای درمان بیماری های زمینه ای تهیه شده اند، برای کاهش بی قراری در پا ها وجود دارد. این شامل:
داروهای موثر در افزایش دوپامین مغز
عوارض جانبی کوتاه مدت این دارو ها معمولاً خفیف است و شامل حالت تهوع، سبکی سر و خستگی است.
شل کننده های عضلانی و داروهای خواب آور
بنزودیازپین ها به شما کمک می کنند که شب بهتر بخوابید، اما سندرم را از بین نمی برند.
احتیاط در مصرف داروها در سندرم پاهای بی قرار
بعضی اوقات داروی دوپامین استفاده شده در درمان این سندرم بعد از مدتی بی اثر می شده و یا علائم در طول روز برمی گردند. در این مواقع پزشک ممکن است داروی دیگری را جایگزین کند. پزشک گاهی چند دارو را توصیه می کند تا داروی مناسب یا ترکیبی از دارو ها را برای شما تجویز کند. بیشتر داروهای تجویز شده برای درمان این سندرم در دوران بارداری توصیه نمی شود. درعوض، پزشک تکنیک های مراقبت از خود را برای رفع علائم توصیه می کند. اما اگر سندرم در سه ماهه آخر بارداری شدید شد، پزشک گاهی استفاده از دارو های خاص را توصیه کند.
برخی از دارو ها حتی می تواند علائم سندرم را بدتر کنند. این دارو ها شامل: برخی دارو هایی که برای درمان افسردگی، روان پریشی، تهوع و سرماخوردگی و حساسیت می شوند. در صورت بدتر شدن علائم پزشک توصیه می کند در صورت امکان از مصرف دارو ها خودداری کرده یا آن ها را جایگزین کنید.
درمان های خانگی
ایجاد تغییرات ساده در شیوه زندگی می تواند به کاهش علائم سندرم کمک کند.
حمام و ماساژ
ماساژ دادن پاها در حمام آب گرم می تواند عضلات شما را آرام کند.
کیسه های آب گرم یا سرد
استفاده از کیسه های آب گرم یا سرد یا استفاده متناوب از این دو، ممکن است حساسیت پاها را کاهش دهد.
استراحت
خستگی باعث وخیم تر شدن علائم این سندرم می شود. پس استراحت کافی و یک محیط خواب آرام و راحت لازم هست.
ورزش
ورزش منظم ممکن است علائم این سندرم را تسکین داده اما کار زیاد و ورزش شدید می تواند علائم را تشدید کند.
خودداری از مصرف کافئین
سعی کنید از مصرف محصولات حاوی کافئین، از جمله شکلات و نوشیدنی های کافئین دار خودداری کنید. بعد از چند هفته ببینید آیا به بهبود بیماری شما کمک می کند یا نمی کند.
کشش و ماساژ پاها
روز خود را با تمرینات کششی یا ماساژ ملایم شروع کنید و به پایان برسانید. زمانی که نیاز دارید پا های خود را تکان دهید. در صورت جلوگیری از حرکت پا ها ممکن است علائم این سندرم شدیدتر شوند.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
اگر علائم و نشانه هایی از سندرم پا های بی قرار دارید، به پزشک مراجعه کنید. پس از ارزیابی اولیه، او ممکن است شما را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد.
قبل از مراجعه به پزشک سعی کنید علائم از جمله زمان شروع و بروز آن ها را بنویسید.
اطلاعات کلیدی پزشکی مانند سایر بیماری ها و دارو های مصرفی از جمله ویتامین ها و مکمل ها را یادداشت کنید. تحقیق کنید ببینید آیا سابقه سندرم پا های بی قرار در خانواده شما سابقه دارد یا ندارد.
برخی از سؤالات اساسی که باید از پزشک در مورد سندرم پا های بی قرار بپرسید، عبارتند از:
- محتمل ترین علائم من کدامند؟
- چه اقداماتی می تواند علائم مرا بهبود ببخشد؟
- چه گزینه های درمانی برای این بیماری وجود دارد؟
احتمالاً پزشك سؤالاتی از شما خواهد پرسید، از جمله:
- آیا در برابر حرکت پا های خود مقاومت می کنید؟
- چه عاملی باعث بدتر یا بهترشدن علائم شما می شود؟
- آیا بی قراری پا های شما در هنگام نشستن یا دراز کشیدن شروع می شود؟
آخرین دیدگاه‌ها