اختلال علائم جسمی یا سوماتیک، یک اختلال غیرمعمول است که در آن فرد تمایل دارد در مورد علائم جسمی که با آن روبرو است بیش از حد فکر کند و مدام نگران آنها باشد. در حقیقت، ممکن است فرد از نظر سلامتی مشکل نداشته باشد، تمام پارامترهای بیولوژیکی او طبیعی است اما در مورد علائم جسمی خود وسواس های خاصی داشته باشد.
بیمار باید درک کند که هر تغییری که بدن ما متحمل می شود به دلیل مکانیسم جبران کننده و ظرفیت بهبودی بدن ما به عنوان یک پتانسیل داخلی است. فرد تمایل دارد حتی به دلیل سردرد یا تب کوچک به مصرف بیش از حد دارو وابسته شود. علاوه بر این، این فرد سعی می کند تمام علائم جسمی را که دارند برطرف کند. آنها شروع به تجزیه و تحلیل بیش از حد تغییرات بدنی خودشان می کنند.
اختلال را می توان با یک مثال خوب بهتر توضیح داد. در شیوع COVID-19، تقریباً همه از علل و علائم آن آگاه هستند. در منطقه پایان ناپذیر اضطراب، باعث شده است که حتی یک افزایش ناچیز در دمای بالا باعث شود ما به یک حمله وحشت مشکوک شویم که علائم ممکن است به COVID-19 باشد. نگرش “رها کردن بعضی چیزها” برای غلبه بر این نوع تنظیم روانشناختی ضروری است. این ممکن است فلسفی به نظر برسد، اما یک واقعیت واقعی است. وقتی افکار غیرضروری خود را نادیده بگیرید و کاهش دهید، ظاهراً وسواس تان هم کمتر می شود.
علل اختلال علائم جسمی چیست؟
علل اختلال علائم بدنی، عبارتند از:
- ژنتیک
- علل محیطی
- اختلالات خلقی
- سابقه خانوادگی
- عزت نفس پایین
- بی ثباتی احساسی
- اختلالات شخصیتی
- الگوهای آسیب زای خانواده
- سوء استفاده جنسی و آزار جسمی
- حساسیت به درد هم جسمی و هم عاطفی
زنان بیشتر تحت تأثیر اختلالات علائم بدنی قرار می گیرند. این بیماری بیشتر در افرادی که بیش از 30 سال سن دارند دیده شده است. اما می تواند از دوره نوجوانی شروع شود و برای مدت طولانی تری ادامه یابد.
اختلال علائم بدنی چه نشانه هایی دارد؟
نشانه های اختلال علائم بدنی ممکن است شامل برخی علائم عمومی و خاص باشد. ماهیت علائم ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد.
علائم عمومی این اختلال بدن درد و خستگی است. از علائم خاص آن می توان به درد و تنگی نفس اشاره کرد. در برخی از بیماران، این اختلال هیچ بیماری همراه نخواهد داشت. اما در برخی از بیماران، ممکن است با شرایط خطرناک مانند سرطان و ایدز همراه باشد. در بیشتر موارد، هیچ بیماری شدید وجود ندارد.
سایر علائم این اختلال، عبارتند از:
- مقاربت دردناک
- علائم گوارشی می تواند درد شکم، اسهال و یبوست باشد.
- فرد تغییرات طبیعی را علائم بیماری جدی سلامتی می داند.
- پریشانی مداوم در مورد وضعیت سلامتی. افکار و رفتارهای تکراری
- هر نوع فعالیت بدنی کوچک ممکن است احساس یک فاجعه را در آنها ایجاد کند.
در این افراد افکار منفی در مورد سلامتی باعث می شود که در مورد وضعیت خود برای دوستان و اعضای خانواده غر بزنند. این امر باعث ایجاد احساس منفی در خانواده نیز خواهد شد. برخی از اعضای خانواده وضعیت روانی بیمار را به شکلی می پذیرند. اما در خانواده های آسیب زا، ممکن است بیمار به عنوان یک شخصیت دیوانه تشخیص داده شود. در چنین شرایطی ممکن است اعضای خانواده از بیمار اجتناب کرده و او در انزوا رها شود. این انزوا و از دست دادن توجه به بیماری آنها باعث افسردگی بیشتر آنها خواهد شد.
بیمار همیشه نیاز به مراجعه به بیمارستان خواهد داشت. آنها نسبت به داروها حس خوبی نخواهند داشت. در عوض، آنها همیشه سعی می کنند با داروها و عوارض جانبی مقصر باشند. در بدترین موارد، ممکن است در مورد مهارت های پزشک معالج خود شک داشته باشند. آنها ممکن است مدام پزشک خود را عوض کنند. اگر یک پزشک عمومی نتواند شرایط را تشخیص دهد، بیمار خواستار مراجعه به یک پزشک متخصص تر است. اگر یک روانپزشک این وضعیت را در بیمار نیز تشخیص دهد، ممکن است در تشخیص وضعیت سلامتی مردد باشند.
روش های مختلف علمی و پزشکی وجود دارد. فرد حتی قبل از اتمام یک روش درمانی خاص از یک روش درمانی به روش دیگر می پرد. به عنوان مثال، هنگامی که فردی روش های درمانی آلوپاتیک را دنبال می کند، در برهه ای از زمان، ممکن است احساس کند که این شاخه از دارو توانایی خاصی در ایجاد بسیاری از عوارض جانبی دارد. این نگرش آنها را وادار به مصرف داروهای آیورودا، طب سوزنی، درمان های هومیوپاتی و غیره خواهد کرد.
عوامل خطر اختلال علائم سوماتیک چیست؟
بررسی ها نشان داده است که عوامل خاصی در افزایش خطر ابتلا به اختلال علائم بدنی موثر هستند، از جمله:
- اضطراب و افسردگی
- سوء مصرف الکل و مواد
- سابقه بیماری پزشکی
- شرایط اقتصادی نامناسب
- اختلال استرس پس از سانحه
- سوء استفاده جنسی مکرر در خانواده
آیا اختلال علائم بدنی منجر به بروز عوارض می شود؟
اختلال علائم بدنی در صورت عدم درمانی ممکن است منجر به بروز برخی عوارض زیر شود:
- بی ثباتی مالی
- افزایش افکار خودکشی
- روابط بین فردی ضعیف
- شرایط بیکاری یا کم کاری
- سایر شرایط بهداشت روان
اثرات منفی چه تاثیری بر روی اختلال علائم بدنی دارند؟
قبل از دیدن اثرات منفی، باید در مورد چیزی به نام دارونما اطلاعاتی کسب کنیم. دارونما تکنیکی است که برای ایجاد احساس بهتر در فرد استفاده می شود. این روش با مصرف دارویی که هیچ قدرت یا هدف دارویی ندارد، صورت می گیرد.
این ماده را می توان با کلمات انگیزشی در روانشناسی تغییر داد. برخی از سخنان دلسوزانه و حمایت اخلاقی اعضای خانواده و دوستان به آنها کمک می کند تا به این اثر دارونما دست پیدا کنند. اثر دارونما می تواند یک روش بسیار قدرتمند در بیماران جدی باشد.
در این تکنیک به ذهن ناخودآگاه فرد، افکار مثبت افزوده می شود که فرد کاملا بهبود می یابد. اثرات منفی این است که، هنگامی که فرد نسبت به بدن خود بی احترامی می کند، سلول ها ممکن است به دلیل ضعیف شدن ضمیر ناخودآگاه، عملکرد فیزیولوژیکی مناسب خود را از دست بدهند.
پس شما باید چیزهای خوبی را به ذهن خود برسانید تا از نظر جسمی سالم بمانید. ضمیر ناخودآگاه فرق واقعیت و دنیای دروغین را نمی داند. اگر به خود بگویید که حالتان خوب است، ضمیر ناخودآگاه سلامت شما را حفظ می کند. اما در اختلال شخصیت جسمی، فرد همیشه به بازخورد منفی در مورد سلامت جسمی خود ادامه می دهد. این باعث می شود فرد نتواند عملکرد کامل سایر قسمت های موجود در آنجا را ببیند.
تمرکز مداوم بر جنبه های منفی بدن، باعث می شود که فرد اعتماد به نفس خود را از دست بدهند. این به نوبه خود باعث بیماری بیشتر فرد می شود. اگر بیمار چندین اسکن از بدن انجام دهد، اختلال علائم جسمی می تواند به وضعیت مالی نامناسبی منجر شود.
دارونما ها چه تاثیری بر اختلال علائم جسمی دارند؟
برای تشخیص دارونما ها و تاثیر آن ها بر روی بدن به این بررسی صورت گرفته توجه کنید. دو نفر برای آزمایش دعوت شده اند. آنها مجاز به خوابیدن روی دو تخت متفاوت هستند. بین این دو بیمار یک پارتیشن ایجاد شده است تا آنها به یکدیگر نگاه نکنند. چشم آنها هر دو چشم بسته است و یک سرنگ به ساعد هر دو تزریق می شود. به یک نفر گفته می شود که سرنگ برای مکش خون وارد شده و به شخص دیگر گفته شده است که سرنگ برای تأمین مقداری انرژی برای داروهای تزریق شده وارد شده است. این به مدت یک هفته تکرار شد و وضعیت سلامتی هر دو نفر مورد بررسی قرار گرفت.
شخص اول همه امیدهای زندگی خود را از دست داد و به شدت بیمار شد، شخص دیگری که گفته می شد تقویت کننده های انرژی خوبی می دهد وضعیت سلامتی قبلی را نشان می داد. چشمان بسته آنها را به حالت عادی برگرداند. آنها از دانستن اینکه فقط راه حل های معمولی به هر دو آنها داده شده بود، شوکه شدند. بازخورد منفی که از شخص اول ایجاد شده باعث تأثیرات منفی آنها شده و آنها را بیمار می کند. این می تواند در مورد اختلال علائم جسمی باشد. اگر اعضای اطراف بیمار به طور مداوم کلمات خوبی را بیان می کنند، می تواند وضعیت بیمار را بهبود بخشد. مراقبان آنها باید بدانند که چگونه بازدیدهای نامحدود از پزشک را به روشی موثر محدود کنند.
اختلال علائم جسمی چگونه تشخیص داده می شود؟
این اختلال اغلب با سایر موارد به اشتباه تشخیص داده می شود. بنابراین شناسایی این شرایط نیاز به متخصصان ماهر دارد. تشخیص توسط روانشناسان و روانپزشکان انجام می شود. راهنمای تشخیصی و آماری – DSM-5 به عنوان ابزاری تشخیصی برای شناسایی عمل می کند. بررسی سابقه بیمار بسیار مهم است. اگر بیمار قادر به ارائه شرح حال مناسب نیست، مراقبان آنها باید آنها را همراهی و در مورد آن با پزشک صحبت کنند. ممکن است پزشک برای آزمایش وضعیت شما یک پرسشنامه به شما بدهد.
گزینه های درمان اختلال علائم جسمی چیست؟
درمان این اختلال شامل روان درمانی است. در صورت لزوم می توان این روند را همزمان با درمان داروهای خاص ترکیب کرد. اگر بیمار افسردگی شدیدی دارد، داروهای ضد افسردگی تجویز می شود. در مورد مقدار و روزهای مصرف داروها باید با پزشک مشورت شود. دارو ممکن است چند روز طول بکشد تا اثربخشی خودش را نشان دهد.
روان درمانی
تکنیک روان درمانی شامل ایجاد انگیزه در فرد به روش صحیح و کمک به وی برای سلامت روان است. درمان شناختی-رفتاری بهترین روش برای درمان این بیماری است. حتماً پیگیری های لازم را با پزشک خود انجام دهید. روانپزشک باید به عنوان یک فرد تأثیرگذار مثبت و قابل اعتماد برای بیمار تبدیل شود. فقط در این صورت است که بیمار به طور مداوم برنامه درمانی را دنبال می کند. مدیریت استرس با چند روش آرام سازی ممکن است مفید باشد.
تکنیک های آرام سازی
تکنیک های آرامش ابزاری ساده برای آرام سازی ذهن و بدن هستند. تکنیک های آرامش می توانند موارد زیر را کاهش دهند:
- تعریق
- تفکر تحلیلی
- تنش عضلانی
- ضربان قلب و فشار خون
- سطح هورمون های استرس
بهتر است هر روز یک زمان و مکان خاص را انتخاب کرده و یا مکانی امن و آرام پیدا کنید. در وضعیت راحتی بنشینید یا دراز بکشید. این کار را به مدت 10-20 دقیقه یک یا دو بار در روز و همچنین حدود سه تا پنج دقیقه به مدت پنج بار در روز انجام دهید. برخی از تکنیک های آرام سازی در زیر شرح داده شده است.
تنفس کنترل شده: چشمان خود را ببندید و آرام باشید. روی الگوی تنفس خود تمرکز کنید. از سوراخ های بینی نفس آرام و عمیق بکشید. سپس از طریق دهان نفس بکشید. این به پاکسازی ذهن و سر و صدا کردن افکار شما کمک می کند.
تجسم: چشمان خود را ببندید و یک صحنه امن، آرامش بخش و آرام (به عنوان مثال، یک ساحل یا یک مکان آرام در باغ) را تصور کنید. خود را در آنجا، آرام، آرام و خوشحال تصور کنید.
تمام این تکنیک ها توسط خود شما قابل انجام بوده و بسیار موثر هستند.
آخرین دیدگاه‌ها