برای تشخیص واژن سالم باید به این نکته اشاره کنیم که انجام خودآزمایی واژینال در خانه می تواند به شما کمک کند تا با این موضوع آشنا شوید، زیرا واژن ها در زنان متفاوت است.
حتی تشخیص سالم بودن واژن از طریق خودآزمایی خانگی سالم مشکل است، اما خانم ها می توانند علائمی مانند ترشح غیر طبیعی، زگیل های دستگاه تناسلی یا زخم را بررسی کنند. اما خودآزمایی نباید جای ویزیت متخصص زنان را بگیرد. یک متخصص زنان می تواند فرد را از نظر علائم بیماری های مقاربتی (STD) را بررسی کند و آزمایش پاپ اسمیر را برای بررسی سرطان دهانه رحم انجام دهد.
ساختار واژن
واژن هر زنی از نظر رنگ، شکل و اندازه کمی متفاوت به نظر می رسد. اما ساختار کلی واژن در خانم از قسمت های زیر تشکیل شده است:
لب بزرگ (لب های بیرونی)
چین های خارجی ولو گاهی اوقات به عنوان «لب های بزرگ» شناخته می شوند. آنها چین های بزرگ و بافت گوشتی هستند. وظیفه آنها محافظت و محصور نگه داشتن اندام های دستگاه تناسلی خارجی است. لب های بزرگ ممکن است از مو پوشانده شود که معمولاً در دوران بلوغ رشد می کند.
لب مینورا (لب های داخلی)
لب های کوچک، دقیقاً در داخل لب های بزرگ دیده می شوند. اندازه آن می تواند کوچک یا عرض آن تا 2 اینچ باشد. رنگ آن معمولاً صورتی است. به دلیل وجود تعداد زیادی از رگ های خونی در این ناحیه، رنگ آن زیاد است.
دهانه واژن
دهانه واژن بین مجرای ادرار و مقعد قرار دارد. دهانه واژن جایی است که خون قاعدگی خارج می شود و در هنگام تولد نوزاد از طریق آن، تحویل می شود. همچنین در هنگام آمیزش آلت تناسلی مرد نیز در آن قرار می گیرد.
هایمن یا پرده بکارت
هایمن یا پرده بکارت، غشای نازکی است که به راحتی کشیده می شود و دهانه واژن را احاطه کند.
کلیتوریس
چوچوله یا فنچ، برآمدگی کوچک و یا تکه ای بین لب بزرگ و انتهایی مهبل قرار گرفته است. این قسمت بسیار به لمس حساس بوده و منبع تحریک جنسی برای تعداد زیادی از زنان است.
برای مشاوره با پزشک آنلاین در پزشکت کلیک کنید.
چگونه خود آزمایی واژن انجام دهم؟
برخی از علائم ممکن است نشان دهنده وضعیت ناسالم واژن در خانم ها باشد. آشنایی با این علائم می تواند در تشخیص زودهنگام بیماری موثر باشد. خانم ها بهتر است اگر هر گونه تغییر در واژن، واژن داخلی یا هر چیز نگران کننده و علائم جدی دیگری که مشاهده می کنند، حتما با یک متخصص زنان تماس بگیرند.
علائم بیماری های مقاربتی
برخی از علائم رایج بیماری های مقاربتی، عبارتند از
- زخم باز
- خارش واژن
- التهاب در اطراف ولو یا فرج
- برجستگی های کوچک قرمز
- ترشحات غیرطبیعی که ممکن است بوی شدید یا بدی داشته باشد، یا به رنگ زرد یا سبز باشد.
خارش واژن
خارش واژن ممکن است از علائم برفک، بیماری های مقاربتی STD یا عفونت باشد. همچنین خارش می تواند به دلیل اگزما یا بیماری پوستی دیگری باشد. خانم ها بهتر است در صورت بروز خارش واژن با یک متخصص در ارتباط باشند.
بیشتر بخوانیم: برفک واژن و درمان خانگی آن چیست؟
زخم، برجستگی یا لکه روی واژن
ممکن است زخم، برجستگی یا لکه هایی در ناحیه واژن یا اطراف آن مشاهده یا احساس کنید. اینها حتی احتمال دارد دردناک باشد یا اصلاً آنها را احساس نکنید. زخم ها و توده ها می توانند علائم یک بیماری مقاربتی باشد.
ایجاد توده، رشد یا التهاب می تواند به دلایل مختلفی، از جمله عفونت های پوستی، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یا کیست باشد. بهتراست که هرگونه زخم، برجستگی یا لکه جدید را بلافاصله به پزشک گزارش دهید.
چگونه می توانم داخل واژن خود را بررسی کنم؟
خانم ها برای انجام خودآزمایی در خانه، می توانند از وسایل زیر استفاده کنند:
- آینه
- بالش
- دستکش
- نمودار حفره
- چراغ قوه کوچک
مراحلی که در هنگام شروع خودآزمایی باید رعایت شوند، عبارتند از:
- دستان خود را کاملاً با آب و صابون بشویید، یا دستکش بپوشید. لباس خود را خارج کنید.
- بالش را جلوی دیوار بلند قرار دهید. پشت به بالش بنشینید و زانوهای خود را خم کنید. پاها باید نزدیک باسن باشد. برای شروع زانوها را از هم باز کنید. سعی کنید عضلات لگن خود را آرام نگه دارید. این وضعیت به شما کمک می کند تا راحت باشید.
- آینه را جلوی ناحیه لگن نگه دارید. برای دیدن بهتر باشد از چراغ قوه استفاده شود.
- اگر این آزمایش برای اولین بار انجام می شود بهتر است با قسمت های مختلف اجزای فرج آشنایی کامل داشته باشد؛ و یا می توانید هنگام در موقعیت های مختلف یا تحریک جنسی مناطق مختلف و شکل ظاهری واژن را شناسایی کنید. از نظر زخم های کوچک، زخم ها یا توده ها، فرج خود را مورد بررسی قرار دهد.
- در مرحله بعد، لب های واژن را به آرامی با یک دست از همدیگه باز کنید و با دست دیگر چراغ قوه یا آینه را بگیرید. برای آسان تر دیدن آن می توان آینه را به سمت بالا تکیه داده و نور آنرا تابانده کنید.
- یک انگشت را به آرامی وارد واژن کنید. قسمت داخلی آن ممکن است شبیه سقف دهان باشد. در صورت احساس زخم یا رشد در امتداد دیواره واژن، به پزشک مراجعه کنید.
- انگشت خود را به آرامی برداشته و به ترشحات واژن خود نگاه کنید. در صورت مشاهده رنگ غیر معمول یا بوی بد، به پزشک مراجعه شود.
- برای بررسی التهاب، توده یا تغییرات غیر معمول احتمالی دیگری باشید. می توانید زانوهای خود را ببندید و بایستید. بهتر است که بدانید، ظاهر واژن می تواند در طول ماه کمی تغییر کند. اگر تغییراتی نگران کننده ایرا مشاهده کردید، آنها را با پزشک زنان مطرح کنید.
چند وقت یکبار باید خودآزمایی واژن باید انجام دهم؟
می توان هر ماه یک بار خودآزمایی را تکرار کرد. اگر می خواهید این کار را ادامه دهید، می توانید براساس تاریخ ماهانه خود، تاریخی را مشخص کنید. به عنوان مثال، یک روز در ماه را در هفته پس از دوره مورد انتظار خود انتخاب کنید. هنگامی که در موقع خودآزمایی با علائم زیر روبرو شدید، حتما با یک متخصص مشورت کنید:
- خارش
- سرخی
- خون ریزی
- تحریک در واژن و اطراف آن
- ترشحات زرد، سبز یا قهوه ای
- ترشحات غیرطبیعی واژن که بوی بد دارد.
بیشتر بخوانیم: علائم هشدار دهنده واژن ناسالم
بررسی ترشحات واژن برای تشخیص سالم بودن واژن
ترشحات واژن اغلب یک اتفاق طبیعی و منظم است. با این حال، انواع خاصی از ترشحات وجود دارد که می تواند نشان دهنده عفونت باشد. ترشحات غیر طبیعی ممکن است به رنگ زرد یا سبز، دارای قوام تراکم یا بوی بد باشد. مخمر یا عفونت باکتریایی معمولاً باعث ترشح غیر طبیعی می شود. اگر ترشحاتی را مشاهده کردید که به نظر غیر معمول است یا بوی بدی دارد، برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.
چندین نوع مختلف از ترشحات واژن وجود دارد. این نوع بر اساس رنگ و قوام آنها دسته بندی می شوند. برخی از انواع ترشحات طبیعی است. ممکن است یک بیماری زمینه ای باشد که نیاز به درمان دارد.
ترشحات سفید
ترشحات سفید به مقدار کم، به خصوص در آغاز یا انتهای چرخه قاعدگی، طبیعی است. با این حال، اگر ترشحات همراه با خارش باشد و از قوام یا ظاهری غلیظ و شبیه پنیر خامه ای برخوردار باشد، طبیعی نیست و نیاز به درمان دارد. این نوع ترشحات ممکن است نشانه ای از عفونت مخمر باشد.
ترشحات صاف و آبکی
ترشحات شفاف و آبکی کاملا طبیعی است. ممکن است در هر زمان از ماه رخ دهد. شاید هم بعد از ورزش سنگین باشد.
ترشحات شفاف و کشدار
وقتی ترشحات شفاف اما کشیده و مانند موکوس (مخاط) باشد، نه آبکی، این نشان می دهد که احتمال تخمک گذاری وجود دارد. این یک نوع تخلیه طبیعی است.
ترشحات قهوه ای یا خونی
ترشحات قهوه ای یا خونی معمولاً طبیعی است، خصوصاً وقتی در چرخه قاعدگی یا بلافاصله بعد از آن اتفاق بیفتد. ترشح دیررس در پایان دوره قاعدگی می تواند به جای قرمز، قهوه ای به نظر برسد. همچنین ممکن است در دوره های پریود مقدار کمی ترشحات خونی داشته باشید. به این لکه بینی می گویند.
اگر لکه بینی در زمان عادی قاعدگی رخ دهد و به تازگی رابطه جنسی داشته اید، این می تواند نشانه بارداری باشد. لکه بینی در مرحله اولیه بارداری می تواند نشانه سقط جنین باشد، بنابراین باید با یک پزشک زنان و زایمان مشورت کنید. در موارد نادر، ترشحات قهوه ای یا خونی می تواند نشانه ای از سرطان آندومتر یا دهانه رحم باشد. حتی می تواند مشکلات دیگری مانند فیبروم یا رشد غیر طبیعی باشد. به همین دلیل انجام معاینه سالانه لگن و تست پاپ اسمیر مهم است. متخصص زنان در این روش ها ناهنجاری های دهانه رحم را بررسی می کند.
ترشحات زرد یا سبز
ترشحات زرد یا سبز، به خصوص هنگامی که غلیظ، همراه با بوی نامطبوع باشد، طبیعی نیست. این نوع ترشحات ممکن است نشانه ای از عفونت تریکومونیازیس باشد. این بیماری معمولاً از طریق مقاربت جنسی منتشر می شود.
بیشتر بخوانیم: علت ترشحات زیاد واژن
انواع ترشحات غیر طبیعی واژن کدامند؟
ترشحات واژینوز باکتریال
واژینوز باکتریال یک عفونت باکتریایی کاملاً شایع است. این باعث افزایش ترشحات واژن می شود که بوی شدید، بدی دارد، اگرچه در برخی موارد هیچ علامتی ایجاد نمی کند. زنانی که رابطه دهانی انجام می دهند یا چندین شریک جنسی دارند، خطر ابتلا به این عفونت را افزایش می دهند.
ترشحات تریکومونیازیس
تریکومونیازیس نوع دیگری از عفونت است. علت آن ارگانیسم تک یاخته ای یا تک سلولی است. این عفونت معمولاً در اثر تماس جنسی منتشر می شود، اما همچنین می تواند با به اشتراک گذاشتن حوله یا وسایل حمام به آن مبتلا شود. در نتیجه، ترشحات زرد یا سبز ایجاد می شود که بوی بدی می دهد. درد، التهاب و خارش نیز از علائم رایج آن است، اگرچه برخی از افراد هیچ علائمی را تجربه نمی کنند.
ترشحات عفونت مخمر
عفونت مخمر یک عفونت قارچی است که علاوه بر احساس سوزش و خارش، ترشحات سفید و شبیه پنیر تولید می کند. وجود مخمر در واژن طبیعی است، اما رشد آن می تواند در شرایط خاص خارج از کنترل چندین برابر شود. موارد زیر ممکن است احتمال عفونت های مخمری را افزایش دهد:
- استرس
- دیابت
- بارداری
- استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری
- آنتی بیوتیک، به خصوص استفاده طولانی مدت در طی 10 روز
ترشحات سوزاک و کلامیدیا
سوزاک و کلامیدیا عفونت های مقاربتی (STI) هستند که می توانند ترشحات غیر طبیعی ایجاد کنند. این رنگ اغلب زرد، مایل به سبز یا ابری است.
ترشحات بیماری التهابی لگن (PID)
بیماری التهابی لگن عفونتی است که اغلب در اثر تماس جنسی انتشار می یابد. این اتفاق زمانی رخ می دهد که باکتری ها واژن به اندام های دیگر تولید مثل انتشار پیدا می کند. ممکن است ترشحات سنگین و بوی بد ایجاد کند.
ترشحات ویروس پاپیلومای انسانی و سرطان دهانه رحم
ویروس پاپیلومای انسانی عفونی است؛ و از طریق تماس جنسی انتشار می یابد. این وضعیت می تواند منجر به سرطان دهانه رحم شود. گرچه ممکن است هیچ علائمی وجود نداشته باشد، اما این نوع سرطان می تواند ترشحات خونی، قهوه ای یا آبکی با بوی نامطبوع ایجاد کند. سرطان دهانه رحم به راحتی با آزمایش پاپ اسمیر سالانه و آزمایش سرطان دهانه رحم قابل تشخیص است.
چه زمانی برای ترشحات واژن به پزشک مراجعه کنم؟
اگر ترشحات غیر معمول در کنار علائم خاصی دارید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. علائمی که باید مراقب آنها باشید، عبارتند از:
- تب
- خستگی
- تکرر ادرار
- درد در شکم
- کاهش وزن بدون دلیل
اگر در مورد غیر طبیعی بودن ترشحات نگرانی دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
درمان های خانگی ترشحات واژن کدامند؟
برای جلوگیری از عفونت، بهداشت را رعایت کرده و از لباس زیر پنبه ای استفاده شود. از دوش استفاده نکنید، زیرا با از بین بردن باکتری های مفید ترشحات را بدتر می کند. همچنین، برای جلوگیری از بیماری های مقاربتی، رابطه جنسی ایمن را انجام داده و از محافظ استفاده کنید.
برای کاهش احتمال عفونت های مخمری هنگام مصرف آنتی بیوتیک، ماست بخورید که دارای باکتری های زنده و فعال است. اگر می دانید که به عفونت مخمر مبتلا هستید، می توان برای درمان از کرم یا شیاف بدون نسخه استفاده کرد.
حرف آخر
خودآزمایی واژینال روشی هوشمندانه برای شناخت واژن است. از این طریق بیشتر با شکل واژن خود آشنا می شوید و قادر خواهید بود علائم واضح یک مشکل را تشخیص دهید.
اگرچه خودآزمایی جایگزین یک معاینه زنان سالانه نیست. ولی اگر احساس ناراحتی کردید بهتر است با یک متخصص زنان و زایمان آنلاین مشورت کنید.
