حالت تهوع

حالت تهوع (nausea) یک احساس نامطبوع و ناراحتی در قسمت بالای شکم است که ممکن است با احساس نیاز به استفراغ (vomiting) همراه باشد. این دو حالت معمولاً به همراه یکدیگر ظاهر می‌شوند و در واقع تهوع ممکن است قبل از استفراغ ایجاد شود. اما در برخی موارد، تهوع ممکن است بدون استفراغ رخ دهد.

حالت تهوع می‌تواند به صورت احساس سبکی سر، عدم راحتی در معده، حسی که می‌خواهید استفراغ کنید، احساس نفخ و ناراحتی در شکم و حتی در برخی موارد باعث تغییرات در التهابات دریافتی شود.

حالت تهوع و استفراغ بیماری نیستند، بلکه علائم بسیاری از بیماری های مختلف مانند عفونت، مسمومیت غذایی، بیماری حرکتی، پرخوری، انسداد روده، آپاندیسیت و میگرن است. حالت تهوع و استفراغ بعضی اوقات می تواند علائم بیماری های جدی تر مانند حمله قلبی، اختلالات کلیوی یا کبد، اختلالات سیستم عصبی مرکزی، تومورهای مغزی و برخی از انواع سرطان باشد.

حالت تهوع و استفراغ

تهوع و استفراغ، علائم شایعی هستند که به طور معمول در بیماری‌های گوارشی و بسیاری از بیماری‌ها و شرایط مرتبط با آنها رخ می‌دهند. تهوع به معنای احساس نامطبوع و عدم راحتی در معده است که اغلب قبل از استفراغ رخ می‌دهد.

استفراغ به تخلیه محتویات معده از طریق دهان با فشار اشاره دارد و به صورت غیرارادی اتفاق می‌افتد. در واقع، استفراغ یک واکنش ناخواسته است که باعث خروج محتویات معده از طریق دهان می‌شود.

احساس تهوع ممکن است همراه با احساس استفراغی باشد، اما در واقع ممکن است استفراغ رخ ندهد، بلکه تنها احساس تهوع را تجربه کنید.

تهوع و استفراغ علائم بسیار رایجی هستند و می‌توانند ناشی از عوامل گوناگون باشند. این علائم در کودکان و بزرگسالان رایج است، افرادی که تحت معالجه سرطان، مانند پرتودرمانی یا شیمی درمانی قرار می گیرند، در معرض خطر افزایش تهوع و استفراغ قرار دارند. زنان باردار در سه ماهه اول خود نیز ممکن است تهوع و استفراغ را تجربه کنند، که معمولاً به آن “بیماری صبحگاهی” گفته می شود. تخمین زده می شود که 50 تا 90 درصد از زنان باردار حالت تهوع را تجربه می کنند، در حالی که 25 تا 55 درصد دچار استفراغ می شوند.

مطالعه بیشتر: علت تهوع بعد از غذا

اگر تهوع دارید بهتر است همین الان با متخصص آنلاین در پزشکت صحبت کنید.

علائم همراه با حالت تهوع و استفراغ

علت حالت تهوع و استفراغ

دلایل تهوع و استفراغ کاملاً مشابه هستند. بسیاری از موارد می توانند فقط باعث حالت تهوع شوند.

برخی از دلایل شایع حالت تهوع، عبارتند از:

• درد شدید
• بوی خاص
• سوء هاضمه
• بیماری حرکتی
• بارداری زودرس
• بیماری کیسه صفرا
• مسمومیت غذایی
• ویروس های مختلف
• استرس عاطفی (ترس)
• ضربه سر یا ضربه مغزی
• قرار گرفتن در معرض سموم شیمیایی

این حالت یا استفراغ می تواند نشان دهنده علت آن باشد. هنگامی که این حالت مدت کوتاهی پس از غذا شروع می شود، می تواند نشان دهنده یک بیماری روانی یا زخم گوارشی باشد. تهوع یا استفراغ یک تا هشت ساعت پس از غذا ممکن است علائم مسمومیت غذایی باشد. اگر حالت تهوع بیش از یک هفته ادامه داشته باشد باید به پزشک مراجعه کرد. استفراغ معمولاً در طی شش تا 24 ساعت کاهش می یابد و ممکن است در خانه درمان شود.

مطالعه بیشتر: حالت تهوع اضطرابی چیست؟

شایع‌ترین علت تهوع و استفراغ در بزرگسالان

سوزش سر دل یا بیماری ریفلاکس معده

سوزش سر دل یا بیماری ریفلاکس معده دستگاه گوارش (GERD) می تواند باعث شود که محتویات معده هنگام غذا خوردن به طرف مری برگردد و باعث سوزش و حالت تهوع می شود.

عفونت یا ویروس

باکتری ها یا ویروس ها می توانند بر معده تأثیر بگذارند و منجر به مسمومیت غذایی و در نتیجه باعث این حالت شوند.

مطالعه بیشتر: درمان خانگی مسمومیت غذایی

داروهای تحریک‌کننده

مصرف برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) و داروهای شیمی‌درمانی ممکن است باعث تهوع و استفراغ شوند.

تومور مغزی

وجود تومور در مغز می‌تواند عامل تهوع و استفراغ در بزرگسالان باشد.

بیماری حرکتی

در بیماری حرکتی یا ماشین گرفتگی، فرد ممکن است در حین حرکت خودرو دچار حالت تهوع و سرگیجه شود. حرکت خودرو می تواند باعث اختلال بین عملکرد مغز و حواس افراد شده و منجر به حالت تهوع، سرگیجه یا استفراغ گردد.

پرخوری

پرخوری یا خوردن غذاهای خاص مانند غذاهای پرادویه یا پرچرب، می تواند معده را ناراحت کرده و باعث حالت تهوع شود. خوردن غذاهایی که فرد به آن ها حساسیت دارد نیز می تواند باعث این حالت شود.

درد شدید

درد شدید می تواند به علائم حالت تهوع کمک کند. درد همراه با حالت تهوع در مورد شرایط دردناک مانند پانکراتیت، سنگ کیسه صفرا یا سنگ کلیه صادق است.

زخم معده

زخم های معده یا روده کوچک روده می تواند در حالت تهوع نقش داشته باشد. هنگام غذا خوردن، زخم می تواند احساس سوزش و حالت تهوع ناگهانی ایجاد کند.

در صورت بروز تهوع و استفراغ مداوم و مکرر یا همراه با علائم دیگر نگران‌کننده، فورا در هر ساعت از شبانه روز با متخصص آنلاین در پزشکت تلفنی صحبت کنید.

مطالعه بیشتر: حالت تهوع ناشی از قند خون پایین 

 

حالت تهوع هنگام غذا خوردن نشانه چیست؟

• مننژیت
• نفروپاتی
• آنسفالیت
• آپاندیسیت
• انسداد روده
• تومورهای مغزی
• سردردهای میگرنی
• مولتیپل اسکلروزیس

عوارض استفراغ چیست؟

یکی از نگرانی های استفراغ، کم آبی بدن است. بزرگسالان کمتر در معرض خطر کمبود آب بدن قرار می گیرند زیرا آن ها می توانند علائم کم آبی بدن (مانند افزایش تشنگی و خشکی لب یا دهان) را تشخیص دهند. کودکان به خصوص اگر استفراغ با اسهال اتفاق بیفتد بیشتر در معرض خطر کمبود آب بدن قرار دارند. بزرگسالانی که از کودکان بیمار مراقبت می کنند باید از این علائم شایع کم آبی بدن آگاهی داشته باشند:

• خشکی لب و دهان
• چشم های گود رفته
• تند نفس کشیدن یا نبض سریع

در نوزادان، والدین باید به دنبال کاهش ادرار و یک فونتانل (لکه ای نرم در بالای سر کودک) باشند.

مطاله بیشتر: درمان کم آبی بدن

جهت ویزیت غیرحضوری و فوری با پزشک آنلاین همین الان کلیک کنید.

اگر حالت تهوع داشتیم چه کنیم؟

پیشگیری حالت تهوع

حالت تهوع می تواند پیش زمینه ای برای استفراغ باشد. هنگام تلاش برای کنترل حالت تهوع:

• نوشیدنی ها را به آرامی بنوشید.
• غذاهای سبک، آبکی و نرم بخورید.
• نوشیدنی های خنک یا یخ زده بنوشید.
• بعد از غذا از مسواک زدن خودداری کنید.
• غذاهای گرم و سرد را با هم مخلوط نکنید.
• بعد از غذا خوردن از انجام فعالیت خودداری کنید.
• از مصرف غذاهای سرخ شده، چرب یا شیرین خودداری کنید.
• به آهستگی غذا بخورید و وعده های غذایی کوچکتر و بیشتری را انتخاب کنید.

در معرض محرک های تهوع زا قرار نگرفتن می تواند از بروز حالت تهوع پیشگیری کند. محرک های تهوع زا، عبارتند از:

• گرما و رطوبت
• چراغ های چشمک زن
• بوی قوی مانند عطر و غذاهای تند

مصرف داروی ضد تهوع (اسکوپولامین) قبل از سفر نیز می تواند از ابتلا به بیماری حرکتی جلوگیری کند. اگر هنگام صبح وقتی که از خواب بیدار می شوید حالت تهوع دارید، قبل از خواب یک وعده غذایی با پروتئین بالا (گوشت بدون چربی یا پنیر) بخورید. در هنگام غذا خوردن آب ننوشید و سعی کنید بین وعده های غذایی خود حداقل شش تا هشت لیوان آب بنوشید تا از کم آبی بدن جلوگیری شود. وقتی احساس تهوع کمتری دارید، غذا بخورید.

مطالعه بیشتر: حالت تهوع و یائسگی

درمان خانگی حالت تهوع و استفراغ

درمان خانگی تهوع و استفراغ شامل روش‌های زیر است:

نوشیدن تدریجی مایعات: مصرف مایعات به صورت تدریجی و به مقدار مناسب می‌تواند کمک کند. می‌توانید از نوشیدن آب، نوشابه یا آب‌میوه استفاده کنید.

تنفس عمیق: تنفس عمیق و آرام می‌تواند به تسکین تهوع کمک کند. نفس عمیقی بگیرید و سپس به آرامی آن را تنفس کنید. این کار می‌تواند به استراحت سیستم عصبی و کاهش تحریک‌پذیری معده کمک کند.

اجتناب از مواد غذایی جامد: تا زمانی که دوره استفراغ ادامه دارد، بهتر است از مصرف مواد غذایی جامد خودداری کنید.

استراحت کافی به صورت نشسته یا خوابیده: استراحت کردن به صورت نشسته یا خوابیده می‌تواند به کاهش تهوع و استفراغ کمک کند. فعالیت جسمانی زیاد ممکن است علائم را شدت بدهد.

خوردن وعده‌های غذایی کوچک: به جای سه وعده غذایی بزرگ، ترجیحاً وعده‌های کوچک و مکرر را مصرف کنید. این کمک می‌کند تا فشار بر معده کاهش یابد.

عدم مصرف داروهای تحریک‌کننده معده: بهتر است از مصرف داروهایی که ممکن است معده را تحریک کنند، مانند ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی یا کورتیکواستروئیدها، خودداری کنید.

تغذیه صبحگاهی در بارداری: زنان باردار مبتلا به تهوع صبحگاهی می‌توانند قبل از بلند شدن از رختخواب، مقداری نان یا غلات سبک مصرف کنند یا قبل از خواب، یک وعده غذایی حاوی پروتئین بالا مانند گوشت بدون چربی یا پنیر را مصرف کنند.

استفاده از گیاهان طبیعی: برخی گیاهان طبیعی مانند آویشن، رازیانه و زنجبیل می‌توانند به کاهش تهوع کمک کنند. می‌توانید از چای گیاهان مختلف استفاده کنید یا اسانس آنها را در دسترس داشته باشید.

مطالعه بیشتر: علل حالت تهوع در بعد از ظهر 

پیشگیری از استفراغ در حین حالت تهوع

• با مصرف مقادیر کمی مایعات شفاف مانند آب میوه (به جز پرتقال و گریپ فروت) می توان از استفراغ جلوگیری کرد.
• نوشیدنی های حاوی قند نسبت به سایر مایعات، معده را بیشتر و بهتر آرام می کنند.
• فعالیت ممکن است حالت تهوع را بدتر کند و ممکن است منجر به استفراغ شود.
• سعی کنید در حالت نشسته یا دراز کشیده استراحت کنید.

مراجعه به پزشک

اگر درمان خانگی تاثیری روی حالت تهوع نداشته باشد، ممکن است این حالت ناشی از آسیب سر یا عفونت بوده که در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید.

در صورت وقوع شرایط زیر در کودکان زیر 6 سال، آن ها را نزد پزشک ببرید:

• تب بالا
• استفراغ همراه با اسهال
• بروز علائم کم آبی بدن
• تداوم استفراغ بیش از چند ساعت طول
• کودک به مدت شش ساعت ادرار نکرده

در کودکان بالای 6 سال مراقب بروز علائم زیر باشید و در صورت مشاهده به پزشک مراجعه کنید:

• استفراغی که یک روز طول می کشد.
• علائم کمبود آب بدن دیده می شود.
• اسهال همراه با استفراغ بیش از 24 ساعت ادامه داشته باشد.
• کودک تب بالایی دارد و یا به مدت شش ساعت ادرار نکرده است.

بزرگسالان باید در صورت بروز استفراغ بیش از یک روز و یا افزایش اسهال و استفراغ بیش از 24 ساعت و مشاهده علائم کم آبی بدن به پزشک مراجعه کنند.