زخم گلو ممکن است که در گلو، مری یا حنجره بروز پیدا کند. به طور کلی، حتی زخم گلو می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در خوردن غذا، نوشیدن، جویدن، بلع یا صحبت کردن شود. زخم‌های گلو می‌توانند در پاسخ به عفونت‌ها یا بیماری‌های زمینه‌ای نیز ایجاد شوند که باعث بروز التهاب و تحریک در گلو خواهند شد. درمان زخم گلو شامل شناسایی، تشخیص و درمان علت زمینه‌ای است.
درمان و مدیریت زخم‌های گلو به عامل ایجاد آن بستگی دارد. پیش آگهی این اختلال معمولاً خوب است، به خصوص این نکته در مورد کسانی که داروهای خود را مصرف می‌کنند و از رژیم های غذایی توصیه شده پیروی می‌کنند، صادق است. درد ناشی از زخم گلو می‌تواند منجر به بروز طیف وسیعی از علائم مانند مشکل در خوردن، نوشیدن، جویدن، بلع یا صحبت کردن شود.
شایع ترین علل زخم شدن گلو
به طور کلی، زخم گلو ممکن است در نواحی زیر ایجاد شود:
- گلو، معروف به “فارنکس”
- حنجره که حاوی تارهای صوتی است.
- مری که لوله‌ای است که دهان و معده را به هم متصل می‌کند.
هر کدام از این موارد، می‌توانند عوارض متفاوتی را ایجاد کنند و علل مختلفی نیز داشته باشند.
زخم گلو ممکن است در نتیجه موارد زیر ایجاد شود:
- سرطان
- عفونت‌های باکتریایی
- عفونت‌های قارچی مانند برفک دهان
- شیمی درمانی یا پرتودرمانی خاص برای درمان سرطان
- برخی شرایط التهابی مانند سندرم بهجت که باعث ایجاد زخم در دهان، اندام تناسلی و سایر نواحی بدن می‌شود.
- عفونت‌های ویروسی مانند هرپانژین که باعث بروز تاول‌های دهان می‌شود و ویروس کوکساکی که باعث بروز بیماری دست، پا و دهان می‌شود.
علت زخم در مری
زخم‌های مری ممکن است با شرایط زیر مرتبط باشند یا از آنها ناشی شوند:
- آلرژی
- مصرف بیس فسفونات‌ها
- استفراغ بیش از حد
- برخی از انواع آنتی بیوتیک‌ها
- بیماری ریفلاکس معده (GERD)
- عفونت‌های قارچی، مانند برفک دهان
- شیمی درمانی یا پرتودرمانی برای درمان سرطان
- مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های حاوی کافئین و الکل
- مصرف عوامل خورنده مانند آمونیاک یا هیدروکسید سدیم
- عفونت‌های ویروسی، مانند ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) و HIV
- مصرف بیش از حد غذاهای اسیدی، مانند غذاهای حاوی مرکبات و سرکه
- استفاده از برخی داروها مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
علت زخم در حنجره
گاهی اوقات ممکن است که فرد در ناحیه حنجره خود دچار زخم یا گرانولوم شود. گرانولوم یک خوشه کوچک از سلول‌های ایمنی است که در پاسخ به التهاب مزمن تشکیل می‌شود. علل احتمالی زخم و گرانولوم حنجره، عبارت‌اند از:
- سرطان
- سرفه یا فریاد زیاد
- رفلاکس حنجره، که در آن اسید معده به گلو و حنجره نشت می‌کند.
- آسیب ناشی از لوله گذاری، که در آن پزشک لوله‌ای را از گلو و داخل نای عبور می‌دهد تا به تنفس کمک کند.
علائم زخم گلو
علائم زخم گلو تا حدی به علت اصلی ایجاد کننده آن بستگی دارد. با این حال علائم احتمالی، عبارت‌اند از:
- گلودرد
- گوش درد
- تب و لرز
- حالت تهوع
- احساس خفگی
- سوزش سردل
- برگشت اسید معده
- ایجاد تغییر در صدا
- درد یا مشکل در بلع
- استفراغ با یا بدون خون
- تغییر در حس چشایی یا بویایی
- سرفه مکرر یا صاف کردن گلو
- وجود احساس یک توده گیر کرده در گلو
نحوه تشخیص زخم گلو
هنگام تشخیص زخم گلو، پزشک با انجام معاینه فیزیکی و ارزیابی علائم فرد شروع می‌کند. سپس ممکن است که یک سواب گلو را برای آزمایش کشت‌های باکتریایی یا قارچی تهیه کنند. بسته به علت احتمالی بروز زخم گلو، پزشک ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را نیز تجویز کند. از جمله تست‌ها، عبارت‌اند از:
اشعه ایکس بلع باریم
این روش شامل نوشیدن محلول مایع باریم است که پوشش داخلی گلو، مری و معده را می‌پوشاند. باریم در پاسخ به تصویربرداری با اشعه ایکس فلورسانس می‌شود و به پزشک اجازه می‌دهد تا ناهنجاری‌هایی مانند زخم، فتق یا ضایعات توده‌ای را تشخیص دهد.
آندوسکوپی مری
این روش شامل قرار دادن دستگاه آندوسکوپ در دهان و پایین به سمت مری است. آندوسکوپ لوله‌ای با نور و معمولاً دوربینی است که به پزشک اجازه می‌دهد هر گونه ناهنجاری را در مری ببیند. پزشک همچنین می‌تواند ابزارهایی را برای جمع‌آوری نمونه‌های بیوپسی وارد لوله کند.
لارنگوسکوپی
لارنگوسکوپی شامل قرار دادن دستگاه لارنگوسکوپ در حنجره و هیپوفارنکس است که قسمت پایین گلو است. لارنگوسکوپ ممکن است دارای یک دوربین فیبر نوری یا آینه‌های کوچکی باشد که به پزشک اجازه می‌دهد داخل گلو را ببیند.
استروبوسکوپی حنجره
این روش شامل استفاده از یک لارنگوسکوپ و یک نور استروب برای مشاهده تارهای صوتی در حین ارتعاش است. در واقع این وسیله به پزشکان اجازه می‌دهد تا ناهنجاری‌های تارهای صوتی را در حنجره بررسی کنند.
پاناندوسکوپی
در این روش از یک سری تلسکوپ متصل به نام پانندوسکوپ برای بررسی ناهنجاری‌های دهان، گلو، مری و نای استفاده می‌شود.
درمان و مدیریت زخم گلو
برخی از موارد زخم‌های گلو ممکن است به تغییرات ساده در شیوه زندگی پاسخ مثبت دهند، در حالی که برخی دیگر به درمان پزشکی گسترده تری نیاز دارند. گزینه‌های درمانی برای زخم گلو، عبارت‌اند از:
- داروهای تسکین دهنده درد، مانند استامینوفن
- دهانشویه‌های تجویزی حاوی داروهایی مانند بی حس کننده موضعی لیدوکائین
- داروهایی برای درمان علت زمینه‌ای مانند آنتی بیوتیک‌ها، ضد قارچ‌ها یا ضد ویروس‌ها
روش‌های درمان زخم مری ممکن است که شامل موارد زیر باشد:
- جراحی، در برخی موارد
- درمان با گلوکوکورتیکوئید
- مسدود کننده‌های گیرنده H2
- مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs)
- داروهایی برای تخلیه سریعتر معده
- ضد ویروس‌ها، آنتی بیوتیک‌ها یا ضد قارچ‌ها
- داروهایی برای کاهش تولید یا فعالیت اسید معده، مانند داروهای ضد اسید بدون نسخه (OTC) یا نسخه‌ای
درمان گرانولوم تارهای صوتی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درمان صوتی
- داروی ضد رفلاکس
- جراحی، در برخی موارد
- برداشتن لوله تراشه، در صورت وجود
پیشگیری از زخم گلو
افراد می‌توانند اقداماتی را برای کمک به پیشگیری از بروز زخم گلو انجام دهند. از جمله این موارد، عبارت‌اند از:
سبک زندگی سالم
فرد می‌تواند قرار گرفتن در معرض پاتوژن‌های عفونی را کاهش دهد. این موارد خطر ابتلا به زخم گلو را افزایش می‌دهند. روش‌های پیشگیری از این عوامل مضر، شامل موارد زیر است:
- رعایت بهداشت دست
- اجتناب از تماس با افرادی که بیمار هستند یا زخم عفونی دارند.
- تمیز نگه داشتن سطوح برای کمک به جلوگیری از گسترش عفونت
- مصرف صحیح داروها: فرد باید داروها را طبق دستور پزشک مصرف کند. آنها باید از مصرف قرص بدون آب، درست قبل از دراز کشیدن و درست قبل از خواب اجتناب کنند.
- ترک سیگار یا نوشیدن الکل: سیگار کشیدن و نوشیدن الکل می‌تواند زخم‌های گلو موجود را بدتر کند و هر دو مورد خطر ابتلا به سرطان‌های خاص را در فرد افزایش می‌دهند. یک فرد می‌تواند با پزشک خود برای مشاوره در مورد نحوه ترک سیگار یا الکل صحبت کند.
- مدیریت عوامل خطر زا: فرد می‌تواند با پزشک خود در مورد مدیریت هر شرایطی که ممکن است خطر بروز زخم گلو را افزایش دهند، مانند دیابت شیرین و GERD صحبت کند.
درمان های خانگی زخم گلو
ایجاد تغییرات در سبک زندگی و تغییراتی که می‌توانند به مدیریت علائم زخم گلو کمک کنند، عبارت‌اند از:
- اجتناب از مصرف وعده‌های غذایی حجیم و چرب
- خوردن و آشامیدن غذاها و نوشیدنی‌های ولرم یا سرد
- با نوشیدن مقدار کمی مایعات در طول روز هیدراته بمانید.
- بالا بردن سر تخت با بلوک یا رایزر برای جلوگیری از رفلاکس شبانه
- مصرف خامه ترش قبل از هر وعده غذایی برای پوشاندن غشاهای مخاطی
- شستشوی دهان یا غرغره کردن با مخلوطی از آب، نمک و جوش شیرین
- استفاده از غذاهای نرم، خامه‌ای و ملایم مانند پنیر، پوره سیب زمینی و ماست
- پرهیز از مصرف غذاهای خشن و سفت مانند چیپس، آجیل و برخی میوه‌ها و سبزیجات
- مدیریت رفلاکس اسید یا GERDاز طریق اجتناب از مصرف غذاهای اسیدی، تند یا چرب
زخم گلو و COVID-19
برخی از عفونت‌های ویروسی می‌توانند خطر بروز زخم گلو را افزایش دهند. ویروس SARS-COV-2 که باعث بروز بیماری COVID-19 می‌شود، ممکن است که خطر ابتلا به زخم‌های گلو و دهان را افزایش دهد، اگرچه اینها علائم شایع این بیماری نیستند. هنوز مشخص نیست که آیا کووید-۱۹ مستقیماً باعث ایجاد زخم‌های گلو و دهان می‌شود یا اینکه فرد را مستعد ابتلا به عفونت‌های ثانویه می‌کند که می‌توانند این نوع زخم‌ها را ایجاد کنند.
پیش آگهی زخم گلو
به طور کلی، پیش آگهی زخم گلو تا حد زیادی به علت اصلی ایجاد کننده آن بستگی دارد. زخم‌های گلو که در نتیجه عفونت ایجاد می‌شوند، باید پس از برطرف شدن عفونت زمینه‌ای از بین برود. در چنین مواردی، داروهایی مانند داروهای ضد باکتری، ضد قارچ یا ضد ویروسی می‌توانند به تسریع بهبودی کمک کنند. زخم مری ممکن است پس از مدیریت موفقیت آمیز رفلاکس اسید معده، مانند GERD برطرف شود. افرادی که داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف می‌کنند و از رژیم غذایی مناسبی استفاده می‌کنند، دارای شانس خوب بهبودی خواهند بود. زخم‌ها می‌توانند عود کنند، به خصوص پس از درمان با PPI.
در این موارد، پزشکان برای پیشگیری از عود، درمان نگهدارنده را تجویز می‌کنند. زخم‌های گلو که در پاسخ به برخی داروها ایجاد می‌شوند باید پس از تکمیل درمان و عدم مصرف دارو از بین بروند.
سخن آخر
زخم‌های گلو، زخم‌هایی هستند که می‌توانند در گلو، مری یا حنجره ایجاد شوند. آنها ممکن است علائم دردناک یا ناراحت کننده‌ای مانند گلودرد، درد یا مشکل در بلع و تغییر در طعم یا بوی غدای مصرفی را ایجاد کنند. علل متعددی برای توضیح ایجاد زخم گلو وجود دارد.
بروز زخم در گلو، مری یا حنجره، به خودی خود می‌تواند ناراحتی قابل توجهی را برای بیماران ایجاد کند. بنابراین، شروع زودهنگام درمان مهم خواهد بود.
بیشتر آنها به علت پاتوژن‌های عفونی مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها یا ویروس‌ها بروز پیدا می‌کنند. سایر علل احتمالی، عبارت‌اند از GERD، آلرژی و مصرف برخی داروها. پیش آگهی زخم گلو به طور کلی خوب است. اگر افراد برای رفع علت اصلی درمان شوند، نتایج خوبی را به دست خواهند آورد.
اگر فرد علائم شدید یا مداومی را تجربه کرد که به داروهای OTC پاسخ نمی‌دهد، باید به پزشک مراجعه کند. در صورتی که درباره زخم‌های گلو، انواع آنها، روش‌های درمان و پیشگیری از بروز آنها سوالات بیشتری دارید، می‌توانید با یک متخصص پزشکی تماس بگیرید و با او درباره سوالاتتان مشورت کنید.
