بیماری دریچه آئورت وضعیتی است که در آن دریچه بین محفظه پمپاژ اصلی قلب (بطن چپ) و شریان اصلی بدن (آئورت) به درستی کار نمی کند. بیماری دریچه آئورت ممکن است یک بیماری مادرزادی و یا ناشی از عوامل دیگر باشد. دریچه آئورت نحوه جریان خون از بطن چپ به آئورت را تعیین می کند.
علت بیماری دریچه آئورت
قلب چهار دریچه دارد که خون را در جهت صحیح جریان می دهند. این دریچه ها شامل دریچه میترال، دریچه tricuspid، دریچه ریوی و دریچه آئورت هستند که هر یک ضربان خاص خودشان را دارند و در طول هر ضربان قلب بار باز و بسته می شود. گاهی اوقات، دریچه ها به درستی باز یا بسته نمی شوند که در این شرایط ممکن است جریان خون از طریق پمپاژ آن به بدن مختل شود.
در بیماری دریچه آئورت، دریچه آئورت بین محفظه قلب سمت چپ پایین (بطن چپ) و شریان اصلی که خون را از قلب به بدن منتقل می کند (آئورت) به درستی کار نمی کند. ممکن است دریچه به درستی بسته نشود، باعث نشت خون به سمت عقب به بطن چپ (برگشت مجدد) شود، یا دچار تنگی و سفتی گردد. بیماری دریچه آئورت می تواند در اثر نقص قلب مادرزادی ایجاد شود. این بیماری همچنین می تواند ناشی از سایر شرایط از جمله تغییرات وابسته به سن در قلب، عفونت ها، فشار خون بالا یا آسیب دیدگی خود قلب باشد.
تنگی آئورت
تجمع کلسیم بر روی دریچه آئورت شما می تواند باعث تنگی آئورت شود. از آنجا که خون از قلب جاری می شود، کلسیم به تدریج روی دریچه ها رسوب می کند. رسوب کلسیم می تواند باعث تنگی دریچه آئورت شوند. این شکل از بیماری دریچه آئورت معمولاً فقط در افراد مسن ظاهر می شود. تب روماتیسمی و تب سرخچه نیز می توانند باعث تنگی آئورت شوند. جای زخم باعث تنگ شدن دریچه آئورت می شود.
نارسایی آئورت
نارسایی آئورت دلایل مشابه تنگی آئورت دارد، اما گاهی اوقات به دلیل فرسودگی و پارگی ساده ایجاد می شود. دریچه آئورت هزاران بار در روز باز و بسته می شود. با گذشت زمان، سایش طبیعی آن ممکن است باعث خراب شدن دریچه شود. دریچه فرسوده ممکن است باعث شود خون به داخل بطن چپ بازگردد.
اندوکاردیت
اندوکاردیت یک عفونت دریچه های قلب است که می تواند منجر به بیماری آئورت شود. سفلیس، یک بیماری مقاربتی است که می تواند به دریچه های قلب آسیب برساند. حتی بسیار نادرتر، آسیب دریچه قلب نیز یک عارضه جانبی اختلال در ستون فقرات به نام اسپوندیلیت آنکیلوزان است. هر دو نوع آسیب نیز می توانند باعث بازگشت مجدد آئورت شوند.
یکی از دلایل نارسایی آئورت یک نقص مادرزادی قلب است که در بدو تولد وجود دارد. دریچه آئورت معمولاً از سه فلپ مثلثی به نام جزوات تشکیل شده است. در هنگام کار صحیح، جزوات کاملاً در هم قرار می گیرند و به این ترتیب خون فقط در یک جهت جریان می یابد. اما در نقص مادرزادی، دریچه آئورت به جای سه عدد ممکن است فقط یک یا دو شکاف داشته باشد. این نوع از مجدد آئورت ممکن است تا بزرگسالی هیچ علامتی از خود نشان ندهد.
عوامل خطر بیماری دریچه آئورت
عوامل خطر بیماری دریچه آئورت شامل موارد زیر است:
- افزایش سن
- بیماری مزمن کلیوی
- سابقه پرتودرمانی به سینه
- تاریخچه عفونت هایی که می توانند روی قلب تأثیر بگذارند.
- برخی از شرایط قلبی موجود در بدو تولد (بیماری مادرزادی قلب)
انواع بیماری دریچه آئورت
انواع بیماری دریچه آئورت شامل موارد زیر است:
تنگی دریچه آئورت
در تنگی و یا سفت شدن دریچه آئورت، دریچه که به طور کامل قادر به باز شدن کامل نیست، باعث کاهش یا انسداد جریان خون از قلب به آئورت و بقیه بدن می شود.
برگشت مجدد دریچه آئورت
در این شرایط، دریچه آئورت به درستی بسته نمی شود و در نتیجه خون به سمت عقب در بطن چپ برگشت می خورد. درمان بستگی به نوع و شدت بیماری دریچه آئورت دارد. در بعضی موارد ممکن است بیمار برای ترمیم یا تعویض دریچه آئورت نیاز به عمل جراحی داشته باشد.
علائم بیماری دریچه آئورت
این احتمال وجود دارد که برخی از افراد مبتلا به بیماری دریچه آئورت سال ها علائم خاصی را تجربه نکنند ولی علائم بیماری در صورت بروز، عبارتند از:
- غش
- سرگیجه
- تورم مچ پا
- ضربان قلب نامنظم
- خستگی بعد از فعالیت
- درد قفسه سینه یا سفتی آن
- صدای غیر طبیعی قلب (صدای زوزه قلب) و یا سوفل قلبی
- تنگی نفس، به ویژه هنگام فعالیت شدید یا دراز کشیدن بیمار
- عدم به دست آوردن وزن کافی (به طور عمده در کودکان دیده می شود).
نارسایی آئورت می تواند باعث غش در هنگام فعالیت بدنی، سرفه و تپش قلب شود.
عوارض بیماری دریچه آئورت
بیماری دریچه آئورت می تواند منجر به بروز عوارض جانبی زیادی شود، از جمله:
- سکته
- نارسایی قلبی
- لخته شدن خون
- ناهنجاری های ریتم قلب
- مرگ
تشخیص بیماری دریچه آئورت
برای تشخیص بیماری دریچه آئورت، پزشک علائم بیمار و سابقه پزشکی او را مرور می کند و معاینه جسمی را انجام می دهد. علاوه بر آن پزشک برای تشخیص سوفل قلبی که می تواند نشان دهنده وضعیت بیماری دریچه آئورت باشد با یک استتوسکوپ به صدای قلب بیمار گوش می دهد.
بررسی بیمار برای تشخیص دقیق بیماری نیاز به برخی آزمایشات تشخیصی دقیق تر دارد، از جمله:
اکوکاردیوگرام
در این آزمایش از امواج صوتی برای تهیه تصاویر ویدئویی از قلب استفاده می شود. پزشکان از این آزمایش برای ارزیابی حفره های قلب، دریچه آئورت و جریان خون در قلب استفاده می کنند. این آزمایش در بررسی وضعیت دریچه آئورت و علت و شدت وضعیت بیماری تاثیر زیادی دارد و به پزشکان کمک می کند تا سایر شرایط و بیماری های احتمالی مربوط به دریچه را تشخیص دهند. علاوه بر آن، پزشکان ممکن است از اکوکاردیوگرام سه بعدی نیز استفاده کنند. پزشکان می تواند برای بررسی دقیق تر دریچه آئورت نوع دیگری از اکوکاردیوگرام به نام اکوکاردیوگرام ترانسفوژال را انجام دهند. در این آزمایش یک مبدل کوچک متصل به انتهای یک لوله از طریق دهان به معده (مری) وارد می شود.
الکتروکاردیوگرام (ECG)
در این آزمایش الکترود های متصل به گیرنده های روی پوست فعالیت الکتریکی قلب را اندازه می گیرند. ECG می توانید حفره های بزرگ قلب، بیماری های قلبی و ریتم غیر طبیعی قلب را تشخیص دهد.
اشعه ایکس قفسه سینه
اشعه ایکس قفسه سینه می تواند به پزشک در تشخیص و ارزیابی اندازه قلب بیمار که نشان دهنده انواع خاصی از بیماری دریچه آئورت است کمک کند. اشعه ایکس قفسه سینه همچنین می تواند در تعیین وضعیت ریه های بیمار موثر باشد.
اسکن توموگرافی کامپیوتری قلبی (CT)
سی تی اسکن قلبی برای ایجاد تصاویر دقیق از دریچه های قلبی و خود قلب کاربرد دارد. پزشکان از این تکنیک تصویربرداری برای ارزیابی اندازه آئورت و وضعیت دریچه آئورت استفاده می کند.
MRI قلب. MRI قلبی از میدان های مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از قلب استفاده می کند. این آزمایش برای تعیین شدت وضعیت و ارزیابی اندازه آئورت مورد استفاده قرار می گیرد.
تست ورزش یا تست استرس. تست های ورزشی به پزشکان در تشخیص علائم و نشانه های بیماری دریچه آئورت در طول فعالیت های بدنی بیمار کاربرد دارد. این آزمایشات می تواند در تعیین شدت وضعیت بیماری موثر باشند.
کاتتریزاسیون قلبی. کاتتریزاسیون قلبی اغلب برای تشخیص بیماری دریچه آئورت مورد استفاده قرار نمی گیرد، اما در صورت عدم توانایی تشخیص سایر بیماری ها یا تعیین شدت آن، پزشک شاید مجبور شود از این روش استفاده کند. در این روش، پزشک یک لوله نازک (کاتتر) را از طریق رگ خونی در بازو یا کشاله ران به شریانی در قلب بیمار وارد کرده و سپس مواد رنگی را تزریق می کند تا شریان روی اشعه ایکس قابل تشخیص باشد. کاتتریزاسیون یک تصویر دقیق از شریان های قلب و نحوه عملکرد قلب بیمار را به پزشک ارائه می دهد. همچنین می تواند فشار داخل محفظه قلب را اندازه گیری کند.
درمان بیماری دریچه آئورت
درمان بیماری دریچه آئورت به شدت وضعیت بیمار و علائمی که تجربه می کند بستگی دارد. اگر بیماری دریچه آئورت خفیف یا متوسط باشد یا منجر به بروز علائمی خاصی نگردد پزشک ممکن است تغییرات در شیوه زندگی سالم و جلسات منظم برای پیگیری وضعیت بیماری را به فرد توصیه کند و یا داروهایی را برای درمان علائم یا کاهش خطر عوارض ارائه دهند. در نهایت این احتمال وجود دارد که بیمار برای ترمیم یا تعویض دریچه آئورت نیاز به عمل جراحی یا روش دیگری داشته باشد. در بعضی موارد، با این که بیمار علائم خاصی ندارد اما ممکن است پزشک عمل جراحی را توصیه کند. اگر بیمار نیاز به جراحی دیگر قلبی داشته باشد، پزشکان همزمان با عمل جراحی دریچه آئورت، آن جراحی را هم انجام می دهد.
مبتلایان به بیماری دریچه آئورت در یک مرکز پزشکی به وسیله یک تیم چند رشته ای قلب و عروق و سایر پزشکان و کادر پزشکی تحت نظر، ارزیابی و معالجه قرار می گیرند. این تیم می تواند برای تعیین مناسب ترین روند درمانی متناسب با وضعیت بیمار با پزشک همکاری کنند. جراحی برای ترمیم یا تعویض دریچه آئورت معمولاً از طریق برش در قفسه سینه انجام می شود.
گزینه های جراحی شامل موارد زیر است:
ترمیم دریچه آئورت
برای ترمیم دریچه آئورت، جراحان می توانند چندین نوع مختلف ترمیم را انجام دهند.
پزشکان می تواند با استفاده از یک لوله نازک و طولانی (کاتتر) تنگی دریچه آئورت را باز کند. در این روش که تحت عنوان والونوپلاستی بالون (Balloon valvuloplasty) نامیده می شود، پزشک سوندی را از طریق کشاله ران وارد شریان بیمار کرده و آن را به دریچه آئورت هدایت می کند. سپس با باد کردن بالونی که در قسمت انتهایی سوند قرار دارد باعث باز شدن دریچه می شود. سپس بادکنک خمیده شده و کاتتر و بالون برداشته می شود. این روش می تواند تنگی دریچه آئورت را در نوزادان و کودکان درمان کند. با این حال، دریچه در بزرگسالانی که این روش را انجام داده اند ممکن است مجدداً تنگ و باریک شود، بنابراین معمولاً فقط در بزرگسالانی انجام می شود که زیاد تحت جراحی قرار گرفته و یا منتظر تعویض دریچه هستند.
همچنین امکان دارد پزشک از یک روش سوند برای قرار دادن پلاگین یا وسیله ای برای ترمیم نشت اطراف دریچه آئورت تعویض شده استفاده کنند.
تعویض دریچه آئورت
تعویض دریچه آئورت اغلب برای درمان بیماری دریچه آئورت مورد نیاز است. در تعویض دریچه آئورت، جراح دریچه آسیب دیده را برداشته و آن را با دریچه مکانیکی یا دریچه ای ساخته شده از بافت قلب انسان (دریچه بافت بیولوژیکی) جایگزین می کند. نوع دیگری از تعویض دریچه بافت بیولوژیکی که در آن از دریچه ریوی خود بیمار استفاده می شود، گاهی اوقات امکان پذیر است. دریچه های بافت بیولوژیکی به مرور زمان تخریب می شوند و ممکن است در نهایت نیاز به تعویض داشته باشند. افراد مبتلا به دریچه های مکانیکی برای جلوگیری از لخته شدن خون باید داروهای رقیق کننده خون را در تمام طول زندگی مصرف کنند.
در مواردی که جراحی تعویض دریچه آئورت برای بیمار خطر داشته باشد پزشک می تواند یک روش کم تهاجمی به نام تعویض دریچه آئورت TAVRرا در نظر بگیرد. در TAVR، پزشکان کاتتر را در ساق یا سینه بیمار قرار می دهند و آن را به قلب هدایت می کنند سپس دریچه هم از طریق سوند به سمت قلب هدایت خواهد شد. ممکن است یک بالون دریچه را گسترش دهد، یا برخی از دریچه ها به خودی خود می توانند گسترش پیدا کنند. بعد از آن، سوند از رگ خونی خارج می شود.
تغییر سبک زندگی و داروهای خانگی بیماری دریچه آئورت
بیمار باید برای نظارت بر وضعیت بیماری خودش مرتباً جلسات درمانی را با پزشک خود پیگیری کند. علاوه بر آن پزشک می تواند چندین تغییر سبک زندگی سالم را برای سلامت قلب بیمار را به او توصیه کند، از جمله:
- خوردن یک رژیم سالم برای سلامت قلب. بیماران باید برای حفظ رژیم سالم انواع میوه و سبزیجات، لبنیات کم چرب یا بدون چربی، مرغ، ماهی و غلات کامل بخورند و از مصرف چربی های اشباع و ترانس و نمک و قند اضافی خودداری کنند. ترک مصرف دخانیات و سیگار برای سلامتی قلب بیمار ضروری است.
- حفظ وزن سالم. با هدف حفظ وزن سالم بیمارانی که دچار اضافه وزن یا چاقی هستند بهتر است وزن اضافی خود را کاهش دهند.
- فعالیت بدنی منظم. رعایت 30 دقیقه فعالیت بدنی مانند پیاده روی سریع در برنامه روزمره می تواند در سلامت قلب بیماران موثر باشد.
- مدیریت استرس. مدیریت استرس با استفاده از فعالیت های آرامش، مدیتیشن، فعالیت بدنی و گذراندن وقت با خانواده و دوستان می تواند راهکار دیگری برای کاهش فشار بر روی قلب در بیماران مبتلا به بیماری دریچه آئورت باشد.
- زنان مبتلا به بیماری دریچه آئورت باید قبل از بارداری با پزشک خود مشورت کنند. احتمالاً بیماران در دوران بارداری نیاز به نظارت دقیق توسط پزشک دارند و حتی پزشکان ممکن است به آن ها توصیه شود که از بارداری خودداری کنند.
پیشگیری از بیماری دریچه آئورت
شما می توانید برای کاهش احتمال ابتلا به بیماری دریچه آئورت قدم هایی بردارید. برای کاهش خطر ابتلا به بیماری دریچه آئورت، باید راهکارهای زیر را امتحان کنید:
از تب روماتیسمی و اسکارل جلوگیری کنید.
اگر گلودرد دارید، بهتر است توسط پزشک معاینه شوید و این بیماری را درمان کنید. گلو استرپت می تواند می تواند به قلب شما آسیب برساند.
بهداشت دندان را رعایت کنید.
از دندان ها و لثه های خود به خوبی مراقبت کنید. بیماری های دندان با بیماری های قلبی در ارتباط هستند.
سلامت قلب خود را حفظ کنید.
اگر فشار خون بالا یا کلسترول بالایی دارید، در مورد اقداماتی که می توانید برای کاهش آن ها انجام دهید با پزشک خود مشورت کنید. هر دو این شرایط ارتباط نزدیکی با بیماری دریچه آئورت دارند.
توصیه های برای بیماران مبتلا به بیماری دریچه آئورت
مبتلایان به بیماری دریچه آئورت بهتر است راهکارهای زیر را برای مقابله با بروز عوارض احتمالی خود در نظر بگیرند:
- داروها را طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
- با دیگران ارتباط برقرار کنید. حمایت از طرف خانواده و دوستان می تواند در مقابله با شرایط پیش رو در این بیماران موثر باشد و کاهش اضطراب در بیماری های قلبی تاثیر و نقش به سزایی دارد.
- از نظر جسمی فعال باقی بمانید و سعی کنید فعالیت و ورزش ها متناسب با وضعیت خود را انجام دهید.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
برای آمادگی بیشتر در هنگام ملاقات به پزشک بهتر است علائم و اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله سابقه خانوادگی بیماری قلبی و هرگونه فشارهای اساسی یا تغییرات اخیر زندگی خود را یادداشت کرده و لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل های مصرف تان تهیه کنید.
در مورد بیماری دریچه آئورت، برخی از سؤالات مهم که باید از پزشک خود بپرسید، عبارتند از:
- بهترین گزینه درمانی من کدامند؟
- به چه آزمایشات تشخیصی نیاز دارم؟
- آیا محدودیت هایی وجود دارد که باید رعایت کنم؟
- چه عاملی باعث ایجاد علائم یا وضعیت من شده است؟
- آیا جایگزینی عمومی برای دارویی که تجویز می کنید وجود دارد؟
- بیماری دیگری دارم. چگونه می توانم به بهترین وجه آن ها را با همدیگر مدیریت کنم؟
- اگر به عمل جراحی نیاز دارم، کدام جراح را برای جراحی دریچه قلب توصیه می کنید؟
- آیا بروشور یا مواد چاپی دیگری وجود دارد که بتوانم از آن ها استفاده کنم؟چه وب سایتهایی را پیشنهاد می کنید؟
احتمالاً پزشك سؤالاتی از بیمار خواهد پرسید، از جمله:
- علائم شما چقدر شدید است؟
- چه زمانی علائم شما شروع شد؟
- آیا علائم شما مداوم بوده یا گاه به گاه بروز می کنند؟
- چه عاملی باعث بهتر و یا بدتر شدن علائم شما می شود؟
آخرین دیدگاه‌ها