گلوکوکورتیکوئیدها از عوارض تا کاربردهای آن ها
بسیاری از مشکلات سلامتی و بیماری هایی که تجربه می کنیم شامل التهاب هستند. گلوکوکورتیکوئیدها در توقف التهاب مضر ناشی از بسیاری از اختلالات سیستم ایمنی موثر هستند. این داروها کاربردهای بسیار دیگری نیز دارند. با این حال، آنها با عوارض جانبی نیز همراه هستند. حتی عوارض ناشی از آنها می تواند شدید باشد، به خصوص اگر از این داروها برای مدت طولانی استفاده کنید.
گلوکوکورتیکوئیدها چیست؟
داروهای گلوکوکورتیکوئید نسخه های ساخته شده توسط انسان از گلوکوکورتیکوئیدها هستند، استروئیدهایی که به طور طبیعی در بدن شما وجود دارند. آنها عملکردهای زیادی دارند. یکی این است که با حرکت به داخل سلول ها و سرکوب پروتئین هایی که باعث تحریک التهاب می شوند، التهاب را قطع کنید. آنها همچنین به بدن شما کمک می کنند تا به استرس واکنش نشان دهد و نحوه استفاده بدن از چربی و قند را تنظیم کند.
از آنجایی که گلوکوکورتیکوئیدها عملکردهای بسیار زیادی دارند، گلوکوکورتیکوئیدهای مصنوعی یا مصنوعی برای کمک به درمان بسیاری از شرایط مختلف ساخته شده اند.
گلوکوکورتیکوئیدها چگونه کار می کنند؟
التهاب پاسخ سیستم ایمنی بدن شما به یک آسیب یا عفونت است. این باعث می شود بدن شما گلبول های سفید و مواد شیمیایی بیشتری برای کمک به بهبودی تولید کند. با این حال، گاهی اوقات، این پاسخ خیلی قوی است و حتی می تواند خطرناک باشد. به عنوان مثال، آسم، التهابی در راه های هوایی است که می تواند مانع از تنفس شما شود.
اگر شما یک بیماری خودایمنی دارید، بدن شما به اشتباه باعث التهاب می شود. این بدان معناست که سیستم ایمنی بدن شما به سلول‌ها و بافت‌های سالم مانند ویروس یا باکتری حمله می‌کند.
گلوکوکورتیکوئیدها بدن شما را از پمپاژ بسیاری از مواد شیمیایی دخیل در التهاب باز می دارند. آنها همچنین می‌توانند با تغییر نحوه عملکرد گلبول‌های سفید، پاسخ سیستم ایمنی شما را کاهش دهند.
لیست داروهای گلوکوکورتیکوئیدی
نمونه هایی از دارو های گلوکوکورتیکوئید عبارتند از:
- بکلومتازون
- بتامتازون
- بودزوناید
- کورتیزون
- دگزامتازون
- هیدروکورتیزون
- متیل پردنیزولون
- پردنیزولون
- پردنیزون
- تریامسینولون
گلوکوکورتیکوئیدها کدام بیماری را درمان می کنند؟
گلوکوکورتیکوئیدهای مصنوعی می توانند قوی تر از استروئیدهای طبیعی باشند. آنها برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شوند.
اختلالات خود ایمنی. هنگامی که بدن به اشتباه به خود حمله می کند، بیماری های خودایمنی می توانند آسیب های گسترده ای از التهاب ایجاد کنند. بیماری های خود ایمنی عبارتند از:
- اگزما
- کولیت زخمی
- پسوریازیس
- اسکلروز چندگانه
- روماتیسم مفصلی
- بیماری التهابی روده
گلوکوکورتیکوئیدها می توانند میزان فعال بودن سلول های ایمنی را کاهش دهند. این به کاهش آسیب های داخلی این بیماری ها کمک می کند. آنها التهاب ناشی از واکنش های خود ایمنی را سرکوب می کنند. این می تواند درد، تورم، گرفتگی و خارش را کاهش دهد.
آلرژی و آسم
آلرژی و آسم شرایطی هستند که در آن سیستم ایمنی بدن شما به مواد معمولی بی ضرر پاسخ می دهد. در این شرایط، موادی مانند گرده یا بادام زمینی می توانند یک واکنش التهابی تهاجمی ایجاد کنند. علائم ممکن است متفاوت باشد و عبارتند از:
- خارش
- سبکی سر
- مشکل در تنفس
- تورم صورت، لب ها یا گلو
- چشم های خارش دار و آبریزش
- قرمزی، کهیر یا بثورات پوستی
- عطسه و گرفتگی یا آبریزش بینی
گلوکوکورتیکوئیدها می توانند این واکنش بیش از حد را با توقف التهاب و آرام کردن فعالیت سلول های ایمنی درمان کنند.
نارسایی آدرنال
اگر نارسایی آدرنال دارید، بدن شما نمی تواند کورتیزول کافی تولید کند. این می تواند نتیجه شرایطی مانند بیماری آدیسون یا برداشتن غدد فوق کلیوی با جراحی باشد. گلوکوکورتیکوئیدها می توانند جایگزین کورتیزولی شوند که بدن شما دیگر قادر به ساخت آن نیست.
نارسایی قلبی
استفاده کوتاه مدت (کمتر از 7 روز) از گلوکوکورتیکوئیدها می تواند به درمان نارسایی قلبی با افزایش توانایی بدن شما برای پاسخ به برخی دیورتیک ها کمک کند. با این حال، این یک استفاده رایج نیست.
سرطان
از گلوکوکورتیکوئیدها می توان در درمان سرطان برای کاهش برخی از عوارض جانبی شیمی درمانی استفاده کرد. آنها همچنین ممکن است برای از بین بردن برخی از سلول های سرطانی در برخی سرطان ها استفاده شوند، از جمله:
- لنفوم هوچکین
- مولتیپل میلوما
- لنفوم غیر هوچکین
- لوسمی لنفوبلاستی حاد
- لوسمی لنفوبلاستیک مزمن
شرایط پوستی
بیماری های پوستی از اگزما تا پیچک سمی با گلوکوکورتیکوئیدها درمان می شوند. اینها شامل کرم‌های موضعی بدون نسخه و نسخه‌ای هستند که روی پوست خود استفاده می‌کنید و داروهایی که از طریق دهان مصرف می‌کنید.
عمل جراحي
گلوکوکورتیکوئیدها ممکن است در طول جراحی های عصبی حساس استفاده شوند. آنها التهاب را در بافت های ظریف کاهش می دهند. آنها همچنین بلافاصله پس از پیوند عضو برای کمک به جلوگیری از پس زدن اندام دهنده توسط سیستم ایمنی انجام می شوند.
نحوه مصرف گلوکوکورتیکوئیدها
اگر باردار یا شیرده هستید، با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای پردنیزون و سایر گلوکوکورتیکوئیدها صحبت کنید. این داروها ممکن است یک خطر جزئی برای کودک شما باشد. با این حال، اگر به دلیل داشتن یک مشکل جدی سلامتی یا یک بیماری جدی آنها را مصرف می‌کنید، ادامه درمان ممکن است بر احتمال آسیب رساندن به جنین شما بیشتر باشد. قبل از شروع مصرف گلوکوکورتیکوئید، در صورت داشتن هر یک از این مشکلات پزشکی به پزشک خود اطلاع دهید:
- دیابت
- زخم معده
- بیماری کلیوی
- فشار خون بالا
- بیماری تیروئید
- آب مروارید یا گلوکوم
- مشکلات غده فوق کلیوی
- حمله قلبی یا نارسایی احتقانی قلب
- افسردگی یا سایر اختلالات خلقی
شایع ترین عوارض گلوکوکورتیکوئیدها
گلوکوکورتیکوئیدها ممکن است مانند داروهای معجزه آسا به نظر برسند، اما عوارض جانبی دارند. برخی از این عوارض جانبی می توانند بسیار مضر باشند. به همین دلیل است که این داروها برای استفاده طولانی مدت تجویز نمی شوند.
این داروها می توانند:
- خطر ابتلا به زخم و ورم معده را افزایش می دهد
- سطح کلسترول و تری گلیسیرید خود را افزایش دهید.
- تأخیر در بهبود زخم، که به مقدار مشخصی التهاب نیاز دارد.
- سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب می کند و شما را مستعد ابتلا به عفونت می کند.
- سطح قند خون خود را افزایش دهید، که می تواند باعث دیابت موقت و احتمالا طولانی مدت شود.
- توانایی بدن شما برای جذب کلسیم را سرکوب می کند که می تواند منجر به پوکی استخوان شود.
استفاده طولانی مدت از گلوکوکورتیکوئیدها می تواند باعث از بین رفتن بافت عضلانی شود. همچنین می تواند منجر به سندرم کوشینگ شود که می تواند منجر به موارد زیر شود:
- دیابت
- آکنه
- خستگی
- افسردگی
- صورت گرد
- افزایش وزن
- فشار خون بالا
- پوست نازک
- کندی بهبودی
- کاهش میل جنسی
- علائم کشش صورتی
- استخوان های ضعیف شده
- سیکل های قاعدگی نامنظم
- قوز چربی بین شانه های شما
اگر بیش از چند هفته از گلوکوکورتیکوئیدها استفاده کرده اید، به احتمال زیاد پزشک به جای اینکه یکباره مصرف آن را متوقف کند، دوز شما را به آرامی کاهش می دهد. این به جلوگیری از اثرات ترک کمک می کند. بدن شما به طور طبیعی گلوکوکورتیکوئیدها را می سازد، اما وقتی شروع به مصرف آنها به عنوان دارو می کنید، بدن شما با تولید کمتر آن به خودی خود واکنش نشان می دهد. هنگامی که مصرف گلوکوکورتیکوئیدها را متوقف می کنید، بدن شما به زمان نیاز دارد تا دوباره شروع به تولید بیشتر گلوکوکورتیکوئیدها در سطوح طبیعی کند.
آیا گلوکوکورتیکوئیدها بی خطر در نظر گرفته می شوند؟
وقتی گلوکوکورتیکوئیدها در دوزهای توصیه شده برای مدت زمان کوتاه تجویز می شوند، بی خطر در نظر گرفته می شوند. دوزهای یکباره گلوکوکورتیکوئیدها، حتی اگر زیاد باشند، یا درمان های کوتاه مدت کمتر از یک هفته، اثرات مضر کمی دارند. با این حال، دوز منظم یا طولانی تر با تعدادی از عوارض جانبی شدید همراه است.
اگر گلوکوکورتیکوئیدها به صورت روزانه (با دوز معادل پردنیزون 15 میلی گرم در روز برای بیش از سه هفته) داده شوند، غدد آدرنال تولید گلوکوکورتیکوئیدها را متوقف می کنند و بافت قشر آدرنال شروع به آتروفی (از بین رفتن) می کند. اگر گلوکوکورتیکوئید به طور ناگهانی متوقف شود، نگران کننده است، زیرا بافت های آدرنال بلافاصله دوباره شروع به تولید گلوکوکورتیکوئید نمی کنند. این نارسایی حاد آدرنال نامیده می شود و علائم آن شامل تحریک پذیری، حالت تهوع، درد مفاصل، سرگیجه و فشار خون پایین است. برای جلوگیری از این اتفاق، داروی استروئیدی باید به آرامی، طی چند هفته یا چند ماه قطع شود تا قشر آدرنال دوباره ظرفیت کامل خود را از سر بگیرد.
برای افرادی که گلوکوکورتیکوئیدها را طولانی‌مدت مصرف می‌کنند، دوزهای اضافی گلوکوکورتیکوئیدها باید در مواقع استرس حاد، مانند عفونت شدید یا جراحی، به منظور تقلید از افزایش کورتیزول که معمولاً توسط بدن در طول رویدادهای استرس‌زا تولید می‌شود، داده شود، در غیر این صورت ممکن است بهبودی ایجاد شود. با تأخیر یا ناقص باشد.
از مصرف شبانه گلوکوکورتیکوئیدها باید خودداری کرد زیرا می توانند باعث بی خوابی شوند. در عوض، گلوکوکورتیکوئیدها به طور معمول فقط یک بار در روز مصرف می شوند، یا اگر دو بار در روز مصرف شوند، باید در صبح و دوباره در ظهر مصرف شوند.
از آنجا که گلوکوکورتیکوئیدها سیستم ایمنی را سرکوب می کنند، خطر عفونت را افزایش می دهند. برخی از عفونت های ویروسی مانند آبله مرغان یا سرخک ممکن است در افرادی که گلوکوکورتیکوئید مصرف می کنند دوره شدیدتری داشته باشند.
استفاده طولانی مدت از گلوکوکورتیکوئیدها نیز می تواند باعث سندرم کوشینگ شود. علائم شامل قوز چربی بین شانه ها، صورت گرد، افزایش وزن، سیکل های قاعدگی نامنظم، خستگی و افسردگی است.
توصیه آخر
گلوکوکورتیکوئیدها می توانند داروهای مفیدی برای درمان های مختلف باشند. با این حال، تعادل نیاز به درمان با گلوکوکورتیکوئید در برابر عوارض جانبی مهم است. اگر پزشکتان درمان گلوکوکورتیکوئیدی را برای شما تجویز کرد، در مورد هر گونه عوارض جانبی که دارید به او بگویید. همچنین مهم است که داروها را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید، از جمله زمانی که آنها را متوقف می کنید. پزشک ممکن است برای جلوگیری از قطع دارو، شما را به تدریج از داروی خود قطع کند.
منابع:
https://www.healthline.com/health/glucocorticoids
https://www.drugs.com/drug-class/glucocorticoids.html
https://www.webmd.com/multiple-sclerosis/what-are-glucocorticoids
آخرین دیدگاه‌ها