سرطان پروستات

سرطان پروستات غده پروستات را تحت تأثیر قرار می دهد، غده ای كه مقداری مایعات در مایع منی ایجاد می كند و در كنترل ادرار در مردان نقش دارد. غده پروستات در زیر مثانه و در مقابل رکتوم قرار دارد.

سرطان پروستات در آمریكا شایع ترین سرطان در مردان است، اما در مراحل ابتدایی نیز قابل درمان است.

غربالگری منظم بهترین روش برای تشخیص سرطان پروستات در زمان مناسب است.

مراحل سرطان پروستات

تغییرات جزئی در شکل و اندازه سلول های غده پروستات مشهور به نئوپلازی داخل پروستات PIN  prostatic intraepithelial neoplasia  است. این امر به آرامی اتفاق می افتد و علائم تا زمان پیشرفت سرطان بروز پیدا نمی کند. تقریبا 50 درصد از کل مردان بالای 50 سال دارای PIN هستند. پین درجه بالا از نظر سرطانی محسوب می شود و نیاز به بررسی بیشتر دارد. پین درجه پایین دلیلی برای نگرانی نیست.

مرحله بندی، اندازه و میزان تومور و مقیاس متاستاز را در نظر می گیرد.

در مرحله 0، تومور نه در غده پروستات پخش شده است و نه به عمق آن حمله می کند. در مرحله 4، سرطان به مناطق و اندام های دوردست گسترش یافته است.

مطالعه بیشتر: مرحله 4 سرطان پروستات

علائم سرطان پروستات

معمولاً در مراحل اولیه سرطان پروستات هیچ علائمی مشاهده نمی شود. اما اگر علائم ظاهر شود، معمولاً یک یا چند مورد از موارد زیر را شامل می شود:

• تكرر ادرار بخصوص در شب
• خون در ادرار
• دفع ادرار دردناک و انزال با مشکل
• وجود خون در منی
• بروز اختلال در نعوظ
• از دست دادن کنترل مثانه
• احساس سوزش یا درد در هنگام دفع ادرار
• کاهش سرعت جریان ادرار
• مشکل در دفع ادرار

سرطان پیشرفته پروستات می تواند علائم زیر را شامل شود:

• تورم در پاها یا اطراف لگن
• بی‌حسی یا درد در لگن یا پاها
• احساس درد در استخوان در طولانی‌ مدت

اگر سرطان به ستون فقرات گسترش یابد و نخاع را درگیر کند، ممکن است باعث ضعف پا، بی اختیاری ادرار و بی اختیاری مدفوع شود.

مطالعه بیشتر: آیا خون در مایع منی خطرناک است؟

علت سرطان پروستات

پروستات غده اگزوکرین یا بیرون ریز است که مایعات و ترشحات آن به خارج از بدن ترشح می شود.

پروتئین دفع شده توسط پروستات، آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)، به مایع منی کمک می کند تا حالت مایع خود را حفظ کند. مقدار زیاد این پروتئین در خون یکی از اولین علائم سرطان پروستات است. به همین ترتیب، پروستات نیز وظیفه کنترل ادرار را بر عهده دارد. این عمل می تواند با استفاده از هزاران فیبر عضلانی ریز، جریان ادرار را از طریق مجرای ادرار محکم و محدود کند.
علت دقیق سرطان پروستات مشخص نیست، اما عوامل خطر احتمالی بسیاری وجود دارد.

سن:سرطان پروستات در بین مردان زیر 45 سال نادر است، اما بعد از سن 50 سالگی بیشتر دیده می شود.

عوامل ژنتیکی: برخی از گروه های ژنتیکی و قومی خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهند.

اگر مردی که دوقلو یکسان اوبه سرطان مبتلاست، در دیگری خطر ابتلا به سرطان بیشتر است و مردی که برادر یا پدرش مبتلا به سرطان پروستات است، در مقایسه با سایر مردان دو برابر خطر ابتلا به آن را دارد. داشتن یک برادر مبتلا، بیشتر از پدر مبتلا، خطر ژنتیکی دارد.

دارو: برخی تحقیقات نشان داده اند که استفاده از داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد. برخی دیگر استفاده از NSAID را با خطر بیشتری از مرگ ناشی از این بیماری مرتبط کرده اند. این یک موضوع بحث برانگیز است، و نتایج آن تأیید نشده است.

چاقی: اغلب اعتقاد بر این است که چاقی با پیشرفت سرطان پروستات در ارتباط است، اما انجمن سرطان آمریکا معتقد است که هیچ ارتباط مشخصی وجود ندارد.
برخی مطالعات نشان داده اند که چاقی خطر مرگ در سرطان های پیشرفته را افزایش می دهد.

مطالعه بیشتر: کلسیفیکاسیون پروستات چیست؟

تشخیص سرطان پروستات

اگر بیمار دارای علائم باشد، یا اگر یک آزمایش معمول خون سطح PSA غیر طبیعی را نشان می دهد، ممکن است معاینات بیشتری انجام شود.

اسکن های تصویربرداری می توانند وجود سرطان پروستات را نشان داده و ردیابی کنند.

آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

معاینه دیجیتال رکتال (DRE): که در آن پزشک به طور دستی هرگونه ناهنجاری پروستات را با انگشت خود بررسی می کند.

آزمایش بیومارکر بررسی خون: ادرار یا بافت های بدن فرد مبتلا به سرطان برای مواد شیمیایی منحصر به فرد

اگر این تست ها نتایج غیر طبیعی نشان دهند، آزمایش های بعدی شامل موارد زیر است:

آزمایش PCA3 كه ادرار را برای ژن PCA3 كه فقط در سلول های سرطانی پروستات یافت می شود، بررسی می كند.

یک اسکن اولتراسوند صحیح که با استفاده از یک پروب که صداها را منتشر می کند، از منطقه آسیب دیده تصویربرداری می کند.

بیوپسی یا از جداکردن 12 تا 14 قطعه کوچک از چندین ناحیه پروستات برای معاینه تحت میکروسکوپ اینها به تأیید مرحله سرطان، شیوع بیماری و معالجه مناسب کمک می کند.

برای ردیابی هرگونه شیوع یا متاستاز، پزشکان ممکن است از اسکن استخوانی، سی تی اسکن یا MRI استفاده کنند.

مطالعه بیشتر: چای سبز درمان پروستات بزرگ شده

پیش آگهی سرطان پروستات

اگر این بیماری قبل از گسترش در اندام های دیگر در فرآیندی موسوم به متاستاز مشاهده شود، میزان بقای 5 ساله 99 درصد است. بعد از پانزده سال، این میزان به 96 درصد کاهش می یابد. هنگامی که سرطان متاستاز شود، میزان بقای 5 ساله 29 درصد است.

درمان سرطان پروستات

درمان برای سرطان های زودرس و پیشرفته پروستات متفاوت است.

مرحله اولیه سرطان پروستات

اگر سرطان كوچك و موضعی باشد، معمولاً با یكی از درمان های زیر کنترل می شود:

نظارت دقیق: سطح PSA به طور مرتب بررسی می شود، اما هیچ عملی فوری صورت نمی گیرد.

پروستاتکتومی رادیکال: پروستات از نظر جراحی برداشته می شود. جراحی سنتی به مدت 10 روز  بستری در بیمارستان و حداکثر تا 3 ماه استراحت نیاز دارد. جراحی روباتیک بسته نوع جراحی به مدت بستری و ریکاوری کوتاهتر دارد، اما می تواند گرانتر باشد. بیماران باید در مورد پوشش با بیمه خود صحبت کنند.

براکی تراپی: بذرهای رادیواکتیو برای انجام درمان پرتودرمانی هدفمند در پروستات کاشته می شوند.

پرتودرمانی کنفورماسیون: در این مورد قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم بافت به حداقل می رساند.

پرتودرمانی با شدت تعدیل شده: از پرتوهای با شدت متغیر استفاده می شود. این یک روش پیشرفته از پرتودرمانی کنفورماسی است.

در مراحل اولیه، بیماران ممکن است به مدت 4 تا 6 ماه پرتودرمانی به همراه هورمون درمانی دریافت کنند.

توصیه های درمانی به موارد فردی بستگی دارد. بیمار باید در مورد اورولوژیست یا متخصص سرطان، تمام گزینه های موجود را مورد بحث قرار دهد.

مطالعه بیشتر: آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA )

سرطان پیشرفته پروستات

سرطان پیشرفته تهاجمی تر است و بیشتر در کل بدن گسترش خواهد یافت.

در سرطان پیشرفته پروستات، شیمی درمانی ممکن است توصیه شود، زیرا باعث از بین رفتن سلول های سرطانی در بدن می شود.

درمان کمبود آندروژن (ADT) یا درمان سرکوب آندروژن

یک هورمون درمانی است که اثر آندروژن را کاهش می دهد. آندروژن ها هورمون های مردانه هستند که می توانند رشد سرطان را تحریک کنند ADT .با کاهش سطح آندروژن می تواند رشد سرطان را کند و حتی متوقف کند.

بیمار به احتمال زیاد به درمان طولانی مدت با هورمون درمانی احتیاج خواهد داشت.

پروستاتکتومی رادیکال در حال حاضر گزینه ای برای موارد پیشرفته نیست، زیرا سرطان را که در سایر قسمت های بدن گسترش یافته است، درمان نمی کند.

باروری و سرطان پروستات

از آنجا که پروستات مستقیماً با تولید مثل جنسی درگیر است، از بین بردن آن بر تولید منی و باروری تأثیر می گذارد.

پرتودرمانی بر روی بافت پروستات تأثیر می گذارد و اغلب توانایی فرزندآوری را کاهش می دهد. چون اسپرم آسیب دیده و مایع منی برای انتقال اسپرم کافی نیست.

گزینه های غیر جراحی نیز می تواند به شدت از توانایی تولید مثلی انسان جلوگیری کند.

بیماران مبتلا به سرطان پروستات در صورتی که هنوز قصد فرزندان آوری دارند می توانند با پزشک باروری مشورت کنند.

مطالعه بیشتر: آزمایشات باروری در مردان

رژیم غذایی و سرطان پروستات

یک رژیم غذایی سالم برای بزرگ شدن پروستات چیزی بیش از خوردن غذاهای خوب است. همچنین به معنی اجتناب از انواع دیگر غذاهایی که برای پروستات مفید نیستند.

مشخص شده است که برخی غذاها و نوشیدنی ها به دلیل تأثیر آن بر تستوسترون و هورمون های دیگر بر سلامت پروستات تأثیر می گذارند.

ماهی قزل آلا

ماهی قزل آلا سرشار از چربی های سالم است که حاوی اسیدهای چرب امگا 3 است، که به جلوگیری و کاهش التهاب در بدن کمک می کند. سایر ماهی های آب سرد مانند ساردین نیز از این نوع چربی ها سرشار هستند.

گوجه فرنگی

گوجه فرنگی مملو از لیکوپن و آنتی اکسیدانی است که ممکن است به سلولهای غده پروستات کمک کند. پخت و پز گوجه فرنگی مانند سس گوجه فرنگی یا سوپ کمک می کند تا لیکوپن آزاد شود و آن را به راحتی در دسترس بدن قرار دهد.

انواع توت ها

توت فرنگی، زغال اخته، تمشک منابع عالی آنتی اکسیدان ها هستند که به از بین بردن رادیکال های آزاد از بدن کمک می کنند.

سبزیجات

سبزیجات برگ دار، از جمله گل کلم، کلم بروکسلی، حاوی ماده شیمیایی معروف به سولفورافان است. تصور بر این است که سلول های سرطانی را هدف قرار داده و پروستات سالم را تقویت می کند.

آجیل

آجیل سرشار از روی است. روی در غلظت های زیادی در پروستات یافت می شود و تصور می شود که به تعادل تستوسترون کمک می کند. علاوه بر آجیل، صدف و حبوبات نیز دارای مقدار زیادی روی هستند.

مرکبات

پرتقال، لیمو، لیموترش و گریپ فروت ها از نظر سرشار از ویتامین C هستند که ممکن است به محافظت از غده پروستات کمک کند.

مطالعه بیشتر: 15مواد غذایی ضد سرطان را بشناسید.

برخی از غذاها که باعث تشدید سرطان پروستات می شوند عبارتند از:

گوشت قرمز

تحقیقات نشان می دهد که مصرف کمتر گوشت قرمز ممکن است به بهبود سلامت پروستات کمک کند. در حقیقت، اعتقاد بر این است که مصرف روزانه گوشت، خطر بزرگ شدن پروستات را سه برابر می کند.

لبنیات

همانند گوشت، مصرف منظم لبنیات با افزایش خطر ابتلا به بزرگ شدن دوطرفه خوش خیم پروستات (BPH) مرتبط است. قطع یا کاهش کره، پنیر و شیر ممکن است به کاهش علائم BPH کمک کند.

کافئین

کافئین ممکن است به عنوان یک ادرارآور عمل کند، به این معنی که فرد چقدر، هر چند وقت یکبار و چقدر فوری مجبور به ادرار کردن می شود. قطع قهوه، چای، سودا و شکلات ممکن است علائم ادراری BPH را بهبود بخشد.

الکل

الکل همچنین می تواند تولید ادرار را تحریک کند. مردان مبتلا به BPH ممکن است با ترک الکل علائم آنها بهبود یابد.

سدیم

مصرف زیاد نمک ممکن است علائم دستگاه ادراری در ارتباط با BPH را افزایش دهد. پیروی از رژیم غذایی کم نمک با اضافه نکردن نمک به وعده های غذایی و پرهیز از غذاهای فرآوری شده ممکن است برای برخی از مردان مفید باشد.

راهکارهای کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات

هیچ راهی برای از بین بردن خطر ابتلا به بیماری وجود ندارد، اما اگر در معرض خطر بالاتری از نظر ابتلا به این بیماری هستید، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر انجام دهید. این موارد، عبارت‌اند از:

• مدیریت استرس
• ترک سیگار
• اجتناب از مایعات در شب برای کاهش ادرار شبانه
• تخلیه کامل مثانه هنگام ادرار کردن
• انجام تمرینات کف لگن
• در صورت امکان کاهش مصرف داروهایی مانند آنتی هیستامین ها، دیورتیک ها و مواد ضد احتقان آور
•  محدود کردن مصرف مایعات به 2 لیتر مایعات در روز