بهبودی بعد از جراحی پروستات می تواند تا حدودی طولانی بوده و سلامت روانی بیمار را تحت تاثیر قرار دهد، چون مشکلات ناشی از جراحی ممکن است موقت یا دائمی باشند. مشکلاتی مانند سرطان پروستات یا بزرگ شدن پروستات که باعث مشکلات ادراری می شوند، معمولاً پس از انجام عمل جراحی برطرف می شوند. افرادی که این نوع جراحی را پشت سر می گذارند بعد از عمل به طور مکرر دچار عوارضی مانند بی اختیاری ادرار و اختلال نعوظ می شوند. روش های مختلفی برای به حداقل رساندن تأثیر عوارض جراحی پروستات در مردان وجود دارد.
فواید جراحی پروستات
غده پروستات، غده تولیدمثل به اندازه گردو است که در مردان در پشت کیسه بیضه قرار دارد. بیماری های مربوط به پروستات معمولاً در نتیجه بزرگ شدن غده پروستات رخ می دهند. ابتلا به این وضعیت با فشار به مجرای ادرار باعث اختلال در جریان ادرار می شود.
بزرگ شدن پروستات در مردان معمولا در اثر افزایش سن رخ می دهد. به این نوع بزرگ شدن پروستات هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) گفته می شود. این مشکل وقتی رخ می دهد که غده پروستات مجرای ادرار را مسدود کرده و جریان ادرار را مختل کند. بزرگ شدن پروستات همچنین می تواند توسط سلول های سرطانی ایجاد شود. در صورت ابتلا به سرطان ممکن است تومور به غده پروستات محدود شده و یا برعکس به سایر قسمت های بدن گسترش بیابد. اگر تومور فقط به غده پروستات محدود شده باشد می توان تومور را با جراحی پروستات از بین برد.
تفاوت بین سرطان پروستات و BPH
سرطان پروستات و BPH هر دو باعث بزرگ شدن پروستات می شوند. اما ابتلا به BPH برخلاف سرطان کشنده نیست. بزرگ شدن خوش خیم پروستات باعث انسداد ادرار می شود. با عمل جراحی کل یا بخشی از غده پروستات برداشته می شود. با انجام این عمل مشکلاتی مانند تکرر ادرار و بی اختیاری ادرار از بین می رود.
در صورت ابتلا به سرطان، پزشک سلولهای سرطانی را از طریق جراحی پروستات از بین می برد. این کار باعث پیشگیری از گسترش سرطان به قسمت های دیگر بدن می شود. در صورت برداشتن تومور سرطانی میزان موفقیت در این نوع جراحی پروستات بسیار زیاد است.
عوارض جراحی پروستات چیست؟
هدف از جراحی پروستات حل مشکلات مربوط به بزرگ شدن پروستات است که می تواند باعث مشکلات جدی سلامتی شود. جراحی پروستات هم مانند هر عمل دیگری با عوارض خاص خود همراه است. برخی از مهمترین عوارض پس از عمل عبارتند از:
- فتق اینگوینال
- ورم غدد لنفاوی
- اختلال در نعوظ
- بی اختیاری ادرار
- اختلال در ارگاسم
- از دست دادن باروری
- تغییر در طول آلت تناسلی مرد
بی اختیاری ادرار بعد از جراحی پروستات
برای اغلب مردان، حتی مقدار کمی نشت ادرار می تواند آزار دهنده باشد. اما با این حال بیشتر مردان پس از جراحی نوعی بی اختیاری ادرار را تجربه می کنند. پس از جراحی سرطان پروستات، کنترل طبیعی مثانه معمولاً طی چند هفته یا چند ماه برمی گردد. این بهبودی معمولاً با گذشت زمان به تدریج اتفاق میفتد. اگر به بی اختیاری بعد از عمل جراحی پروستات مبتلا شوید، اورولوژیست برای کمک به کنترل عارضه راهکارهای زیر را به شما پیشنهاد می کند:
- ادرار کردن قبل از خواب شبانه
- انجام تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن
- استفاده از سرویس بهداشتی به محض ورود به منزل
- ادرار کردن مرتب، حتی قبل از احساس نیاز به تخلیه مثانه
انواع بی اختیاری ادرار که پس از جراحی پروستات شایع است عبارتند از:
بی اختیاری مداوم
به از دست دادن توانایی کنترل ادرار، بی اختیاری مداوم گفته می شود.
بی اختیاری استرسی
نشت ادرار در هنگام سرفه، خندیدن، عطسه یا ورزش اتفاق می یفتد. بی اختیاری استرسی شایع ترین نوع بی اختیاری پس از جراحی پروستات است. ابتلا به این وضعیت، به دلیل مشکلات دریچه ای است که ادرار را در مثانه نگه می دارد. درمان های سرطان پروستات ممکن است به این دریچه یا اعصابی که دریچه را کنترل می کنند، آسیب برساند.
بی اختیاری سرریزشونده
در این وضعیت زمان ادرار کردن طولانی شده و مثانه به طور کامل تخلیه نمی شود. بی اختیاری سرریزشونده معمولاً به دلیل انسداد یا باریک شدن مجرای مثانه توسط بافت اسکار ایجاد می شود.
بی اختیاری فوریت دفع
این نوع بی اختیاری با نیاز شدید و ناگهانی به ادرار کردن همراه است. به بی اختیاری فوریتی، مثانه بیش فعال نیز گفته می شود. در بی اختیاری فوریتی عضله مثانه بدون هشدار و به صورت ناگهانی فشار وارد می کند. این فشار به قدری شدید و ناگهانی است که معمولا نمی توانید ادرار خود را کنترل کنید.
به طور کلی، مردان سالمند بیشتر از مردان جوان مشکلات بی اختیاری ادرار دارند. بی اختیاری ادرار در بیشتر موارد قابل درمان است.
چگونه بی اختیاری بعد از جراحی را مدیریت کنیم؟
روش های مختلفی برای مدیریت بی اختیاری ادرار وجود دارد:
تقویت عضلات کف لگن: انجام برخی تمرینات باعث سفت شدن و تقویت عضلات کف لگن می شود. عضلات کف لگن جریان ادرار را کنترل می کنند.
کاتتر کاندوم: این محصول همانند کاندوم بر روی آلت تناسلی مرد قرار گرفته و بر روی آن ثابت می شود. کاتتر معمولا از جنس لاتکس تولید می شود. سوند ادرار را به داخل کیسه هدایت می کند. بنابراین شما به استفاده از سوند نیاز نخواهید داشت.
داروها: مصرف برخی از داروها باعث می شود که عضلات مثانه و ماهیچه هایی که جریان ادرار را کنترل می کنند، تقویت شوند. اکثر این داروها بر روی عضلات یا اعصاب کنترل کننده آنها تأثیر می گذارند. داروها برای رفع بی اختیاری ادرار بهتر عمل می کنند.
جراحی: از این روش برای اصلاح بی اختیاری طولانی مدت استفاده می شود. جراحی می تواند انسداد را برطرف کند. در برخی موارد برای سفت شدن عضله کنترل کننده جریان ادرار کلاژن توصیه و تزریق می شود. همچنین ممکن است پزشک از یک عضله مصنوعی که به کمک یک پمپ اسکروتال کنترل می شود برای درمان بی اختیاری ادرار استفاده کند.
محصولات جاذب: این محصولات می توانند در فعال و راحت بودن به شما کمک کنند. لباس های زیر مخصوص بزرگسالان مانند پدها حجیم هستند. پدهای محافظ تشک هم قدرت جذب بالایی داشته و برای محافظت از ملافه و تشک به کار می روند.
اختلال در نعوظ بعد از جراحی پروستات
اختلال نعوظ برای همه مردان ناخوشایند بوده و بر کیفیت زندگی آنها تأثیر منفی می گذارد. یکی دیگر از عوارض عمل پروستات کاهش میل جنسی است، که می تواند در اثر خستگی بعد از جراحی یا سرطان رخ دهد. مشورت با متخصص ارولوژی و یا حتی مشاوره با روانشناس یا درمانگر می تواند در رفع مشکلات جنسی بعد از عمل مفید باشد. برقراری ارتباط با شریک زندگی برای حفظ رابطه جنسی مهم است. مقاربت تنها راه تجربه لذت جنسی نیست. رابطه جنسی را می توان با روش های دیگر هم حفظ کرد. اما ممکن است نسبت به گذشته به تلاش بیشتری نیاز داشته باشید.
از نظر سلامت جنسی، نعوظ ممکن است بعد از جراحی برداشتن پروستات بین چند ماه تا دو سال مختل شود. تعدادی اعصاب ظریف در اطراف غده پروستات وجود دارند. این رشته های عصبی برای عملکرد نعوظ مهم هستند. اگر در طی جراحی به این اعصاب آسیب وارد شود، اثرات پایدار ایجاد می شود.
توانایی شما در نعوظ پس از جراحی به سن، توانایی نعوظ قبل از عمل و میزان آسیب به اعصاب بستگی دارد. کاهش توانایی نعوظ در همه مردان رخ می دهد، اما هرچه سن شما بالاتر باشد خطر اختلال نعوظ بیشتر است.
بهبود اختلال نعوظ پس از جراحی کند خواهد بود. به دست آوردن مجدد نعوظ معمولاً چند هفته پس از عمل طول می کشد.
در مواردی که اختلال نعوظ دائمی باشد، پزشک پس از عمل چندین دارو برای کمک به درمان اختلال نعوظ تجویز می کند. این داروها عبارتند از:
- آلپروستادیل
- جراحی پروتز یا ایمپلنت آلت تناسلی مرد
- بازدارنده های فسفودی استراز 5 (PDE5) مانند ویاگرا و سیالیس
همچنین بعضی از مردان بعد از جراحی پروستات، در هنگام ارگاسم احساس درد را تجربه می کنند. مردانی که می خواهند قدرت باروری خود را حفظ کنند ممکن است بخواهند اسپرم خود را ذخیره کنند.
مراقبت بعد از عمل سرطان پروستات
قبل از جراحی پروستات، پزشک آزمایش غربالگری سرطان، را تجویز می کند. این غربالگری اغلب با استفاده از آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) انجام می شود. PSA هم برای غربالگری سرطان و هم برای کنترل عود سرطانی که قبلاً تحت درمان قرار گرفته است، به کار می رود. سطح PSA با افزایش سن افزایش می یابد و سطوح بالاتر با خطر بیشتر سرطان پروستات در ارتباط است. بعد از پروستاتکتومی،PSA نباید در نمونه خون شما وجود داشته باشد.
اگر عمل پروستاتکتومی انجام داده اید، پزشک ویزیت های دیگری را برای نظارت بر سلامت شما برنامه ریزی می کند. غربالگری های معمول شامل اندازه گیری سطح PSA پس از عمل جراحی است.
اگر سرطان بعد از پروستاتکتومی برگشت یا گسترش یافت، جراحی دوم پروستات معمولا انجام نمی شود. به طور معمول بیماری با پرتودرمانی، شیمی درمانی، ایمونوتراپی یا هورمون درمانی کنترل می شود.
به طور کلی جراحی پروستات می تواند کیفیت زندگی و شانس زنده ماندن را در مورد سرطان پروستات بهبود بخشد. اما این عمل جراحی هم با عوارض خاص خود همراه است که می تواند موقت یا دائمی باشد. ناتوانی جنسی و بی اختیاری شایع ترین نگرانی پس از جراحی پروستات است. همچنین به یاد داشته باشید که جراحی پروستات ضروری نیست مگر اینکه بزرگ شدن پروستات باعث مشکلات سلامتی شده یا نتیجه سرطان باشد. قبل از جراحی پروستات، با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای جراحی مشورت کنید.
مراقبت از زخم در بهبودی بعد ازجراحی پروستات
بسته به نوع جراحی پروستات ممکن است یک یا چند برش در پوست ایجاد شود. برای کمک به پیشگیری از عفونت، جراح به شما توصیه می کند که هنگام دوش گرفتن محل برش ها را با صابون ملایم شستشو دهید. سپس در پایان استحمام محل زخم را با یک حوله تمیز خشک کنید. در صورت مشاهده علائم عفونت باید هر چه سریع تر با پزشک خود مشورت کنید.
علائم و نشانه های عفونت ناشی از زخم در جراحی ها، عبارتند از:
- تب یا لرز
- خروج چرک و ترشح از محل برش
- قرمزی یا تورم در اطراف محل برش
مراقبت های بعد از جراحی پروستات
- رانندگی: تا یک یا دو هفته پس از جراحی از رانندگی خودداری کنید.
- دوش گرفتن: بعد از جراحی می توانید دوش بگیرید. اما به مدت چهار هفته از شنا یا نشستن در وان آب گرم خودداری کنید.
- غذا خوردن: برای به حداقل رساندن نفخ شکم و یبوست، وعده های غذایی کوچک و مکرر بخورید. سعی کنید از مصرف غذاهای حاوی فیبر بالا طی چند روز اول بعد از عمل جراحی خودداری کنید.
- کاتتر ادراری: در حین جراحی، یک کاتتر برای تخلیه ادرار بر روی آلت شما قرار داده می شود. کاتتر معمولا پس از چهارده روز برداشته خواهد شد. تا زمانی که کاتتر در جای خود قرار دارد، ممکن است دچار اسپاسم مثانه شده و یا مقداری خون در ادرار خود مشاهده کنید.
- یبوست: تا یک هفته پس از جراحی پروستات، ابتلا به یبوست طبیعی است. جراح نرم کننده های مدفوع و احتمالاً هیدروکسید منیزیم را برای شما تجویز می کند.
- تورم کیسه بیضه: ممکن است به مدت یک یا دو هفته بعد از جراحی متوجه تورم کیسه های بیضه شوید. با بالا بردن کیسه بیضه به کمک یک پارچه رول شده در هنگام نشستن یا دراز کشیدن می توان این تورم را کاهش داد. جراح همچنین به شما توصیه می کند که لباس زیر راحت بپوشید.
- فعالیت: در مدت کوتاهی پس از عمل جراحی می توانید شروع به راه رفتن کنید. سپس به آرامی سطح فعالیت خود را در خانه افزایش دهید. تا شش هفته بعد از جراحی از آمیزش جنسی و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
آخرین دیدگاه‌ها