کزاز

کزاز یک عفونت جدی باکتریایی است که بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد و باعث سفت شدن عضلات بدن می شود. با این وجود، این عفونت در نهایت می تواند در سایر قسمت های بدن نیز گسترش یابد.

عفونت کزاز در صورت درمان نشدن می تواند زندگی انسان را به مخاطره بیندازد.

به گفته ی منبع قابل اعتماد مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) تقریباً 10 تا 20 درصد از عفونت های کزاز کشنده هستند. کزاز یک اورژانس پزشکی است که نیاز به درمان فوری در بیمارستان دارد. خوشبختانه کزاز با استفاده از واکسن قابل پیشگیری است. با این حال، این واکسن برای همیشه دوام ندارد.

برای اطمینان از مصونیت از آن در بدن، واکسن های تقویتی کزاز  هر 10 سال یک بار نیاز می باشند.

به دلیل دسترسی آسان به این واکسن، کزاز در ایالات متحده نادر است.

کزاز در سایر کشورها که هنوز برنامه های کاملی برای واکسیناسیون ندارند، شایع است.

علت کزاز

باکتری هایی به نام کلستریدیوم تتانی Clostridium tetani باعث بروز بیماری کزاز می شوند. هسته های این باکتری ها را می توان در گرد و غبار، خاک و مدفوع حیوانات یافت.

این هسته ها اندام های بارور کوچکی هستند که توسط موجودات زنده خاصی تولید می شوند. میکروب ها اغلب در برابر شرایط سخت محیطی مانند گرمای زیاد مقاوم هستند.

هنگامی که این میکروب ها از طریق یک بریدگی یا زخم عمیق وارد جریان خون شوند، فرد آلوده می شود. باکتری سپس به سیستم عصبی مرکزی سرایت کرده و سمی به نام تتانو اسپاسمین تولید می کنند. این سم، سمی است که امواج های عصبی شما  را از نخاع به عضلات شما مسدود می کند و این میکروب می تواند منجر به سفتی شدید عضلات شود.

زخم‌های باز

وجود بافت مرده (شامل بافتی است که به صورت کامل مرده است) مثل زخم های متلاشی شده یا کناره های زخم، سوختگی‌ها، زخم‌های سوراخ ناشی از خالکوبی، تزریق دارو یا جراحت مثل فرو رفتن میخ در پا و زخم‌های آلوده شده با خاک، مدفوع یا بزاق.

شرایطی که کزاز در آن ها  کمتر دیده شده عبارتند از:

• گزش حیوانات
• عفونت‌های دندانی
• نیش حشرات
• زخم‌ها و عفونت‌های مزمن

شیوع کزاز

کزاز از فردی به فرد دیگر مسری نیست. این عفونت در سراسر جهان رخ می دهد، اما اغلب در آب و هوای گرم و مرطوب با خاک غنی بیشتر شایع است. همچنین کزاز در مناطق پرجمعیت نیز شایع است.

علائم کزاز

کزاز روی اعصاب کنترل کننده عضلات شما تأثیر می گذارد، که می تواند منجر به بروز مشکل در بلع شود.

همچنین ممکن است در عضلات مختلف خصوصاً در ناحیه ی فک، شکم ، قفسه سینه، کمر و گردن اثر گذاشته و آنها را دچار اسپاسم و سفتی کنند.

سایر علائم شایع کزاز عبارت هستند از:

• ضربان قلب سریع
• تب
• تعریق
• فشار خون بالا

دوره ی نهفتگی یعنی زمان بین مواجهه با باکتری و آغاز علایم بیماری، بین ۳ تا ۲۱ روز است.

علائم معمولاً در ۱۴ روز پس از آغاز عفونت پدیدار می‌شوند. عفونت‌هایی که بعد از قرار گرفتن در معرض باکتری سریع تر اتفاق می افتند، شدیدتر هستند و پیش آگهی بدتری دارند.

 تشخیص کزاز

پزشک معاینه بدنی را انجام می دهد تا علائم کزاز مانند: سفتی عضلات و اسپاسم دردناک را بررسی کند.

بر خلاف بسیاری از بیماری های دیگر، کزاز معمولاً به واسطه ی آزمایشات آزمایشگاهی تشخیص داده نمی شود.

با این حال، پزشکتان  ممکن است برای رد نمودن تشخیص های احتمالی آزمایش هایی را  انجام دهد که به بیماری های دارای علائم مشابهی ختم شود.

این موارد شامل مواردی مثل مننژیت، یک عفونت باکتریایی است که بر مغز و نخاع اثر گذاشته یا هاری و سایر عفونت های ویروسی که باعث تورم مغز می شود.

پزشک همچنین تشخیص بیماری کزاز را بر اساس تاریخچه ی واکسیناسیون شما تعیین می کند.

در صورتی که واکسینه نشده اید،  در معرض خطر ابتلا به کزاز قرار دارید.

درمان کزاز

درمان به میزان شدت علائم شما بستگی دارد کزاز معمولا با انواع روش های درمانی و دارویی زیر درمان می شود:

آنتی بیوتیک ها برای از بین بردن باکتری ها در بدن شما.

ایمونوگلوبولین کزاز برای خنثی کردن سمومی که باکتری ها در بدن شما ایجاد کرده اند. (TIG)

شل کننده‌های عضلانی برای کنترل اسپاسم عضلات.

تزریق واکسن کزاز همراه با درمان.

تمیز کردن زخم برای از بین بردن منبع باکتری.

در بعضی موارد، یک روش جراحی به نام دبرید( بریدن بافت های مرده)  زخم برای از بین بردن بافت مرده یا آلوده استفاده می‌شود.

اگر بلع و تنفس شما دشوار شده باشد، ممکن است نیاز به یک لوله ی تنفس یا دستگاه تهویه (دستگاهی که هوا را از داخل و خارج کردن ریه‌ها جابه جا می ‌کند) داشته باشید.

عوارض  کزاز

اسپاسم (سفت شدن) شدید عضلات در نتیجه ی کزاز می تواند عوارض خطرناکی مانند عوامل زیر ایجاد کند:

• مشکلات تنفسی ناشی از منقبض شدن تارهای صوتی (لارنگو اسپاسم) و انقباضات  عضلاتی که تنفس را کنترل می‌کنند.
• پنومونی (عفونت ریه‌ها)
• آسیب مغزی به دلیل کمبود اکسیژن
• ریتم قلب غیر طبیعی
• به دلیل انقباض شدید استخانی و تشنج
• عفونت ثانویه به دلیل ماندن طولانی در بیمارستان

پیشگیری از کزاز

واکسیناسیون می تواند از بروز عفونت کزاز جلوگیری کند به شرطی که برنامه ی دریافت واکسن را به طور منظم رعایت کنید.

در ایالات متحده، واکسن کزاز به عنوان بخشی از واکسن دیفتری-کزاز-سیاه سرفه به کودکان داده می شود که به آن واکسن  DTP  نیز گفته می شود.

 این واکسن سه گانه است که از بیماری های دیفتری، سیاه سرفه و کزاز جلوگیری می نماید. با این حال، این محافظت مادام العمر نخواهد بود.

کودکان باید در سن 11 یا 12 سالگی یک واکسن   ِDTP  یادآوری دریافت کنند.

بزرگسالان نیز هر 10 سال پس از دریافت واکسن قبلی، به یک واکسن تقویت کننده برای کزاز و دیفتری به نام ( td ) نیاز دارند.

اگر مطمئن نیستید که در رابطه با واکسن های خود به روز هستید و آن ها را دریافت نکرده اید، با پزشکتان مشورت کنید.

درمان مناسب و تمیز کردن زخم ها همچنین می تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند.

اگر در محیطی زخمی شده اید و فکر می کنید که زخم شما با خاک در تماس بوده است، با پزشکتان تماس بگیرید و در مورد خطر ابتلا به کزاز با آن ها صحبت کنید.

پیش آگهی کزاز

کزاز اگر درمان نشود، می تواند کشنده باشد. مرگ ناشی از کزاز  در کودکان خردسال و افراد سالمند شایع تر است.

بر اساس گزارش مرکز معتبر کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، حدود ۱۱ درصد از موارد گزارش شده ی کزاز، در سال‌های اخیر منجر به مرگ شده‌اند.

این میزان در افرادی که بیش از  60 سال سن داشتند، به 18 درصد می‌رسد و در افرادی که واکسینه نشده بودند، 22 درصد موارد مرگ و میر گزارش شده است.

درمان به موقع و مناسب باعث بهبود پیش آگهی بیماری شما می شود.

اگر فکر می کنید ممکن است دچار کزاز شوید، هر چه سریع تر به پزشکتان یا مرکز اورژانس  مراجعه نمایید.

حتی اگر برای یک بار هم به کزاز مبتلا شده باشید، چنان چه  با استفاده از واکسن در مقابل این بیماری محافظت نشوید، ممکن است بار دیگری نیز این بیماری به سراغ شما بیاید.

واکسن کزاز بسیار مؤثر و مفید است. گزارشات کزاز، نشان می دهند که درصد ابتلا به این بیماری در افراد  کاملاً واکسینه شده که در طی 10 سال واکسن یا یادآوری تقویت کننده دریافت کرده اند، بسیار نادر است.

برنامه ی واکسیناسیون کزاز و اهمیت آن

انجام واکسیناسیون فقط به یک مرتبه خلاصه نمی شود.

شما باید واکسیناسیون را به صورت سری متوالی انجام دهید.

این واکسن بعضی از اوقات با واکسن هایی ترکیب می شود که از سایر بیماری ها مانند دیفتری نیز جلوگیری می کند.

هر 10 سال یک بار واکسن تقویت کننده توصیه می شود.

در کودکان

در كودكان واكسن DTaP يك واكسناسيون است كه از سه بيماري محافظت مي كند: ديفتري، كزاز و سرخچه

آکادمی اطفال آمریکا (AAP) به کودکان توصیه می کند واکسن DTaP را در فواصل زیر دریافت کنند:

• 2 ماه
• 4 ماه
• 6 ماه
• 15-18 ماه
• 4-6 سال

واکسن DTaP به کودکان بزرگتر از 7 سال داده نمی شود.

کودکان باید در حدود 11 یا 12 سالگی واکسن های  تقویت کننده ی Tdap را دریافت کنند.

Tdap شبیه DTaP است زیرا در برابر همان سه بیماری محافظت می کند.

ده سال پس از دریافت Tdap، فرزند شما یک فرد بالغ خواهد بود و باید واکسن  Td را دریافت کند.

واکسن  Td از فرزند شما در برابر کزاز و دیفتری محافظت می کند.

در بزرگسالان

به گفته ی مرکز معتبر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری CDC، بزرگسالانی که هرگز واکسینه نشده اند و یا به عنوان یک کودک به طور کامل از واکسیناسیون پیروی نکرده اند، باید 10 سال بعد یک بار واکسن  Tdap به همراه دوز تقویت کننده ی Td دریافت کنند.

اقدام به ایمن سازی برای کسانی که هرگز واکسینه نشده اند، توصیه های متفاوتی دارد.

با پزشکتان مشورت کنید تا ببینید کدام برنامه واکسیناسیون برای شما مناسب است.

زنان باردار

واکسیناسیون Tdap برای هرکسی که باردار باشد توصیه می شود.

این واکسن  می تواند از نوزاد متولد نشده ی شما در برابر سیاه سرفه محافظت کند.

اگر در 10 سال گذشته واکسیناسیون  از Td یا Tdap دریافت نکرده اید، ممکن است این واکسن بتواند از کودک شما در برابر ابتلا به کزاز محافظت کند.

این واکسن همچنین خطر ابتلا به دیفتری شما را کاهش می دهد.

چنین شرایطی برای نوزادان نیز می تواند کشنده باشد.

واکسن Tdap در دوران بارداری بی خطر است.

برای ایمنی مطلوب، CDC به طور کلی توصیه می کند که بین 27 تا 36 هفتگی بارداری واکسن از منبع قابل اعتماد دریافت شود، اما دریافت در هر زمان از بارداری بی خطر است.

اگر نمی دانید واکسن زده اید، ممکن است به یک سری متوالی واکسیناسیون نیاز داشته باشید.

واکسیناسیون  تقویت کننده 

واکسن کزاز ایمنی مادام العمر را فراهم نمی کند. محافظت بعد از گذشت حدود 10 سال کاهش می یابد، به همین دلیل پزشکان توصیه می کنند که هر ده سال یک بار واکسن های  تقویتی دریافت شوند.

پزشك ممكن است به كودكان و بزرگسالان توصیه كند كه زودتر واکسن خود  را دریافت کنند و این در صورتی است که  سوء ظن وجود داشته باشد كه احتمالاً در معرض باکتریهای ایجاد كننده ی كزاز قرار گرفته باشند.

به عنوان مثال، اگر روی یک میخ زنگ زده رفته باشید و یا بریدگی عمیقی دارید که در معرض خاک آلوده قرار گرفته است، پزشکتان ممکن است واکسن تقویت کننده را توصیه کند.