مشکلات مداوم و مکرر در پاسخ تمایلات جنسی، ارگاسم یا درد هنگام مقاربت از نظر پزشکی به عنوان اختلال عملکرد جنسی زنان شناخته می شوند. اختلال در عملکرد جنسی می تواند منجر به ناراحتی افراد و بروز مشکلات در بین زوجین شود. بسیاری از خانم ها در برخی از مواقع با عملکرد جنسی مشکل دارند. اختلال عملکرد جنسی زنان در هر مرحله از زندگی ممکن است رخ دهد. پاسخ جنسی شامل تعامل پیچیده ای از فیزیولوژی، احساسات، تجربیات، باورها، شیوه زندگی و روابط است. اختلال در هر کدام از این عوامل می تواند بر میل جنسی، برانگیختگی یا رضایت جنسی زنان تأثیر بگذارد. درمان اختلال اغلب روند درمانی ترکیبی است.
علت اختلال عملکرد جنسی زن
مشکلات جنسی اغلب با تغییرات هورمونی بعد از تولد نوزاد یا در دوران یائسگی بروز می کند. بیماری های عمده مانند سرطان، دیابت یا بیماری قلبی و عروقی نیز می تواند در بروز اختلال عملکرد جنسی نقش داشته باشد.
عواملی که غالباً به هم مرتبط هستند و منجر به نارضایتی جنسی یا اختلال عملکرد می شوند، عبارتند از:
- جسمی. برخی از شرایط های پزشکی، از جمله سرطان، نارسایی کلیه، مولتیپل اسکلروز، بیماری قلبی و مشکلات مثانه می تواند منجر به اختلال عملکرد جنسی شود. برخی از داروهای خاص مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای فشار خون، آنتی هیستامین ها و داروهای شیمی درمانی، می توانند میل جنسی و توانایی بدن زن در تجربه ارگاسم را کاهش دهند.
- هورمونی. کاهش سطح استروژن پس از یائسگی ممکن است منجر به تغییر در بافت های دستگاه تناسلی و واکنش جنسی زنان شود. کاهش استروژن منجر به کاهش جریان خون به ناحیه لگن می شود که می تواند احساس دستگاه تناسلی را کاهش دهد و در این شرایط زن برای برانگیختگی و رسیدن به ارگاسم به زمان بیشتری نیاز پیدا می کند. علاوه بر آن در زنانی که از نظر جنسی فعال نیستند تغییرات هورمونی می تواند منجر به خشکی واژن و مقاربت دردناک شود. با کاهش سطح هورمونی، میل جنسی نیز کاهش می یابد. سطح هورمون بدن زنان نیز بعد از زایمان و در دوران شیردهی تغییر می کند که می تواند منجر به خشکی واژن شود و در میل زنان به رابطه جنسی تأثیر بگذارد.
- عوامل روانشناختی و اجتماعی. اضطراب یا افسردگی بدون درمان مانند استرس طولانی مدت و سابقه سوءاستفاده جنسی می تواند باعث اختلال در عملکرد جنسی شود. نگرانی های بارداری ممکن است تأثیرات مشابهی داشته باشد. درگیری های طولانی مدت با شریک زندگی در مورد رابطه جنسی یا جنبه های دیگر زندگی، مسائل فرهنگی و مذهبی و مشکلات مربوط به تصویر بدن نیز در بروز این اختلالات تاثیر دارند.
علائم اختلال عملکرد جنسی زن
علائم به نوع اختلال عملکرد جنسی که فرد تجربه می کند، بستگی دارد:
- اختلال درد جنسی. زن در هنگام مقاربت و تماس واژن با مشکل روبرو می شود و درد دارد.
- کاهش میل جنسی. یکی از رایج ترین اختلالات جنسی در زنان عدم علاقه و تمایل به عملکرد جنسی است.
- اختلال ارگاسمی. زن در دستیابی به ارگاسم بعد از برانگیختگی جنسی کافی و تحریک مداوم، مشکل مداوم یا مکرر دارد.
- اختلال برانگیختگی جنسی. در برخی موارد ممکن است فرد در برانگیختگی مشکل داشته باشد و یا قادر به تحریک یا حفظ تحریک در هنگام فعالیت جنسی خودش نباشد.
تشخیص اختلال عملکرد جنسی زن
برای تشخیص اختلال عملکرد جنسی زنان، پزشک ممکن است:
- درباره سابقه جنسی و پزشکی بیمار سوالاتی را بپرسد. زنان با این عملکرد باید در نظر داشته باشند هرچه در مورد تاریخ جنسی و مشکلات فعلی خود زودتر اقدام کنند، شانس درمان برای آنها بیشتر می شود.
- معاینه لگن را انجام دهد. در طول معاینه، پزشک معاینات قسمت های از بدن را که بر لذت جنسی زن تأثیر می گذارد را بررسی می کند.
- آزمایش خون را تجویز کند. پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی بیماری های زمینه ای که منجر به اختلال عملکرد جنسی می شود، تجویز کند. علاوه بر آن، بر اساس تشخیص پزشک معالج این احتمال وجود دارد که بیمار به یک مشاور یا درمانگر متخصص در مشکلات جنسی و روابط ارجاع داده شود.
درمان اختلال عملکرد جنسی زن
درمان مؤثر برای عملکرد جنسی غالباً نیاز به معالجه بیماری زمینه ای یا تغییرات هورمونی دارد. پزشک شما ممکن است تجویز دارو را توصیه کند.
درمان اختلال عملکرد جنسی زنان در ارتباط با تغییرات هورمونی می تواند شامل درمان های زیر شود:
- استروژن درمانی. استروژن درمانی موضعی به صورت حلقه واژینال، کرم یا قرص است. این روش درمانی از طریق بهبود وضعیت ارتجاعی واژن، افزایش جریان خون واژن و عملکرد جنسی را بهبود می بخشد. خطرات هورمون درمانی ممکن است به سن، وضعیت بیمار، دوز و نوع هورمون بستگی دارد. در بعضی موارد، هورمون درمان ممکن است نیاز به کنترل دقیق توسط پزشک داشته باشد.
- اوسپمفن (اوسفنا). این دارو یک تعدیل کننده گیرنده استروژن انتخابی است که در کاهش درد هنگام رابطه جنسی برای زنان مبتلا به آتروفی ولوواژینال می تواند موثر باشد.
- درمان با آندروژن. آندروژن ها شامل تستوسترون هستند. تستوسترون در زنان و مردان نیز در عملکرد جنسی سالم نقش دارد. آندروژن درمانی برای اختلال عملکرد جنسی چالش برانگیز است. در برخی از خانم هایی که سطح تستوسترون پایینی و اختلال عملکرد جنسی دارند، می تواند موثر باشد.
- فلیبانسرین (Addyi). در ابتدا به عنوان داروی ضد افسردگی مورد استفاده قرار می گرفتن اما فیبانسرین توسط سازمان غذا و دارو به عنوان درمانی برای میل جنسی کم در زنان یائسه تأیید شده است. مصرف روزانه آن می تواند باعث افزایش انگیزه جنسی در زنانی شود که تمایل جنسی کمی دارند. عوارض جانبی آن شامل فشار خون پایین، خواب آلودگی، حالت تهوع، خستگی، سرگیجه و غش، به ویژه در تداخل با الکل است. کارشناسان توصیه می کنند مصرف کنندگان این دارو اگر بعد از هشت هفته مصرف بهبودی پیدا نکردند قطع شود.
برخی از روند های درمانی برای درمان اختلال عملکرد جنسی زنان نیاز به بررسی و تحقیقات بیشتری دارند، از جمله:
تیبولون
تیبولون یک دارو استروئیدی مصنوعی است که در اروپا و استرالیا برای درمان پوکی استخوان یائسگی استفاده می شود. به دلیل نگرانی در مورد افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه و سکته مغزی در زنان این دارو توسط سازمان غذا و داروی برای استفاده در ایالات متحده تأیید نشده است.
مهارکننده های فسفو دی استراز
این گروه از داروها در درمان اختلال نعوظ در مردان موفق بوده اند اما در درمان اختلال عملکرد جنسی زنان خوب عمل نمی کنند. مسائل مربوط به عملکرد جنسی زنان معمولاً پیچیده است، بنابراین حتی اگر عوامل عاطفی و اجتماعی برطرف نشوند، ممکن است دارو تاثیری نداشته باشد.
سبک زندگی و داروهای خانگی اختلال عملکرد جنسی زن
اختلال عملکرد جنسی فقط در صورتی که منجر به ناراحتی زن شود به عنوان یک مشکل نیاز به درمان دارد. از آنجا که اختلال عملکرد جنسی زنان علائم و دلایل زیادی دارد، گزینه های درمانی زیادی برای این اختلال وجود دارد. زنان با نگرانی های جنسی بیشتر به یک روش درمانی که ترکیب چند روش درمانی است نیاز پیدا می کنند. برای درمان اختلال عملکرد جنسی، پزشک در مرحله اول ممکن است راهکارهای زیر را به بیمار توصیه کند:
- با شریک زندگی خود ارتباط برقرار کنند. زنان بهتر است یاد بگیرند با شریک زندگی خود ارتباط مناسبی برقرار کنند. برقراری ارتباط می تواند زمینه را برای صمیمیت بیشتر فراهم کند.
- سبک زندگی خود را تغییر دهند. زنان با این اختلال بهتر است برای تغییر سبک زندگی خود مصرف مشروبات الکلی را ترک کرده و فعالیت بدنی منظم داشته باشند. فعالیت بدنی سالم می تواند استقامت و روحیه فرد را بالا ببرد و احساسات عاشقانه را تقویت کند. مدیریت استرس و روش کاهش آن می تواند در افزایش انگیزه فرد تاثیر داشته باشد.
- به دنبال مشاوره باشند. مشورت با یک مشاور یا درمانگر متخصص در زمینه مشکلات جنسی می تواند در درمان این اختلال موثر باشد. درمان اغلب شامل آموزش و یادگیری راهکارهای برای پاسخ جنسی بدن، راه های تقویت صمیمیت با شریک زندگی و توصیه هایی برای خواندن مطالب یا تمرینات زوجین است.
- از روان کننده استفاده شود. زنانی که از مقاربت دردناک رنج می برند می تواند در طول رابطه خود برای کاهش درد از روان کننده واژن استفاده کنند. علاوه بر آن، برانگیختگی ممکن است با تحریک کلیتوریس افزایش یابد. زنان می تواند از یک ویبراتور برای تحریک کلیتوریس استفاده کنند.
طب جایگزین
تحقیقات بیشتری در مورد استفاده از طب جایگزین برای درمان اختلال عملکرد جنسی زن مورد نیاز است، اما روش های درمانی که تا حدودی می توانند به بهبود رضایت جنسی کمک کنند، عبارتند از:
- ذهن آگاهی. ذهن آگاهی نوع مراقبه برای کسب آگاهی بیشتر و پذیرش زندگی در لحظه الان است. با این روش فرد بر روی اتفاقاتی که جریان دارد مانند تنفس تمرکز می کند.
- طب سوزنی. طب سوزنی شامل قرار دادن سوزن های بسیار نازک به پوست در نقاط استراتژیک روی بدن است. طب سوزنی ممکن است در مشکلات کمبود میل جنسی و کاهش درد واژن اثرات مثبتی داشته باشد، به خصوص اگر این مشکلات مربوط به استفاده از برخی داروهای ضد افسردگی باشد.
- یوگا. در حین یوگا، شما یک سری حالت های ایستادگی و تمرینات تنفسی کنترل شده را انجام می دهید تا بتوانید انعطاف پذیری بدن و ذهن آرام خود را تقویت کنید. زیر مجموعه های خاصی از یوگا با هدف انتقال انرژی جنسی در بهبود عملکرد جنسی موثر هستند.
همچنین برخی مکمل های گیاهی و روغن های موضعی به منظور افزایش میل جنسی و لذت جنسی در بازار عرضه می شوند. با این حال، این محصولات به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته اند. یک محصول دارای خواصی مانند استروژن ممکن است رشد تومورهای پستان که برای رشد استروژن نیاز دارند را تشویق کند. قبل از هرگونه فرمولاسیون روغن گیاهی یا موضعی با پزشک خود مشورت شود.
برای اوقات فراغت و استراحت وقت بگذارید. روش های کاهش استرس را بیاموزید و به خودتان اجازه دهید در میان استرس های زندگی روزمره خود به آرامش برسید. آرامش خاطر می تواند توانایی فرد در تمرکز بر تجربیات جنسی را تقویت کند و ممکن است در رسیدن به برانگیختگی و ارگاسم رضایت بخش تر موثر باشد.
توصیه به زنان با اختلال جنسی
در هر مرحله از زندگی، سطح میل جنسی، برانگیختگی و رضایت زنان تغییر می کند. زنان برای سازگاری بهتر باید:
- بدن خود و عواملی که باعث واکنش جنسی سالم آن ها می شود را بشناسند. هرچه زنان اطلاع دقیق تری در مورد وضعیت و جنبه های بدن خود و شریک زندگی داشته باشند، بهتر می توانند راهی برای کاهش مشکلات جنسی خودشان پیدا کنند.
- با شریک زندگی خود ارتباط برقرار کنند. زنان باید در برخورد با شریک زندگی خود انعطاف پذیر و صمیمی باشند. صمیمیت می تواند به راحتی مشکل را برطرف کند.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
اگر مشکلات جنسی مداوم دارید که باعث ناراحتی شما می شود، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است از صحبت کردن در مورد رابطه جنسی با پزشک خود خجالت بکشید، اما این موضوع کاملاً طبیعی است. زندگی جنسی رضایت بخش برای رفاه زن در هر سنی مهم است. در برخی مواقع احتمال دارد یک بیماری قابل درمان، زمینه ای داشته باشید، یا تغییر در شیوه زندگی، درمان یا ترکیبی از درمان ها می تواند در درمان مشکل موثر باشند. برای آمادگی بیشتر در هنگام مراجعه به پزشک بهتر است:
- علائم جنسی. کلیه علائم و جزئیات آن را از جمله زمان و تعداد دفعاتی که بروز می کند را یادداشت کنید.
- تاریخچه جنسی. پزشک احتمالاً در مورد روابط و تجربیات شما سؤال خواهد کرد و حتی ممکن است درباره تاریخچه آسیب های جنسی یا سوء استفاده سوالاتی مطرح کند.
- سابقه پزشکی. هر نوع شرایط پزشکی، از جمله مشکلات روانی را یادداشت کنید. نام و دوز داروهایی را که اخیراً مصرف کرده اید را بنویسید.
برخی از سؤالات اساسی برای پرسیدن از پزشک در مورد نگرانی های جنسی، عبارتند از:
- چه درمانی را پیشنهاد می کنید؟
- آیا به آزمایشات پزشکی احتیاج دارم؟
- آیا شریک زندگی من باید درمان شود؟
- آیا روش درمانی خاصی را توصیه می کنید؟
- چه چیزی می تواند باعث مشکلات جنسی من شده باشد؟
- آیا تغییرات شیوه زندگی یا خود درمانی می تواند تاثیر داشته باشد؟
پزشک ممکن است تعدادی سؤال شخصی از بیمار بپرسد، از جمله:
- چه مشکلاتی دارید؟
- از رابطه خود چقدر راضی هستید؟
- آیا در هنگام مقاربت جنسی درد دارید؟
- این مشکلات چقدر شما را آزار می دهد؟
- آیا تاکنون تجربه جنسی ناخواسته داشته اید؟
- آیا از الکل یا داروهای تفریحی استفاده می کنید؟
- از چه روشی برای پیشگیری از بارداری استفاده می کنید؟
- آیا در طول تعامل جنسی با شریک زندگی خود برانگیخته می شوید؟
- آیا سابقه شرایط پزشکی دیگری از جمله مشکلات روانی داشته اید؟
- اگر در گذشته ارگاسم داشته اید، ارگاسم شما چه تغییری کرده است؟
- آیا تاکنون جراحی انجام داده اید که دستگاه تناسلی شما را درگیر کرده باشد؟
علاوه بر آن تا زمان مراجعه به پزشک می توانید. با همسر خود ارتباط برقرار کنید و در مورد نارضایتی یا مشکلی که دارید با او صادق باشید و در فعالیت های جنسی شرکت کنید.
آخرین دیدگاهها