آزمایش هورمونی در زنان اطلاعات مهمی را در مورد سلامت زنان نشان می دهد. به عنوان مثال، این آزمایش‌ها مشکلات باروری، زمان چرخه قاعدگی یا شروع یائسگی را تشخیص دهند. آزمایش‌های هورمونی همچنین می‌توانند در تشخیص بیماری‌های زمینه ای مانند بیماری تیروئید یا دیابت نقش داشته باشند.
استروژن
زنان انواع مختلفی از استروژن دارند. فقط سه مورد از آنها معمولاً آزمایش می شوند:
- استرون(E1): هورمون اصلی بعد از یائسگی
- استرادیول(E2): هورمون زنانه پیش از یائسگی و خارج از بارداری
- استریول(E3): در دوران بارداری افزایش می یابد.
E2 اغلب آزمایش می شود. چون مسئول عملکرد جنسی است و نقش مهمی در موارد زیر دارد:
- تقویت استخوان
- ویژگی های زنانه
- سایر جنبه های سلامتی
استرادیول هورمون اصلی و مسئول عملکرد جنسی است. همچنین نقش اصلی در سلامت استخوان‌ها، ویژگی‌های زنانه و سایر ویژگی های سلامتی دارد. استرادیول عمدتاً توسط تخمدان ها تولید می شود. سطح استرادیول در طول چرخه قاعدگی متفاوت است. آنها در زمان تخمک گذاری بیشترین و در زمان قاعدگی کمترین میزان را دارند و با افزایش سن به آرامی کاهش می یابند. بزرگترین مشکل در یائسگی زمانی رخ می دهد که تخمدان ها در آن دوره غیرفعال می شوند.
چه زمانی زنان باید آزمایش استروژن بدهند؟
در صورت داشتن علائم بیماری مرتبط با استروژن یا موارد زیر احتمال دارد نیاز به آزمایش استروژن داشته باشید.
- زمان بروز علائم یائسگی
- دوره های نامنظم قاعدگی
- مشکل برای باردار شدن
- بعد از یائسگی خونریزی واژینال دارید.
- به نظر می رسد بلوغ، بدون توجه به جنسیت بیولوژیکی به تاخیر افتاده است.
- از نظر بیولوژیکی مرد هستید اما ویژگی های زنانه (مانند سینه های در حال رشد) را نشان می دهید.
نتایج تست استروژن
سطوح پایین استروژن می تواند نشانه ای از موارد زیر باشد:
- چربی کم بدن
- بی اشتهایی عصبی
- کاهش عملکرد هیپوفیز
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
برخی از داروها مانند کلومید (کلومیفن) نیز می توانند باعث کاهش سطح استروژن شوند.
سطوح بالای استروژن احتمال دارد در شرایطی مانند موارد زیر رخ دهد:
- چاقی
- خستگی
- از دست دادن میل جنسی
- تشدید سندرم پیش از قاعدگی
- خونریزی خفیف یا شدید قاعدگی
برخی از داروها نیز برای افزایش سطح استروژن شناخته شده اند. اینها شامل هورمون های استروئیدی، فنوتیازین ها، تتراسایکلین آنتی بیوتیک ها و آمپی سیلین هستند.
پروژسترون
پروژسترون یکی دیگر از هورمون های جنسی مهم که برای تنظیم قاعدگی و رشد جنین ضروری است. یکی از وظایف اصلی آن کمک به آماده سازی رحم برای دریافت تخمک بارور شده است.
پروژسترون برای تنظیم قاعدگی و رشد جنین ضروری است. در مرحله لوتئال، به آماده سازی رحم برای دریافت تخمک کمک می کند. اتفاق بعدی بستگی به بارور شدن تخمک دارد:
- اگر تخمک بارور نشود، جسم زرد تجزیه می شود، سطح پروژسترون به شدت کاهش می یابد و چرخه قاعدگی جدید شروع می شود.
- اگر تخمک بارور شود، سطح پروژسترون بالا باقی می ماند. این باعث تحریک رشد رگ های خونی می شود که پوشش داخلی رحم (آندومتر) را تامین می کنند و باعث می شود غدد در آندومتر مواد مغذی را برای تغذیه جنین در حال رشد آزاد کنند.
چه زمانی پروژسترون آزمایش می شود؟
شاید برای تعیین موارد زیر به آزمایش پروژسترون نیاز داشته باشید:
- برای باردار شدن مشکل دارید.
- اگر حاملگی خارج از رحم دارید.
- خطر سقط جنین یا سایر عوارض بارداری
- این که آیا در حال تخمک گذاری طبیعی هستید.
نتایج آزمایش پروژسترون
اگر سطح پروژسترون در دوران بارداری پایین است، شاید نشانه ای از این باشد که در معرض خطر سقط جنین یا زایمان زودرس هستید. احتمال دارد به شما شکل مصنوعی پروژسترون برای پیشگیری از زایمان زودرس داده شود.
سطح بالای پروژسترون معمولاً نشان دهنده هیچ مشکلی برای سلامتی وجود ندارد. مگر اینکه برای مدت طولانی ادامه یابد. در این موارد، سطوح بالا احتمال دارد نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان باشد.
در واقع استروژن و پروژسترون با رشد جنسی و بارداری مرتبط هستند. اما در صورت تاخیر در بلوغ، تغییر قاعدگی، مشکوک بودن به یائسگی، یا در تلاش برای باردار شدن، ممکن است یک یا هر دوی این سطوح بررسی شود.
هورمون محرک فولیکول
هورمون محرک فولیکول (FSH) توسط هیپوفیز، غده ای به اندازه نخود واقع در مغز، تولید می شود. FSH رشد تخمک را در تخمدان تحریک تا آن را برای لقاح آماده کند. FSH را می توان با آزمایش خون یا ادرار بررسی کرد. پزشکان احتمال دارد چندین نمونه گرفته شده در 24 ساعت را تجزیه و تحلیل کنند تا ببینند آیا تغییراتی در FSH وجود دارد یا خیر.
هنگامی که سطح استروژن و سایر هورمون ها شروع به کاهش می کنند، غده هیپوفیز FSH بیشتری تولید می کند. این زمانی روی می دهد که تخمدان ها پتانسیل تولید مثل خود را از دست بدهند.
چه زمانی سطوح FSH آزمایش می شود؟
در زنان بالغ، آزمایش FSH احتمال دارد در تشخیص موارد زیر استفاده شود:
- نازایی
- کیست تخمدان
- تومورهای غده هیپوفیز
- خونریزی غیر طبیعی قاعدگی
- شروع پیش یائسگی یا یائسگی
- مشکلات عملکرد تخمدان و PCOS
نتایج تست FSH چه چیزی را نشان می دهد؟
سطوح غیر طبیعی FSH اغلب به دلیل بیماری غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس، بخشی از مغز که تعادل داخلی بدن را تنظیم می کند، ایجاد می شود. هیپوتالاموس چندین عملکرد دارد، از جمله اینکه فرد را از خیلی گرم یا سرد شدن نگه می دارد، و هشدار می دهد که زمان غذا خوردن و ترک آن است و موارد دیگر.
این غدد می توانند تحت تأثیر PCOS، درمان سرطان، نقص مادرزادی (شرایطی که شما با آن متولد شده اید) یا سایر بیماری ها و اختلالات قرار گیرند.
تستوسترون یاDHEA
اگرچه تستوسترون معمولاً به عنوان “هورمون جنسی مردانه” در نظر گرفته می شود، اما همچنین بخشی از ترکیب هورمونی زنانه است. در واقع، تستوسترون در تخمدان ها و غدد فوق کلیوی تولید و سپس بیشتر آن با کمک آنزیمی به نام آروماتاز به استرادیول تبدیل می شود. مانند تستوسترون، دهیدرواپی آندروسترون(DHEA) نیز به عنوان یک هورمون مردانه (همچنین به عنوان آندروژن شناخته می شود) طبقه بندی می شود.
در صورت بروز علائم زیر ممکن است به آزمایش تستوسترون یا DHEA نیاز داشته باشید:
- آکنه
- ناباروری
- افزایش وزن
- کاهش میل جنسی
- پریودهای نامنظم یا از دست رفته
- شرایط احتمالی تخمدان، از جمله PCOS و سرطان تخمدان
- ایجاد ویژگی های مردانه (رشد موهای زائد، طاسی با الگوی مردانه، عمیق شدن صدا)
نتایج آزمایش تستوسترون یاDHEA
تستوسترون بالا می تواند به معنای سوء مصرف استروئید یا هر یک از موارد فوق باشد، به استثنای کاهش میل جنسی.
میل جنسی پایین با سطوح پایین تستوسترون مرتبط است. کاهش تستوسترون همچنین می تواند نشان دهنده قبل از یائسگی باشد.
تستوسترون به طور طبیعی در طول یائسگی کاهش می یابد و علائم بی شماری را ایجاد می کند از جمله:
- افسردگی
- انرژی کم
- کاهش میل جنسی، لذت جنسی و پاسخ ارگاسمیک
سطوح بالای DHEA در آزمایش خون ممکن است نشانه ای از بیماری هایی مانند هیپرپلازی مادرزادی آدرنال یا سرطان غده فوق کلیوی باشد. در واقع از نتایج آزمایش FSH می توان برای کمک به تشخیص یائسگی و مشکلاتی مانند ناباروری و مشکلات تخمدان استفاده کرد. نتایج آزمایش تستوسترون و DHEA می تواند به تشخیص PCOS، سرطان و سایر اختلالات کمک کند.
هورمون های تیروئید
عملکرد تیروئید با وجود گروهی از هورمون ها تعیین می شود. این هورمون ها توسط غده هیپوفیز یا خود غده تیروئید تولید می شوند. سه مورد اصلی عبارتند از:
هورمون محرک تیروئید (TSH): یک هورمون هیپوفیز است که به غده تیروئید می گوید که بیشتر یا کمتر هورمون تولید کند.
تیروکسین (T4): یک هورمون تیروئید غیر فعال که می تواند به حالت فعال تبدیل شود.
تری یدوتیرونین (T3): هورمون تیروئید فعال ایجاد می شود که بیشتر آن از تیروکسین تبدیل شده به دست می آید.
عملکرد تیروئید اغلب در آزمایش هورمون زنانه گنجانده می شود زیرا بیماری های تیروئید در زنان شایع تر از مردان است. همچنین احتمال دارد برای بررسی اینکه آیا تیروئید بر باروری و بارداری تأثیر می‌گذارد یا خیر، گنجانده شود.
چه زمانی سطح تیروئید آزمایش می شود؟
در صورت داشتن علائمی مانند موارد زیر احتمال دارد نیاز به آزمایش هورمون تیروئید داشته باشید:
- گواتر
- لرزش
- خستگی
- اضطراب
- بیش فعالی
- ریزش مو
- ضربان قلب سریع
- کاهش یا افزایش وزن
- قاعدگی نامنظم یا سبک
- اغلب احساس سرما یا گرما می کنید.
سطوح بالای تیروئید نشان دهنده پرکاری و هورمون های پایین نشان دهنده کم کاری آن است.
سوالات متداول
چه زمانی باید آزمایش خون هورمونی بدهید؟ اگر علائم عدم تعادل هورمونی را دارید ممکن است به یکی از انها نیاز داشته باشید. این تست ها اغلب در نیمه اول چرخه قاعدگی انجام می شود، زمانی که سطح آنها مشخص تر است. با این حال، آزمایش های پروژسترون برای بررسی تخمک گذاری معمولا در روز 21 چرخه انجام می شود.
آزمایش خون چقدر زود می تواند باردار بودن شما را تشخیص دهد؟ آزمایش خون می تواند حاملگی را بین شش تا هشت روز پس از تخمک گذاری تشخیص دهد. در مقابل، برای دقیق بودن، آزمایش‌های خانگی بارداری (ادرار) باید بعد از تاخیر در پریود انجام شود. این بین 12 تا 16 روز پس از تخمک گذاری است.
