بی اختیاری مدفوع بعد از زایمان طبیعی: علل، درمان و نکات مراقبتی

بی اختیاری مدفوع بعد از زایمان

بدن شما پس از زایمان تغییرات زیادی را تجربه می کند. در طول این دوران، شیر مادر در حال آماده شدن برای تغذیه نوزاد است. هورمون ها نیز تغییرات زیادی می کنند. احتمالا یکی از مهمترین مسائلی که ممکن است باعث احساس نگرانی زیاد شما شود، مشکلات دفع مدفوع پس از زایمان است. این عوارض دفع مدفوع پس از تولد نوزاد، اغلب ناشی از عوامل هورمونی، کم‌آبی بدن، مصرف مسکن‌ها و اضطراب از درد بعد زایمان هستند. چه زایمان طبیعی داشته باشید و چه سزارین، ممکن است سختی دفع بعد از سزارین یا نگرانی از درد بخیه‌ها باعث استرس شود.

ابتلا به یبوست، اسهال یا حتی بواسیر بعد از زایمان در میان خانم ها غیر معمول نیست. در این مقاله از پزشکت به بررسی علل، علائم و راهکارهای عملی می‌پردازیم تا به شما کمک کنیم این دوره را با آرامش بیشتری پشت سر بگذارید. یادتان باشد، این مشکلات معمولاً موقتی هستند، اما مشورت با پزشک ضروری است.

آیا مشکلات دفع مدفوع بعد از زایمان طبیعی است؟

بله، مشکلات دفع مدفوع بعد از بارداری در میان زنان بسیار شایع است و اغلب به شکل یبوست بعد از زایمان ظاهر می شود. اسهال یا نفخ بعد از زایمان نیز ممکن است رخ دهد، در حالی که برخی مادران هموروئید بعد از زایمان یا حتی دوره کوتاهی از بی اختیاری مدفوع بعد از زایمان طبیعی را تجربه می کنند. تحقیقات نشان می دهد که این عوارض به دلیل تغییرات هورمونی، رژیم غذایی و مصرف مایعات کم رخ می‌دهند. عفونت ها، ویروس ها یا واکنش به آنتی‌بیوتیک های بیمارستانی نیز می توانند عملکرد روده را مختل کنند. اگرچه این مسائل طبیعی به نظر می رسند، اما اگر بیش از یک هفته طول بکشند، حتماً با پزشک مشورت کنید تا از عوارض جلوگیری شود. برای اطلاعات بیشتر مقاله “بی اختیاری پس از زایمان” را بخوانید.

چرا زایمان بر دفع مدفوع تأثیر می گذارد؟

زایمان، چه طبیعی و چه سزارین، بر سیستم گوارشی تأثیر می‌گذارد. اگر قبلاً روزانه دفع داشتید و حالا ۴-۵ روز گذشته، این می تواند نشانه مشکل باشد. عوامل اصلی شامل موارد زیر هستند:

تغییرات هورمونی و جسمی بدن

پس از زایمان، هورمون‌هایی مانند کورتیزول (هورمون استرس) می توانند باعث یبوست یا اسهال شوند. همچنین، کشیدگی عضلات کف لگن در زایمان طبیعی یا انقباضات رحمی برای بازگشت رحم به حالت عادی می توانند بر حرکات روده تأثیر بگذارند.

بیش از ۱۱۲ پزشک آنلاین و آماده پاسخگویی

مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان و متخصصان زنان و زایمان

گفتگو با پزشک

اثر دارو ها و مداخلات پزشکی بر دستگاه گوارش

• مکمل های آهن: برای جبران کم خونی پس از زایمان تجویز می شوند، اما می توانند باعث یبوست شوند.
• دارو های مسکن: دارو هایی مانند اکسی کدون یا استامینوفن می توانند حرکات روده را کند کنند.
• آنتی‌بیوتیک ها: برای پیشگیری از عفونت پس از سزارین استفاده می شوند و گاهی منجر به اسهال می شوند.
• محدودیت های حرکتی: پس از سزارین، محدودیت های حرکتی می توانند عملکرد روده را مختل کنند.

ترس از درد و تأثیر آن بر اجابت مزاج

ترس از پاره شدن بخیه ها (در زایمان طبیعی یا سزارین) یا درد در ناحیه پرینه می تواند باعث شود مادران از دفع مدفوع اجتناب کنند. این ترس می تواند یبوست را تشدید کند، زیرا نگه داشتن مدفوع باعث سفت شدن آن و دشواری دفع می شود. برای اطلاعات بیشتر مقاله “خطرات نگه داشتن مدفوع” را بخوانید.

شایع ترین مشکلات دفع مدفوع بعد از زایمان

برخی از مهمترین مشکلات بی اختیاری مدفوع بعد از زایمان و دوران حاملگی، عبارتند از:

یبوست و سختی در اجابت مزاج

یبوست بعد از زایمان در بسیاری از مادران دیده می شود و اغلب به دلیل تغییرات هورمونی، کم آبی بدن و مصرف مسکن ها ایجاد می شود. زنان معمولاً اولین مدفوع را ۳ تا ۵ روز پس از زایمان تجربه می کنند، اما اگر یک هفته بگذرد و دفع رخ ندهد، نیاز به بررسی پزشکی است. این مشکل در زایمان طبیعی به دلیل کشیدگی عضلات کف لگن و در سزارین به خاطر محدودیت حرکتی و دارو ها شایع تر است.

بی اختیاری مدفوع پس از زایمان طبیعی

بی اختیاری مدفوع بعد از زایمان طبیعی اغلب به دلیل آسیب به عضلات کف لگن یا اسفنکتر مقعدی ایجاد می شود. این مشکل می تواند شامل نشت گاز یا مدفوع باشد و معمولاً با تمرینات کگل بهبود می‌یابد، اما اگر ادامه‌دار باشد، نیاز به درمان دارد.

هموروئید و درد هنگام دفع

هموروئید بعد از زایمان، که اغلب با درد و تورم همراه است، ناشی از فشار زایمان بر رگ‌های خونی است. این عارضه در زایمان طبیعی به دلیل عبور نوزاد از کانال زایمان و در سزارین به خاطر یبوست ناشی از داروها رخ می دهد. علائم شامل درد هنگام دفع و خونریزی است. برای مطالعه بیشتر به مقاله “خونریزی مقعد بعد از زایمان” مراجعه کنید. 

مدفوع نکردن بعد از سزارین

مشکلات گوارشی پس از سزارین مانند نفخ، اسهال یا سختی دفع بعد از سزارین شایع است و اغلب به دلیل دارو های بیهوشی، محدودیت غذایی و تجمع گاز در روده رخ می دهد. این عوارض معمولاً یک هفته طول می‌کشند، اما با راهکارهای ساده مانند نوشیدن مایعات و حرکت سبک قابل کنترل هستند.

به خاطر داشته باشید همانطور که هر بارداری متفاوت است، دفع مدفوع پس از زایمان نیز در زنان با یکدیگر تفاوت دارد. الگوی اجابت مزاج در افراد مختلف است. به عنوان مثال برخی افراد به طور کاملا طبیعی سه بار در روز اجابت مزاج دارند، در حالی که برخی دیگر سه بار در هفته اجابت مزاج دارند و این الگو برای آنها طبیعی است. بنابراین به جای تمرکز بر  یبوست یا تغییرات الگوی دفع، به الگویی که قبلاً برای شما عادی بوده است، توجه کنید.

ابتلا به هر یک از این مشکلات دفع مدفوع پس از زایمان، کاملا طبیعی است، اما با این حال حتما مشکلات خود را با پزشک در میان بگذارید تا بتواند راهنمایی و درمان مناسب را به شما ارائه دهد.

مطالعه بیشتر: بواسیر پس از زایمان

درمان‌های خانگی یبوست پس از زایمان

برای درمان خانگی یبوست بعد زایمان، از روش‌های ساده شروع کنید:

حذف مکمل ها. به جای مصرف مکمل های آهن، از منابع طبیعی مانند اسفناج، گوشت گاو و لوبیا استفاده کنید.

مصرف فیبر: غذاهایی مانند آلو، سبزیجات تازه، بلغور جو دوسر و میوه‌های خشک به بهبود یبوست کمک می کنند.

نوشیدن آب کافی: مادران شیرده باید روزانه حداقل 10 لیوان آب بنوشند تا از کم‌آبی و یبوست جلوگیری کنند.

ماساژ پرینه. بررسی ها نشان می دهد زنان مبتلا به یبوست که به مدت 4 هفته ماساژ پرینه انجام می دهند، عملکرد روده بهتری دارند.

محدود کردن کافئین: مصرف زیاد چای و قهوه می تواند اسهال را تشدید کند.

مصرف دارو. نرم‌کننده‌های مدفوع (مانند دوکوسات) معمولاً برای مادران شیرده بی‌خطر هستند و می توانند دفع را آسان‌تر کنند. قبل از مصرف هر دارویی، با پزشک یا مشاوره مامایی آنلاین مشورت کنید.

ورزش‌های سبک پس از زایمان: فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی کوتاه یا ورزش‌های پس از زایمان می توانند به تحریک روده‌ها و بهبود یبوست کمک کنند. برای مادران سزارینی، حتماً با پزشک در مورد زمان مناسب شروع ورزش مشورت کنید.

مطالعه بیشتر: فرق نرم کننده مدفوع و ملین

نکات خودمراقبتی برای مشکلات اجابت مزاج بعد از بارداری

بچه دار شدن و مراقبت از او می تواند دشوار و طاقت فرسا باشد، به طوری که بسیاری از مادران به طور ناخودآگاه مراقبت از خود را نادیده می گیرند. اگرچه ممکن است به سختی بین این دو واقعیت ارتباط برقرار کنید، اما این موارد می تواند بر عادات دستشویی رفتن شما بعد از زایمان تأثیر بگذارد:

• خواب کافی و وعده‌های سالم بگیرید. کمبود خواب، نخوردن وعده های غذایی سالم، و استرس ناشی از رسیدگی 24 ساعته به نوزاد، همگی می توانند بدن شما را مستعد ابتلا به یبوست کنند.
• مدفوع را نگه ندارید، حتی اگر در حال شیردهی هستید.
• برای هموروئید، از کمپرس سرد و دستمال مرطوب بدون عطر استفاده کنید.
• تمرینات کگل برای تقویت کف لگن و رفع بی اختیاری مفید است.
• اگر پس از زایمان دچار مشکل هموروئید هستید، می توانید از بالش های طبی دونات برای کمک به بهبود هموروئید استفاده کنید. اگرچه این وسایل کمکی تاثیری در رفع هموروئید ندارند، اما می توانند به کاهش ناراحتی و اضطراب شما در مورد استفاده از دستشویی کمک کنند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر با علائم زیر مواجه شدید، فوراً با متخصص گوارش یا پزشک مشورت کنید:

• عدم دفع مدفوع بیش از یک هفته
• درد شدید یا خونریزی هنگام دفع
• بی اختیاری مدفوع مداوم
• علائم عفونت یا تب همراه با مشکلات گوارشی

سخن آخر

مشکلات دفع مدفوع پس از زایمان طبیعی یا سزارین شایع اما قابل مدیریت هستند. با رژیم غذایی مناسب، تحرک کافی و در صورت نیاز مشاوره پزشکی، می‌توانید این دوره را با آرامش سپری کنید. برای دریافت راهنمایی تخصصی، همین حالا از طریق اپلیکیشن پزشکت با متخصص گوارش یا مامایی به‌صورت آنلاین مشورت کنید و درمان مناسب خود را پیدا کنید.

اگر پس از زایمان با یبوست، درد یا بی اختیاری مدفوع مواجه هستید، نگران نباشید.
در اپلیکیشن پزشکت می‌توانید با متخصص گوارش یا مامایی به‌صورت آنلاین مشاوره بگیرید و درمان مناسب خود را پیدا کنید.

همین حالا مشاوره بگیرید: مشاوره پزشکی تلفنی با بهترین متخصصان زنان و زایمان