شمارش گلبول های قرمز یک آزمایش خون است که پزشک برای تشخیص تعداد سلول های قرمز خون (RBCs) توصیه می کند. انجام آزمایش شمارش گلبول های قرمز بسیار مهم است زیرا RBC ها حاوی هموگلوبین هستند، که عامل انتقال اکسیژن به بافت های بدن می باشند. تعداد RBC های می تواند بر میزان اکسیژن دریافتی بافت های بدن تأثیر بگذارد.
مطالعه بیشتر:آزمایش خون و ۱۰ مورد از مهمترین آن
علائم تعداد غیر طبیعی گلبول های قرمز
اگر تعداد RBC شما خیلی زیاد یا خیلی کم باشد، می توانید علائم و عوارض زیادی را تجربه کنید.
اگر تعداد RBC کم داشته باشید، علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- تنگی نفس
- سرگیجه
- ضعف
- افزایش ضربان قلب
- سردرد
- رنگ پریدگی
اگر تعداد RBC بالایی دارید، احتمال دارد علائم زیر را داشته باشید:
- خستگی
- تنگی نفس
- درد مفاصل
- حساسیت در کف دست ها , پا پاها
- خارش پوست بخصوص بعد از حمام
- اختلال خواب
طبق اعلام انجمن شیمی بالینی آمریکا (AACC)، آزمایش شمارش گلبول های قرمز تقریباً همیشه بخشی از آزمایش کامل شمارش خون (CBC) است. آزمایش CBC کلیه مؤلفه های خون را اندازه گیری می کند، از جمله:
- گلبول های قرمز خون
- گلبول های سفید خون
- هموگلوبین
- هماتوکریت
- پلاکت ها
مطالعه بیشتر:تفاوت بین هموگلوبین و هماتوکریت
هماتوکریت
حجم گلبول های قرمز بدن مربوط به هماتوکریت است. آزمایش هماتوکریت نسبت RBCs در خون شما را اندازه گیری می کند.
پلاکت ها
سلول های کوچکی هستند که در خون گردش دارند و باعث تشکیل لخته های خون و بهبودی زخم ها می شوند و از خون ریزی بیش از حد جلوگیری می کنند.
پزشکتان ممکن است برای بررسی مورادی که روی RBCs اثر داشته باشد یا اگر علائمی از اکسیژن خون پایین داشته باشید، آزمایش را توصیه کند. این موارد عبارتند از:
- کبودی پوست
- سرگیجه
- تحریک پذیری و بی قراری
- تنفس نامنظم
پزشکان می توانند از تست CBC برای نظارت بر شرایطی مانند سرطان خون و عفونت خون استفاده کنند.
مطالعه بیشتر: علت کاهش اکسیژن خون و درمان آن
در صورت لزوم همین الان با متخصص خون و انکولوژی آنلاین در پزشکت تلفنی مشورت کنید.
شمارش RBC
تعداد RBC یک آزمایش خون ساده است که در مطب پزشک یا آزمایشگاه انجام می شود.
تکنسین آزمایشگاه برای بررسی تعداد RBC باید از شما نمونه گیری کند. این نمونه خون یا از وریدی در بازوی و یا در پشت دست تهیه می شود. گرفتن خون فقط چند دقیقه طول می کشد و ممکن است ناراحتی جزئی را ایجاد کند. تکنسین ابتدا محل سوزن را با پنبه الکل ضدعفونی می کند تا میکروب ها را از بین ببرد و سپس یک شریان بند را در قسمت بالای بازو می بندد. شریان بند باعث می شود تا رگ را پر خون کند، و خون گیری راحت تر انجام شود.
تکنیسین هنگام کشیدن خون از کودکان خردسال و نوزادان از تکنیک متفاوتی استفاده می کنند: آنها ابتدا پوست را با لانکت (یک سوزن قلاب دار) سوراخ می کنند و سپس از نوار تست یا یک ویال کوچک برای جمع آوری خون استفاده می کنند.
نتایج برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می شود.
به طور معمول برای انجام این تست آمادگی خاصی لازم نیست. اما در صورت استفاده از داروها باید به پزشک خود بگویید. این داروها شامل داروهای بدون نسخه (OTC) یا مکمل ها نیز می باشد.
پزشکتان می تواند در مورد سایر اقدامات احتیاطی لازم با شما صحبت می کند.
مطالعه بیشتر: rdw در آزمایش خون
محدوده طبیعی گلبول های قرمز
براساس نظر انجمن لوسمی و لنفوم:
دامنه طبیعی RBC برای مردان، بین 4.7 تا 6.1 میلیون سلول در هر میلی لیتر است.
دامنه طبیعی RBC برای زنانی که باردار نیستند، بین 4/4 تا 5/4 میلیون سلول در هر میلی لیتر است.
دامنه طبیعی RBC برای کودکان بین 4.0 تا 5.5 میلیون میلی لیتر سلول در هر میلی لیتر است.
این محدوده بسته به آزمایشگاه ها یا پزشکان مختلف، ممکن است متفاوت باشد.
افزایش گلبول های قرمز خون (اریتروسیتوز)
اگر تعداد RBC شما بالاتر از حد نرمال باشد، شما اریتروسیتوز دارید.
مطالعه بیشتر: بیماری غلظت خون چیست؟
علت افزایش گلبول های قرمز خون
فقط یک دلیل برای این عارضه وجود نداشته بلکه موارد متعددی برای افزایش گلبول های قرمز خون یافت شده که برخی از آن ها عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- بیماری قلبی مادرزادی
- کم آبی بدن
- سرطان سلول کلیوی، نوعی سرطان کلیه
- فیبروز ریوی
- پلی سیتمی ورا: یک بیماری مغز استخوان است که باعث تولید بیش از حد RBCs می شود و با جهش ژنتیکی همراه است.
وقتی به ارتفاعی بالاتر حرکت می کنید، ممکن است تعداد RBC شما برای چند هفته افزایش یابد زیرا در هوا اکسیژن کمتری وجود دارد. برخی داروهای خاص مانند جنتامایسین و متیل دوپا می توانند تعداد RBC شما را افزایش دهند. جنتامایسین یک آنتی بیوتیک است که برای درمان عفونت های باکتریایی در خون استفاده می شود. متیل دوپا اغلب برای درمان فشار خون بالا استفاده می شود.
نتایج شمارش گلبول های قرمز
پزشک در مورد نتایج غیر طبیعی با شما صحبت خواهد کرد. بسته به نتایج، ممکن است نیاز به انجام آزمایش های جانبی داشته باشند. این موارد می تواند شامل آزمایش اسمیر خون باشد، جایی که اسلاید تهیه شده از خون شما زیر میکروسکوپ بررسی می شود.آزمایش اسمیر خون می تواند به تشخیص ناهنجاری در سلول های خونی (مانند کم خونی سلول داسی شکل)، اختلالات گلبول های سفید مانند لوسمی و انگل های خون مانندی مالاریا کمک کند.
مطالعه بیشتر:آزمایش تشخیص کم خونی داسی شکل
آزمایش خون در منزل در هر ساعت از شبانه روز. روی لینک کلیک کن
کم خونی یا آنمی
کم خونی شرایطی است که در آن سلول های قرمز خون سالم به اندازه کافی برای حمل اکسیژن در بدن وجود ندارد.
انواع کم خونی شامل موارد زیر است:
- کم خونی فقر آهن که اغلب به راحتی درمان می شود.
- کم خونی سلول داسی شکل، که منجر به گلبول های قرمز غیر طبیعی می شود.
- کم خونی کمبود ویتامین، که اغلب از کمبود ویتامین B-12 ناشی می شود.
انواع کم خونی نیاز به درمان دارد. افراد مبتلا به کم خونی معمولاً احساس خستگی و ضعف می کنند. آنها همچنین ممکن است سردرد، سردی دست و پا، سرگیجه و ضربان قلب نامنظم را تجربه کنند.
بیوپسی مغز استخوان: بیوپسی مغز استخوان می تواند نشان دهد که چگونه سلول های مختلف خون شما در مغز استخوان ساخته می شود. آزمایشات تشخیصی مانند سونوگرافی یا الکتروکاردیوگرام می تواند به دنبال شرایطی باشد که بر کلیه ها یا قلب تأثیر می گذارد.
راهکارهای افزایش گلبول قرمز خون
راهکارهای افزایش گلبول قرمز خون به افراد مبتلا به کم خونی کمک می کند تا بتوانند با افزایش این گلبول ها تا حدودی علائم خود را تسکین دهند و از پیشرفت وضعیت خود پیشگیری کنند. گلبول های قرمز خون شما در داخل رگ های خونی شما گردش می کنند تا اکسیژن را به تمام بافت ها و اندام های بدن شما برسانند و دی اکسید کربن را از سلول های شما به ریه ها منتقل کنند. اکسیژن برای انرژی و بقای هر سلول بدن شما حیاتی است.
اگر تعداد گلبولهای قرمز خون شما کم است، یا اگر گلبولهای قرمز خون شما آنطور که باید کار نمیکنند، میتواند باعث کاهش انرژی شود و ممکن است به بدن شما آسیب برساند.
گاهی اوقات کمبودهای تغذیه ای دلیل کم خونی است. در این صورت، ممکن است بتوانید با مصرف کافی از کمبود مواد مغذی، تعداد گلبول های قرمز خون طبیعی را بازیابی کنید.
این ویتامین ها و مواد معدنی را می توان به عنوان مکمل نیز مصرف کرد، اگرچه بهتر است مواد مغذی را مستقیما از غذاهای سالم تهیه کنید. سعی کنید غذاهای سرشار از مواد مغذی زیر را مصرف کنید:
آهن:
آهن ماده مغذی است که بیشتر با کم خونی در ارتباط است. بدن برای ساخت هموگلوبین که اکسیژن را در سلول های خونی ذخیره می کند از آهن استفاده می کند. بدون آهن، سلول ها امکان دارند از بین بروند یا نتوانند اکسیژن را به نقاط مختلف بدن منتقل کنند.
خوردن غذاهای سرشار از آهن می تواند به جلوگیری از علائم کم خونی و سالم نگه داشتن خون کمک کند.
منابع آهن عبارتند از:
- اسفناج
- غلات غنی شده
- آب آلو
- ماهی تن
- گوشت گاو
- جگر مرغ
- لوبیا سفید
- عدس
ویتامین B-12
برای عملکرد مغز و ایجاد گلبول های قرمز خون مهم است. کاهش ویتامین B-12 می تواند از بلوغ کامل گلبول های قرمز جلوگیری کند و منجر به گلبول های قرمز غیر طبیعی به نام های مگالوبلاست شود که در این صورت وضعیتی به نام کم خونی مگالوبلاستیک ایجاد می شود. ویتامین B-12 به پروتئین موجود در مواد غذایی وابسته است و به طور طبیعی در گوشت قرمز، ماهی موجود است. محصولات لبنی مانند شیر و پنیر نیز حاوی ویتامین B-12 هستند. ویتامین B-12 غالباً به غلات غنی شده صبحانه، شیر و آجیل اضافه می شود، به خصوص افرادی که گوشت و لبنیات نمی خورند، می توانند با مصرف غلات میزان ویتامین B-12 مورد نیاز را برای بدن تامین کنند.
ویتامین B-9
ویتامین B-9 به اسید فولیک یا فولات نیز معروف است و برای سیستم عصبی و غدد فوق کلیوی لازم است و به ایجاد سلول های جدید در بدن کمک می کند. افراد با سطح پایین فولات ممکن است دچار کم خونی شوند. غذاهای پر اسیدفولیک شامل عدس، مارچوبه، اسفناج وغلات غنی شده می باشند.
ویتامین C
در حالی که ویتامین C به طور مستقیم روی گلبول های قرمز تأثیر نمی گذارد، اما چون به جذب آهن کمک می کند، می تواند تاثیری مهمی داشته باشد. آهن به افزایش تعداد گلبول های قرمز خون بدن کمک می کند.
ویتامین C در غذاهای متنوعی یافت می شود، از جمله:
- کیوی
- فلفل قرمز شیرین
- توت فرنگی
- پرتقال ها
- آب گریپ فروت
مس
مس یک ماده معدنی ضروری است که به بدن کمک می کند تا از آهن در جریان خون استفاده کند. اگر مقدار کافی مس در بدن وجود نداشته باشد، جذب آهن برای بدن دشوار است. مس را می توان با تغذیه غذاهایی مانند جگر گاو، بادام هندی، دانه های آفتابگردان و عدس به دست آورد.
ویتامین A
ویتامین A را می توان در کلم و سایر سبزی های برگ تیره یافت. اینها همچنین می توانند منبع خوبی از آهن باشند. رتینول، که معمولاً به عنوان ویتامین A شناخته می شود، می تواند به سلول ها در جذب آهن مورد نیاز بدن کمک کند.
غذاهای سرشار از ویتامین A شامل موارد زیر است:
- جگر گاو
- سیب زمینی شیرین
- هویج
- روغن کبد ماهی کاد
- سبزیجات برگ تیره مانند کلم، کلارد و اسفناج
- میوه های خاصی از جمله طالبی و انبه
سبک زندگی و گلبول های قرمز
ایجاد تغییرات ساده در شیوه زندگی می تواند تفاوت زیادی در افزایش تعداد گلبول های قرمز ایجاد کند.
- اجتناب از مصرف آسپرین
- اجتناب از سیگار کشیدن
- حفظ یک رژیم غذایی سالم و جلوگیری از کمبود ویتامین
- قطع مصرف الکل: ممکن است استفاده نکردن نوشیدنی های الکلی از رژیم غذایی مفید باشد، زیرا نوشیدن زیاد الکل ممکن است باعث کاهش تعداد RBC شود.
ورزش
ورزش متوسط برای همه مفید است، اما در ایجاد سلول های قرمز خون از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ورزش پایدار که ضربان قلب را بالا برد باعث می شود بدن و مغز به اکسیژن بیشتری احتیاج داشته باشند. به همین دلیل قلب سریع تر می تپد و ریه ها عمیق تر و تندتر نفس می کشند. نیاز به اکسیژن، بدن را برای تولید گلبول های قرمز بیشتر تحریک می کند. ورزش منظم همراه با یک رژیم غذایی سالم بدان معنی است که مغز استخوان بهترین ابزار برای ایجاد سلول های خونی را دارد.
ورزش شامل موارد زیر می تواند باشد:
- دویدن
- دوچرخه سواري
- شنا كردن
- کلاس های ورزشی هدایت شده مانند ایروبیک
ممکن است شما با تغییر سبک زندگی زیر بتوانید RBC اضافی خود را کاهش دهید:
- کاهش میزان مصرف گوشت قرمز
- نوشیدن آب بیشتر
- اجتناب از مایعات ادرار آورها، مانند نوشیدنی های حاوی کافئین یا الکل
- ترک سیگار
سریع ترین راه برای افزایش گلبول های قرمز خون چیست؟
اگر سالم هستید، بهترین راه برای افزایش تعداد گلبولهای قرمز پایین، پرهیز از الکل و خوردن غذاهایی است که مواد مغذی مورد نیاز بدن شما برای تولید گلبولهای قرمز را تامین میکنند. اگر تعداد گلبولهای قرمز خون شما بسیار پایین است، ممکن است به مداخلات پزشکی برای افزایش گلبولهای قرمز خون نیاز داشته باشید، مانند درمان با اریتروپویتین یا تزریق خون.
گیاهخواران می توانند گلبول های قرمز خون خود را افزایش دهند؟
بیشتر مواد مغذی غذایی که برای گلبولهای قرمز سالم نیاز دارید را میتوان در رژیم گیاهخواری به دست آورد، بهویژه اگر غذاهای تازه یا غنیشده با مواد مغذی مصرف کنید. فرقی نمی کند گوشت می خورید یا گیاهخوار هستید یا وگان، باید تلاشی عمدی انجام دهید تا اطمینان حاصل کنید که مواد مغذی لازم برای جلوگیری از کم خونی را دریافت می کنید. ویتامین B12 به طور طبیعی در غذاهای گیاهی یا وگان وجود ندارد، بنابراین برای اطمینان از عدم ابتلا به کم خونی ویتامین B12 باید مکمل مصرف کنید.
ورزشکاران چگونه می توانند گلبول های قرمز خون خود را افزایش دهند؟
گاهی ورزشکاران در مناطقی تمرین می کنند که در ارتفاعات قرار دارند. این امر تولید گلبول های قرمز خون را تحریک می کند و ممکن است استقامت و کارایی اکسیژن را در بدن بهبود بخشد. می توانید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود و یک مربی ورزشی صحبت کنید تا تعیین کنید کدام استراتژی برای سلامتی و عملکرد ورزشی شما بهترین است.
ارتفاع زیاد چگونه بر تعداد گلبول های قرمز خون شما تأثیر می گذارد؟
گاهی اوقات ارتفاعات به دلیل تغییر در فشار اتمسفر، سطح اکسیژن شما را کاهش می دهد. بدن شما ممکن است با افزایش هموگلوبین و ساخت گلبول های قرمز بیشتر جبران کند، که می تواند به بهبود سطح اکسیژن شما کمک کند.
اگر هموگلوبین پایین است از چه غذاهایی باید اجتناب کرد؟
شما باید از غذاهایی که ارزش غذایی پایینی دارند اجتناب کنید زیرا می توانند شما را سیر کنند و از خوردن غذاهای غنی از مواد مغذی جلوگیری کنند. علاوه بر این، محصولات لبنی می توانند در جذب آهن اختلال ایجاد کنند. در حالی که دریافت مواد مغذی موجود در محصولات لبنی مهم است، اما اگر کم خونی فقر آهن دارید، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که لبنیات را در زمان متفاوتی نسبت به غذاهای غنی از آهن مصرف کنید تا جذب آهن را به حداکثر برسانید.
آخرین دیدگاهها