کلیه ها دارای رگ های خونی بسیار کوچکی هستند که آب، نمک و مواد زائد خون را فیلتر می کنند و به عنوان گلومرول شناخته می شوند. آنها پروتئین را در خون حفظ و از آنها برای جذب آب از بافت ها حمایت می کنند. عملکرد اصلی پروتئین در خون حفظ سطح مایعات بدن است. هنگامی که این فیلترها معیوب شوند، پروتئین می تواند از خون به داخل ادرار نفوذ کند. این منجر به پروتئینوری در کودکان، بیماری مربوط به پروتئین بیش از حد در ادرار کودک می شود. آلبومینوری یا آلبومین ادرار نامهای دیگر پروتئینوری است.
پروتئین اضافی در ادرار کودک قابل مشاهده نیست. با این حال، می تواند به التهاب در مچ و ساق پا و پلک آنها منجر شود. فشار خون بالا یکی دیگر از علائم این بیماری است.
پروتئینوری در کودکان چیست؟
اگرچه پروتئینوری بدون درد و معمولاً بی ضرر است و احتمال دارد ناشی از ورزش، تب یا استرس باشد، اما در بعضی از مواقع می تواند نشانه ای از یک بیماری نهفته کلیه یا بیماری در قسمت دیگری از بدن کودک باشد. گاهی اوقات، عفونت یا مواد شیمیایی به کلیه ها آسیب می رساند و بر عملکرد آنها تأثیر می گذارد. پروتئینوری با درمان عفونت، برطرف می شود. پروتئین موجود در ادرار نیز می تواند با دیابت نوع 1 و 2 مرتبط باشد.
هنگامی که کودک در مراحل اولیه پروتئینوری است، هیچ علامتی نخواهد داشت. مقادیر قابل توجهی پروتئین وجود خواهد داشت که با پیشرفت، از خون به ادرار منتقل و سپس از بدن خارج می شود. در طول این مدت، علائم زیر ممکن است قابل مشاهده باشد زیرا مقادیر زیادی پروتئین از خون به ادرار و سپس از بدن خارج می شود. علائم و نشانه های زیر می تواند رخ دهد که احتمال دارد نشان دهنده پیشرفت بیماری کلیوی باشد مانند:
- خستگی
- فشار خون
- مشکل در تنفس
- پف کردگی (ادم)، به ویژه در نزدیکی چشم ها، دست ها، پاها و شکم
- ادراری که به دلیل داشتن مقادیر زیاد پروتئین کف آلود یا گازدار به نظر می رسد.
پیشگیری از پروتئینوری امکان پذیر نیست و نمی توان از آن دوری کرد. با این وجود، می توانید با نوشیدن روزانه آب فراوان، سلامت کلیه ها را تامین کنید، زیرا آب می تواند مواد زائد را از کلیه ها خارج کند.
پروتئینوری در کودکان چقدر شایع است؟
پزشکان پروتئینوری را در 2 یا 3 کودک از 100 کودک در هر سنی تشخیص داده اند. در بیشتر موارد، پروتئینوری خفیف و بی ضرر است. از هر 100 کودک، 1 کودک مبتلا به پروتئینوری پایدار و این نوع پروتئینوری احتمال دارد عمیق تر باشد.
علل پروتئینوری در کودکان
وجود پروتئین در ادرار ممکن است به دلیل شرایط خفیف سلامتی یا نتیجه سایر بیماری های زمینه ای باشد. شرایط خفیف شامل موارد زیر می شود:
- دمای بدن بالا
- نگرانی و استرس
- درمان با آسپرین
- آب و هوای سرد
- کمبود هیدراتاسیون
- پروتئین قابل توجه در ادرار پس از یک تمرین بدنی شدید
پروتئینوری مداوم می تواند نشانه یک بیماری پنهان باشد مانند:
- فشار خون
- سرطان کلیه
- اختلالات قلبی
- آسیب حاد کلیه
- ناهنجاری کلیه
- سطوح بالای سموم
- اختلالات گلومرولی
- عفونت در دستگاه ادراری
- Goodpasture یا لوپوس
- سندرم نفروتیک در دوران کودکی
- همولیز داخل عروقی (شرایطی که در آن گلبول های قرمز شکسته و هموگلوبین به جریان خون تخلیه می شود.)
علائم و نشانه ها پروتئینوری در کودکان
اکثر کودکان مبتلا به پروتئینوری هیچ علامتی نشان نمی دهند. به طور معمول نمی توانید متوجه پروتئین در ادرار شوید، اما گاهی اوقات ادرار حباب دار به نظر می رسد. پروتئینوری بدون درد است. هنگامی که کلیه‌ها مقدار زیادی پروتئین ترشح می‌کنند، به آن پروتئینوری با دامنه نفروتیک گفته می‌شود که منجر به سندرم نفروتیک می‌شود. کودکان اغلب در بدن خود، به ویژه پاها و صورت برآمدگی دارند.
هماچوری وضعیتی است که در آن خون در ادرار وجود دارد. هنگامی که خون زیاد باشد، احتمال دارد ادرار قهوه ای تیره یا قرمز به نظر برسد، که گاهی اوقات با پروتئینوری رخ می دهد. کودکان مبتلا به پروتئینوری بدون علامت اغلب دارای انواع ارتواستاتیک یا گذرا هستند. در مورد پروتئینوری مداوم، علائم زیر احتمال دارد مشاهده شود:
- ادرار مکرر
- حالت تهوع
- ادرار کف آلود
- از دست دادن اشتها
- پف کردن پلک ها، دست ها و پاها
- انقباضات عضلانی (به ویژه در شب)
عوارض احتمالی و عوامل خطر پروتئینوری در کودکان چیست؟
برخی از کودکان احتمال دارد به دلیل عوامل زیر در معرض خطر ابتلا به پروتئینوری باشند.
- اضافه وزن
- کلسترول بالا
- فشار خون بالا
- هیپرکلسترولمی
- هر گونه بیماری قلبی
- سابقه خانوادگی بیماری مزمن کلیوی
- مشکلات دستگاه ادراری یا مشکلات مربوط به کلیه در بدو تولد
هنگامی که یک کودک فشار خون بالا و پروتئینوری دارد، ممکن است منجر به سکته مغزی یا حمله قلبی و این فشار افزایش یافته می تواند باعث سایر بیماری های مزمن کلیوی از جمله نارسایی کلیه شود.
به طور مشابه، مشکلات کلیوی و سطح کلسترول بالاتر در خون نشانه خوبی نیستند، زیرا می توانند خطر حمله قلبی را در کودک افزایش دهند.
پروتئینوری در کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟
آزمایش ادرار برای تعیین وجود پروتئین در ادرار نوزاد انجام می شود. از آنجایی که پروتئین در ادرار کودکان احتمال دارد کوتاه مدت باشد، نمونه ادرار صبحگاهی و نمونه ای که در اواخر همان روز جمع آوری می شود می تواند درک بهتر را تسهیل کند. جدای از این، تست های زیر نیز می توانند مفید باشند:
در موارد پروتئينوري ارتواستاتيك، نمونه جمع آوري شده در صبح فاقد پروتئين خواهد بود. اگر علائم دیگری وجود داشته باشد، آزمایش‌های سریال مقادیر خاصی از پروتئین ادرار را ارائه می‌کنند.
پزشک اطفال همچنین جمع آوری ادرار 24 ساعته را برای ارزیابی سطح پروتئین در ادرار پیشنهاد می کند.
اگر سطح پروتئین بالایی در ادرار یافت شود، پزشک کودک ممکن است آزمایش هایی را برای ارزیابی پیشرفته پیشنهاد کند. آزمایشات تصویربرداری مانند ام آر آی، سی تی اسکن یا سونوگرافی از مجاری ادراری و کلیه ها می تواند برای بررسی هرگونه انسداد یا تومور انجام شود.
آزمایش خون همچنین می تواند به تعیین میزان فیلتراسیون گلومرولی و سطح کراتینین، بیوپسی کلیه کمک کند.
چگونه پروتئینوری در کودکان را درمان کنیم؟
کودک برای موارد زیر نیاز به درمان ندارد:
پروتئینوری ارتواستاتیک: کلیه ها مقدار بسیار کمی از پروتئین را در طول روز به خصوص بعد از تمرین یا ایستادن ترشح می کنند.
پروتئینوری خفیف که پس از اولین آزمایش ادرار بهبود می یابد. احتمال دارد در هنگام تب یا عفونت در دستگاه ادراری رخ دهد.با این حال، کودک ممکن است به درمان برای موارد زیر نیاز داشته باشد:
- سندرم نفروتیک
- آسیب کلیه در صورت شک
- پروتئینوری پایدار که در آن پروتئینوری محو نمی شود.
هنگامی که کودک مقادیر کمی پروتئین در ادرار دارد، نیازی به درمان نیست. در مواقعی پزشک اطفال پس از چند ماه مجدداً ادرار کودک را آزمایش تا بررسی کند که آیا میزان پروتئین در ادرار کاهش می یابد یا خیر. اگر مقدار پروتئین در ادرار تغییر نکرد یا پروتئین بیشتری وجود داشت، پزشک شما را به متخصص کلیه (نفرولوژیست) ارجاع می دهد. نفرولوژیست می تواند بیوپسی کلیه را انجام دهد. (در این آزمایش، بافت کوچکی از کلیه با کمک سوزن برداشته و سپس زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود.) وقتی پزشک علت وجود پروتئین در ادرار کودک را تشخیص داد، می‌تواند بهترین را پیشنهاد دهد.
چگونه از پروتئین در ادرار کودکان پیشگیری کنیم؟
صرف نظر از علت ایجاد مشکل کلیه، چند اقدام ساده می تواند برای کودک مفید باشد. کاهش مصرف نمک التهاب را کاهش می دهد. دارو التهاب (تورم) کلیه ها را که ممکن است باعث ورود پروتئین به ادرار شود، بررسی می کند. این دارو معمولا در ابتدا با دوز بالا تجویز می شود و بعداً دوز آن کاهش می یابد. برای برخی از کودکان ماه ها یا حتی سال ها دوز کم دارو تجویز شده است. رعایت دستورات پزشک بسیار مهم و همچنین ضروری است که برای معاینات منظم به پزشک مراجعه کنید.
پروتئینوری هرگز قابل اجتناب یا پیشگیری نیست. با این وجود، می توانید با نوشیدن مقدار زیادی آب در روز، سلامت کلیوی خود را حفظ و مایعات بیشتر، مواد زائد را از کلیه خارج می کند. در واقع، پروتئینوری قابل پیشگیری نیست، اما می توانید از تبدیل آن به یک بیماری مزمن پیشگیری کنید. هنگامی که علت نهفته اولیه پروتئینوری پایدار مشخص شد، می توانید اقدامات پیشگیرانه را بر اساس آن انجام دهید. اگر علت فشار خون بالا، دیابت یا مشکل کلیوی باشد، اصلاح سبک زندگی و تغییر رژیم غذایی مفید است. همچنین به شما توصیه می شود که به طور منظم با یک نفرولوژیست مشورت کنید.
در مورد پروتئینوری چه سوالاتی از پزشک بپرسیم؟
اگر پروتئينوري در كودك تشخيص داده شود، بديهي است كه سوالات زيادي از متخصص اطفال خواهيد داشت. بنابراین، صرف نظر از اینکه آیا کودک شما تشخیص داده شده یا می خواهید اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید، در اینجا چند سوال وجود دارد که در درک بهتر بیماری کمک می کند:
- عوارض جانبی درمان چیست؟
- فرزند من به چه دوره درمانی نیاز دارد؟
- درمان چگونه به فرزندم کمک خواهد کرد؟
- چگونه می توانم فرزندم را برای درمان آماده کنم؟
- اگر اولین درمان برای فرزندم مؤثر نباشد، گام بعدی چیست؟
- چگونه می توانم بفهمم که آیا باید به بیمارستان برگردیم یا به پزشک مراجعه کنیم؟
- آیا التهاب در مچ پا، پاها و پلک ها ممکن است به دلیل چیز دیگری باشد؟
- کاری هست که بتوانم انجام دهم تا پروتئینوری از بین برود؟
- آیا ارتباطی بین پروتئینوری و خوردن بیش از حد پروتئین وجود دارد؟
آخرین دیدگاه‌ها